|
T.C. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/735 KARAR NO : 2021/621 KARAR TR : 29/11/2021 |
ÖZET: Davacı şirketin marka tescil müracaatı ile ilgili itiraz süresinin eski hale iadesi başvurusunun zımnen reddine dair kurum işleminin iptali istemiyle açılan davanın ADLİ YARGI YERİNDE görülmesi gerektiği hk. |
K A R A R
Davacı : Zhongshan Yunteng Photographic Equipment Co Ltd
Vekili : Av. Esin BATAK YILDIRIM
Davalı : Türk Patent ve Marka Kurumu Başkanlığı
Vekili : Av. Gökhan ERGÜL
I. DAVA KONUSU OLAY
1. Davacı vekili, Davacı şirketin, "YUNTENG" ibaresinin marka olarak tescil edilmesine dair başvurusunun reddine yönelik işleme yapılan itiraz süresinin eski hale iadesi istemiyle yapılan 09/09/2020 tarihli müracaatın zımnen reddine yönelik işlemin hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek iptali istemiyle davalı kurum aleyhine idari yargı yerinde dava açmıştır.
II. UYUŞMAZLIĞA İLİŞKİN BAŞVURU SÜRECİ
A. İdari Yargıda
2. Ankara 5. İdare Mahkemesi E.2020/2220, K.2020/2086 sayılı dosyasında 23/12/2020 tarihinde, "2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14/3-a ve 15/1-a maddeleri uyarınca davanın görev yönünden reddine" karar vermiş, kararın kanun yoluna başvurulmaksızın kesinleştiği anlaşılmıştır. Kararın gerekçesinin ilgili kısmı şöyledir:
"...6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanununun "Amaç ve kapsam" başlıklı 1/2 maddesinde, "Bu Kanun; marka, coğrafi işaret, tasarım, patent, faydalı model ile geleneksel ürün adlarına ilişkin başvuruları, tescil ve tescil sonrası işlemleri ve bu hakların ihlaline dair hukuki ve cezai yaptırımları kapsar." hükmü; "Görevli ve yetkili mahkeme" başlıklı 156’ncı maddesinde ise "Bu Kanunda öngörülen davalarda görevli mahkeme, fikri ve sınai haklar hukuk mahkemesi ile fikri ve sınai haklar ceza mahkemesidir. Bu mahkemeler, Hâkimler ve Savcılar Kurulunun olumlu görüşü alınarak, tek hâkimli ve asliye mahkemesi derecesinde Adalet Bakanlığınca lüzum görülen yerlerde kurulur. Bu mahkemelerin yargı çevresi, il ve ilçe sınırlarına bakılmaksızın Adalet Bakanlığının önerisi üzerine Hâkimler ve Savcılar Kurulu tarafından belirlenir. Fikri ve sınai haklar hukuk mahkemesi kurulmamış olan yerlerde bu mahkemenin görev alanına giren dava ve işlere, asliye hukuk mahkemesince; fikri ve sınai haklar ceza mahkemesi kurulmamış olan yerlerde bu mahkemenin görev alanına giren dava ve işlere, asliye ceza mahkemesince bakılır. Bu dava ve işlere bakacak asliye hukuk ve asliye ceza mahkemeleri ile bu mahkemelerin yargı çevresi, il ve ilçe sınırlarına bakılmaksızın Adalet Bakanlığının önerisi üzerine Hâkimler ve Savcılar Kurulu tarafından belirlenir. (2) Kurumun bu Kanun hükümlerine göre aldığı bütün kararlara karşı açılacak davalarda ve Kurumun kararlarından zarar gören üçüncü kişilerin Kurum aleyhine açacakları davalarda görevli ve yetkili mahkeme, Ankara Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesidir. (3) Sınai mülkiyet hakkı sahibi tarafından, üçüncü kişiler aleyhine açılacak hukuk davalarında yetkili mahkeme, davacının yerleşim yeri veya hukuka aykırı fiilin gerçekleştiği yahut bu fiilin etkilerinin görüldüğü yer mahkemesidir. (4) Davacının Türkiye’de yerleşim yeri bulunmaması hâlinde yetkili mahkeme, davanın açıldığı tarihte sicilde kayıtlı vekilin işyerinin bulunduğu yerdeki ve eğer vekillik kaydı silinmişse Kurum merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemedir. (5) Üçüncü kişiler tarafından sınai mülkiyet hakkı sahibi aleyhine açılacak davalarda yetkili mahkeme, davalının yerleşim yerinin bulunduğu yer mahkemesidir. Sınai mülkiyet hakkı başvurusu veya sınai mülkiyet hak sahibinin Türkiye’de yerleşim yeri bulunmaması hâlinde, dördüncü fıkra hükmü uygulanır." hükmü yer almaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, davacı şirket tarafından, "yunteng" ibareli markanın tescili için yapılan başvurunun davalı idarece reddedildiği; bu işleme yapılan itirazın da 23/12/2019 tarihli ve 2019-M-10556 sayılı işlemle reddedildiği; davacı şirketçe aynı ibareli markanın tescil başvurusunda bulunduğu iddia olunan marka vekilinin Patent ve Marka Vekilleri Disiplin Kurulunun 19/08/2020 tarihli ve 2020-015/DK2 sayılı kararı ile kınama cezası ile cezalandırılmasına karar verilmesi neticesinde yeni bir hukuki durum oluştuğunu ve bu kararın tebliğiyle birlikte hak kaybına uğradıklarını öğrendikleri ileri sürülerek tescil başvurusu ile ilgili itiraz süresinin eski hale iadesi istemiyle yapılan başvurunun zımnen reddedildiği ve bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Davacı şirketin eski hale iade istemiyle yaptığı başvurudan beklentisi, marka başvurusunun reddine yönelik işleme yaptığı itirazın süresinde yapılmış addedilmesi ve itiraza yönelik davalı idarece yeni bir karar alınması olup netice itibariyle bir markanın tesciline yöneliktir.
İdare hukuku kuralları içinde, kamu hizmetinin yürütülmesi amacıyla kamu gücü kullanılarak tesis edilen idari işlemler ile aynı amaçlarla gerçekleşen idari eylemler ve idari sözleşmelerden doğan uyuşmazlıkların görüm ve çözümü idari yargının görev alanına girmektedir.
Aktarılan mevzuattan da anlaşılacağı üzere marka ve patent gibi sınai mülkiyete ilişkin hakların tesciline yahut tescil isteminin reddine yönelik hukuki işlem ve uyuşmazlıklar, Sınai Mülkiyet Kanunundan doğan hukuki ihtilaflardır. Dava konusu uyuşmazlık, idari yargının görev alanı içinde yukarıda sayılan idari dava türlerinden herhangi biri kapsamında bulunmayıp 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu uygulamasından kaynaklandığından bu davanın da adli yargı yerinde çözümlenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır..."
3. Davacı vekili, benzer yöndeki taleple bu kez adli yargı yerinde dava açmıştır.
B. Adli Yargıda
4. Ankara 2. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi E.2021/7, K.2021/272 sayılı dosyada 08/07/2021 tarihinde, "Yargı uyuşmazlığı nedeniyle davanın görev nedeniyle reddine" karar vermiş, bu kararın da istinaf edilmeksizin kesinleştiği anlaşılmıştır. Kararın gerekçesinin ilgili kısmı şu şekildedir:
"...Kurumun diğer karar ve işlemlerine ilişkin idari vargı görevli olup Adli Yargının konusu sadece YİDK kararlarının iptali talebine ilişkindir.
Davacı tarafça marka vekilince yapılan usulsüz işlem nedeni ile itiraz süresi kaçtığından eski hali iade taleplerinin davalı kurumca cevap verilmeyerek idare hukuku anlamında reddine ilişkin işlemin iptaline yöneliktir. Türk Patent Kurumu tarafından verilen bir karar yoktur. Davacı idare hukuku kuralları gereği idarenin sessiz kalması nedeni ile bir ret kararı olduğundan bahisle mahkememizde dava açmış olup ortada YİDK kararı dışında Türk Patent Kurununum bir idari işlemi olup bu idari işlem nedeniyle doğacak uyuşmazlıklarda görevli mahkeme idari mahkemeler olduğundan..."
5. Davacı vekilinin 17/09/2021 tarihli müracaatı üzerine, oluşan olumsuz görev uyuşmazlığının çözümü için Ankara 2. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi 19/10/2021 tarihli ve E.2021/7 sayılı üst yazısıyla dava dosyasını, idari yargı dosyası ile beraber Uyuşmazlık Mahkemesine göndermiştir.
III. İLGİLİ HUKUK
6. 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu'nun, “Görevli ve yetkili mahkeme” başlıklı 156. maddesi şöyledir:
“ (1) Bu Kanunda öngörülen davalarda görevli mahkeme, fikri ve sınai haklar hukuk mahkemesi ile fikri ve sınai haklar ceza mahkemesidir. Bu mahkemeler, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun olumlu görüşü alınarak, tek hâkimli ve asliye mahkemesi derecesinde Adalet Bakanlığınca lüzum görülen yerlerde kurulur. Bu mahkemelerin yargı çevresi, 26/9/2004 tarihli ve 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun hükümlerine göre belirlenir. Fikri ve sınai haklar hukuk mahkemesi kurulmamış olan yerlerde bu mahkemenin görev alanına giren dava ve işlere, o yerdeki asliye hukuk mahkemesince; fikri ve sınai haklar ceza mahkemesi kurulmamış olan yerlerde bu mahkemenin görev alanına giren dava ve işlere, o yerdeki asliye ceza mahkemesince bakılır.
(2) Kurumun bu Kanun hükümlerine göre aldığı bütün kararlara karşı açılacak davalarda ve Kurumun kararlarından zarar gören üçüncü kişilerin Kurum aleyhine açacakları davalarda görevli ve yetkili mahkeme, Ankara Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesidir.
(3) Sınai mülkiyet hakkı sahibi tarafından, üçüncü kişiler aleyhine açılacak hukuk davalarında yetkili mahkeme, davacının yerleşim yeri veya hukuka aykırı fiilin gerçekleştiği yahut bu fiilin etkilerinin görüldüğü yer mahkemesidir.
(4) Davacının Türkiye’de yerleşim yeri bulunmaması hâlinde yetkili mahkeme, davanın açıldığı tarihte sicilde kayıtlı vekilin işyerinin bulunduğu yerdeki ve eğer vekillik kaydı silinmişse Kurum merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemedir.
(5) Üçüncü kişiler tarafından sınai mülkiyet hakkı sahibi aleyhine açılacak davalarda yetkili mahkeme, davalının yerleşim yerinin bulunduğu yer mahkemesidir. Sınai mülkiyet hakkı başvurusu veya sınai mülkiyet hak sahibinin Türkiye’de yerleşim yeri bulunmaması hâlinde, dördüncü fıkra hükmü uygulanır.”
7. 5000 Sayılı Patent ve Marka Vekilliği İle Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun'un “Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı” başlıklı 15. maddesi ise şöyledir:
“Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Dairesinin kararları Kurumun nihai kararlarıdır. Bu kararlara karşı, kararın bildirim tarihinden itibaren iki ay içinde Ankara Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinde dava açılabilir. Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulunun kararlarının iptaline ilişkin ilam kesinleşmedikçe icra edilemez. Bu hüküm ilamın ferileri hakkında da uygulanır. Söz konusu ilamlara ilişkin zamanaşımı süresi kararın kesinleşme tarihinden itibaren başlar.”
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
A. İlk İnceleme
8. Uyuşmazlık Mahkemesinin Muammer TOPAL'ın başkanlığında, Üyeler Birol SONER, Nilgün TAŞ, Doğan AĞIRMAN, Aydemir TUNÇ, Nurdane TOPUZ ve Ahmet ARSLAN’ın katılımlarıyla yapılan 29/11/2021 tarihli toplantısında; 2247 sayılı Kanun'un 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, idari ve adli yargı yerleri arasında anılan Kanun’un 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari ve adli yargı dosyalarının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece Uyuşmazlık Mahkemesine gönderildiği ve usule ilişkin işlemlerde herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.
B. Esasın İncelenmesi
9. Raportör-Hâkim Engin SELİMOĞLU'nun davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan, ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Halil İbrahim ÇİFTÇİ'nin ve Danıştay Savcısı Yakup BAL’ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
10. Dava, davacı şirketin marka tescil başvurusu ile ilgili itiraz süresinin eski hale iadesi istemiyle yapılan başvurunun zımnen reddine dair kurum işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
11. Olayda, davacı şirket tarafından, "yunteng" ibareli markanın tescili için yapılan başvurunun ve bu işleme yapılan itirazın davalı Kurum tarafından reddedildiği; ancak süreç içerisinde başvuru ve itirazı yapan marka vekilinin başvuru ile ilgili menfaat çatışması bulunan başka bir kişinin de vekili olduğu gerekçesiyle Patent ve Marka Vekilleri Disiplin Kurulunun 19/08/2020 tarihli ve 2020-015/DK2 sayılı kararı ile kınama cezası ile cezalandırılmasına karar verilmesi neticesinde yeni bir hukuki durum oluştuğunu ve bu kararın tebliğiyle birlikte hak kaybına uğradıklarını öğrendikleri ileri sürülerek tescil başvurusu ile ilgili itiraz süresinin eski hale iadesi istemiyle yapılan başvurunun zımnen reddedildiği ve bakılan davaların açıldığı anlaşılmıştır.
12. Somut olay ve konuya ilişkin mevzuat hükümleri birlikte irdelendiğinde ve davacı şirket tarafından eski hale iadesi talep edilen işlemin marka başvurusuna ilişkin olduğu gözetildiğinde; uyuşmazlığın yukarıda yer verilen 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu ile 5000 sayılı Patent ve Marka Vekilliği İle Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun'daki açık düzenlemeler kapsamında ihtisas mahkemesi olarak belirlenen ve adli yargı düzeninde yer alan Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinde görülmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
13. Yukarıda belirtilen hususlar göz önünde bulundurularak, Ankara 2. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin 08/07/2021 tarihli ve E.2021/7, K.2021/272 sayılı görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Davanın çözümünde ADLİ YARGI YERİNİN GÖREVLİ OLDUĞUNA,
B. Ankara 2. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin 08/07/2021 tarihli ve E.2021/7, K.2021/272 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA,
29/11/2021 tarihinde, OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.
|
Başkan Vekili Muammer TOPAL |
Üye Birol SONER |
Üye Nilgün TAŞ |
Üye Doğan AĞIRMAN |
|
|
Üye Aydemir TUNÇ |
Üye Nurdane TOPUZ |
Üye Ahmet ARSLAN |