OLAY: Bursa 300 Yt.As.Hast.Muhfz.Tk. Komutanlığı emrinde görevli sanık Shh.Onb.Z.K.'nun, 19.10.2000 günü, yönetimindeki 103090 plaka nolu BMC marka askeri ambulans aracıyla sivil kişi sanık Z. K. yönetimindeki 16 U 4364 plaka nolu araca çarptığı, bu aracın da dengesini kaybederek kavşakta bekleyen M. S. yönetimindeki 16 NU 552 plaka nolu araca çarptığı, kaza sonucu Z. K.'ın yaralandığı, böylece, sanıklardan Z. K.'ın tehlikeli vasıta kullanmak, asker kişi sanık Z. K.'nun da dikkatsizlik ve tedbirsizlikle yaralamaya sebebiyet vermek suçunu işlediği ileri sürülerek, sanıklardan Z. K.'ın eylemine uyan Türk Ceza Kanunu'nun 565, 119, sanık Z. K.'nun eylemine uyan Türk Ceza Kanunu'nun 459/1, 119. maddeleri uyarınca cezalandırılmaları istemiyle Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 26.1.2001 gün ve E: 2001/1460, K: 2001/762 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır.

BURSA 2. ASLİYE CEZA MAHKEMESİ: 23.10.2001 gün ve E: 2001/115, K: 2001/1088 sayıyla; herne kadar sanıklar haklarında Türk Ceza Kanunu'nun 459/1, 565, 119. maddeleri uyarınca cezalandırılmaları istemiyle kamu davası açılmış ise de, asker kişi sanığa tabi olarak sanıkların Askeri Ceza Kanunu'nun 137. maddesi uyarınca cezalandırılmaları gerektiği açıklanarak yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası, 15. Kolordu Komutanlığı Askeri Mahkemesi'ne gönderilmiştir.

15. Kolordu Komutanlığı Askeri Mahkemesi, öncelikle, asker kişi sanık Z. K. hakkında aynı olay nedeniyle 15. Kolordu Komutanlığı Askeri Savcılığı'nca "hizmette tekasül ile harp malzemesinin mühimce hasarına sebebiyet vermek" suçu nedeniyle açılan kamu davası ile görevsizlik kararı ile kendisine gönderilen kamu davalarının birleştirilmesine karar vermiş, yargılama sonucunda ise, sivil kişi sanık Z. K.'a yüklenen suçun zamanaşımına uğraması nedeniyle açılan kamu davasının düşmesine, askeri kişi sanığın yüklenen suç nedeniyle cezalandırılmasına karar vermiş, kararın temyiz edilmesi üzerine Askeri Yargıtay 2. Dairesi kararın görev yönünden bozulmasına karar vermiştir.

15. KOLORDU KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 21.3.2003 gün ve E:2003/345, K:2003/92 sayıyla; bozma ilamındaki hususları tekrar ederek, sivil kişi şahsı yüklenen eylem nedeniyle yargılama görevinin adli yargı yerine ait olduğu gerekçe siyle görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeyerek kesinleşmesi üzerine dava dosyası, 15. Kolordu Komutanlığı Askeri Savcılığı'nca, Mahkememize gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Ali HÜNER'in Başkanlığında, Üyeler; Cengiz ERDOĞAN, Refik DİZDAROĞLU, Keskin KAYLAN, Necmettin ÖZKAN, Recep SÖZEN, Ahmet ALKIŞ'ın katılımlarıyla yapılan 23.6.2003 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G.Fatma BÜYÜKEREN'in, davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgele okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Ahmet BEŞİNCİ ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Haluk ZEYBEL'in, davanın çözümünün adli yargı yerinin görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra

GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

USULE İLİŞKİN İNCELEME:

Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun'da belirtilen süre ve biçim yönunden bir eksiklik görülmemiştir. Adli ve askeri yargı yerleri arasında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuştur. Esasa ilişkin inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir.

ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu'nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir.

"Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

a ) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

b ) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu'nda, kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar,

c ) Türk Ceza Kanunu'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir.

Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında, görevsizlik kararı veren adli yargı yerince, sivil kişi sanık Zülfikar Kayar'ın, asker kişi sanığa tabi olarak askeri yargı yerinde yargılanması gerektiği açıklanmış ise de, asker kişi sanık hakkında açılan kamu davasının yargılaması sonucunda hükmün verilip kesinleştiği, böylece, ileri sürülen irtibatın kesildiği açıktır. Ayrıca, yüklenen eylemlerin müştereken işlenmiş olduğunun kabulü de mümkün görülmemektedir. Sanığa yüklenen eylem "tehlikeli vasıta kullanmak" suçundan ibaret olup, bu suçun da askeri bir suç olmadığı, askeri bir suça da bağlı bulunmadığı kuşkusuzdur.

Olayda, 353 sayılı Yasa'nın asker olmayan kişilerin askeri mahkemelerde yargılanma koşullarını belirleyen 11. maddesi ve benzer düzenlemenin yer aldığı 1632 sayılı Askeri Ceza Yasası'nın Ek-6. maddesinde yazılı koşulların da bulunmaması nedeni ile davanın adli yargı yerinde çözümlenmesi, bu nedenle Bursa 2. Asliye Ceza Mahkemesi'nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGI yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Bursa 2. Asliye Ceza Mahkemesi'nin 23.10.2001 günlü ve E:2001/115, K:2001/1088 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 23.6.2003 günü KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ ile karar verildi.