Vekili              :Av. C.T.

Davalı            :Keçiören Belediye Başkanlığı

Vekili             :Av. F.Y. 

            O  L  A   Y      :Mülkiyeti davacıya ait olan Keçiören, Güçlükaya Mahallesindeki bina, imar yolunun realize edilebilmesi için Keçiören Belediyesi tarafından, İlçe Kıymet Takdir Komisyonunca takdir edilen bedelin enkaz değeri olan 52.392.069.- lira üzerinden kamulaştırılmıştır.

            Davacı vekili, binanın III. Sınıf (A) Grubu Yapı Sınıfı birim maliyeti dikkate alınarak kamulaştırma bedelinin 52.392.069.- liradan 3.396.634.000.- liraya arttırılarak, aradaki fark tutarına 5.000.000.000.- TL. eklenerek yasal faiziyle birlikte davalı belediyeden tahsiline hükmedilmesi istemiyle, 23.11.2000 gününde adli yargı yerinde dava açmıştır.

            ANKARA 20. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ; 24.1.2001 gün ve E:2000/774, K:2001/11 sayı ile, enkaz bedeli ödenmesine yönelik işlem idari nitelik taşıdığından uyuşmazlığın çözümünün idari yargının görevine girdiği gerekçesiyle, dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar vermiş; bu karar temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

            Davacı vekili, bu kez , kamulaştırma bedelinin arttırılarak 10.000.000.000.-TL. eklenmek suretiyle tahsili istemiyle, 21.3.2001 gününde yargı yerinde dava açmıştır.

            ANKARA 4. İDARE MAHKEMESİ; 19.4.2001 gün ve E:2001/361, K:2001/528 sayı ile, davacıya ait taşınmaza Kıymet Takdir Komisyonunca takdir edilen kamulaştırma bedelinin arttırılması istemiyle açılan davanın görüm ve çözümünde 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 14. maddesine göre adli yargı yerinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş; bu karar da; temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir. 

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Ali HÜNER’in Başkanlığında, Üyeler: Yılmaz DERME , Ümran SAYIŞ, Bekir AKSOYLU, Sabriye KÖPRÜLÜ, Ertuğrul TAKA ve Turgut ARIBAL’ın katılımlarıyla yapılan 12/11/2001 günlü toplantısında, Raportör-Hakim İsa YEĞENOĞLU’nun davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Danıştay Savcısı Emin Celalettin ÖZKAN’ ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki  yazılı ve sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü: 

            USULE İLİŞKİN İNCELEME:

            Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, adli ve idari yargı yerleri arasında anılan Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu ve idari yargı dosyasının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak, davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık görülmemiş, esas inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir. 

ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

Dava, kamulaştırılan taşınmazın bedelinin artırılması isteminden ibarettir.

            Anayasa'nın 46. maddesinde, kamulaştırma bedelinin hesaplanma tarz ve usullerinin kanunla belirleneceğine işaret edilmiş; kamulaştırma bedelinin, nakden ve peşin olarak ödeneceği kuralına yer verilmiştir.

            2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nda, 10. maddeye göre teşkil olunan kıymet takdiri komisyonlarınca, 11. maddesinde belirtilen objektif esaslar dikkate alınarak kamulaştırma bedelinin takdir edileceği belirtilmiş ve 14. madde ile de, kamulaştırma işlemine karşı idari yargıda; takdir olunan bedel ile maddi hatalara karşı ise adli yargıda dava açılacağına işaret edilmek suretiyle, görev konusu açık bir şekilde düzenlenmiş ve idari yargıda açılan davaların öncelikle görüleceği; idari yargıya başvurulduğu takdirde, adli yargıya başvuru süresinin, idari yargı kararının kesinleştiği tarihten, bu kararlara karşı yasa yollarına başvurulmuş ise, buna ilişkin kararların tebliğ tarihinden itibaren işlemeye başlayacağı kurala bağlanmıştır.

            Olayda, idarece kamulaştırma kararı alındığı ve 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nda öngörülen yöntem izlenmek suretiyle işlemlerin tamamlandığı anlaşılmaktadır.

            Bedel takdiri de, esasen kamulaştırma işlemi gibi, kamu gücüne dayalı, re'sen ve tek yanlı olması nedeniyle idari işlem niteliğini taşımakta ise de; yasakoyucu, karma bir düzenlemeyi benimsemiş olup, bedele ilişkin davalarda adli yargıyı görevli kılmıştır.

Şu halde, kamulaştırma işlemi sonucunda davacı adına bankada bloke edilen bedele itiraz edildiğine göre, 2942 sayılı Yasa'nın 14. maddesinin görevli yargı yerine işaret eden açık düzenlemesi karşısında, kamulaştırma bedelinin Yasa'nın 11. maddesindeki esaslara uygunluğunun yargısal denetiminin adli yargı yerince yapılacağında kuşkuya yer bulunmamaktadır.

            Belirtilen durum karşısında, olayda kamulaştırma işleminin iptaline yönelik bir dava açılmayıp, yapılan kamulaştırmada takdir edilen bedele itiraz edilerek açılan kamulaştırma değerinin arttırılması davasının görüm ve çözümü, 2942 sayılı Yasa'nın 14. maddesine göre adli yargı yerinin görevine girmektedir.

            Açıklanan nedenlerle, Ankara 20. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir. 

SONUÇ         : Davanın çözümünde ADLİ  YARGININ görevli olduğuna,  bu nedenle Ankara 20. Asliye Hukuk  Mahkemesi'nin 24.1.2001  gün ve  E: 2000/774, K:2001/11 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 12.11.2001 gününde KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ ile  karar verildi.