Ceza Bölümü         1999/41 E.  ,  1999/41 K.
"İçtihat Metni"Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca hazırlanmıştır. İzinsiz olarak kopyalanması ve dağıtılması hukuki sorumluluk gerektirir.

 

            Davacı           : K.H.

            Sanıklar         : 1-H. F.

                                       2- İ.A.

             O L A Y          : Kıbrıs 28. Tüm. Zh. A. 2. Tnk. Tb. 3. Bl. Komutanlığı emrinde görevli Tnk. Er sanıklar H.F. ile İ.A.’ün, 29.8.1995 günü, birliklerinden firar ederek Güzelyurt/Güneşköy’de bulunan İ. A.’ın evine girip bir kısım eşyalarını çaldıkları, ancak işlenen suçun askeri suç olmadığı, askeri bir suça da bağlı bulunmadığı, asker kişiye karşı veya askeri mahalde yahut askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olarak da işlenmediği anlaşıldığından, hırsızlık suçundan dolayı haklarında hazırlık soruşturmasını yürüten Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanlığı Askeri Savcılığı 20.12.1995 gün ve E:1995/1457, K:1995/91 sayıyla; yargılama görevinin adli yargıya ait olduğu gerekçesiyle görevsizliğine, dosyanın görevli savcılığa gönderilmesine karar vermiştir.

             Kahramanmaraş Cumhuriyet Başsavcılığı: 1.2.1996 gün ve E:1996/244, K:1996/113 sayıyla; olay bölümünde açıklanan hususları tekrar ederek sanıkların Türk Ceza Kanunu’nun 492/1, 522. maddeleri uyarınca cezalandırılması istemiyle kamu davası açmıştır.

             KAHRAMANMARAŞ 2. ASLİYE CEZA MAHKEMESİ: 21.5.1999 gün ve E:1996/85, K:1999/486 sayıyla; suç gününde asker kişi olan sanıklar hakkında terhis edilmelerinden önce kamu davası açılmış olması nedeniyle davaya bakma görevinin askeri yargıya ait olduğu gerekçesiyle mahkemenin görevsizliğine, dosyanın Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanlığı Askeri Mahkemesi'ne gönderilmesine, ancak bundan önce görevli yargı yerinin belirlenmesi amacıyla dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığı’na gönderilmesine karar vermiş, karar duruşmada bulunmayan sanıklara tebliğ edilmemiş olduğundan kesinleşmemiştir.

             Dosya,Kahramanmaraş Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 1.8.1999 gün ve 1996/244 sayılı yazısı ile Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığı’na gönderilmiştir.

             İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Ali HÜNER’in Başkanlığında, Üyeler; Cengiz ERDOĞAN, Refik DİZDAROĞLU, Keskin KAYLAN, Necmettin ÖZKAN , Recep SÖZEN, Ahmet ALKIŞ’ ın katılımlarıyla yapılan 6.12.1999 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma BÜYÜKEREN’ in başvurunun reddi yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Cemil KAYILIOĞLU'nun başvurunun reddine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

          USULE İLİŞKİN İNCELEME

2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun'un “Mahkemenin Görevi” başlığını taşıyan 1. maddesinde: “Uyuşmazlık Mahkemesi; Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile görevlendirilmiş, adli, idari ve askeri yargı mercileri arasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözmeye yetkili ve bu yasayla kurulup görev yapan bağımsız bir yüksek mahkeme” olarak belirtilmiştir.

             Aynı Yasa’nın “Olumsuz Görev Uyuşmazlığı” başlığını taşıyan 14. maddesinde: Olumsuz görev uyuşmazlığının bulunduğunun ileri sürülebilmesi için adli, idari veya askeri yargı mercilerinden en az ikisinin yanları, konusu ve sebebi aynı olan davada kendilerini görevsiz görmeleri ve bu yolda verdikleri kararların kesin veya kesinleşmiş olması gerektiği öngörülmüştür. 

 Aynı Yasa’nın “Yargı Mercilerinin Uyuşmazlık Mahkemesine Başvurmaları” başlığını taşıyan 19. maddesinde; “Adli, İdari, askeri yargı mercilerinden birisinin kesin veya kesinleşmiş görevsizlik kararları üzerine kendisine gelen bir davayı incelemeye başlayan veya incelemekte olan bir yargı mercii davada görevsizlik kararı veren merciin görevli olduğu kanısına varırsa, gerekçeli bir karar ile görevli merciin belirlenmesi için Uyuşmazlık Mahkemesine başvurur ve elindeki işin incelenmesini Uyuşmazlık Mahkemesinin karar vermesine değin erteler” hükmü yer almıştır. 

             Yine aynı Yasa’nın 27. maddesi: “Uyuşmazlık Mahkemesi, uyuşmazlık çıkarmaya, veya görev uyuşmazlıklarına ilişkin istemleri önce şekil ve süre açısından inceler; yöntemine uymayan veya süresi içinde ileri sürülmemiş istemleri reddeder” hükümlerini içermektedir.   

             Olayda, Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanlığı Askeri Savcılığı’nca verilen görevsizlik kararı üzerine, Kahramanmaraş Cumhuriyet Başsavcılığı’nca açılan kamu davası hakkında Kahramanmaraş 2. Asliye Ceza Mahkemesi, mahkemenin görevsizliğine ve oluşan olumsuz görev uyuşmazlığının çözümlenmesi için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderilmesine karar vermiştir.

 Öncelikle, 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığının oluşup oluşmadığının saptanması gerekmektedir. Uyuşmazlık Mahkemesince görev uyuşmazlıklarının çözüme kavuşturulabilmesi için ortada, bir yargı yolu uyuşmazlığı bulunması zorunludur.

 Başka bir anlatımla; iki ayrı yargı düzeni içinde yer alan yargı mercilerince verilmiş kesin veya kesinleşmiş bulunan görevsizlik kararları mevcut olmalıdır.

 Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanlığı Askeri Savcılığı’nca verilen görevsizlik kararı yargı kararı niteliğinde olmadığı gibi Askeri Savcılık da 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde belirtilen yargı mercilerinden değildir.    

Açıklanan nedenlerle; Mahkememize gönderilen dosyada, 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde belirtildiği şekilde bir yargı yolu uyuşmazlığı (olumsuz görev uyuşmazlığı) bulunmadığı gibi yine 14. madde hükmüne göre adli yargı yerince verilmiş kesin bir görevsizlik kararı da bulunmamaktadır. Aynı Yasa’nın 19. maddesinde açıklanan görevli merciin belirlenmesi için başvurma koşulları da oluşmamıştır. Bu durumda, 2247 sayılı Yasa’nın 1 ve 27. maddeleri uyarınca Uyuşmazlık Mahkemesi’nin görev alanı dışında kalan hususlar ile ilgili başvurunun reddine karar verilmesi  gerekmektedir.

 SONUÇ: Anlaşmazlığın niteliğine göre, 2247 sayılı Yasa'nın 14. maddesinde belirtildiği biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı bulunmadığı gibi 19. maddede açıklanan görevli merciin belirlenmesi için başvurma şartları da oluşmadığından aynı Yasa'nın 1. ve 27. maddeleri uyarınca Uyuşmazlık Mahkemesi'nin görev alanı dışında kalan BAŞVURUNUN REDDİNE, 6.12.1999 günü kesin olarak OYBİRLİĞİ ile karar verildi.