Vekili              :Av. A.B.

Davalı            :Çankaya Belediye Başkanlığı

Vekili              :Av. B.A. 

            O L A Y          :Davacılar, tapulu arsaları üzerinde izinsiz yaptıkları iki katlı yapı ve eklentilerinin, 2981- 3290- 3366 sayılı Yasalardan yararlanmak suretiyle mevzuata uygun hale getirilmesi için başvuruda bulunmuşlar ise de, imar planında yolda kaldığı nedeniyle muhafaza edilemeyen yapıya belediyece ruhsat verilmemiştir.

            Belediyece, çalışma proğramına alınan imar yolu üzerinde kalan bu gibi yapılar için İlçe Kıymet Takdir Komisyonundan kıymet takdir edilmesi istenilmiş olup; 12.10.2000 günlü, 5537 sayılı Encümen kararı ile, Kıymet Takdir Komisyonunca belirlenen enkaz bedelleri ilgililere ödenerek yapıların kaldırılması öngörülmüştür.

            Belediye Başkanlığının 31.10.2000 günlü yazısı ile, yapının 15 gün içinde yıkılması veya boş olarak belediyeye teslim edilmesi; binanın yıkımı veya teslimi sonrasında Belediye Emlak ve İstimlak Müdürlüğüne başvurması halinde takdir edilen 533.947.951.-TL. enkaz bedelinin ödeneceği hususu davacılara tebliğ edilmiştir.

            Bu arada davacılar tarafından, Ankara 17. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin E:2000/547 D.İş sayısında açılan tespit dosyasına ibraz olunan bilirkişi raporuna göre, bina ve eklentileri bedelinin 23.100.246.900.- TL. olduğu saptanmıştır.

            Davacılar vekili, yapı ve ağaçlar için takdir edilen bedelin 533.947.951- liradan 26.100.000.000.-liraya arttırılarak aradaki fark tutarı alacağın yasal faiziyle birlikte davalı idareden tahsiline hükmedilmesi istemiyle, 27.11.2000 gününde adli yargı yerinde dava açmıştır.

ANKARA 20. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ; 21.2.2001 gün ve E:2000/779 sayılı ek karar ile, bina bedeline ilişkin uyuşmazlığın inceleme yerinin idari yargı olduğu gerekçesiyle, bina bedeli yönünden  dava dilekçesinin görev nedeniyle reddine karar vermiş(ağaçlar yönünden yargılamaya devam etmiş); bu karar, temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir. 

            Davacılar vekili, 12.10.2000 gün ve 5537 sayılı encümen kararının, müvekkiline ait yapıya enkaz bedeli ödenmesine ilişkin kısmının iptali ile idarece ödeneceği belirtilen bina bedelini aşan ( Ankara 20. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin E:2000/779 sayılı dosyasında yapılan keşif sonrası düzenlenen bilirkişi raporuna göre) 28.232.681.549.-lira fark tutarının, yasal faiziyle birlikte davalı belediyeden tahsiline hükmedilmesi istemiyle, 9.4.2001 gününde idari yargı yerinde dava açmıştır.

ANKARA 4. İDARE MAHKEMESİ; 26.4.2001 gün ve E:2001/441,K:2001/554 sayı ile, dava konusu encümen kararındaki enkaz bedelinin, 2942 sayıl Kamulaştırma Kanunu’nun 13. maddesinde düzenlenen İlçe Takdir Komisyonunca belirlendiği, uyuşmazlığın enkaz bedelinin arttırılarak sözkonusu yapıya maliyet bedeli ödenmesi isteminden kaynaklandığı ve 14. maddeye göre idarece takdir olunan bedele itiraz edilerek arttırılması istemiyle dava açıldığı anlaşıldığından, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş; bu karar, temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir. 

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Ali HÜNER’in Başkanlığında, Üyeler: Yılmaz DERME , Ümran SAYIŞ, Bekir AKSOYLU, Sabriye KÖPRÜLÜ, Ertuğrul TAKA ve Turgut ARIBAL’ın katılımlarıyla yapılan 12/11/2001 günlü toplantısında, Raportör-Hakim İsa YEĞENOĞLU’nun davanın çözümünde adli  yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Danıştay Savcısı Emin Celalettin ÖZKAN’ ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki  yazılı ve sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü: 

USULE İLİŞKİN İNCELEME:

            Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, adli ve idari yargı yerleri arasında anılan Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu ve idari yargı dosyasının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak, davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık görülmemiş, esas inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir. 

ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

Dava, imar yolunun açılması için yıkımına karar verilen binaya takdir edilen bedele itiraz ve arttırılması isteminden ibarettir.

            Olayda, davacıya ait tapulu arsa üzerinde izinsiz olarak yapılmış bulunan bina ve eklentilerinin, imar yolunda kaldığı nedeniyle bulunduğu yerde korunamadığı; 2981 sayılı Yasa’nın 13/b. maddesine göre, yapı sahibine enkaz bedelinin ödenmesi için İlçe Kıymet Takdir Komisyonuna kıymet takdir ettirildiği ve takdir edilen bedel üzerinden uygulama yapıldığı anlaşılmakta olup; dava konusu enkaz bedeli, encümen kararıyla değil, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 10. maddesine göre teşkil olunan İlçe Kıymet Takdir Komisyonunca belirlenmiş olduğundan, uyuşmazlığın çözümü için anılan Yasa’daki düzenlemeye bakılması gerekmektedir.

            2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nda, 10. maddeye göre teşkil olunan kıymet takdiri komisyonlarınca, 11. maddede belirtilen objektif esaslar dikkate alınarak bedel takdir edileceği belirtilmiş ve 14. madde ile de, takdir olunan bedel ile maddi hatalara karşı adli yargıda dava açılacağına işaret edilmiştir. 

            Hernekadar, davacı vekilince idari yargı yerinde açılan davada, bedelin arttırılması isteminin yanısıra encümen kararının yapıya enkaz bedeli ödenmesine ilişkin kısmının iptali de istenilmiş ise de; idari yargı yerinde dava açılmasının gereği olan bu iptal istemi, imar uygulaması kapsamındaki yıkım kararına yönelik olmayıp esasen idarece tespit edilen bedele itiraz niteliği taşıdığından, incelenen görev uyuşmazlığının konusu bedel arttırma davasının kapsamı ile sınırlı bulunmaktadır.

            Bu duruma göre ve olayda imar uygulamasına ilişkin idari bir işlemin iptalinin istenilmemiş olması karşısında, kıymet takdir komisyonunca belirlenen bedelin arttırılması istemiyle açılan davanın görüm ve çözümünde adli yargı yeri görevli bulunmaktadır.

            Açıklanan nedenlerle, Ankara 20. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir. 

            SONUÇ         : Davanın çözümünde ADLİ  YARGININ görevli olduğuna,  bu nedenle Ankara 20. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 21.2.2001 gün ve  E:2000/779 sayılı GÖREVSİZLİĞE İLİŞKİN EK  KARARININ KALDIRILMASINA, 12.11.2001 gününde KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ ile karar verildi.