Hüküm Uyuşmazlığının Giderilmesini İsteyen ( Davalı) : İGDAŞ (İstanbul Gaz Dağıtım San. ve Tic. A.Ş.) Vekilleri : Av. E.K., Av. S.A. Karşı Taraf ( Davacılar ) :1- İ.D., H.A.. Vekili : Av. Dr. M.Ş. 2- M.K., G.A., N.A., Ç.Ö., M.K., A.Ş., G.A., A.K., Ne.A, Z.E., Ç.O., Ş.G., A.P., Ş.K., M.A., A.G., B.Ö., Mus.K., Hal.A.. Vekili : Av. H.(T) E. Diğer Davalı : İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Vekilleri : Av. A.S., Av. Sum.A. O L A Y : A) İstanbul Gaz Dağıtım Sanayi ve Ticaret A.Ş.’de kapsam dışı personel olarak görev yapan İ.D. ile H.A. vekilince, İGDAŞ Yönetim Kurulunun 6.7.1994 gün ve 94/25 sayılı kararının, müvekkillerinin sözleşmelerinin feshi suretiyle görevlerine son verilmesine ilişkin kısımlarının iptalleri istemiyle İGDAŞ ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı aleyhine idari yargı yerinde dava açılmıştır. 1 - İSTANBUL 4. İDARE MAHKEMESİ : Özel hukuk hükümlerine tabi olarak kurulan şirkette kapsam dışı personel olarak çalışanların hizmet sözleşmelerinin feshinden doğan davaların, 1475 sayılı İş Kanunu hükümlerine göre, adli yargı yerinde çözümlenmesinin gerektiği gerekçesiyle, a) İ.D. hakkında, 14.12.1994 gün ve E: 1994/1182, K:1994/ 1679 sayı ile, b) H.A. hakkında,14.12.1994 gün ve E: 1994/1183, K:1994/1680 sayı ile, görevsizlik kararları vermiştir. Bu kararlar, davacılar vekilince temyiz edilmiştir. DANIŞTAY ONİKİNCİ DAİRESİ’ nce ; Ana Sözleşmesine göre İGDAŞ’ ın sermayesinin %97’ sinin (%51’i İstanbul Elektrik – Tramvay Tünel İşletmeleri Genel Müdürlüğünce ve %46’sı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığınca) kamu tüzel kişilerince karşılanmış olması nedeniyle kamu kurumu niteliğinde olduğu; kamu kurumu niteliğini yitirmemiş kuruluşlarda sözleşmeli ya da kapsam dışı personel niteliğinde çalışanların kamu personeli sayılacakları ve idare ile olan ilişkileri nedeniyle açılan davalarda, tesis edilen işlemin hukuka uygunluğunun incelenmesinin idari yargı yerinin görev alanına girdiği gerekçesiyle, a) İ.D. hakkında, 21.3.1996 gün ve E: 1995/ 8579, K: 1996/971 sayı ile, b) H.A. hakkında, 21.3.1996 gün ve E: 1995/ 6639, K:1996/ 977 sayı ile, anılan Mahkeme kararları bozulmuştur. 2- İSTANBUL 4. İDARE MAHKEMESİ ; Danıştay bozma kararına uyarak görevlilik kararı verdikten ve davalı tarafın görev itirazının reddi üzerine olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılması istemi de Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca reddedildikten sonra yapılan yargılama sonunda: İGDAŞ Ana Sözleşmesinin 15. maddesinde, şirketin müdürlerinin, yönetim kurulu kararı ile yönetim kurulu üyeleri arasından veya dışarıdan seçilebileceği, yönetim kurulunun bunların görevlerine son vermek yetkisine de sahip olduğu yolunda kurala yer verildiği; Mahkemece ara kararı ile, davacıların hizmet sözleşmelerinin feshinin gerekçesi ve göreve devamlarının kamu yararı ve hizmet gerekleri açısından ne gibi sakıncaları olduğunun davalı idareden sorulduğu ve davacının özlük dosyası ile hakkında varsa soruşturma dosyasının istenildiği; özlük dosyası gönderilmiş ise de, ara kararı ile ilgili hususlarda idarece herhangi bir cevap verilmediği ve herhangi bir belgenin sunulmadığı; davacının, kamu kurumu niteliğinde olan İGDAŞ’ ta kapsam dışı personel statüsünde çalıştığı ve hizmet sözleşmesinin feshi yolundaki işlemin kamu gücüne dayanılarak tesis edildiği; bu nedenle davacının durumunda, diğer kamu kuruluşlarında görev yapan kamu görevlilerinin sahip oldukları temel yasal güvenceler açısından farklılık bulunmadığı; idarelerin kamu görevlilerinin görevlerine son vermesinde hukuken kabul edilebilir yeterli ve haklı gerekçelere dayanmaları gerektiğinin idare hukukunun genel ilkelerinden olduğu; dosyada, davacının görevinde verimsiz veya başarısız olduğu ya da soruşturma geçirdiği yolunda herhangi bir bilgi ve belgeye rastlanmadığından davalı idarece hukuken kabul edilebilir yeterli ve haklı nedenler bulunmadan tesis edildiği anlaşılan işlemde sebep yönünden hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle, a) 24.12.1997 gün ve E: 1997/292, K:1997/1337 sayı ile,dava konusu işlemin İ.D. ile ilgili kısmının iptaline karar vermiş; bu karar, DANIŞTAY ONİKİNCİ DAİRESİ’ nin 29.12.1998 gün ve E:1998/1565, K:1998/3192 sayılı kararıyla onanmak ve karar düzeltme istemi de aynı DAİRE’ce 19.1.2000 gün ve E:1999/ 3911, K:2000/109 sayı ile reddedilmek suretiyle kesinleşmiştir. b)24.12.1997 gün ve E: 1997/293, K: 1997/1338 sayı ile, dava konusu işlemin Hüseyin Altun ile ilgili kısmının iptaline karar vermiş; bu karar,DANIŞTAY ONİKİNCİ DAİRESİ’ nin 29.12.1998 gün ve E:1998/1564, K:1998/3193 sayılı kararıyla onanmak ve karar düzeltme istemi de aynı DAİRE’ ce 19.1.2000 gün ve E:1999/ 3910, K:2000/110 sayı ile reddedilmek suretiyle kesinleşmiştir. B) İstanbul Gaz Dağıtım Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ de işçi olarak çalışan ve sendika üyesi olan 19 personelin vekilince, İGDAŞ ile TES – İŞ Sendikası arasında imzalanmış bulunan 4. dönem toplu iş sözleşmesinin 8. maddesine göre, sendika üyesi olan ve olmayan hiçbir İGDAŞ çalışanına toplu iş sözleşmesinin sağladığı hak ve menfaatler dışında ve üzerinde hak sağlanamayacağı, ancak işverence anılan hüküm ihlal edilerek kapsam dışı personele ödeme yapıldığı, bu durumda toplu iş sözleşmesinin üzerinde yapılan ödemelerin sendika üyesi olan müvekkillerine de yapılmasının gerektiği ileri sürülerek, ücret, ikramiye, vardiya çalışması, fazla çalışma, hafta – bayram ve genel tatil ücretleri, yıllık izin ücreti ve gece zammı alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açılmıştır. İSTANBUL 5. İŞ MAHKEMESİ ; Davacı vekili, aynı konuda Eyüp İş Mahkemesi’nin 1998/215 esas sayılı dava dosyasına göre, Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 8.6.1999 tarihli kararı ile toplu iş sözleşmesi hükümleri uyarınca alacaklarının istek doğrultusunda hüküm altına alınmasının doğru olduğu,ancak bilirkişi raporlarına yapılan itirazların değerlendirilmesi gerektiği yönünden verilen kararın bozulduğunu ileri sürerek yeniden bilirkişi incelemesi talep etmiş olduğundan, dosyanın bilirkişi heyetine tevdi edildiği; bu rapora yapılan itirazlar üzerine bilirkişi tarafından 30.6.1999 tarihli raporun düzenlendiği ve tekrar yapılan itirazlar üzerine dosyanın yeniden bilirkişiye tevdi edildiği; toplu iş sözleşmesi üzerindeki ücret artışının başladığı ilk tarihin 1.7.1996 olarak kabulü ile 30.6.1999 tarihli önceki raporun ikinci şıkkı esas olmak ve davalı vekilince yapılan itirazlar da dikkate alınmak suretiyle hazırlanan 12.10.1999 tarihli rapordaki hesaplama dosya kapsamına uygun bulunmuş olmakla bu raporun esas alınması gerektiği gerekçesiyle, 1 – 30.11.1999 gün ve E:1998/517, K:1999/752 sayı ile, M.K. hakkında, ücret ve ikramiye farkları, fazla çalışma ücreti ile hafta ve akdi tatil ücretleri farkları ve gece zammı alacağı farkından oluşan toplam (1.080.689.949.-) TL.’nın, kısmen ilk dava tarihinden, kısmen temerrüt tarihinden ve kısmen de ek dava tarihinden itibaren yürütülecek en yüksek işletme kredisi faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazla taleplerin reddine, atiye bırakılan aylar için karar verilmesine yer olmadığına, hakedilmeyen bayram ve genel tatil ücreti, yıllık izin ve vardiya ücreti alacaklarının reddine karar vermiş bu karar, YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ’ nin 4.4.2000 gün ve 2000/2455 – 4761 sayılı kararıyla onanarak kesinleşmiştir. 2 – 30.11.1999 gün ve E:1998/527, K:1999/753 sayı ile, G.A. hakkında, ücret ve ikramiye ile hafta ve akdi tatil ücretleri farklarından oluşan toplam (793.883.311.-) TL.’nın, kısmen dava tarihi kısmen de temerrüt tarihinden itibaren yürütülecek en yüksek işletme kredisi faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazla taleplerin reddine, atiye bırakılan aylar için karar verilmesine yer olmadığına, hakedilmeyen fazla çalışma, bayram ve genel tatil ücreti, yıllık izin, gece zammı ve vardiya ücreti alacaklarının reddine karar vermiş; bu karar, YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ’ nin 4.4.2000 gün ve 2000/2458 – 4764 sayılı kararıyla onanarak kesinleşmiştir. 3 – 30.11.1999 gün ve E:1998/528, K:1999/754 sayı ile, N.A. hakkında , ücret ve ikramiye farkları, fazla çalışma ücreti ile hafta ve akdi tatil ücretleri ve vardiya ücretleri farklarından oluşan toplam ( 1.108.931.972.-) TL’ nın, kısmen dava tarihi, kısmen temerrüt tarihi ve kısmen de ek dava tarihinden itibaren yürütülecek en yüksek işletme kredisi faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazla taleplerin reddine, atiye bırakılan aylar için karar verilmesine yer olmadığına, hakedilmeyen bayram ve genel tatil ücreti, yıllık izin ve gece zammı alacaklarının reddine karar vermiş; bu karar, YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ’ nin 4.4.2000 gün ve 2000/ 2456 – 4762 sayılı kararıyla onanarak kesinleşmiştir. 4 – 30.11.1999 gün ve E:1998/529, K:1999/755 sayı ile, Ç.Ö. hakkında, ücret ve ikramiye farkları, fazla çalışma ücreti ile hafta ve akdi tatil ve vardiya ücretleri farklarından oluşan toplam ( 907.980.151.- ) TL.’nın, kısmen dava tarihi kısmen de temerrüt tarihinden itibaren yürütülecek en yüksek işletme kredisi faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazla taleplerin reddine, atiye bırakılan aylar için karar verilmesine yer olmadığına, hakedilmeyen bayram ve genel tatil ücreti,yıllık izin ve gece zammı ücreti farkı alacaklarının reddine karar vermiş; bu karar, YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ’ nin 4.4.2000 gün ve 2000/2464- 4770 sayılı kararıyla onanarak kesinleşmiştir. 5 – 30.11.1999 gün ve E:1998/520, K:1999/756 sayı ile, M.K. hakkında , ücret ve ikramiye farkları, fazla çalışma ücreti ile hafta ve akdi tatil ücreti ve gece zammı alacağı farklarından oluşan toplam ( 1.212. 256. 673.-) TL´nın, kısmen dava tarihi kısmen temerrüt tarihi ve kısmen de ek dava tarihinden itibaren yürütülecek en yüksek işletme kredisi faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazla taleplerin reddine, atiye bırakılan aylar için karar verilmesine yer olmadığına, hakedilmeyen bayram ve genel tatil ücreti, yıllık izin ve vardiya ücreti alacaklarının reddine karar vermiş; bu karar, YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ’ nin 4.4.2000 gün ve 2000/ 2462- 4768 sayılı kararıyla onanarak kesinleşmiştir. 6 – 30.11.1999 gün ve E:1998/524, K:1999/757 sayı ile, A.Ş. hakkında , ücret ve ikramiye farkları, fazla çalışma ücreti ile hafta ve akdi tatil ücreti ve gece zammı farklarından oluşan toplam ( 979. 000. 803.-) TL.’nın, kısmen dava tarihi kısmen de temerrüt tarihinden itibaren yürütülecek en yüksek işletme kredisi faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazla taleplerin reddine, atiye bırakılan aylar için karar verilmesine yer olmadığına, hakedilmeyen bayram ve genel tatil ücreti, yıllık izin ve vardiya ücreti farkı alacaklarının reddine karar vermiş; bu karar, YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ’ nin 4.4.2000 gün ve 2000/2463- 4769 sayılı kararıyla onanarak kesinleşmiştir. 7 – 30.11.1999 gün ve E:1998/526, K:1999/758 sayı ile, G.A. hakkında , ücret ve ikramiye farkları, fazla çalışma ücreti ile hafta ve akdi tatil ücreti, gece zammı ve vardiya ücreti farklarından oluşan toplam (850.943.849.-) TL’nın, kısmen dava tarihi kısmen de temerrüt tarihinden itibaren yürütülecek en yüksek işletme kredisi faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazla taleplerin reddine, atiye bırakılan aylar için karar verilmesine yer olmadığına, hakedilmeyen bayram ve genel tatil ücreti, yıllık izin ve gece zammı alacaklarının reddine karar vermiş; bu karar, YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ’ nin 4.4.2000 gün ve 2000/2460- 4766 sayılı kararıyla onanarak kesinleşmiştir. 8 – 30.11.1999 gün ve E:1998/519, K:1999/759 sayı ile, A.K. hakkında, ücret ve ikramiye ile gece zammı farklarından oluşan toplam (703.478.808.-) TL ’nın, kısmen dava tarihi kısmen de temerrüt tarihinden itibaren yürütülecek en yüksek işletme kredisi faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazla taleplerin reddine, atiye bırakılan aylar için karar verilmesine yer olmadığına, hakedilmeyen fazla çalışma ile hafta ve akdi tatil ücretleri farkı, bayram ve genel tatil ücreti, yıllık izin ve vardiya ücreti farkı alacaklarının reddine karar vermiş; bu karar, YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ’ nin 4.4.2000 gün ve 2000/2461-4767 sayılı kararıyla onanarak kesinleşmiştir. 9 – 30.11.1999 gün ve E:1998/532, K:1999/760 sayı ile, N.A. hakkında , ücret ve ikramiye farkları, fazla çalışma ile hafta ve akdi tatil ücretleri ve gece zammı farklarından oluşan toplam (1.293.792.061.) TL’ nın, kısmen dava tarihi kısmen temerrüt tarihi kısmen de ek dava tarihinden itibaren yürütülecek en yüksek işletme kredisi faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazla taleplerin reddine, atiye bırakılan aylar için karar verilmesine yer olmadığına, hakedilmeyen bayram ve genel tatil ücreti, yıllık izin ve vardiya ücreti farkı alacaklarının reddine karar vermiş; bu karar, YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ’ nin 4.4.2000 gün ve 2000/2459- 4765 sayılı kararıyla onanarak kesinleşmiştir. 10 – 30.11.1999 gün ve E:1998/538, K:1999/761 sayı ile, Zeynel Erenler hakkında , ücret ve ikramiye farkları, fazla çalışma ile hafta ve akdi tatil ücretleri ve vardiya ücreti farklarından oluşan toplam (916.002.335.-) TL’ nın ,kısmen dava tarihi kısmen de temerrüt tarihinden itibaren yürütülecek en yüksek işletme kredisi faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazla taleplerin reddine, atiye bırakılan aylar için karar verilmesine yer olmadığına, hakedilmeyen bayram ve genel tatil ücreti, yıllık izin ve gece zammı ücreti farkı alacaklarının reddine karar vermiş; bu karar, YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ’ nin 4.4.2000 gün ve 2000/2457- 4763 sayılı kararıyla onanarak kesinleşmiştir. 11 – 28.12.1999 gün ve E:1998/823, K:1999/990 sayı ile, Ç.O. hakkında, ücret ve ikramiye farklarından oluşan toplam (229.753.193.-) TL.’nın, kısmen dava tarihi kısmen de temerrüt tarihinden itibaren yürütülecek en yüksek işletme kredisi faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazla taleplerin ve hakedilmeyen fazla çalışma ile hafta ve akdi tatil ücretleri, bayram ve genel tatil ücreti, yıllık izin, gece zammı ve vardiya ücreti farkı alacaklarının reddine karar vermiş; bu karar ,YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ’ nin 4.4.2000 gün ve 2000/2447- 4772 sayılı kararıyla onanarak kesinleşmiştir. 12 - 28.12.1999 gün ve E:1998/824, K:1999/991 sayı ile, Şahin Güleç hakkında , ücret ve ikramiye farkları, fazla çalışma ile hafta ve akdi tatil ücretleri ve gece zammı farklarından oluşan toplam (553.240.779.-) TL.’nın, kısmen dava tarihi kısmen de temerrüt tarihinden itibaren yürütülecek en yüksek işletme kredisi faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazla taleplerin ve hakedilmeyen bayram ve genel tatil ücreti ile yıllık izin ücreti farkı alacaklarının reddine karar vermiş; bu karar, YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ’ nin 4.4.2000 gün ve 2000/2451- 4776 sayılı kararıyla onanarak kesinleşmiştir. 13 - 28.12.1999 gün ve E:1998/826, K:1999/992 sayı ile, A.P. hakkında , ücret ve ikramiye farkları, fazla çalışma ile hafta ve akdi tatil ücretleri farkları, gece zammı ve vardiya ücretleri farklarından oluşan toplam (1.387.112.589.-) TL.’nın, kısmen dava tarihi kısmen birinci temerrüt ve kısmen de ikinci temerrüt tarihlerinden itibaren yürütülecek en yüksek işletme kredisi faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazla taleplerin ve hakedilmeyen bayram ve genel tatil ücreti ile yıllık izin ücreti farkı alacaklarının reddine karar vermiş; bu karar , YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ’ nin 4.4.2000 gün ve 2000/2454-4779 sayılı kararıyla onanarak kesinleşmiştir. 14 - 28.12.1999 gün ve E:1998/832, K:1999/993 sayı ile, Ş.K. hakkında, ücret ve ikramiye farkları, fazla çalışma ile hafta ve akdi tatil ücretleri farkları ve gece zammı farkından oluşan toplam (1.220.514.526.-) TL.’nın, kısmen dava tarihi kısmen birinci temerrüt ve kısmen de ikinci temerrüt tarihlerinden itibaren yürütülecek en yüksek işletme kredisi faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazla taleplerin ve hakedilmeyen bayram ve genel tatil ücreti , yıllık izin ve vardiya ücreti farkı alacaklarının reddine karar vermiş; bu karar, YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ’ nin 4.4.2000 gün ve 2000/2446-4771 sayılı kararıyla onanarak kesinleşmiştir. 15 - 28.12.1999 gün ve E:1998/833, K:1999/994 sayı ile, M.A. hakkında, ücret ve ikramiye farkları, fazla çalışma ile hafta ve akdi tatil ücretleri farkları, gece zammı ve vardiya ücreti farklarından oluşan toplam (1.363.035.083.-) TL.’nın, kısmen dava tarihi kısmen birinci temerrüt ve kısmen de ikinci temerrüt tarihlerinden itibaren yürütülecek en yüksek işletme kredisi faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazla taleplerin ve hakedilmeyen bayram ve genel tatil ücreti ile yıllık izin ücreti farkı alacaklarının reddine karar vermiş; bu karar, YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ’ nin 4.4.2000 gün ve 2000/2453-4778 sayılı kararıyla onanarak kesinleşmiştir. 16 - 28.12.1999 gün ve E:1998/1303, K:1999/995 sayı ile, A.G. hakkında, ücret ve ikramiye farkları, fazla çalışma ile hafta ve akdi tatil ücretleri ve gece zammı farklarından oluşan toplam (924.255.520.-) TL.’nın, kısmen dava tarihi kısmen de temerrüt tarihinden itibaren yürütülecek en yüksek işletme kredisi faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazla taleplerin ve hakedilmeyen bayram ve genel tatil ücreti, yıllık izin ve vardiya ücreti farkı alacaklarının reddine karar vermiş; bu karar, YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ’ nin 4.4.2000 gün ve 2000/2448-4773 sayılı kararıyla onanarak kesinleşmiştir. 17 - 28.12.1999 gün ve E:1998/1302, K:1999/996 sayı ile, B.Ö. hakkında, ücret ve ikramiye farkları, fazla çalışma ile hafta ve akdi tatil ücretleri ve gece zammı farklarından oluşan toplam (685.365.058.-) TL.’nın, kısmen dava tarihi kısmen de temerrüt tarihinden itibaren yürütülecek en yüksek işletme kredisi faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazla taleplerin ve hakedilmeyen bayram ve genel tatil ücreti, yıllık izin ve vardiya ücreti farkı alacaklarının reddine karar vermiş; bu karar, YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ’ nin 4.4.2000 gün ve 2000/2449-4774 sayılı kararıyla onanarak kesinleşmiştir. 18 - 28.12.1999 gün ve E:1998/1301, K:1999/997sayı ile, Mus.K. hakkında, ücret ve ikramiye farkları, fazla çalışma ile hafta ve akdi tatil ücretleri ve gece zammı farklarından oluşan toplam (1.572.747.034.-) TL.’nın, kısmen dava tarihi kısmen de temerrüt tarihinden itibaren yürütülecek en yüksek işletme kredisi faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazla taleplerin ve hakedilmeyen bayram ve genel tatil ücreti, yıllık izin ve vardiya ücreti farkı alacaklarının reddine karar vermiş; bu karar, YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ’ nin 4.4.2000 gün ve 2000/2452-4777 sayılı kararıyla onanarak kesinleşmiştir. 19 - 28.12.1999 gün ve E:1998/1300, K:1999/998 sayı ile, Hal.A. hakkında, ücret ve ikramiye farkları, fazla çalışma ile hafta ve akdi tatil ücretleri farkları, gece zammı ve ihbar tazminatı farklarından oluşan toplam (2.583.956.731.-) TL.’nın, kısmen dava tarihi kısmen temerrüt tarihinden itibaren yürütülecek en yüksek işletme kredisi faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazla taleplerin ve hakedilmeyen bayram ve genel tatil ücreti, yıllık izin ve vardiya ücreti farkı alacaklarının reddine karar vermiş; bu karar, YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ’ nin 4.4.2000 gün ve 2000/2450-4775 sayılı kararıyla onanarak kesinleşmiştir. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİNDEN İSTEK: Davalı İGDAŞ vekillerince, idari yargıya göre kapsam dışı personelin kamu görevlisi sayıldığı ve statü hukukuna tabi olduğunun kabul edildiği; adli yargıya göre ise, aynı personel hakkında iş hukuku ve toplu iş sözleşmesi hükümlerinin uygulandığı; bu durumda, İstanbul 4.İdare Mahkemesi ile İstanbul 5.İş Mahkemesi’nin kesinleşen kararları arasında kapsamdışı personelin statüsü yönünden hüküm uyuşmazlığı bulunduğu ileri sürülerek giderilmesi istemiyle, 14.7.2000 günlü dilekçe ile, Uyuşmazlık Mahkemesi’ne başvuruda bulunulmuş ve yargılama sonuna kadar yürütmenin durdurulması ve icranın tehiri talep edilmiştir. Başkanlıkça, 2247 sayılı Yasa’nın 24. ve 16. maddelerine göre ilgili Başsavcıların yazılı düşünceleri istenilmiştir. DANIŞTAY BAŞSAVCISININ DÜŞÜNCESİNİN ÖZETİ : 2247 sayılı Yasa’nın 24. maddesine göre, hüküm uyuşmazlığının varlığı için kararların aynı konu ve sebebe ilişkin olması ve taraflardan en az biri aynı olan bu kararlar arasındaki çelişki nedeniyle hakkın yerine getirilmesinin de olanaksız bulunması gerektiği, uyuşmazlığa konu edilen İdare Mahkemesi kararlarının kapsam dışı personelin sözleşmelerinin feshi suretiyle görevlerine son verilmesine ilişkin işlemin iptali; İş Mahkemesi kararlarının ise, toplu iş sözleşmesi kapsamındaki personelin, kendilerine sağlanan hak ve menfaatlerin üzerinde kapsam dışı personele yapılan ödemeler nedeniyle doğan alacaklarının kısmen kabulü yolunda olduğu, sözü edilen mahkeme kararlarında taraflardan en az biri aynı ise de, İdare Mahkemesi ve İş Mahkemesinde açılan davaların konuları ve sebeplerinin farklı olması ve kararlar arasında çelişki bulunmaması nedeniyle hakkın yerine getirilmesini olanaksız kılan bir durumun varlığından sözedilemeyeceği; belirtilen nedenlerle, hüküm uyuşmazlığının varlığı için öngörülen koşullar gerçekleşmediğinden başvurunun reddi gerekeceği yolundadır. YARGITAY CUMHURİYET BAŞSAVCISININ DÜŞÜNCESİNİN ÖZETİ : 2247 sayılı Yasa’nın 24. maddesinde belirtilen hüküm uyuşmazlığının oluşabilmesi için, iki farklı yargı merci tarafından verilmiş aynı konuya ve sebebe ilişkin, taraflarından en az biri aynı olan kararlar nedeniyle hakkın yerine getirilmesinin olanaksız olmasının gerektiği; hüküm uyuşmazlığına ilişkin talebin, belirlenmiş iki ayrı yargı yerine ait kararlara karşı yapılmayıp, genel bir istek niteliği taşıdığı; ayrıca, sözkonusu davaların konuları ve sebepleri birbirinden farklı olduğu gibi, kararlar arasında çelişki bulunmadığından hakkın yerine getirilmesinin olanaksızlığından da bahsedilemeyeceği; bu nedenlerle, 2247 sayılı Yasa’nın 24. maddesinde belirtilen koşulları taşımayan başvurunun reddi gerektiği yolundadır. İNCELEME VE GEREKÇE :Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümünün, Ali HÜNER' in Başkanlığında, Üyeler: Mahir Ersin GERMEÇ, Dr. Mustafa KILIÇOĞLU, Bekir AKSOYLU, Mustafa BİRDEN, Ertuğrul TAKA ve Turgut ARIBAL' ın katılımlarıyla yapılan 26.2.2001 günlü toplantısında, Raportör- Hakim İsa YEĞENOĞLU' nun 2247 sayılı Yasada öngörülen koşulları taşımayan başvurunun reddi gerektiği yolundaki raporu ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ile Danıştay Başsavcısının başvurunun reddi gerektiğine ilişkin düşünce yazıları ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Danıştay Savcısı Emin Celalettin ÖZKAN 'ın başvurunun reddi gerektiğine ilişkin yazılı düşünceler doğrultusundaki açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ: USULE İLİŞKİN İNCELEME: 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun'un 24. maddesinin 2592 sayılı Kanun'la değişik birinci fıkrasında "1 nci maddede gösterilen yargı mercilerinden en az ikisi tarafından, görevle ilgili olmaksızın kesin olarak verilmiş veya kesinleşmiş aynı konuya ve sebebe ilişkin, taraflarından en az biri aynı olan ve kararlar arasındaki çelişki yüzünden hakkın yerine getirilmesi olanaksız bulunan hallerde hüküm uyuşmazlığının varlığı kabul edilir:" hükmü yer almaktadır. Anılan hükme göre, hüküm uyuşmazlığının varlığı için: a) Uyuşmazlık yaratan hükümlerin, adli, idari veya askeri yargı mercilerinden en az ikisi tarafından verilmesi, b) Konu, dava sebebi ve taraflardan en az birinin aynı olması, c) Her iki kararın da kesinleşmiş olması, d) Kararlarda davanın esasının hükme bağlanması, e) Kararlar arasındaki çelişki nedeniyle hakkın yerine getirilmesinin olanaksız bulunması koşullarının birlikte gerçekleşmesi aranmaktadır. Hüküm uyuşmazlığı bulunduğu ileri sürülen kararların incelenmesinden, ortada adli ve idari yargı yerlerince davaların esası hakkında verilmiş ve yasa yollarına başvurularak kesinleşmiş kararlar bulunduğu; taraflarından en az birinin (davalı İGDAŞ) aynı olduğu anlaşılmaktadır. Olayda, İGDAŞ’ ta kapsam dışı personel statüsünde çalışan davacıların, idarece sözleşmeleri feshedilmek suretiyle görevlerine son verilmesine ilişkin işlemlerin iptali istemiyle açtıkları davalarda, İDARE MAHKEMESİ’ nce, idare hukuku ilkelerine göre hukuka aykırı oldukları nedeniyle dava konusu işlemlerin iptallerine karar verilmiştir. Aynı kurumda sendika üyesi olarak çalışan işçiler tarafından, kendilerine toplu iş sözleşmesi ile tanınan hak ve menfaatleri aşan şekilde kapsam dışı personele yapılan ödemelerin, toplu iş sözleşmesi kapsamındaki personele de yapılmasının gerektiği ileri sürülerek açılan alacak davalarında, İŞ MAHKEMESİ’ nce, iş hukuku ilkelerine göre toplu iş sözleşmesi kapsamındaki sendikalı personele bir kısım ayni ve nakdi hak ve menfaatlerin tanınması sonucunu doğuran kararlar verilmiş olup; Mahkemece, kapsam dışı personel toplu iş sözleşmesi kapsamında değerlendirilmemiş, sadece sendikalı personelin hak ettiği ayni ve nakdi menfaatlerin tespiti için kapsam dışı personele işverence sağlanmış olan hak ve menfaatler ölçüt olarak alınmıştır. Buna göre, adli ve idari yargı yerlerinde görülen davaların konularının ve sebeplerinin farklı olduğu görülmektedir. Bu durum karşısında, konuları ve sebepleri farklı olan davalarda adli ve idari yargı yerlerince verilen kararlar arasında çelişki bulunduğundan sözedilemeyeceği gibi, sözkonusu kararların idarece yerine getirilmesine engel teşkil eden bir neden de bulunmadığından, olayda yargı kararları ile davacılara tanınmış bulunan hakların yerine getirilmesinin olanaksızlığından da sözedilemez. Belirtilen duruma göre ve olayda, konu ve dava sebeplerinin aynı olması ve hakkın yerine getirilmesinin olanaksız bulunması koşulları gerçekleşmediğinden başvurunun reddi gerekmekte ve bu nedenle de yürütmenin durdurulması yolundaki tedbir istemi hakkında karar verilmesine yer bulunmamaktadır. SONUÇ : Hüküm uyuşmazlığının varlığı için 2247 sayılı Yasa'nın 24. maddesinde öngörülen koşullar birlikte gerçekleşmediğinden BAŞVURUNUN REDDİNE, bu sonuca göre yürütmenin durdurulması yolundaki tedbir istemi hakkında KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA, 26.02.2001 gününde KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ İLE karar verildi.