Mağdur          : E.İ.

            Sanık             : R.B.

            OLAY             : Manisa 8.P.A.2.Tb.7.Bl.Komutanlığı emrinde görevli sanık P.Er R.B.'un, 19.8.2000 günü, 21.00-23.00 saatleri arasında kendisi ile birlikte dış nizamiye nöbetçisi olan mağdur P.Er E.İ. ile nöbet defterine bakma nedeniyle karşılıklı olarak küfürleştikleri ve on beş dakika kadar tartıştıkları, sanığın silahını tam dolduruşa getirip, mağdura tevcih ederek tetiğe bastığı, mağdurun göğüs nahiyesinden hayati tehlike geçirecek şekilde yaralandığı, böylece, sanığın adam öldürmeye tam teşebbüs suçunu işlediği ileri sürülerek, eylemine uyan Türk Ceza Kanunu'nun 448, 62, Askeri Ceza Kanunu'nun 51/B maddeleri uyarınca cezalandırılması istemiyle Ege Ordu Komutanlığı Askeri Savcılığı'nın 7.9.2000 gün ve E:2000/1375, K:2000/560 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır.

             Ege Ordu Komutanlığı Askeri Mahkemesi'nce, sanığın, yüklenen eylem nedeniyle cezalandırılmasına karar verilmiş, Askeri Yargıtay 4.Dairesi, hükmün usul yönünden bozulmasına karar vermiştir.

             EGE ORDU KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 12.11.2001 gün ve E:2001/992, K:2001/711 sayıyla; sanığın terhis edilmesiyle askerlikle ilgisinin kesildiği, yüklenen eylemin askeri bir suç olmadığı, askeri bir suça da bağlı bulunmadığı, 353 sayılı Yasa'nın 17.maddesi hükmü uyarınca yargılama görevinin adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası, Manisa Ağır Ceza Mahkemesi'ne gönderilmiştir.

             MANİSA AĞIR CEZA MAHKEMESİ: 29.1.2002 gün ve E:2002/42, K:2002/25 sayıyla, asker kişiye karşı, askeri mahalde işlendiği ileri sürülen suç nedeniyle yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeyerek kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, Manisa Cumhuriyet Başsavcılığı'nca, Mahkememize gönderilmiştir.

             İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Samia AKBULUT'un Başkanlığında, Üyeler; Cengiz ERDOĞAN, Refik DİZDAROĞLU, Keskin KAYLAN, Necmettin ÖZKAN, Recep SÖZEN, Tamer KORKMAZ' ın  katılımlarıyla yapılan 24.6.2002 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma BÜYÜKEREN’ in, davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Haluk ULUGÖL'ün, davanın çözümünün adli yargının görev alanına girdiğine ilişkin sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

 USULE İLİŞKİN İNCELEME:

            Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun’da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmemiştir. Askeri ve adli  yargı yerleri arasında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuştur. Esasa ilişkin inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir.

 ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu'nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir. 

"Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

            a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

            b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu'nda kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar, 

            c) Türk Ceza Kanunu'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir.    

 Aynı Yasa’nın 13.10.1996 gün ve 22786 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4191 sayılı Yasa’yla değişik 17. maddesinde; “askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesi, daha önce işlenen suçlara ait davalara bu mahkemelerin bakma görevini değiştirmez. Ancak suçun askeri bir suç olmaması askeri bir suça bağlı bulunmaması ve sanık hakkında kamu davası açılmamış olması halinde askeri mahkemenin görevi sona erer” denilmektedir. 

            Ancak, Anayasa Mahkemesi'nin 11.3.2000 gün ve 23990 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1.7.1998 gün ve E:1996/74, K:1998/45 sayılı kararı ile maddenin ikinci tümcesinde yer alan "... ve sanık hakkında kamu davası açılmamış olması ..." sözcükleri iptal edilmiştir.

             Bu duruma göre, askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesiyle birlikte sanığa yüklenen suçun askeri bir suç olmaması, askeri bir suça bağlı bulunmaması halinde, askeri mahkemenin görevinin sona ereceği açıktır. Artık, sanık hakkında kamu davasının açılmış olup olmamasının bir önemi bulunmamaktadır.

             Somut olayda asker kişi sanık hakkında, unsurları ve cezaları Türk Ceza Kanunu'nda düzenlenen suç nedeniyle açılan kamu davasında, görevsizlik kararı veren adli yargı yerince, eylemin, askeri kişiye karşı, askeri mahalde işlendiği gerekçesine yer verilmiş ise de; yargılama sırasında sanığın terhis edildiği dosya içindeki bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır. Yüklenen suçun askeri bir suç olmaması, askeri bir suça bağlı bulunmaması ve sanığın askeri mahkemede yargılanmasını gerektiren ilginin kesilmiş olması nedeniyle, 353 sayılı Yasa'nın 4191 sayılı Yasa ile değişik 17. maddesi hükmü uyarınca, davanın adli yargı yerinde görülmesi ve Manisa Ağır Ceza Mahkemesi'nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir. 

            SONUÇ         : Davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Manisa Ağır Ceza  Mahkemesi'nin  29.1.2002  günlü,  E:2002/42,  K:2002/25 sayılı görevsizlik KARARININ kaldırılmasına,24.6.2002 günü KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ   ile karar verildi.