Ceza Bölümü 1997/59 E., 1997/60 K.

  • ASKERİ MALZEMEYİ HUSUSİ MENFAATİNDE KULLANAN KİŞİ
  • HİZMETE MAHSUS EŞYAYI HUSUSİ MENFAATİNDE KULLANMAK SUÇU
  • TÜFEĞİNİ HUSUSİ MENFAATİNDE KULLANAN ASKER KİŞİ
  • 1632 S. ASKERİ CEZA KANUNU [ Madde 130 ]
  • "İçtihat Metni"

    Olay : Sivil kişi B.L.'in akrabasının düğününde silah atmak için önceden tanıdığı ve Antalya 3. Piyade Tugay Komutanlığı emrinde görevli bulunan Kadro Eri H.K.'dan hamili bulunduğu piyade tüfeğini istediği, H.'in önce bu teklifi kabul etmediği ancak B.'ın ısrarı karşısında nöbetçi onbaşı olduğu 15.9.1996 günü sabahleyin Tugay'ın nöbet kuleleri arasında bir mevkiden, hamili bulunduğu 612938 seri numaralı G-3 Piyade tüfeğini B.L.'e verdiği, aynı gün çarşı iznine çıkan P. Er S.A.'ın B. ile buluşarak düğün yapılmakta olan köye gittikleri, B.L. ve S.A.'ın sözkonusu piyade tüfeği ile havaya birkaç el ayrı ayrı ateş ettikleri, B.'ın kendisinde kalan silahı, aynı gün başka bir köyde teşhir ederken yakalandığı ve hakkında Antalya Ağır Ceza Mahkemesi'ne kamu davası açıldığı ileri sürülerek;

    1- Sanık P. Er H.K.'nın eylemine uyan 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Aletler Hakkında Yasa'nın 13/2. maddesi,

    2- Sanık P. Er S.A.'ın eylemine uyan 1632 sayılı Askeri Ceza Yasası'nın 130. maddesi uyarınca ayrı ayrı cezalandırılmaları istemiyle, Isparta 58. Er Eğitim Tümen Komutanlığı Askeri Savcılığı'nın 2.10.1996 gün ve 1466-520 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır.

    ISPARTA 58. ER EĞİTİM TÜMEN KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ:

    10.12.1996 gün ve 865-729 sayıyla; Her iki sanığın, müştereken gerçekleştirdikleri ileri sürülen eylemlerin, Askeri Ceza Yasası'nda yazılı bir suçu oluşturmadığı, askeri mahalde işlenmediği askerlik hizmet ve görevleri ile de ilgisi olmadığı, sanıkların 6136 sayılı Yasa'nın 13/2., Türk Ceza Yasası'nın 65/2 ve son maddeleri uyarınca adli yargı yerinde yargılanmaları gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir. Sanık P. Er S.A. hakkındaki karar, temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir. Diğer sanık P. Er H.K.'nın hakkındaki kararı temyiz etmesi üzerine;

    ASKERİ YARGITAY 2. DAİRESİ: 16.4.1997 gün ve 276-274 sayılı ilamı ile; kararı temyiz eden sanığın, kendisine zimmetli bulunan ve düğünde gösteri için ateş edip geri getirmek üzere sivil kişi B.L.'e vererek, bu kişiye düğün sırasında etrafa yapacağı gösteriyi desteklemek amacıyla silahını tahsis etmesiyle, aralarında mevcut olan yakınlık ve samimiyetin daha da kuvvetlenmesiyle kendisine manevi çıkar sağlamak için, askeri mahkemenin görevine giren Askeri Ceza Yasası'nın 130. maddesinde düzenlenen "hizmete mahsus eşyayı özel menfaatte kullanmak" suçunu işlediğinin anlaşılmasına göre; mahkemece 6136 sayılı Yasa'ya aykırılık suçundan dolayı verilen görevsizlik kararının, usul ve yasaya aykırı bulunduğundan bozulmasına karar verilmiştir.

    ANTALYA 1. ASLİYE CEZA MAHKEMESİ: 23/5/1997 gün ve 595-442 sayıyla: Sanık P. Er S.A.'a yüklenen eyleme ve diğer sanık hakkında verilen görevsizlik kararının Askeri Yargıtay 2. Dairesi'nin bozma ilamındaki gerekçesine göre; asker kişi sanığın (H.K.) işlediği askeri suça iştirak eden, sanık P. Er S.A. hakkındaki davanın da askeri yargı yerinde çözümlenmesi gerektiği açıklanarak görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşmiştir.

    Böylece, askeri ve adli yargı yerleri arasında, sanık P. Er S.A.'a yüklenen suç nedeniyle 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuş, dosya; gönderildiği Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 13.10.1997 gün ve 95430 sayılı yazısı ile Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığı'na gönderilmiştir.

    İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümü'nün Selçuk Tüzün'ün Başkanlığında, Üyeler: İrfan Kılınç, Teoman Üneri, Seydi Yetkin, Dr. Ferhat Ferhanoğlu, A. Necmi Özler ve Necmettin Özkan'ın katılımlarıyla yaptığı 5.12.1997 günlü toplantısında; Raportör-Hakim Sadi Büyükeren'in davanın çözümünde askeri yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; İlgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Erdoğan Güneş ile Askeri Yargıtay Başsavcısı Başyardımcısı Gürcan Gürdal'ın davanın çözümünün askeri yargının görev alanına girdiğine ilişkin sözlü açıklamaları dinlendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü: Olay, sanık P. Er S.A.'ın P. Er H.K. ile 15.9.1996 günü çarşı iznine çıkarak, aynı gün H.'in zimmetindeki piyade tüfeğini düğün sırasında atış yapması için verdiği B.L. isimli sivil kişiyle buluştukları, bu kişinin daveti üzerine köyde yapılan düğüne katıldıkları, düğün konvoyu içinde bulundukları sırada önce B.'ın sözkonusu piyade tüfeği ile havaya birkaç el, sanık P. Er S.A.'ın da sonradan aynı tüfekle havaya bir-iki el ateş etmeleri iddiasından ibarettir.

    Sivil kişi B.L.'in düğün sonrasında piyade tüfeğini başka bir köyde teşhir ettiği sırada yakalanmasıyla, hakkında Antalya Ağır Ceza Mahkemesi'ne kamu davası açılmış, diğer asker kişi hakkında açılan davada verilen görevsizlik kararının sanık tarafından temyiz edilmesi üzerine Askeri Yargıtay 2. Dairesi'nin bozma kararıyla, P. Er H.K.'ya yüklenen eylemin, "6136 sayılı Yasa'ya aykırılık" suçunu değil, "hizmete mahsus eşyayı özel menfaatında kullanmak" suçunu teşkil ettiği ve askeri mahkemece verilen görevsizlik kararının yerinde olmadığına değinilmiştir.

    Olumsuz görev uyuşmazlığına konu suç yönünden, Isparta 58. Er Eğitim Tümen Komutanlığı Askeri Savcılığı sanık P. Er. S.A.'a yüklenen eylemin 1632 sayılı Yasa'nın 130. maddesine uyan "Hizmete mahsus eşyayı özel menfaatında kullanmak" suçu olabileceğini belirterek kamu davası açmış, Isparta 58. Er Eğitim Tümen Komutanlığı Askeri Mahkemesi, yüklenen eylemin 6136 sayılı Yasa'nın 13/2. maddesinde yazılı suçu oluşturabileceği Antalya 1. Asliye Ceza Mahkemesi de suçun diğer asker kişi sanık H. ile iştirak halinde işlendiği ve 1632 sayılı Yasa'nın 130. maddesini ihlal ettiği gerekçesiyle görevsizlik kararları vermişlerdir.

    Mahkemeler, iddianamelerde ve görevsizlik kararlarında belirtilen Ceza Yasalarının maddeleri ile bağlı olmayıp, dava konusu eylemle bağlı olduklarından (CMUY. 257 ve Ask. M.K.Y.U.Y: 165 maddeler.) öncelikle görev uyuşmazlığının çözümlenebilmesi için sanığa yüklenen eylemin hangi yasanın hangi maddesine uygun olabileceğinin incelenmesi gereklidir. Askeri Ceza Yasası'nın 130. maddesinde; askeri hizmete mahsus bir şeyi makul bir sebep olmaksızın kaybeden, kasten tahrip veya terkeden veya hususi menfaatlarında kullananlar... hakkında ceza tayin edilmiştir. 353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Yasası'nın "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığını taşıyan 9. maddesinde: "Asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara, askeri mahkemelerde bakılacağı" öngörülmektedir.

    Askeri suç ise, öğretide ve uygulamada;

    a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Yasası'nda yazılı olan, başka bir anlatımla Askeri Ceza Yasası dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

    b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Yasası'nda, kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar,

    c) Türk Ceza Yasası'na atıf suretiyle askeri suç haline getirilen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir. Suça konu ve P. Er H.K.'ya zimmetli bulunan 612938 seri numaralı G-3 Piyade tüfeği'nin askeri vazifeye ilişkin ve askeri maksatlara yarayan bir silah olduğu, sanık S. A.'ın da suç gününde ve davanın açıldığı günde asker kişi kapsamında bulunduğu konularında kuşku bulunmamaktadır.

    Böylece, asker kişi sanığa yüklenen eylemin sübutu halinde Askeri Ceza Yasası'nda unsurları ve cezaları belirtilen "hizmete mahsus eşyayı özel menfaatında kullanma" suçunu oluşturabileceğinden, asker kişinin askeri suçları nedeniyle askeri mahkemelerde yargılanacaklarını düzenleyen 353 sayılı Yasa'nın 9. maddesi hükmü de gözönünde tutularak, davanın askeri yargı yerinde çözümlenmesi ve Isparta 58. Er Eğitim Tümen Komutanlığı Askeri Mahkemesi'nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

    SONUÇ : Anlaşmazlığın niteliğine göre davanın Askeri yargı yerinde görülmesi gerektiğine bu nedenle Isparta 58. Er Eğitim Tümen Komutanlığı Askeri Mahkemesi'nin 10.12.1996 gün ve 865-729 sayılı görevsizlik kararının kaldırılmasına 5.12.1997 gününde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.