T.C.

UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/598

KARAR NO : 2022/678

KARAR TR : 26/12/2022

ÖZET: Davacı şirket tarafından kullanılmakta olduğu belirtilen 8 adet tabelanın 15 gün içerisinde kaldırılması gerektiği, aksi halde söz konusu tabelalara 2873 sayılı Kanun'un 15. maddesine istinaden el konulacağına ilişkin Milli Park Müdürlüğü işleminin iptali istemiyle açılan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-a maddesi kapsamındaİDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

KARAR

Davacı : TYTR. T.Tic. Ltd. Şti.

Vekili : Av. O. A

Davalı : Marmaris Milli Park Müdürlüğü

I. DAVA KONUSU OLAY

1. Davacışirket vekili,Muğla ili, Marmaris Milli Park Müdürlüğü sorumluluk sahası içerisinde kalan Armutalan Camiavlu Mahallesi, Hastane ve Adliye mevkiinde bulunan ve halihazırda kullanılmakta olan 8 adet tabelanın 15 gün içerisinde kaldırılması gerektiği, aksi halde söz konusu tabelalara 2873 sayılı Kanun'un 15. maddesine istinaden el konulacağının bildirilmesine ilişkin Marmaris Milli Park Müdürlüğünün 12/05/2022 tarihli işleminin iptali istemiyleadli yargı yargı yerinde dava açmıştır.

II. UYUŞMAZLIĞA İLİŞKİN BAŞVURU SÜRECİ

A. Adli Yargıda

2. MarmarisSulh Ceza Hakimliği18/05/2022 tarih ve Değişik İş No.2022/1083 sayı ile, itiraz edeninel koyma ihtaratına karşı itirazının Sulh Ceza Hâkimliği tarafından incelenebilecek işlemlerden olmadığı, itiraza konu idari yaptırım konusunda itiraz incelemesinin idari yargının görev alanına girdiğinin anlaşıldığı gerekçesiyle başvurunungörev yönünden reddine karar vermiş, itiraz yoluna başvurulması üzerine Muğla 1. Sulh Ceza Hakimliği19/08/2022 tarih ve Değişik İş No.2022/2055 sayı ile itirazın reddine kesin olarak karar vermiş ve görevsizlik kararı kesinleşmiştir.

3. Davacı vekili bu kez, aynı istemleidari yargı yerinde dava açmıştır.

B. İdari Yargıda

4. Muğla 3. İdare Mahkemesi 04/10/2022 tarih ve E.2022/863 sayı ile, uyuşmazlığın adli yargının görev alanına girdiğinden bahisle,2247 sayılı Kanun'un 19.maddesi uyarınca görevli yargı yerinin belirlenmesi için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine ve dosya incelemesinin bu konuda Uyuşmazlık Mahkemesince karar verilinceye kadar ertelenmesine karar vermiştir. Kararın ilgili kısmı şöyledir:

"Davaya konu olayda; 2873 Sayılı Milli Parklar Kanunu'nun Tescil yasağı başlıklı 15.maddesindeki düzenlemeye istinaden, Muğla ili, Marmaris Milli Park Müdürlüğü sorumluluk sahası içerisinde kalan Armutalan Camiavlu Mahallesi, Hastane ve Adliye mevkisinde bulunan ve halihazırda davacı şirket tarafından kullanılmakta olan 8 adet tabelanın 15 gün içerisinde kaldırılması gerektiği, aksi halde söz konusu tabelalara söz konusu idarece el konulacağının bildirildiği, yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri kapsamında; milli park statüsünde bulunan alanlardaki koruma hizmetleri ve suçların takibinin 6831 sayılı Orman Kanununun beşinci fasıl dördüncü bölümünde yer alan suçların takibi ile ilgili hükümlere istinaden sağlanacağının düzenlendiği, 6831 sayılı Orman Kanununun beşinci fasıl dördüncü bölümünde ise söz konusu Kanun kapsamında yer alan suçlara ilişkin sair eşyaya Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre el konulacağının hüküm altına alındığı gibi ayrıca anılan Kanunda hüküm bulunmayan hallerde de Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerinin uygulanacağının düzenlendiği, bu haliyle davacı şirket tarafından Marmaris Milli Park Müdürlüğü sorumluluk sahası içerisinde kalan alan içerisinde kullanılmakta olan 8 adet tabelanın 15 gün içerisinde kaldırılması gerektiği, aksi halde söz konusu tabelalara el konulacağının bildirilmesine ilişkin olarak tesis edilen dava konusu idari yaptırım kararına karşı açılan davanın görüm ve çözümünde, adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır."

III. İLGİLİ HUKUK

5. 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu'nun "Tescil yasağı" başlıklı 15.maddesi şöyledir:

"Bu Kanun kapsamına giren yerlerdeki kamu idareleri, kamu kurum ve kuruluşları ve Hazineye ait taşınmaz mallar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerdeki mevcut açıklıkların ve var olan ağaçların, bitki örtüsünün yanması, her ne sebeple olursa olsun kesilmesi, sökülmesi, boğulması, budanması sonunda oluşacak açıklıkların ve arazinin çeşitli şekillerde düzeltilmesi suretiyle elde edilecek sahaların işgali, kullanılması, bu yerlere her türlü yapı ve tesis yapılması, bu yapı ve tesislerin tapuya tescili yasaktır.

Bu gibi yapı ve tesislere hiçbir kayıt ve şart aranmadan doğrudan doğruya Orman ve Su İşleri Bakanlığıncael konulur. "

6. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "İdari dava türleri ve idari yargı yetkisinin sınırı" başlıklı 2. maddesi şöyledir:

" 1. (Değişik: 10/6/1994-4001/1 md.) İdari dava türleri şunlardır:

a) (İptal: Anayasa Mahkemesinin 21/9/1995 tarihli ve E:1995/27, K:1995/47 sayılı kararı ile; Yeniden Düzenleme: 8/6/2000-4577/5 md.) İdarî işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlâl edilenler tarafından açılan iptal davaları,

b) İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları,

c) (Değişik: 18/12/1999-4492/6 md.) Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar.

2. İdari yargı yetkisi, idari eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimi ile sınırlıdır. İdari mahkemeler; yerindelik denetimi yapamazlar, yürütme görevinin kanunlarda ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde gösterilen şekil ve esaslara uygun olarak yerine getirilmesini kısıtlayacak, idari eylem ve işlem niteliğinde veya idarenin takdir yetkisini kaldıracak biçimde yargı kararı veremezler.

3. (Mülga: 2/7/2018 - KHK-703/185 md.)"

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

A. İlk İnceleme

7. Uyuşmazlık Mahkemesinin Muammer TOPAL'ın başkanlığında, Üyeler Nilgün TAŞ, Doğan AĞIRMAN, Eyüp SARICALAR, Ahmet ARSLAN, Mahmut BALLI ve Bilal ÇALIŞKAN’ın katılımlarıyla yapılan 26/12/2022 tarihli toplantısında; 2247 sayılı Kanun'un 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, İdare Mahkemesince, anılan Kanun'un 19. maddesine göre başvuruda bulunulmuş olduğu, idari yargı dosyasının ekinde adli yargı dosyası ile birlikte Uyuşmazlık Mahkemesine gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

B. Esasın İncelenmesi

8. Raportör-Hâkim Taşkın ÇELİKin, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan, ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Halil İbrahim ÇİFTÇİ ile Danıştay Savcısı Yakup BAL’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra, gereği görüşülüp düşünüldü:

9. Dava, Milli Park Müdürlüğü sorumluluk sahası içerisinde bulunan ve halihazırda kullanılmakta olan 8 adet tabelanın 15 gün içerisinde kaldırılması gerektiği, aksi halde söz konusu tabelalara 2873 sayılı Kanun'un 15. maddesine istinaden el konulacağının bildirilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

10. Kamu kurumlarınca alınan idari kararların yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile kanuna aykırı olduğu ileri sürülerek açılan ve 2577 sayılı Kanun'un 2. maddesinde tanımlanan iptal davalarının amacı, idari işlemlerin idari yargı organlarınca denetlenerek, idarenin hukuka uygunluğunun sağlanmasıdır.

11. Dava dosyasının incelenmesinden; Marmaris Belediye Encümeninin 09/03/2016 tarih ve 122 sayılı ihale kararı gereğince, belediyenin hüküm ve tasarrufu altında bulunan 68 bilboard, 83 reklam panosu, 105 durak, 16 megaliht ve bir adet kule olmak üzere 273 adetreklam ünitesi ve tesis alanının, yedi yıllığınadava dışı Marmaris Belediye Başkanlığı tarafından, Tuğba Çam'a kiraya verildiği, bilahare "Görevli personel/Orman Müd." imzasıyladavacı şirketetebliğ edilen12/05/2022 tarihli Tebligat Tutanağı ile, Marmaris Milli Park Müdürlüğü sorumluluk sahası içerisinde kalan Armutalan Camiavlu Mahallesi, Hastane ve Adliye mevkisinde bulunan ve halihazırda taraflarınca kullanılmakta olan 8 adet tabelanın 15 gün içerisinde kaldırılması gerektiği, aksi halde söz konusu tabelalara 2873 sayılı Kanun'un 15. maddesine istinaden el konulacağının bildirildiği, bunun üzerine davacı şirket vekili tarafından,Marmaris Milli Park Müdürlüğünün 12/05/2022 tarihli işleminin iptali istemiyle dava açıldığı anlaşılmıştır.

12. Olayda, davacı şirkettarafından kullanılmakta olduğu belirtilen 8 adet tabelanın 15 gün içerisinde kaldırılması gerektiği, aksi halde söz konusu tabelalara 2873 sayılı Kanun'un 15. maddesine istinaden el konulacağının bildirildiği, dava konusu edilen bu işlemin 2873 sayılı Kanun'un 15. maddesi kapsamında idareye tanınan yetki kapsamında tesis edildiği ve işlemin, kamu gücüne dayalı, re’sen ve tek yanlı olarak tesis edilen idari işlem niteliği taşıdığı açık olduğundan, bu işlemin iptali istemiyle açılan davanın, 2577 sayılı Kanun'un 2/1-a maddesinde sayılan iptal davaları kapsamında görüm ve çözümünde idari yargı yerlerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.

13. Yukarıda belirtilen hususlar göz önünde bulundurularak, Muğla 3. İdare Mahkemesinin 04/10/2022 tarihlive E.2022/863 sayılıbaşvurusunun reddigerekmiştir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Davanın çözümünde İDARİ YARGININ GÖREVLİ OLDUĞUNA,

B. Muğla 3. İdare Mahkemesinin 04/10/2022 tarihli ve E.2022/863 sayılıBAŞVURUSUNUN REDDİNE,

26/12/2022 tarihinde, OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

Başkan Üye Üye Üye

Muammer Nilgün Doğan Eyüp

TOPAL TAŞ AĞIRMAN SARICALAR

Üye Üye Üye

Ahmet Mahmut Bilal

ARSLAN BALLI ÇALIŞKAN