|
T.C. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2019/504 KARAR NO : 2019/572 KARAR TR : 30/09/2019 |
ÖZET: Davacılara ait depolu dükkanın, dükkan olan tapu kaydının düzeltilmesi istemiyle yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin, Akçaabat Tapu Sicil Müdürlüğü işlemin iptali ile taşınmaz vasfının düzeltilmesine karar verilmesi istemiyle açılan davanın ADLİ YARGI YERİNDE görülmesi gerektiği hk |
K A R A R
Davacılar : 1-A. K.-K. K. -G. K. -G. K.-K. K.
Vekilleri : Av. S. Ş. Av. S. A.
Davalı : Akçaabat Tapu Sicil Müdürlüğü
Vekili : Av. M. E.
Davalı : S. A.
Vekili : Av. M. Y.
O L A Y :Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;Trabzon ili Akçaabat ilçesi Söğütlü merkez Mah. 131 ada 1 parsel numaralı taşınmazın müvekkillerine ait 9 nolu bağımsız bölümün niteliğinin onaylı projesine aykırı olarak depolu dükkan yerine dükkan olarak, aynı adreste S. A.adına kayıtlı 8 nolu bağımsız bölümün ise projesine aykırı olarak dükkan yerine depolu dükkan olarak kayıt edildiğinin fark edildiğini, bu hususların düzeltilmesi için 08/11/2016 tarihinde Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğüne talepte bulunulduğunu, ancak bu güne kadar herhangi bir cevap verilmediğini belirterek, hataların düzeltilmesi istemiyle Akçaabat Tapu Sicil Müdürlüğü ve Songül Aydın aleyhine 07/04/2017 tarihinde adli yargı yerinde dava açmıştır.
Akçaabat Sulh Hukuk Mahkemesi: 26/02/2018 tarih 2017/367 E. 2018/204 K. sayılı kararı ile; "davacı vekili tarafından Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğüne yapılan başvuru neticelenmeksizin ve Tapu Sicil Tüzüğünün 26 ve 75. Maddesinde belirtilen prosedür izlenmeksizin dava açıldığı, dava konusu taleple ilgili Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce incelemenin devam ettiğinin bildirildiği, tüm bu hususlar nazara alındığında davanın dinlenebilir olmadığı değerlendirilmekle, dava şartı eksikliği nedeniyle davanın usulden reddine" karar vermiş, karar istinaf edilmiştir.
SAMSUN BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ: 09/10/2018 gün, E:2018/1384, K:2018/1867 sayılı kararında; "Tapu sicil tüzüğünün 75. Maddesinde nelerin tapu kaydında düzeltim işlemine tabi olacağı sayılmakla davacı talebinde olduğu gibi cins tahsisinden bahsedilmemiştir.
22.07.2013 tarihli ve 2013/5150 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan (18.05.1994 tarihli ve 94/5623 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Tapu Sicili Tüzüğü'nün81 ve 85.) Tapu Sicili Tüzüğünün 72 ve 74. maddelerine göre tapu kütüğündeki kaydın değiştirilmesi ve kütük üzerindeki düzeltmelerin, bir başka ifade ile tapuda cins ve vasıf düzeltilmesi işlemlerinin tapu idaresince yapılacağı ve idari bir görev olduğu tartışmasızdır. (Y.r.t. 1.hukuk 2016/7979,2018/9334)
O halde davanın görev yönünden reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı olduğu üzere karar verilmiş olması doğru değildir" gerekçesiyle "Davalılar vekillerinin istinaf başvurusunun, HMK.nın 353/1-b.2 maddesi gereğince Kabulü İle Akçaabat Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 26/02/2018 tarih, 2017/367 Esas 2018/204 Karar sayılı kararının düzeltilerek, Buna göre esas hakkında yeniden hüküm verilmesine, Davanın görev yönünden reddine" kesin olarak karar vermiştir.
Davacı vekili bu kez aynı taleple aleyhine idari yargı yerinde dava açmıştır.
TRABZON İDARE MAHKEMESİ: 18.06.2019 gün ve E:2019/419 sayı ile "4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun Üçüncü Kısım, İkinci Bölümünde Tapu Sicili başlığı altında; Kanunun 997.maddesinde, taşınmazlar üzerindeki hakları göstermek üzere tapu sicili tutulacağı, tapu sicilinin, tapu kütüğü ve kat mülkiyeti kütüğü ile bunları tamamlayan yevmiye defteri ve belgeler ile plânlardan oluştuğu, sicilin örneğinin, nasıl tutulacağının ve yardımcı sicillerin tüzükle belirleneceği; 998.maddesinde, arazilerin, taşınmazlar üzerindeki bağımsız ve sürekli hakların, kat mülkiyetine konu olan bağımsız bölümlerin tapu siciline taşınmaz olarak kaydedileceği; 1007. maddesinde, tapu sicilinin tutulmasından doğan bütün zararlardan Devletin sorumlu olduğu, Devletin, zararın doğmasında kusuru bulunan görevlilere rücu edeceği; Devletin sorumluluğuna ilişkin davaların, tapu sicilinin bulunduğu yer mahkemesinde görüleceği; 1008.maddesinde, taşınmaza ilişkin, mülkiyet, irtifak hakları ve taşınmaz yükleri ve rehin haklarının tapu kütüğüne tescil edileceği; 1013.maddesinde, tescilin, tasarrufa konu olan taşınmaz malikinin yazılı beyanı üzerine yapılacağı; 1019.maddesinde, tapu memurunun, ilgililerin bilgisi dışında yaptığı işlemleri onlara tebliğ etmekle yükümlü olduğu; 1021. Maddesinde, kurulması kanunen tescile tâbi aynî hakların, tescil edilmedikçe varlık kazanamayacağı; 1027.maddesinde, ilgililerin yazılı rızaları olmadıkça, tapu memurunun, tapu sicilindeki yanlışlığı ancak mahkeme kararıyla düzeltebileceği; düzeltmenin, eski tescilin terkini ve yeni bir tescilin yapılması biçiminde de olabileceği; tapu memurunun, basit yazı yanlışlıklarını, tüzük kuralları uyarınca re'sen düzelteceği hükümleri yer almıştır.
4721 sayılı Kanunun 913., 997., 998., 1000., 1012. ve 1017. maddelerine dayanılarak hazırlanmış olan Tapu Sicil Tüzüğü’nün, "İstem" başlıklı 16. Maddesinde, "(1) Kanunlarda veya bu Tüzükte belirlenen istisnalar dışında, yazılı istem olmadıkça tapu sicili üzerinde işlem yapılamaz,(,..)"hükmüne; "İstemde bulunacaklar" başlıklı 17. maddesinde "(1) Kanunî istisnalar dışında, tapu sicilinde hak sahibi olan kişiler istemde bulunabilir. Tescilden önce hak sahibi olmuş kişiler de hakkın tescili için gerekli belgeleri ibraz ederek istemde bulunabilirler.(...)"hükmüne; "Kaydın değiştirilmesi" başlıklı 72.maddesinde, "(1) Tapu sicilinde değişiklik, hak sahibinin istemine ya da yetkili makam veya mahkeme kararına istinaden yapılır. (2) Tapu sicilindeki değişiklikler, üzerinin kırmızı mürekkepli kalemle çizilip, değişiklik tarih ve yevmiye numarasıyla yeni kaydın yazılması suretiyle yapılır. (3) Önceki kayıt bir harfle yazılı ise, değişiklikte de aynı harf kullanılır. (4) Rehinli alacağın kısmen ödenmesi veya rehinin miktar, faiz, derece, süre gibi unsurlarında yapılacak değişiklikler, düşünceler sütununda ilgili rehinin harfi kullanılmak suretiyle belirtilir." hükmüne; "Ana veya yardımcı siciller üzerindeki düzeltmeler" başlıklı 74.maddesinde, "(1) Kütük, yevmiye defleri ve yardımcı sicillerde, belgelere aykırı basit yazım hatası yapıldığının tespit edilmesi hâlinde, müdür tarafından nedeni düzeltmeler sicilinde açıklanarak, re'sen düzeltme yapılır. (2) İstem belgesinde yapılan yanlışlık veya eksiklik düzeltilerek belgenin uygun bir yerine yazılmak suretiyle taraflar ve tapu görevlilerince imzalanır ve sicilde buna uygun düzeltme yapılır. (3) Ana veya yardımcı siciller üzerinde yapılmış hata veya eksikliklerin, ilgililerce sunulan veya başka idarelerce düzenlenen belgelerden kaynaklanması hâlinde, ilgililerin gerçek durumu kanıtlayıcı belgelere dayalı başvuruları üzerine, istem yevmiye defterine kaydedilerek gerekli düzeltme yapılır. (4) Kütük, yevmiye defteri ve yardımcı sicillerde, belgelere aykırı tescil veya esaslı yazım hatasının düzeltilebilmesi için ilgililerin yazılı olurunun alınması gerekir. İlgililerden birisinin yazılı oluru olmazsa, bu durum beyanlar sütununda belirtilerek, 26/9/2011 tarih ve 659 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre işlem yapılır. (5) Yapılacak düzeltmeler hatalı yazımdan sonra hak sahibi olmuş kişilerin hakkını etkileyici nitelikte ise, bu hak sahiplerinin de yazılı olurları aranır. (6) Müdürlük, ilgililerin bilgisi dışında yaptığı işlemleri tebliğ etmekle yükümlüdür." Hükmüne; "Tapu sicilindeki bilgilerin güncellenmesi" başlıklı 75.maddesinde, "(1) Kadastro çalışmalarından kaynaklanan malikin veya hak sahibinin adı, soyadı ve baba adına ilişkin tapu kütüğündeki yazım hataları ilgilisinin başvurusu üzerine; a) Senetsizden tespitlerde; nüfus kayıt örneği ve taşınmazın bulunduğu belediye veya muhtarlıktan alınacak fotoğraflı ilmühaber, b) Kayda dayalı tespitlerde; dayanağı kayıt ve belgeler, incelenmek ve gerektiğinde tanık ve varsa tespit bilirkişileri dinlemek ve zeminde inceleme yapmak suretiyle istemin gerçek hak sahibinden geldiği belirlenirse, istem yevmiye defterine kaydedilerek düzeltilir. (2) Zeminde inceleme, kadastro müdürlüğü teknik personeli ile birlikte yapılır ve inceleme neticesinde teknik rapor düzenlenir. Zeminde incelemede, komşu parsel malikleri, muhtar ve diğer ilgililer dinlenir; vergi kaydı ve diğer her türlü bilgi ve belgeden yararlanılır. (3) Tapu sicilindeki bilgilerin güncellenmesi ve eksikliklerin giderilmesinde de yukarıdaki fıkralar uygulanır. (4) Bu madde hükümleri uyarınca kayıt düzeltmeleri için müdürlüklere başvuru yapılması zorunludur." hükmüne; "Düzeltmenin şekli" başlıklı 76.maddesinde, "(1) Yanlış yazım okunacak şekilde, kırmızı mürekkepli kalemle çizilir ve ilk boş satıra doğrusu yazılır. (2) Kazıntı, silinti, satır aralarına veya sayfa kenarına çıkıntı veya kayda ek yapılmak suretiyle düzeltme yapılamaz. (3) Yevmiye defterine kaydedilerek yapılan düzeltmelerde tarih ve yevmiye numarası, düzeltmeler siciline kaydedilerek yapılanlarda ise, bu sicilin numarası düzeltilen işlemin üzerine D.S." şeklinde başlayarak yazılır. Düzeltme ile ilgili belgeler taşınmaza ait dosyada saklanır." hükmüne yer verilmiştir.
Öte yandan, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sının” başlığını taşıyan 2. maddesinin 1 numaralı bendinde, idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları; idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları ile tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar, idari dava türleri olarak sayılmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden, davacılar tarafından Akçaabat Sulh Hukuk Mahkemesi'nin E:2017/367 sayılı dosyası ile Trabzon ili, Akçaabat ilçesi, Söğütlü/Merkez Mahallesi 131 ada, 1 parselde bulunan binanın kendilerine ait 9 numaralı bağımsız bölümünün onaylı projesinde depolu dükkân olarak gösterilmesine rağmen tapuda dükkân olarak kaydedildiğinden 9 numaralı bağımsız bölüme yönelik kaydın depolu dükkân olarak düzeltilmesi ve yine aynı binada bulunan ve Songül Aydın'a ait olan 8 numaralı bağımsız bölümün onaylı projesinde dükkân olarak gösterilmesine rağmen tapuda depolu dükkân olarak kaydedildiğinden 8 numaralı bağımsız bölüme yönelik kaydın dükkân olarak düzeltilmesi istemiyle açılan davada Mahkemeye başvurmadan önce tapu müdürlüğüne mevzuatta belirtilen prosedüre uygun olarak başvurulmadığı belirtilerek dava şartı yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine karar verildiği, istinaf başvurusu üzerine Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1.Hukuk Dairesi'nin 09.10.2018 tarih E:2018/1384, K:2018/1867 sayılı kararı ile dava konusu uyuşmazlığın idari yargının görev alanına girdiği gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine kesin olarak karar verilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Bakılan davada, davacıların hem kendi taşınmazlarına hem de dava dışı Songül Aydın'ın taşınmazına yönelik taleplerinin doğrudan, tapu sicilinde depolu dükkân olarak tescil edilen taşınmazın dükkân olarak; dükkân olarak tescil edilen taşınmazın ise depolu dükkân olarak düzeltilmesi istemine yönelik olduğu, bir başka ifade ile davacıların tescil sonucu doğuracak taleplerde bulundukları gözetildiğinde, ortada idari yargı yetkisi kapsamına giren bir idari dava bulunmadığı ve uyuşmazlığın çözümlenmesinde, Medeni Kanun hükümlerine göre adli yargı yerlerinin görevli bulunduğu sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, Mahkememizin görevine girmeyen ve Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1.Hukuk Dairesi'nce görevsizlik kararı verilen bu davada görevli mahkemenin belirlenmesi amacıyla dava dosyasının 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanunun 19. maddesi uyarınca Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderilmesine ve dosya incelemesinin bu konuda Uyuşmazlık Mahkemesince karar verilinceye kadar ertelenmesine" karar vererek her iki dava dosyasını 25.07.2019 tarih ve 2019/419 E. sayılı üst yazı ile Mahkememize göndermiş, başvuru 01.08.2019 tarihinde kaydedilmiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE :
Uyuşmazlık Mahkemesi’nin, Başkan Hicabi DURSUN, Üyeler: Şükrü BOZER, Mehmet AKSU, Birol SONER, Aydemir TUNÇ, Nurdane TOPUZ ve Ahmet ARSLAN'ın katılımlarıyla yapılan 30/09/2019 günlü toplantısında:
l-İLK İNCELEME :
Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; İdare Mahkemesince, 2247 sayılı Yasa’nın 19. maddesine göre başvuruda bulunulmuş olduğu, idari yargı dosyasının, ekindeki adli yargı dosyası ile birlikte Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.
II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hâkim Engin SELİMOĞLU'nun davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Halil İbrahim ÇİFTÇİ ve Danıştay Savcısı Yakup BAL’ınadli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Dava, davacılara ait depolu dükkanın, dükkan olan tapu kaydının düzeltilmesi istemiyle yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin, Akçaabat Tapu Sicil Müdürlüğü işlemin iptali ile taşınmaz vasfının düzeltilmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun Üçüncü Kısım, İkinci Bölümünde Tapu Sicili başlığı altında; Kanunun 997.maddesinde, taşınmazlar üzerindeki hakları göstermek üzere tapu sicili tutulacağı, tapu sicilinin, tapu kütüğü ve kat mülkiyeti kütüğü ile bunları tamamlayan yevmiye defteri ve belgeler ile plânlardan oluştuğu, sicilin örneğinin, nasıl tutulacağının ve yardımcı sicillerin tüzükle belirleneceği; 998 maddesinde, arazilerin, taşınmazlar üzerindeki bağımsız ve sürekli hakların, kat mülkiyetine konu olan bağımsız bölümlerin tapu siciline taşınmaz olarak kaydedileceği; 1007. maddesinde, tapu sicilinin tutulmasından doğan bütün zararlardan Devletin sorumlu olduğu, Devletin, zararın doğmasında kusuru bulunan görevlilere rücu edeceği; Devletin sorumluluğuna ilişkin davaların, tapu sicilinin bulunduğu yer mahkemesinde görüleceği; 1008.maddesinde, taşınmaza ilişkin, mülkiyet, irtifak hakları ve taşınmaz yükleri verehin haklarının tapu kütüğüne tescil edileceği; 1013.maddesinde, tescilin, tasarrufa konu olan taşınmaz malikinin yazılı beyanı üzerine yapılacağı; 1021. Maddesinde, kurulması kanunen tescile tâbi aynî hakların, tescil edilmedikçe varlık kazanamayacağı; 1027.maddesinde, ilgililerin yazılı rızaları olmadıkça, tapu memurunun, tapu sicilindeki yanlışlığı ancak mahkeme kararıyla düzeltebileceği; düzeltmenin, eski tescilin terkini ve yeni bir tescilin yapılması biçiminde de olabileceği; tapu memurunun, basit yazı yanlışlıklarını, tüzük kuralları uyarınca re'sen düzelteceği hükümleri yer almış;4721 sayılı Kanunun 913., 997., 998., 1000., 1012. ve 1017. maddelerine dayanılarak hazırlanmış olan Tapu Sicil Tüzüğü’nün, “Kaydın değiştirilmesi” başlıklı 72.maddesinde, “(1) Tapu sicilinde değişiklik, hak sahibinin istemine ya da yetkili makam veya mahkeme kararına istinaden yapılır.
(2) Tapu sicilindeki değişiklikler, üzerinin kırmızı mürekkepli kalemle çizilip, değişiklik tarih ve yevmiye numarasıyla yeni kaydın yazılması suretiyle yapılır.
(3) Önceki kayıt bir harfle yazılı ise, değişiklikte de aynı harf kullanılır.
(4) Rehinli alacağın kısmen ödenmesi veya rehnin miktar, faiz, derece, süre gibi unsurlarında yapılacak değişiklikler, düşünceler sütununda ilgili rehnin harfi kullanılmak suretiyle belirtilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Öte yandan, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı” başlığını taşıyan 2. maddesinin 1 numaralı bendinde, idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları; idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları ile tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar, idari dava türleri olarak sayılmıştır.
Olayda, Trabzon ili Akçaabat ilçesi, Söğütlü/Merkez Mahallesi 131 ada, 1 parselde bulunan binanın davacılara ait 9 numaralı bağımsız bölümünün onaylı projesinde depolu dükkân olarak gösterilmesine rağmen tapuda dükkân olarak kaydedildiğinden 9 numaralı bağımsız bölüme yönelik kaydın depolu dükkân olarak düzeltilmesi istemine idarece cevap verilmemesi üzerine görev uyuşmazlığına konu davaların açıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, ortada idari yargı yetkisi kapsamına giren bir idari dava bulunmadığı gözetildiğinde, tapu kayıtlarında yer alan taşınmazın cinsinin tashihine yönelik uyuşmazlığın, Medeni Kanun hükümlerine göre çözümlenmesinde adli yargı yerleri görevli bulunmaktadır.
Açıklanan nedenlerle davanın görüm ve çözümü adli yargı yerinin görevine girdiğinden, Trabzon İdare Mahkemesinin Başvurusunun Kabulü ile Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi’nin 09.10.2018 gün ve E:2018/1384, K:2018/1867 sayılı görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.
S O N U Ç :Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, Trabzon İdare Mahkemesinin BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi’nin 09.10.2018 gün ve E:2018/1384, K:2018/1867 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA 30/09/2019 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye
Hicabi Şükrü Mehmet Birol
DURSUN BOZER AKSU SONER
Üye Üye Üye
Aydemir Nurdane Ahmet
TUNÇ TOPUZ ARSLAN