Hukuk Bölümü         2012/101 E.  ,  2012/133 K.
"İçtihat Metni"Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca hazırlanmıştır. İzinsiz olarak kopyalanması ve dağıtılması hukuki sorumluluk gerektirir.

Davacı           : İçişleri Bakanlığı (Adli Yargıda)

Vekili             : Av. M.T. 

                         Sivas Valiliği (İl Emniyet Müdürlüğü)   (İdari Yargıda)

Davalı           : Sivas Belediye Başkanlığı

Vekili             : Av. N.E.  

O L A Y          : Sivas İl Emniyet Müdürlüğü Koruma Şube Müdürlüğü hizmetinde  kullanılan resmi araç, 26.7.2010 tarihinde Türkmenistan Caddesi üzerinde seyir halinde iken; önünde giden Belediye otobüsünün logar kapağı üzerinden geçmesi ile logar kapağının yerinden çıkması ve İçişleri Bakanlığına ait resmi aracın da kapağın üzerinden geçmesi sonucu araçta hasar meydana gelmiştir.

Araçta meydana gelen hasarın tespiti için Sivas 1. Sulh Hukuk Mahkemesinin Değişik İş N:2010/66 sayılı dosyası ile yaptırılan hasar tespiti sonucu düzenlenen 13.8.2010 tarihli bilirkişi raporu ile logar kapağının yerinden çıkması nedeniyle araçta 4.918,09 TL tutarında hasar meydana geldiği tespit edilmiştir.

İçişleri Bakanlığına ait resmi araç tamir ettirilmiş, 4.919,46 TL fatura bedelinin ödenmesi için davalı Belediye Başkanlığına 8.10.2010 tarih ve 1179 sayılı yazı ile başvuruda bulunulmuş; Belediye Başkanlığınca 20.10.2010 gün ve 7393 sayılı yazı ile, olayda Sivas Belediye Başkanlığının herhangi bir kusur ve sorumluluğunun bulunmadığından bahisle hasar bedelinin ödenemeyeceği bildirilmiştir.

İçişleri Bakanlığı, kazaya neden olduğu önesürülen logar kapağının bakım ve onarımından birinci derecede sorumlu olduğu nedeniyle ve bu görevini zamanında ve gerektiği şekilde yerine getirmeyerek hizmet kusuru bulunduğunu belirttiği Sivas Belediye Başkanlığından; İçişleri Bakanlığına ait araçta meydana gelen 4.919,46 TL’lik hasar bedeli, 165,00 TL tespit masrafı ile 5,00 TL’lik tebligat masraflarından oluşan toplam 5.089,46 TL’lik tazminatın, hasar bedeli için olay tarihi olan 26.7.2010 tarihinden itibaren, tespit masrafları için ödeme tarihi olan 30.7.2010 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Sivas Belediye Başkanlığı vekili cevap dilekçesinde, idarenin herhangi bir işlemi veyahut eylemi nedeni ile kişisel bir hakkın doğrudan muhtel olduğunu iddia edenlerin idari aleyhine açacakları tazminat davalarında, görevli mahkemenin idare mahkemeleri olduğu nedeniyle davanın görev yönünden reddi gerektiğini savunmuştur.

SİVAS 1. SULH HUKUK MAHKEMESİ: 23.2.2011 gün ve E:2010/1364, K:2011/240 sayı ile, her ne kadar davacı vekili dava dilekçesinde İl Emniyet Müdürlüğü Koruma Şube Müdürlüğüne ait olduğu belirtilen58 A0065 plaka sayılı Renault Megane aracın Türkmenistan caddesi üzerinde seyir halinde iken 58 DA 544 plakalı Belediye otobüsünün logar kapağı üzerinden geçmesi ile logar kapağının yerinden çıkması ve çıkan logar kapağının İl Emniyet Müdürlüğüne ait bulunan araca zarar verdiğini ve Sivas Belediye Başkanlığının logar kapağının bakım ve onarımını gerçekleştirmediğinden bahisle bu kazanın meydana geldiğini ve bu hususun hizmet kusurundan kaynaklandığını iddia etmek sureti ile tazminat davası açmış ise de, mevcut davanın Sivas Belediye Başkanlığının hizmet kusurundan kaynaklandığı iddia edilmiş olup, idari yargılama usulü kanununun 2 ve 13. maddelerine göre bu hususun yargılamasının idare mahkemesinin görev sahasına girmiş olduğu anlaşılmış olduğundan, davacının davasının İdari Yargılama Usul Kanununun 2. ve 13. maddelerine göre İdare Mahkemesinin görev sahası içinde yer almış olduğu anlaşıldığından Sivas İdare Mahkemesinin görevli olduğunun tespitine ve mahkemelerinin görevsizliğine karar vermiş, bu karar kesinleşmiştir.

Bu kez Sivas Valiliği (İl Emniyet Müdürlüğü) aynı istemle idari yargı yerinde dava açmıştır.

SİVAS İDARE MAHKEMESİ: 29.2.2012 gün ve E:2012/182 sayı ile, dava dosyasında bulunan bilgi ve belgelerin incelenmesinden; uyuşmazlıkta uygulanacak mevzuatın 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu hükümleri olduğu, ancak 2918 sayılı Kanun'dan kaynaklı uyuşmazlıkların çözümünün, Kanunun 110. maddesi gereğince adli yargının görev alanında bulunduğu; söz konusu hükmün, 19.1.2011 tarih ve 27820 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdiği dikkate alındığında, bu tarihten önce idari veya askeri idari yargıda açılan davaların görevsizlikle adli yargıya gönderilip gönderilmeyeceği hususundaki tereddüdün de, geçici 21. maddesiyle ortadan kaldırıldığı, nitekim geçici maddede; 110. maddenin birinci fıkrasının göreve ilişkin hükmünün, yürürlüğe girdiği tarihten önce idari yargıda ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde açılmış bulunan davalara uygulanmayacağının açıkça düzenlendiği, tüm bu açıklamalar ışığında; görülmekte olan davanın ilk olarak 2.11.2011 tarihinde Sivas 1. Sulh Hukuk Mahkemesinde açıldığı, 23.2.2011 tarihinde hakkında görevsizlik kararı verildiği görülmekle; sulh hukuk mahkemesince, 19.1.2011 tarihinde yürürlüğe giren 2918 sayılı Yasanın göreve ilişkin 110. maddesi göz önünde bulundurulmaksızın karar verildiği, aynı Yasanın Geçici 21. maddesinde; 110. maddenin yürürlüğe girdiği 19.1.2011 tarihinde, idari yargı makamları önünde açılan ve yeni düzenlemeyle adli yargının görevine giren davaların mahkemelerince görülmeye devam edileceği düzenlendiğinden, bu tarihte henüz mahkemelerinde açılmamış olan davanın (2.6.2011 tarihinde dava açılmıştır) mahkemelerinin görevinde olmadığı sonucuna varıldığı, açıklanan nedenlerle, Mahkemelerinin görevine girmeyen ve Sivas 1. Sulh Hukuk Mahkemesince de görevsizlik kararı verilen bu davada görevli mahkemenin belirlenmesi için dava dosyasının 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanunun 19. maddesi uyarınca Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine, Uyuşmazlık Mahkemesince bir karar verilinceye kadar yargılamanın ertelenmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler: Mustafa AYSAL, Eyüp Sabri BAYDAR, Sıddık YILDIZ, Nurdane TOPUZ, Sedat ÇELENLİOĞLU ve Ayhan AKARSU’nun katılımlarıyla yapılan 4.6.2012 günlü toplantısında:

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; İdare Mahkemesince, 2247 sayılı Yasa’nın 19. maddesine göre başvuruda bulunulmuş olduğu, adli ve idari yargı yerleri arasında görev uyuşmazlığın doğduğu, idari yargı dosyasının Mahkemece, ekinde adli yargı dosyası ile birlikte Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Gülşen AKAR PEHLİVAN’ın, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mehmet BAYHAN ile Danıştay Savcısı Mehmet AKKAYA’nın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacı İçişleri Bakanlığına ait resmi aracın, seyir halinde iken yoldaki logar kapağına çarpması sonucu araçta oluştuğu önesürülen maddi zararın yasal faiziyle birlikte tazmini istemiyle açılmıştır.

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 1. maddesinde, Kanunun amacının karayollarında can ve mal güvenliği yönünden trafik düzenini sağlayacak ve trafik güvenliğini ilgilendiren tüm konularda alınacak önlemleri belirlemek olduğu; “Kapsam” başlıklı 2. maddesinde, bu Kanunun trafikle ilgili kuralları, şartları, hak ve yükümlülükleri bunların uygulamasını ve denetlenmesini ilgili kuruluşları ve bunların görev, yetki ve sorumluluk, çalışma usulleri ile diğer hükümleri kapsadığı ve bu kanunun karayollarında uygulanacağı; 10. maddesinde, yapım ve bakımdan sorumlu olduğu yolları trafik düzeni ve güvenliğini sağlayacak durumda bulundurmanın gerekli görülen kavşaklara ve yerlere trafik ışıklı işaretleri, işaret levhaları koymak ve yer işaretlemeleri yapmanın Belediye Trafik birimlerinin görev ve yetkileri arasında olduğu belirtilmiştir.

Öte yandan 2918 sayılı Yasanın 19.1.2011 günlü Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6099 sayılı Yasanın 14. maddesiyle değişik 110. maddesinde “İşleteni veya sahibi Devlet ve diğer kamu kuruluşları olan araçların sebebiyet verdiği zararlara ilişkin olanları dahil, bu Kanundan doğan sorumluluk davaları, adli yargıda görülür. Zarar görenin kamu görevlisi olması, bu fıkra hükmünün uygulanmasını önlemez. Hemzemin geçitte meydana gelen tren-trafik kazalarında da bu Kanun hükümleri uygulanır.

Motorlu araç kazalarından dolayı hukuki sorumluluğa ilişkin davalar, sigortacının merkez veya şubesinin veya sigorta sözleşmesini yapan acentenin bulunduğu yer mahkemelerinden birinde açılabileceği gibi kazanın vuku bulduğu yer mahkemesinde de açılabilir”; Geçici 21. maddesinde de “Bu Kanunun 110 uncu maddesinin birinci fıkrasının göreve ilişkin hükmü, yürürlüğe girdiği tarihten önce idari yargıda ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde açılmış bulunan davalara uygulanmaz” denilmiştir.

Dosyanın incelenmesinden, 27.6.2010 tarihinde Sivas Merkez, Türkmenistan Caddesi üzerinden seyreden Sivas Emniyet Müdürlüğüne ait58 A0065 plakalı resmi aracın yolda bulunan logar kapağına çarpması nedeniyle hasara uğradığı, meydana geldiği ileri sürülen maddi zararın yasal faiziyle birlikte tazmini istemiyle iş bu davanın açıldığı anlaşılmıştır.

Yukarıda açıklanan nedenler ve 2918 sayılı Yasanın 19.1.2011 tarihinde yürürlüğe giren 110. maddesi gözetildiğinde meydana gelen zararın tazmini istemiyle açılan davanın adli yargı yerinde çözümlenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle davanın görüm ve çözümü adli yargı yerinin görevine girdiğinden İdare Mahkemesinin başvurusunun kabulü ile Sulh Hukuk Mahkemesi’nce verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

S O N U Ç            : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Sivas İdare Mahkemesi’nin BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, Sivas 1. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 23.2.2011 gün ve E:2010/1364, K:2011/240 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 4.6.2012  gününde Üye Eyüp Sabri  BAYDAR’ın KARŞIOYU ve OYÇOKLUĞU  İLE KESİN OLARAK karar verildi.