Sanık ve Hüküm uyuşmazlığının giderilmesini isteyen: E.E.

KONU : Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı 2 No'lu Askeri Mahkemesi'nin 14.7.1981 gün, 1981/62 esas, 1981/861 karar sayılı ve sanığın sonuç olarak TC. Yasası'nın 264/7., 191/2., 193/2. ve 6136 Sayılı Yasa'nın 13/1. maddeleri uyarınca toplam üç yıl on iki ay süre ile hapis ve sekiz bin lira ağır para cezası ile cezalandırılmasına iliş­kin kararı ile aynı mahkemenin, 17.1.1984 günlü,1984/16-1 sayılı ve sanığın sonuç ola­rak TC. Yasası'nın 146/3. maddesi uyarınca takdiren ve teşdiden on beş sene ağır hapis ce­zası ile ve kamu hizmetlerinden sürekli olarak yasaklanma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin mahkûmiyet kararı arasında oluştuğu ileri sürülen hüküm uyuşmazlığının gideril­mesi istemidir.

OLAY : 

1-) Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Savcılığı'nca düzen­lenen 5.2.1981 günlü,1980/2730 esas, 1981/207 iddianame nolu iddianame ile sanığın TC. Yasası'nın 264/7.,191/2.,193/2. ve 6136 Sayılı Yasa'nın 13/1. maddesi uyarınca cezalandırılması istemi ile açılan davada, Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı 2 No'lu Askeri Mahkemesi'nce atılı suçlardan, sonuç olarak 3 yıl 12 ay süre ile hapis ve 8000 lira ağır para cezası ile cezalandırılmasına karar verilmiştir.

2-) Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Savcılığı'nın, 23.3.1981 gün, 1980/3975, 1981/475 sayılı ve 7.1.1982 gün, 1981/4279, 1982/37 sayılı iddianameleri ile sanığın Dev-Yol örgütüne üye olmak suçundan TC. Yasası'nın 146/1. maddesi uyarınca cezalandırılması istemiyle açılan kamu davasında; Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı 2 No'lu Askeri Mahkemesi'nce 17.1.1984 günü, 1984/16-1 sayı ile; sanığa atılı suçtan sonuç olarak 15  sene ağır hapis cezası ile cezalandırılmasına ve kamu hizmetlerinden sürekli olarak yasaklanmasına karar verilmiştir.

3-) Bu hükmün; sanık vekilince temyiz edilmesi üzerine, dosyayı inceleyen Askeri Yargıtay 2. Dairesi'nce usûl, sübut, vasıf ve uygulama yönlerinden kanuna aykırı bir ön bulunmadığından, bütün itirazları reddederek onanmasına karar verilmiştir.

4-) Bu karar üzerine sanık vekili; 25.9.1985 günlü dilekçe ile aynı yargı merciinin, aynı nitelikteki eylem nedeni ile aynı kişi hakkında iki ayrı hüküm tesis ett­iği, ilk mahkûmiyet hükmüne konu olan eylemlerin de son mahkûmiyet hükmü bünyesinde de­ğerlendirilmesi, kesinleşen iki hükümden Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Mahkemesi'nin 14.7.1981 günlü,1981/62-861 sayılı kararının ortadan kaldırılması gerektiğini ile­ri sürerek ortaya çıkan uyuşmazlığın giderilmesini istemiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE           : Türk Ulusu adına Yargı yetkisini kullanan Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümü; Servet Tüzün’ün Başkanlığı’nda, Y.İsmet Ayer, A.Mazhar Akman, Cezmi Elgin, Necati Karakış, Ergun Argon ve A.Vahap Özaslan’ın katılmaları ile yaptığı, 14.10.1985 günlü toplantıda, geçici raportör Hakim Tulez Barutoğlu’nun raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; toplantıya, Cumhuriyet Başsavcısı yerine katılan Yardımcı Durmuş Ganioğlu ile Askeri Yargıtay Başsavcısı yerine katılan Yardımcı Vedat Erkan’ın başvurunun reddi gerektiği yolundaki sözlü açıklamaları dinlendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü.

Olay kısmındaki açıklamalardan anlaşıldığı gibi; Ankara Sıkıyönetim Komutanlı­ğı 2 No'lu Askeri Mahkemesi'nin, aynı sanık hakkındaki iki ayrı kesinleşen kararı ara­sında, içerikleri açısından hüküm uyuşmazlığı doğduğu ileri sürülerek çözümlenmesi istenilmektedir.

Ancak; kararlar arasında oluştuğu ileri sürülen hüküm uyuşmazlığının çözümü için öncelikle hüküm uyuşmazlığının doğup doğmadığı belirlenmeli, daha sonra da bu konuda bir uyuşmazlık doğmuş ise anlaşmazlığın ne yolda çözümlenmesi gerektiği ortaya konulmalıdır.

Bunun içinde Uyuşmazlık Mahkemesi'nin Kuruluşu ve İşleyişi Hakkındaki Yasa'nın 1 ve 24. maddesi hükümleri gözönünde tutulmalıdır. 2247 Sayılı Yasa'nın 1. maddesine göre; Uyuşmazlık Mahkemesi, adli, idari ve askeri yargı mercileri arasında doğan görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözmekle görevlidir. Madde metninden de anlaşılacağı gibi, bir görev veya hüküm uyuşmazlığının Uyuşmazlık Mahkemesi'nce çözümlenebilmesi için ayrı yargı düzenleri içinde yer alan iki mahkemenin kesin veya kesinleşmiş kararları arasında doğması gerekmektedir.

2247 Sayılı Yasa'nın hüküm uyuşmazlığını tanımlayan 24. maddesinde de bu husus  “1. maddede gösterilen yargı mercilerinden en az ikisi tarafından, görevle ilgili olmak­sızın, kesin olarak verilmiş veya kesinleşmiş,aynı konuya ve sebebe ilişkin, taraflarından en az biri aynı olan ve kararlar arasındaki çelişki yüzünden hakkın yerine getirilmesi olanaksız bulunan hallerde hüküm uyuşmazlığının varlığı kabul edilir” denilmek suretiy­le tekrarlanmaktadır.

İnceleme konusu olayda ise; Askeri Yargı düzeni içinde yer alan Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Mahkemesi'nin aynı sanık hakkında verdiği iki ayrı kararı arasında hüküm uyuşmazlığı doğduğu ileri sürülmekte olduğundan işin özüne girip başkaca bir inceleme yapılmaksızın, Uyuşmazlık Mahkemesi'nin görev alanı dışında kalan başvurunun 2247 Sayılı Yasa'nın 1. ve 27. maddeleri uyarınca bu yönden reddine karar verilmelidir.

          SONUÇ : Hüküm uyuşmazlığının Askeri Yargı mercii olan Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı 2 No'lu Askeri Mahkemesi'nce verilen iki karar nedeniyle doğduğu ile­ri sürüldüğünden ve bu duruma göre, 2247 Sayılı Kanunun 24. maddesinde hüküm uyuşmazlığı için öngörülen koşullar gerçekleşmediğinden, Uyuşmazlık Mahkemesi'nin görev alanı dışın­da kalan başvurunun aynı kanunun 1. ve 27. maddeleri uyarınca reddine,14.10.1985 gününde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.