|
T.C. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2023/73 KARAR NO : 2023/731 KARAR TR :18/12/2023 |
ÖZET: Gürcistan vatandaşı olup, Türkiye'de doğum yapan davacının Gürcistan vatandaşı olan kızı hakkında düzenlenen doğum kayıt örneğinde, hatalı yazıldığı ileri sürülen baba adının düzeltilmesi istemiyle açılan davanın, İDARİ YARGI YERİNDE görülmesi gerektiği hk. |
K A R A R
Davacı : A.T
Vekili : Av. E.K.Ç
Davalı : Esenyurt Nüfus Müdürlüğü
I. DAVA KONUSU OLAY
1. Davacı vekili, müvekkilinin Gürcistan vatandaşı olup, Gürcistan'da ya da Türkiye'de herhangi bir evlilik yapmadığını, kızıL.T'yı doğurduğu 08/10/2015 tarihinde de evli olmadığını fakat müvekkilin kızının doğum kayıt örneğinde baba adı olarak K.P isimli şahsın yazıldığını, bu şahsın müvekkilin doğum yaptığı esnada yanında bulunan bir tercüman olup kızı ile herhangi bir irtibatının bulunmadığını, müvekkilinin kızı ile ilgili herhangi bir işlem yapmak istediğinde doğum kayıt örneğinde baba olarak belirtilen şahsın da imzasının istendiğini fakat şahsın nerede olduğu bilinmediğinden imzasının da alınamadığını, bu yanlışlık yüzünden müvekkilinin Gürcistan Konsolosluğundan kızının pasaportunu dahi alamadığını ileri sürerek, kızının doğum kayıt örneğinde sehven yazılan baba adına ilişkin kaydın düzeltilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.
II. UYUŞMAZLIĞA İLİŞKİN BAŞVURU SÜRECİ
A. Adli Yargıda
2. Bakırköy 12. Asliye Hukuk Mahkemesi 07/07/2022 tarih ve E.2022/245, K.2022/301 sayılı kararı ile, yargı yolunun caiz olmaması nedeniyle davanın usulden reddine karar vermiş, tarafların istinaf etmemesi üzerine karar kesinleşmiştir. Kararın ilgili kısmı şöyledir:
"Somut olayda, davacının Türk vatandaşlığının bulunmadığı, bu nedenle eldeki talebin nüfus kayıtlarının tashihi davası niteliğinde olmadığı, verilen kimlik belgelerinde yer alan baba adının değiştirilmesi talebinin ancak idari bir işlem ile karşılanabileceği, idare tarafından başvuru üzerine işlem yapılmaması veya talebin reddedilmesi halinde ise ilgili kişilerin işlemin iptali için idare mahkemelerinde dava açabilecekleri anlaşılmış olup netice itibariyle idari işleme konu eldeki talep yönünden adli yargının görevli olmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır."
3. Davacı vekili aynı istemle idari yargı yerinde dava açmıştır.
B. İdariYargıda
4. İstanbul 8. İdare Mahkemesi 21/12/2022 tarih ve E.2022/2746 sayılı kararı ile, davanın görüm ve çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu gerekçesiyle, 2247 sayılıKanun'un 19. maddesi uyarınca görevli yargı yerinin belirlenmesi için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine ve dosya incelemesinin bu konuda Uyuşmazlık Mahkemesince karar verilinceye kadar ertelenmesine karar vermiştir. Kararın ilgili kısmı şöyledir:
"Olayda; nüfus kayıtlarında düzeltme yapılmasını gerektiren ve soybağını ilgilendiren bir nitelik arz eden mevcut uyuşmazlığın görüm ve çözümünde 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ve 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu hükümleri uyarınca adli yargı yerlerinin görevli olduğu sonucuna varılmaktadır."
III. İLGİLİ HUKUK
5. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun "İdari dava türleri ve idari yargı yetkisinin sınırı" başlıklı 2. maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
"1. İdari dava türleri şunlardır:
a) İdarî işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlâl edilenler tarafından açılan iptal davaları,
b) İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları
c) Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar."
6. 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu'nun "Kapsam" başlıklı 2. maddesi şöyledir:
"Bu Kanun, Türk vatandaşları, doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler ve bunların altsoyları ile Türkiye'de bulunan yabancıların nüfus hizmetlerinin düzenlenmesine, yürütülmesine ve geliştirilmesine ilişkin esas ve usûl hükümlerini kapsar."
7. 5490 sayılı Kanun'un "Tanımlar" başlıklı 3. maddesinin ilgili kısımları şöyledir:
"d) Aile: Aynı soydan olup, bir aile sıra numarası altında kayıtlı olan kişiler ile onların eş ve çocuklarını,
ğ) Dayanak belgesi: Aile kütüğüne işlenen nüfus olaylarının dayanağı olan form, tutanak, mahkeme kararı, noter senedi, doğum veya ölüm raporu gibi resmî belgeler ile bunların yedeklerini,
h) Değerli kâğıtlar: Kimlik kartını, uluslararası aile cüzdanını ve mavi kartı,
s) Nüfus hizmetleri: Nüfus olaylarına ve kişinin nüfusa ve yerleşim yeri adresine ilişkin bilgilerinin toplanmasına, nüfus kütüklerine geçirilmesine, korunmasına ve gerektiğinde tasnif edilerek değerlendirilmesine dair iş ve işlemleri,
ş) Nüfus kaydı: Aile kütüğüne işlenmiş kişisel bilgileri,
y) Nüfus olayı: Doğum, ölüm, evlenme, boşanma, evlât edinme, tanıma, kayıt düzeltme, soybağının düzeltilmesi, gaiplik gibi kişisel durumlarda değişiklik meydana getiren olayı,
çç) Yabancılar kütüğü: Kimlik numarası verilen yabancıların kayıtlarının elektronik ortamda tutulduğu kütüğü,"
8. 5490 sayılı Kanun'un "Yabancıların kayıtlarının tutulması" başlıklı 8. maddesi şöyledir:
"(Başlığı ile Birlikte Değişik:18/10/2018-7148/32 md.)
(1) 4/4/2013 tarihli ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu kapsamındaki yabancılara kimlik numarası vermeye, bunları yabancılar kütüğüne kaydetmeye ve herhangi bir işlem sebebiyle Türkiye’de bir kamu kurumuna veya dış temsilciliklerimize müracaat eden yabancılara, talep etmeleri hâlinde yabancı kimlik numarası (YKN) vermeye Bakanlık yetkilidir. Diplomatik misyon mensupları bu hükmün kapsamı dışındadır.
(2) Yabancı kimlik numarasının geçerlilik süresi, başvuru esnasında ve sonrasında istenilecek belgeler ile diğer hususlar İçişleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir."
9. 5490 sayılı Kanun'un "Kayıt düzeltilmesi" başlıklı 35. maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
"Kesinleşmiş mahkeme hükmü olmadıkça nüfus kütüklerinin hiçbir kaydı düzeltilemez ve kayıtların anlamını ve taşıdığı bilgileri değiştirecek şerhler konulamaz. Ancak olayların aile kütüklerine tescili esnasında yapılan maddî hatalar nüfus müdürlüğünce dayanak belgesine uygun olarak düzeltilir."
10. 5490 sayılı Kanun'un "Nüfus davaları" başlıklı 36. maddesi şöyledir:
"1) Mahkeme kararı ile yapılan kayıt düzeltmelerinde aşağıdaki usûllere uyulur:
a) Nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme davaları, düzeltmeyi isteyen şahıslar ile ilgili resmî dairenin göstereceği lüzum üzerine Cumhuriyet savcıları tarafından yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki görevli asliye hukuk mahkemesinde açılır. Kayıt düzeltme davaları (..) nüfus müdürü veya görevlendireceği nüfus memuru huzuru ile görülür ve karara bağlanır.
b) Haklı sebeplerin bulunması hâlinde aynı konuya ilişkin düzeltme yapılması hâkimden istenebilir. Ad değişikliği hâlinde, nüfus müdürlüğü bu kişinin çocuklarının baba veya ana adına ilişkin kaydı, soyadı değişikliğinde ise eşin ve ergin olmayan çocukların soyadını da düzeltir.
c) Tespit davaları, kaydın iptali veya düzeltilmesi için açılacak davalara karine teşkil eder.
2) Kişilerin başkasına ait kaydı kullandıklarına ilişkin başvurular Bakanlıkça incelenip sonuçlandırılır."
11. 5490 sayılı Kanun'un "Maddi hatalar" başlıklı 38. maddesi şöyledir:
"Bu Kanunun 7 nci maddesinde sayılan aile kütüklerine tescil edilmesi gereken bilgilerden; dayanak belgesinde bulunduğu halde nüfus kütüklerine hatalı veya eksik olarak tescil edilen ya da hiç yazılmayan bilgiler veya mükerrer kayıtlar maddî hata kapsamında değerlendirilir. Bu tür maddî hatalar Genel Müdürlükçe ya da nüfus müdürlükleri tarafından düzeltilir veya tamamlanır. "
12. 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu'nun"Amaç" başlıklı 1. maddesi şöyledir:
"(1) Bu Kanunun amacı; yabancıların Türkiye’ye girişleri, Türkiye’de kalışları ve Türkiye’den çıkışları ile Türkiye’den koruma talep eden yabancılara sağlanacak korumanın kapsamına ve uygulanmasına ilişkin usul ve esasları …düzenlemektir."
13. 6458 sayılıKanun'un "Tanımlar" başlıklı 3. maddesinde belirtilenbazı tanımlarşöyledir:
"...
ı) Göç: Yabancıların, yasal yollarla Türkiye’ye girişini, Türkiye’de kalışını ve Türkiye’den çıkışını ifade eden düzenli göç ile yabancıların yasa dışı yollarla Türkiye’ye girişini, Türkiye’de kalışını, Türkiye’den çıkışını ve Türkiye’de izinsiz çalışmasını ifade eden düzensiz göçü ve uluslararası korumayı,
r) Uluslararası koruma: Mülteci, şartlı mülteci veya ikincil koruma statüsünü,
ü) Yabancı: Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan kişiyi,
v) Yabancı kimlik numarası: 25/4/2006 tarihli ve 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu uyarınca yabancılara verilen kimlik numarasını..."
14. 5490 sayılı Kanun’un 8. ve 69. maddelerine dayanılarak hazırlananve 20/10/2006 tarih ve 26325 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Türkiyede Oturan Yabancıların Nüfus Kayıtlarının Tutulması Hakkında Yönetmeliğin "Amaç" başlıklı 1. maddesi şöyledir:
"(1) Bu Yönetmeliğin amacı; Türkiye’de herhangi bir amaçla en az altı ay süreli yabancılara mahsus ikamet tezkeresi alan yabancıların kimlik bilgilerinin ve beyan edecekleri nüfus olaylarının yabancılar kütüğünde tutulmasına ilişkin esas ve usulleri düzenlemektir"
15. Aynı Yönetmeliğin "Kapsam" başlıklı 2. maddesi şöyledir:
"(1) Bu Yönetmelik, Türkiye’de herhangi bir amaçla en az altı ay süreli ikamet eden yabancıların kayıtlarının tutulmasına ilişkin yabancılar kütüğünün ve bu kütüğe yazılacak bilgilere dayanak olan belgelerden meydana gelen özel kütüklerin oluşturulmasına ve düzenlenmesine ilişkin hükümleri kapsar"
16. Aynı Yönetmeliğin "Tanımlar" başlıklı 4. maddesi şöyledir:
"(1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Aile : Aynı soydan olup, bir aile sıra numarası altında kayıtlı olan kişiler ile onların eş ve çocuklarını,
b) Bakanlık: İçişleri Bakanlığını,
c) Genel Müdürlük: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünü,
ç) İkamet tezkeresi:15/7/1950 tarihli 5683 sayılı Yabancıların Türkiye’de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanun uyarınca Türkiye’de ikametleri uygun görülen yabancılara verilen izin belgesini,
d) Merkezi veri tabanı: Genel Müdürlükte elektronik ortamda tutulan aile kütüğü kayıtlarını,
e) Nüfus müdürlüğü: İlçe nüfus müdürlüğünü,
f) Nüfus olayı : Doğum, ölüm, evlenme, boşanma, evlat edinme, tanıma, kayıt düzeltme, soybağının düzeltilmesi, gaiplik gibi kişisel durumda değişiklik meydana getiren olayı,
g) Yabancı: 11/2/1964 tarihli ve 403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununa göre Türk vatandaşı sayılmayan kişiyi,
ğ) Yabancılar kütüğü: Türkiye’de herhangi bir amaçla en az altı ay süreli Yabancılara Ait İkamet Tezkeresi verilen yabancıların kayıtlarının tutulduğu kütüğü,
h) Yabancılar veri giriş formu: Yabancıların nüfus olaylarının kütüğe işlenmesine dayanak olan belgeyi,
ifade eder. ”
17. Aynı Yönetmeliğin "Yabancılara kimlik numarası verilmesi" başlıklı 5. maddesi şöyledir:
"(1) Yabancılar kütüğünde kayıtlı bulunan kişilerin kaydına ulaşmak, nüfus kayıtları arasında bağ kurmak, kamu kuruluşlarında yabancılarla ilgili olarak tutulan kayıtları ilişkilendirmek ve kimlik numaralarının zorunlu tutulduğu diğer işlemlerde karşılaşabilecekleri sıkıntıları gidermek amacıyla yabancılar kimlik numarası verilir.
(2) Yabancı kişiler adına düzenlenecek ikamet tezkeresi ve bu Yönetmelikte kullanılacak formlarda yabancılar kimlik numarasına yer verilir.
(3) Yabancılar kimlik numarası, kurumlar ile diğer gerçek ve tüzel kişilerin her türlü işlem ve kayıtlarında esas alınır”
18. Aynı Yönetmeliğin "Yabancılar kütüğünde bulunması gereken bilgiler ve ilk bildirim" başlıklı 11. maddesi şöyledir:
"(1) Yabancılar kütüğü; aile bireylerinin kimlik numarası, cinsiyeti, adı, soyadı, baba ve analarının ad ve soyadları ile uyruğu, sağ olup olmadıkları, doğum yeri ve tarihi, medeni hali, diğer kişisel durum değişiklikleri ile adresini kapsar.
(2) Yabancılara ait kimlik bilgileri Emniyet Genel Müdürlüğünce elektronik ortamda Genel Müdürlüğe bildirilir. Gönderilen bilgiler merkezi veri tabanında tutulur.”
19. Aynı Yönetmeliğin "Veri giriş formu" başlıklı 12. maddesi şöyledir:
"(1) Yabancıların kayıtları ilçe esasına göre ve veri giriş formuna zincirleme sıra numarası verilmek suretiyle tutulur. Zincirleme sıra numarasının birden fazla yılı kapsayacak şekilde kullanılmasına ve yabancılar veri giriş formunun iki örnek tutulmasına karar vermeye Bakanlık yetkilidir.”
20. Aynı Yönetmeliğin "Soybağına ilişkin esaslar" başlıklı 13. maddesi şöyledir:
"(1) Yabancılar kütüğünde kayıtlı ana ile Türk vatandaşı babadan evlilik dışında doğan çocuk, yabancılar kütüğüne annenin bildireceği baba adı ile yazılır. Çocuk ile anası arasında yabancı kimlik numaraları ile bağ kurulur. Ana ve babanın evlenmesi veya baba tarafından tanınması ya da mahkeme kararıyla babalığa hükmedilmesi halinde; çocuğun yabancılar kütüğündeki kaydı kapatılır. Çocuğun kaydı babasının kayıtlı bulunduğu haneye nüfus mevzuatı uyarınca tescil edilerek Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası verilir. Çocuğun kapatılan kaydı ile baba hanesindeki kaydı arasında bağ kurulur.
(2) Türk anadan evlilik dışı doğan, anasının aile kütüğüne ananın kızlık soyadı ve beyan ettiği baba adıyla kayıtlı olan çocuğun anasının, yabancılar kütüğünde kayıtlı baba ile evlenmesi veya çocuğun baba tarafından tanınması ya da mahkeme kararıyla babalığına hükmedilmesi halinde; olay nüfus mevzuatı hükümlerine göre çocuğun kaydına işlenir. Yabancılar kütüğünde kayıtlı bulunan babanın kaydına da yabancılar veri giriş formu ile olay işlendikten sonra baba ile çocuk arasında bağ kurulur.
(3) Yabancılar kütüğünde çocuğu ile birlikte kayıtlı bulunan ananın, yabancılar kütüğünde kayıtlı bulunan baba ile evlenmesi veya çocuğun baba tarafından tanınması ya da mahkeme kararıyla babalığa hükmedilmesi halinde; olay ilgililerin kayıtlarına yabancılar veri giriş formu ile işlenerek, yabancılar kimlik numaraları vasıtası ile aralarında gerekli bağlar kurulur. Çocuğun baba adının veya soyadının düzeltilmesi gerekiyor ise gerekli düzeltme yapılır.
(4) Yabancılar kütüğünde kayıtlı ana veya babanın, yabancılar kütüğünde kayıtlı olmayan yabancı ile evlenmesi veya yabancılar kütüğünde kayıtlı bulunan çocuğunun yabancılar kütüğünde kayıtlı bulunmayan yabancı tarafından tanınması ya da mahkeme kararıyla babalığa hükmedilmesi halinde, olay ilgililerin kayıtlarına yabancılar veri giriş formu ile işlenerek, gerekli açıklama yapılır.”
21. Aynı Yönetmeliğin "Doğum" başlıklı 14. maddesi şöyledir:
"(1) Yabancılar kütüğünde kayıtlı bulunan kişinin doğum bildiriminde bulunması halinde, çocuğunun kaydı yabancılar veri giriş formu ile kütüğe işlenir. Çocuk ile doğum bildiriminde bulunan ana veya baba arasında yabancılar kimlik numarası vasıtası ile bağ kurulur.
(2) Doğum bildirimlerinde veri giriş formu bildirimde bulunana imza ettirilir. Diğer nüfus olaylarında o olayın meydana geldiğini gösterir belgelerin asılları veya noter tasdikli Türkçe’ye çevrilmiş örnekleri veri giriş formuna eklenir. Yabancılar veri giriş formu, düzenleyen memur tarafından imza edilip, nüfus müdürünce onaylandıktan sonra özel kütüğe takılır.”
22. Aynı Yönetmeliğin "Maddi hataların düzeltilmesi" başlıklı 21. maddesi şöyledir:
"(1) Yabancılar veri giriş formunun düzenlenmesine esas olan dayanak belgesi ile veri giriş formu arasındaki farklılık, işlemin dayanağı olan belgeye göre düzeltilir.
(2) Kütüğe kayıtlı kişilerin kimlik bilgilerinin ilgili kişi veya emniyet makamlarınca yanlış olduğunun bildirilmesi halinde, yanlış olan kimlik bilgileri nüfus mevzuatının öngördüğü usule göre yabancılar veri giriş formu ile düzeltilir ve yabancının ikamet ettiği il emniyet müdürlüğüne de bilgi verilir.”
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
A. İlk İnceleme
23. Uyuşmazlık Mahkemesinin Muammer TOPAL'ın Başkanlığında, Üyeler Nilgün TAŞ, Doğan AĞIRMAN, Eyüp SARICALAR, Ahmet ARSLAN, Mahmut BALLI ve Bilal ÇALIŞKAN’ın katılımlarıyla yapılan 18/12/2023 tarihli toplantısında; 2247 sayılı Kanun'un 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, İdare Mahkemesince, anılan Kanun'un 19. maddesine göre başvuruda bulunulmuş olduğu, idari yargı dosyasının ekinde adli yargı dosyasının sureti ile birlikte Uyuşmazlık Mahkemesine gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.
B. Esasın İncelenmesi
24. Raportör-Hakim Süleyman ARIDURU'nun davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan, ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Halil İbrahim ÇİFTÇİ ile Danıştay Savcısı Yakup BAL’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra, gereği görüşülüp düşünüldü:
25. Dava, Gürcistan vatandaşı olup Türkiye'de ikamet eden davacının, Türkiye'de doğum yapması nedeniyle düzenlenen doğum kayıt örneğinde yer alan baba adı bilgisinin hatalı olduğundan bahisle, baba adına ilişkin kaydın düzeltilmesi istemiyle açılmıştır.
26. Dava dosyasının incelenmesinden, Gürcistan vatandaşı olan davacının, Türkiye'de ikamet ettiği süreçte 08/10/2015 tarihinde Özel Medihaus Cerrahi Tıp Merkezinde doğum yaptığı, ilgili tıp merkezi tarafından düzenlenen 02/09/2020 tarihli belge uyarınca İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından 20/10/2020 tarihli Doğum Bildirim Formu düzenlendiği, bu formda çocuğun baba adı olarak Gürcistan vatandaşı olan Kakha Potskhveria ismine yer verildiği, ayrıca çocuğun da Türk vatandaşı olmadığının belirtildiği, doğum bildirim formuna istinaden Esenyurt Nüfus İdaresi tarafından düzenlenen 20/10/2020 tarihli doğum kayıt örneğinde de çocuğun Gürcistan vatandaşı olduğunun ve baba adı olarak Kakha Potskhveria isminin yer aldığı anlaşılmıştır.
27. Somut olayda, davacının talebinin nüfus kütüklerindeki kayıtların düzeltilmesine yönelik olmadığı, Türkiyede Oturan Yabancıların Nüfus Kayıtlarının Tutulması Hakkında Yönetmelik’in 14. maddesi uyarınca düzenlenen ve nüfus kütüğüyle ilgisi bulunmayan doğum kayıt örneğindeki bilgilerin düzeltilmesine yönelik olduğu, bu yönüyle talebin 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu kapsamında nüfus hizmeti olarak değerlendirilmesinin mümkün olmadığı görülmektedir.
28. Bu durumda, 6458 sayılı Kanun ve ilgili Yönetmelik hükümleri kapsamında söz konusu belgedeki hatalı yazım ve düzeltmenin idari işlem yoluyla davalı idarece yapılması gerekmektedir. Dolayısıyla davacı tarafından bu amaçla açılan davanın, 2577 Kanun'un 2. maddesinde belirtilen dava türlerinden olması nedeniyle idari yargı yerinde çözümlenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
29. Yukarıda belirtilen hususlar gözönünde bulundurularak, İstanbul 8. İdare Mahkemesinin 21/12/2022 tarih ve E.2022/2746 sayılı başvurusunun reddi gerekmiştir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Davanın çözümünde İDARİ YARGININ GÖREVLİ OLDUĞUNA,
B. İstanbul 8. İdare Mahkemesinin 21/12/2022 tarih ve E.2022/2746 sayılı BAŞVURUSUNUN REDDİNE,
18/12/2023 tarihinde, Üye Ahmet ARSLAN'ın KARŞI OYU ve OY ÇOKLUĞU İLE KESİN OLARAK karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye
Muammer Nilgün Doğan Eyüp
TOPAL TAŞ AĞIRMAN SARICALAR
Üye Üye Üye
Ahmet Mahmut Bilal
ARSLAN BALLI ÇALIŞKAN
KARŞI OY
Dava, Gürcistan vatandaşı olup Türkiye'de ikamet eden davacının, Türkiye'de doğum yapması nedeniyle kızı için düzenlenen doğum kayıt örneğinde yer alan baba adı bilgisinin hatalı olduğundan bahisle, baba adına ilişkin kaydın düzeltilmesi istemiyle açılmıştır.
5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunun,"Kapsam" başlıklı 2. maddesinde; "Bu Kanun, Türk vatandaşları, doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler ve bunların altsoyları ile Türkiye'de bulunan yabancıların nüfus hizmetlerinin düzenlenmesine, yürütülmesine ve geliştirilmesine ilişkin esas ve usûl hükümlerini kapsar.", "Tanımlar" başlıklı 4. maddesinde, ",.s) Nüfus hizmetleri; Nüfus olaylarına ve kişinin nüfusa ve yerleşim yeri adresine ilişkin bilgilerin toplanmasına, nüfus kütüklerine geçirilmesine, korunmasına ve gerektiğinde tasnif edilerek değerlendirilmesine dair iş ve işlemleri, ...çç) Yabancılar kütüğü; Kimlik numarası verilen yabancıların kayıtlarının elektronik ortamda tutulduğu kütüğü, ... İfade eder", "Yabancıların kayıtlarının tutulması" başlıklı 8. maddesinde, "(1) 4/4/2013 tarihli ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu kapsamındaki yabancılara kimlik numarası vermeye, bunların yabancılar kütüğüne kaydetmeye ve herhangi bir işlem sebebiyle Türkiye'de bir kamu kurumuna veya dış temsilciliklerimize müracaat eden yabancılara, talep etmeleri halinde yabancı kimlik numarası (YKN) vermeye Bakanlık yetkilidir. Diplomatik misyon mensupları bu hükmün kapsamı dışındadır. (2) Yabancı kimlik numarasının geçerlilik süresi, başvuru esnasında ve sonrasında istenilecek belgeler ile diğer hususlar İçişleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.", "Nüfus Davaları" başlıklı 36. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde; "(1) b) Haklı sebeplerin bulunması halinde aynı konuya ilişkin düzeltme yapılması hakimden istenebilir. Ad değişikliği halinde, nüfus müdürlüğü bu kişinin çocuklarının baba veya ana adına ilişkin kaydı, soyadı değişikliğinde ise eşin ve ergin olmayan çocukların soyadını da düzeltir, hükmüne yer verilmiştir.
20/10/2006 tarih ve 26325 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Türkiye'de Oturan Yabancıların Nüfus Kayıtlarının Tutulması Hakkındaki Yönetmeliğin; "Tanımlar" başlıklı 4. maddesinin (f) bendinde, "Nüfus olayı: Doğum, ölüm, evlenme, boşanma, evlat edinme, tanıma, kayıt düzeltme, soybağının düzeltilmesi, gaiplik gibi kişisel durumda değişiklik meydana getiren olayı ifade edeceği; "Maddi hataların düzeltilmesi" başlıklı 21. maddesinin 2. fıkrasında, Kütüğe kayıtlı kişilerin kimlik bilgilerinini ilgili kişi veya emniyet makamlarınca yanlış olduğunun bildirilmesi halinde, yanlış olan kimlik bilgilerinin nüfus mevzuatının öngördüğü usule göre yabancılar veri giriş formu ile düzeltileceği hükmü yer almaktadır.
Uyuşmazlıkta, Gürcistan uyruklu ve Türkiye'de doğum yapan davacının Gürcistan vatandaşı olan kızı hakkında düzenlenen doğum kayıt örneğinde hatalı yazıldığı ileri sürülen baba adının düzeltilmesinin soybağını ilgilendiren bir nitelik arz ettiği, Türkiye'de Oturan Yabancıların Nüfus Kayıtlarının Tutulması Hakkında Yönetmelikte de, nüfus olaylarında yapılacak düzenltmeler konusunda uygulanacak usul hususunda 5490 sayılı Nüfus hizmetleri Kanunu'na atıf yapıldığı da dikkate alındığında, 5490 sayılı Kanun'un 36. maddesi uyarınca, nüfus kaydının düzeltilmesine ilişkin işbu uyuşmazlığın görüm ve çözümünde adli yargının görevli olduğu sonucuna varılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, uyuşmazlığın görüm ve çözümünde adli yargı yerleri görevli olduğundan idari yargı yerlerini görevli kabul eden çoğunluğun kararına katılmıyorum.
Üye
Ahmet ARSLAN