|
T.C. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2023/500 KARAR NO : 2023/745 KARAR TR : 18/12/2023 |
ÖZET: Maddi Hasarlı Trafik Kazası Tespit Tutanağının iptali istemiyle açılan davada; adli yargı yerince verilen başvurunun reddine ilişkin karar, yargı yolu bakımından bir görevsizlik kararı niteliğinde bulunmadığından, 2247 sayılı Kanun'un 14. ve 19.maddelerinde öngörülen koşulları taşımayan BAŞVURUNUN, aynı Kanun'un 27. maddesi uyarınca REDDİ gerektiği hk. |
K A R A R
Davacı : M.Ç
Vekili : Av.B. H.M
Davalı : Ankara Valiliği/ Ankara Trafik ve Denetleme Şube Müdürlüğüne izafeten
I. DAVA KONUSU OLAY
1. Davacı vekili, 26/12/2022 tarihinde müvekkilinin sevk ve idaresindeki ... EU ...plakalı traktör Aksaray ilinden Ankara istikametine seyrederken, A.G yönetimindeki... BT ...plakalı aracın emniyet şeridinde ilerleyerek şerit ihlali yapması sonucu müvekkiline ait traktöre arkadan çarptığı ve traktörde maddi hasar oluştuğunu, olayda müvekkilinin kusursuz olduğunu buna karşın kaza tespit tutanağının gerçeğe aykırı düzenlendiğini ifade ederek, meydana gelentrafik kazası neticesinde Ankara Emniyet Müdürlüğü Trafik Denetleme İstasyon Amirliğince düzenlenen, 26/12/2022 tarihli maddi hasarlı Trafik Kazası Tespit Tutanağının hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek, iptali istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.
II. UYUŞMAZLIĞA İLİŞKİN BAŞVURU SÜRECİ
A. Adli Yargıda
2. Şereflikoçhisar Sulh Ceza Hâkimliği 22/02/2023 tarih ve D.İş. No. 2023/9 sayılı kararı ile, yapılan başvurunun reddine kesin olarak karar vermiş ve Mahkeme kararı kesinleşmiştir. Kararın ilgili kısımları şöyledir :
"...Her ne kadar itiraz eden tarafından emniyet görevlileri tarafından tutulan kaza tespit tutanağına itiraz edilmiş ise de; trafik tespit tutanağı, kazaya karışan taraflar arasında çıkabilecek cezai ve hukuki uyuşmazlıkların çözümüne esas olacak ve trafik zabıtasınca düzenlenecek bir belge olduğu, 5235 sayılı Adli Yargı ve İlk derece mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemeleri'nin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanunun 10. Maddesi çerçevesinde Sulh Ceza Hakimliği'ne görev yükleyen "Diğer Kanun" niteliğindeki 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ile bu kanuna göre çıkarılan Karayolları Trafik Yönetmeliği'nde maddi hasarlı trafik kazası tespit tutanağının iptali için Sulh Ceza Hakimliği'ne başvurulacağı yönünde hiçbir hüküm bulunmadığı, idari yaptırım veya tedbirniteliği de bulunmayan bu belgeninb adli veya idari yargı yerlerinde çözümlenecek uyuşmazlıkların çözümü sırasında o mahkemelerde değerlendirilebilecek bir tutanak olduğu, dolayısıyla muterizin kaza tespit tutanağının iptaline yönelik talebinin sulh ceza hakimliğince incelenebilecek kararlardan olmadığı anlaşıldığından 5326 sayılı Yasanın 28/1-b maddesi gereğince başvurunun reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
KARAR: Yukarıda açıklanan gerekçelere dayanılarak;
Ankara Bölge Trafik Denetleme İstasyon Amirliğinin 26.12.2022 tarih, 284245 kaza sıra nolu tespit tutanağının 5326 sayılı Yasanın 28/1-b maddesi gereğince idari yaptırım kararına karşı yapılan BAŞVURUNUN REDDİNE,''
3. Davacı vekili bu kez aynı istemle idari yargı yerinde dava açmıştır.
B. İdari Yargıda
4. Ankara 18. İdare Mahkemesinin 05.04.2023 tarih ve E.2023/582, K.2023/684 sayılı kararı ile, dilekçenin konu ve sonuç kısmında iptali istenen işlemlerin tutarlı olmadığı gerekçesiyle, 2577 sayılı Kanun'un 3. maddesine uygun bulunmayan dava dilekçesinin reddine karar verilmiştir.
5. Davacı vekili dilekçesini yenileyerek tekrar dava açmıştır.
6. Ankara 18. İdare Mahkemesi 19/04/2023 tarih ve E. 2023/672, K. 2023/745 sayılı kararı ile, davanın görev yönünden reddine karar vermiş, bu karar kesinleşmiştir. Kararın ilgili kısmı şöyledir:
''...Maddi hasarlı kaza tespit tutanağı ve tarafların kusur durumlarını gösterir raporlar, kazaya karışan taraflar arasında çıkabilecek hukuki uyuşmazlıkların çözümüne esas olacak ve trafik görevlilerince düzenlenecek bir belge olup, idari işlem niteliği de bulunmayan bu belgenin, adli yargı yerlerinde çözümlenecek uyuşmazlıkların görümü sırasında o mahkemelerce değerlendirilecek olduğundan, maddi hasarlı kaza tespit tutanağına yönelik davanın idari yargı yerinde görülmesi olanağı bulunmadığı, adli yargı bünyesinde bulunan Sulh Ceza Mahkemesi'nce çözümlenmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Nitekim Uyuşmazlık Mahkemesi'nin 07/06/2021 tarih ve E:2021/289 K:2021/353 sayılı kararı da aynı yöndedir...''
7.Davacı vekili olumsuz görev uyuşmazlığının giderilmesi için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesi amacıyla İdare Mahkemesine dilekçe vermiş, ancak Mahkemece bu kez de 2247 sayılı Kanun'un 19. maddesi uyarınca başvuru yapılmıştır.
8. Ankara 18. İdare Mahkemesi 12/07/2023 tarih ve E.2023/672 sayılı 2247 sayılı kararı ile, trafik kazası tespit tutanağının kazaya karışan taraflar arasında çıkabilecek hukuki uyuşmazlıkların çözümüne esas olacak şekilde trafik zabıtasınca düzenlenen bir belge olduğu, idari işlem niteliği de bulunmayan bu belgenin adli yargı yerlerinde çözümlenecek uyuşmazlıkların görümü sırasında o mahkemelerce değerlendirilebilecek bir belge niteliğinde olduğu belirtilerek, tespit tutanağının iptali istemine yönelik açılan iş bu davanın idari yargı yerinde görülmesinin mümkün olmadığı ve davanın adli yargının görev alanına girdiği sonucuna varıldığı gerekçesiyle, görevli yargı yerinin belirlenmesi için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine dosya incelemesinin Uyuşmazlık Mahkemesince karar verilinceye kadar ertelenmesine karar verilmiştir.
III. İLGİLİ HUKUK
9. 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun’un 1. maddesi şöyledir:
“ Uyuşmazlık Mahkemesi; Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile görevlendirilmiş, adli ve idari yargı mercileri arasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözmeye yetkili ve bu kanunla kurulup görev yapan bağımsız bir yüksek mahkemedir…”
10. Kanun'un "Olumsuz görev uyuşmazlığı" başlıklı 14. maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Olumsuz görev uyuşmazlığının bulunduğunun ileri sürülebilmesi için adli ve idari yargı mercilerinin tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davada kendilerini görevsiz görmeleri ve bu yolda verdikleri kararların kesin veya kesinleşmiş olması gerekir.”
11. 2247 sayılı Kanun'un "Yargı merciilerinin uyuşmazlık mahkemesine başvurmaları" başlıklı 19. maddesi şöyledir:
"Adli ve idari yargı mercilerinden birisinin kesin veya kesinleşmiş görevsizlik kararı üzerine kendisine gelen bir davayı incelemeye başlayan veya incelemekte olan bir yargı mercii davada görevsizlik kararı veren merciin görevli olduğu kanısına varırsa, gerekçeli bir karar ile görevli merciin belirtilmesi için Uyuşmazlık Mahkemesine başvurur ve elindeki işin incelenmesini Uyuşmazlık Mahkemesinin karar vermesine değin erteler.
(Değişik ikinci fıkra: 23/7/2008 – 5791/9 md.) Yargı merciince, önceki görevsizlik kararına ilişkin dava dosyası da temin edilerek, gerekçeli başvuru kararı ile birlikte dava dosyaları Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilir."
12. 2247 sayılı Kanun'un "İncelemede izlenecek sıra" başlıklı 27. maddesi şöyledir:
"Uyuşmazlık Mahkemesi, uyuşmazlık çıkarmaya veya görev uyuşmazlıklarına ilişkin istemleri önce şekil ve süre açısından inceler; yöntemine uymayan veya süresi içinde ileri sürülmemiş istemleri reddeder."
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
A. İlk İnceleme
13. Uyuşmazlık Mahkemesinin Muammer TOPAL'ın Başkanlığında, Üyeler Nilgün TAŞ, Doğan AĞIRMAN, Eyüp SARICALAR, Ahmet ARSLAN, Mahmut BALLI ve Bilal ÇALIŞKAN’ın katılımlarıyla yapılan 18/12/2023 tarihli toplantısında; Raportör-Hâkim Gülay DOĞAN’ın, 2247 sayılı Kanun’da öngörülen koşulları taşımayan başvurunun reddi gerektiği yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan, ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Halil İbrahim ÇİFTÇİ ile Danıştay Savcısı Yakup BAL’ın davada başvurunun reddi gerektiği yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra, gereği görüşülüp düşünüldü:
14. Mevzuat kısmında belirtilen düzenlemelere göre, davanın taraflarınca 14. madde kapsamında veya yargı yerlerince 19. madde kapsamında Uyuşmazlık Mahkemesine başvurulabilmesi için, adli ve idari yargı yerlerince, tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davada yargı yolu bakımından verilmiş görevsizlik kararları bulunmasıgerekmektedir.
15. Dava dosyalarının incelenmesinden, 26/12/2022 tarihinde davacının sevk ve idaresindeki...EU ... plakalı traktör Aksaray ilinden Ankara istikametine seyrederken,A.G yönetimindeki... BT ...plakalı aracın emniyet şeridinde ilerleyerek şerit ihlali yapması sonucu davacıya ait traktöre arkadan çarptığı ve traktörde maddi hasar oluştuğu belirtilerek, meydana gelentrafik kazası neticesinde Ankara Emniyet Müdürlüğü Trafik Denetleme İstasyonAmirliğince düzenlenen, 26/12/2022 tarihli maddi hasarlı Trafik Kazası Tespit Tutanağının hukuka aykırı olarak düzenlendiği ve gerçeği yansıtmadığı ileri sürülerek iptali istemiyle ilk olarak adli yargı yerinde dava açıldığı, adli yargı yerince, ''...trafik tespit tutanağı, kazaya karışan taraflar arasında çıkabilecek cezai ve hukuki uyuşmazlıkların çözümüne esas olacak ve trafik zabıtasınca düzenlenecek bir belge olduğu, 5235 sayılı Adli Yargı ve İlk derece mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemeleri'nin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanunun 10. maddesi çerçevesinde Sulh Ceza Hakimliği'ne görev yükleyen "Diğer Kanun" niteliğindeki 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ile bu kanuna göre çıkarılan Karayolları Trafik Yönetmeliği'nde maddi hasarlı trafik kazası tespit tutanağının iptali için Sulh Ceza Hakimliği'ne başvurulacağı yönünde hiçbir hüküm bulunmadığı, idari yaptırım veya tedbirniteliği de bulunmayan bu belgenin adli veya idari yargı yerlerinde çözümlenecek uyuşmazlıkların çözümü sırasında o mahkemelerde değerlendirilebilecek bir tutanak olduğu, dolayısıyla muterizin kaza tespit tutanağının iptaline yönelik talebinin sulh ceza hakimliğince incelenebilecek kararlardan olmadığı anlaşıldığı..'' şeklindeki gerekçeyle "başvurunun reddine" karar verildiği, bu kararın uyuşmazlığın çözümünde idari yargının görevli olduğuna yönelik bulunmadığı, diğer bir anlatımlayargı yolu bakımından bir görevsizlik kararı niteliğinde olmadığı anlaşılmıştır.
16. Görüldüğü üzere, adli yargı yeri kararının, idari yargı yerinin görevli olduğu gerekçesiyle verilmiş bir görevsizlik kararı niteliğinde olmadığı, sulh ceza hakimliğince incelenebilecek bir karar bulunmadığının tespiti niteliğinde bir karar olduğundan, adli yargı merciince verilmiş bir görevsizlik kararı bulunduğundan söz edilemeyecektir.
17. Yukarıda belirtilen hususlar gözönünde bulundurularak, 2247 sayılı Kanun'un 14. ve19. maddelerinde öngörülen koşulları taşımayan Ankara 18. İdare Mahkemesinin 12/07/2023 tarih ve E.2023/672 sayılı başvurusu ile davacı vekilinin başvurusunun, aynı Kanun'un 27. maddesi uyarınca reddi gerekmiştir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
2247 sayılı Kanun'un 14. ve19. maddelerinde öngörülen koşulları taşımayan Ankara 18. İdare Mahkemesinin 12/07/2023 tarih ve E.2023/672 sayılı BAŞVURUSU ile davacı vekilinin BAŞVURUSUNUN, aynı Kanun'un 27. maddesi uyarınca REDDİNE,
18/12/2023 tarihinde, OY BİRLİĞİYLE KESİN OLARAK karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye
Muammer Nilgün Doğan Eyüp
TOPAL TAŞ AĞIRMAN SARICALAR
Üye Üye Üye
Ahmet Mahmut Bilal
ARSLAN BALLI ÇALIŞKAN