Vekili      : Av. A.A.& Av. M.F.A. & Av. E.Y.

Davalı      : Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili      : Av. S.K.

Birleşen dosya Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesi E:2011/557 K:2012/77

Davacısı  : S.E.M.

Vekili      : Av. A.A.& Av. M.F.A. & Av. E.Y.

Davalısı   : Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili      : Av.H.Y.G.

Birleşen dosya Ankara 5. Asliye Hukuk Mahkemesi E:2012/100 K:2012/33

Davacısı  : E.R.K. 

Vekili      : Av.M.F.A.

Davalısı   : Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili      : Av.H.Y.G.

Birleşen dosya Ankara 6. Asliye Hukuk Mahkemesi E:2012/521 K:2012/410

Davacıları   : 1. N.H.A.,2. A.A.,3. G.A.B.,4. M.A., 5. S.E.M., 6. E.R.K.

Vekilleri  :  Av.A.A.– Av.M.F.A.

Davalı      : Yenimahalle Belediye Başkanlığı

Vekili      : Av. E.N.C. 

O L A Y  : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkillerinin Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Yuva Mahallesi’nde bulunan 43249 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli malikleri olduğunu, taşınmazın imar planında “Kentsel Rekreasyon Alanı” olarak ayrıldığını, davacıların taşınmaz üzerindeki tasarruf haklarının kısıtlandığını ve bu şekilde zarar gördüklerini belirterek; taşınmazın davalı adına tescili ile, fazlaya ilişkin ve ıslah hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik her bir davacı için ayrı ayrı 1.000,00 TL olmak üzere toplam 4.000,00 TL bedelin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Birleşen dosya davalısı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekili mahkemenin birleştirme kararını müteakip süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Birleşen Ankara 3.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin, 2011/557 Esas, 2012/77 karar sayılı dosyasındaki davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Yuva Mahallesi, 43249 ada 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduğunu, taşınmazın imar planında “Kentsel Rekreasyon Alanı” olarak ayrıldığını bu nedenle müvekkilinin taşınmaz üzerindeki tasarruf hakkının kısıtlandığını ve zarara uğradığını belirterek; taşınmazın davalı idare adına tescili ile, fazlaya ilişkin ve ıslah hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 1.000,00 TL bedelin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmamıştır.

Ankara 3.Asliye Hukuk Mahkemesi, 15.02.2012 gün ve E:2011/557, K:2012/77 sayılı kararı ile ön inceleme aşamasında dosya üzerinden yaptığı inceleme sonucu dosyanın, Ankara 9.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2011/484 Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar vermiştir.

Birleşen Ankara 5.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin, 2012/100 Esas, 2012/33 karar sayılı dosyasındaki davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Yuva Mahallesi, 43249 ada 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduğunu, taşınmazın imar planında “Kentsel Rekreasyon Alanı” olarak ayrıldığını, bu şekilde müvekkilin taşınmaz üzerindeki tasarruf hakkının kısıtlandığını ve zarara uğradığını  belirterek; taşınmazın davalı idare adına tescili ile, fazlaya ilişkin ve ıslah hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 1.000,00 TL bedelin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili dosyaya cevap dilekçesi sunmamıştır.

Ankara 5.Asliye Hukuk Mahkemesi, 22.02.2012 gün ve E:2012/100, K:2012/33 sayılı kararı ile ön inceleme aşamasında dosya üzerinden yaptığı inceleme sonucu dosyanın, Ankara 9.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2011/484 Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar  vermiştir.

Birleşen Ankara 6.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2012/521 Esas, 2012/410 karar sayılı dosyasındaki davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkillerinin Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Yuva Mahallesi, 43249 ada 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli malikleri olduklarını, taşınmazın imar planında “Kentsel Rekreasyon Alanı” olarak ayrıldığını, bu nedenle müvekkillerinin tasarruf hakkının kısıtlandığını ve zarara uğradıklarını belirterek; taşınmazın davalı idare adına tescili ile, fazlaya ilişkin ve ıslah hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik her bir davacı için ayrı ayrı 1.000,00 TL olmak üzere toplam 6.000,00 TL bedelin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekili dosyaya cevap dilekçesi sunmamıştır.

Ankara 6.Asliye Hukuk Mahkemesi, 10.10.2012 gün ve E:2012/521, K:2012/410 sayı ile ön inceleme aşamasında dosya üzerinden yaptığı inceleme sonucu dosyanın, Ankara 9.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/484 Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar vermiştir.

Ankara 9. Asliye Hukuk Mahkemesi; 09.04.2013 gün ve E:2011/484 sayılı kararı ile, asıl ve birleşen dosyalar yönünden davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresinde verdiği dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, davanın, uğranıldığı ileri sürülen zararın tazminine ilişkin kısmı yönünden, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler: Mustafa AYSAL, Eyüp Sabri BAYDAR, Sıddık YILDIZ, Nurdane TOPUZ, Sedat ÇELENLİOĞLU ve Ayhan AKARSU’nun katılımlarıyla yapılan 30.9.2013 günlü toplantısında;

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, birleşen dosya davalısı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptıkları görev itirazlarının reddedilmesi ve 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, davanın, uğranıldığı ileri sürülen zararın tazminine ilişkin kısmı yönünden, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oybirliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Birgül YİĞİT’in, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı M. Ali GÜMÜŞ’ün davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacıların ve birleşen dosya davacılarının hisseli taşınmazına, imar planında “Kentsel Rekreasyon Alanı” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, imar planında “Kentsel Rekreasyon Alanı” nda kalan kısım yönünden fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile her bir davacı için ayrı ayrı 1000,00 TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan ayrı ayrı alınarak davacılara verilmesi ve taşınmazın davalılar adına tesciline karar verilmesi istemi ile açılmıştır. 

3194 sayılı İmar Kanunu’nun “Planların hazırlanması ve yürürlüğe konulması” başlıklı 8. maddesinde;  “Planların hazırlanmasında ve yürürlüğe konulmasında aşağıda belirtilen esaslara uyulur.

                a) Bölge planları; sosyo - ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

                b) İmar Planları; Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planından meydana gelir. Mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planları ilgili belediyelerce yapılır veya yaptırılır. Belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe girer. (Değişik dördüncü cümle: 8/8/2011- KHK-648/21 md.) Bu planlar onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. Belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazlar ve planları belediye meclisi onbeş gün içinde inceleyerek kesin karara bağlar.

                Belediye ve mücavir alan dışında kalan yerlerde yapılacak planlar valilik veya ilgilisince yapılır veya yaptırılır. Valilikçe uygun görüldüğü takdirde onaylanarak yürürlüğe girer. (Değişik üçüncü cümle: 8/8/2011- KHK-648/21 md.) Onay tarihinden itibaren valilikçe tespit edilen ilan yerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. İtirazlar valiliğe yapılır, valilik itirazları ve planları onbeş gün içerisinde inceleyerek kesin karara bağlar.

                Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

                Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

                İmar planları alenidir. Bu aleniyeti sağlamak ilgili idarelerin görevidir. Belediye Başkanlığı ve mülki amirlikler, imar planının tamamını veya bir kısmını kopyalar veya kitapçıklar haline getirip çoğaltarak tespit edilecek ücret karşılığında isteyenlere verir.

                c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında “Kentsel Rekreasyon Alanı”nda kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarelerce 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ve tapuda davalılar adına tesciline ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 9. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce reddine ilişkin kararın tazminata ilişkin kısım yönünden kaldırılması gerekmiştir. 

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE ilişkin Ankara 9.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 09.04.2013 gün ve E:2011/484 sayılı KARARININ TAZMİNATA İLİŞKİN KISIM YÖNÜNDEN KALDIRILMASINA, 30.9.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.