OLAY : Asker kişi olmayan sanık H.Ö.`

`in; 22.10.1989 gününde, Şarkışla İlçesi Darçarşı Mevkiinde, sarhoş bir durumda ve R.T., A.K., U.S.Ç., M.Z.Ç. VE T.Y. isimli astsubayların lokantadan çıktıkları bir sırada adı geçenlere hakaret ettiği, yanında bulunan B.T. isimli kişinin hakaret ettiği kimselerin astsubay olduklarını hatırlatması üzerine de; astsubay ve subaylara ana avrat sinkaf etmek suretiyle hakaretini devam ettirdiği ve astsubay M.Z.Ç.`

`in üzerine yürüyüp yumruk attığı ancak isabet ettiremediği; müteakiben, asker kişilerin olay yerinden ayrılıp Garnizon Komutanlığı binasına geldikleri, sanık H.`

`in de bir süre sonra bu binanın önündeki yolun karşı tarafından yürüyerek geçerken, adı geçen asker kişilerin yanına gidip koluna girerek zorla Garnizon Komutanlığı binasının avlusuna götürdükleri ve burada 7 gün iş ve gücünden kalacak şekilde darp ettikleri; sanık H.`

`in bilahare bu binanın önünde "tüm subay ve astsubaylara" karşı aynı şeklide ve tekraren küfür ettiği ve bu şekilde "Devletin askeri kuvvetlerini alenen tahkir ve tezyif" ve "kişilere karşı hakaret, müessir fiile teşebbüs ve tecavüzkar sarhoşluk" suçlarını işlediği; asker kişilerin de sanık H.`

`in hürriyetini tahdit edip ona karşı müessir fiilde bulundukları iddiası ile; Adalet Bakanlığından TCK`

`nun 160/2. maddesi uyarınca izin alınmak suretiyle, H.Ö.`

`in Türk Ceza Kanunu`

`nun 159/1., 482/3., 456/4., 61., 572/1. maddeleri; asker kişilerin de aynı Kanun`

`un 179/1 ve 456/4. maddeleri uyarınca cezalandırılmaları için; Sivas Cumhuriyet Başsavcılığının 16.1.1990 gün ve 1990/76-12 esas sayılı iddianamesi ile; sanık astsubayların atılı suçu sarhoş bir durumda işledikleri ileri sürülüp TCK`

`nun 572/1. maddesi uyarınca ayrıca cezalandırılmaları için de 10.4.1990 gün ve 1990/76-12 esas sayılı ek iddianamesi ile haklarında kamu davası açılmıştır.

Sivas 1. Ağır Ceza Mahkemesi; 25.12.1990 gün ve 1990/13-120 sayı ile; 353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu`

`nun 9 ve 10/A maddelerinde belirtildiği şekilde asker kişilerin askeri mahalde işledikleri ve ayrıca 1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu`

`nun 150/1-A maddesinin uygulanması ile ilgili, 6.4.1959 gün ve 25-25 sayılı; "izinliyken sivil kıyafetlerle rezalet çıkartacak derecede sarhoş olan askeri şahısların yargılama yerinin askeri mahkemeler olduğu" şeklindeki Yargıtay Ceza Genel Kurulu kararı kapsamında kalacak şekilde işledikleri eylemlerinden dolayı ve eylemleri arasında fiili ve şahsi bağ bulunduğundan haklarında yargılama yapılmasının askeri yargının görevine gireceği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş karar temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir.

Sivas 5. Piyade Er Eğitim Tugay Komutanlığı Askeri Mahkemesi: 4.9.1991 gün ve 1991/466-546 sayı ile; asker kişilerin sarhoşluk suçu için beraatlerine ve diğer eylemleri için de cezalandırılmalarına; asker kişi olmayan H.Ö. de üzerine atılı TCK`

`nun 159/1. maddesi kapsamında kalan, "Devletin askeri kuvvetlerini alenen tahkir ve tezyif" suçu sebebiyle, yargılama yetki ve görevinin Kayseri Devlet Güvenlik Mahkemesine ve TCK`

`nun 482/3., 456/4., 61 ve 572/1. maddelerine ilişkin eylemleri yönünden de Şarkışla Sulh Ceza Mahkemesine ait olduğu gerekçesiyle kendisinin görevsizliğine karar vermiş ve karar sanık H.Ö. için temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir.

Şarkışla Sulh Ceza Mahkemesi: 2.2.1993 gün ve E.1992/174. K.1993/15 sayı ile; dosyanın mahkemelerine zuhulen gönderildiği; olumsuz görev uyuşmazlığının Sivas 1. Ağır Ceza Mahkemesiyle aynı yer 5. Piyade Er Eğitim Tugay Komutanlığı Askeri Mahkemesi arasında doğduğu gerekçesiyle ve bu uyuşmazlığın giderilmesi için 2247 sayılı Yasa`

`nın 15. maddesine dayanarak, dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiş; karar temyiz edilmeksizin kesinleşmiş ve dosya Şarkışla Cumhuriyet Başsavcılığı`

`nın 11.3.1993 gün ve muh. 1993/495 sayılı derkenar yazısı ekinde Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmiştir.

Böylece; adli ve askeri yargı yerleri arasında, 2247 sayılı Yasa`

`nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuştur.

İNCELEME VE GEREKÇE: Türk Milleti adına yargı yetkisini kullanan Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümü Mustafa Şahin`

`in Başkanlığında; M. Vehbi Benli, İrfan Kılınç, Muhteşem Savaşan, Dr. Önder Ayhan, Fahrettin Demirağ ve Necmettin Özkan`

`ın katılmaları ile yaptığı 28.5.1993 günlü toplantıda raportör Hakim Necdet Selçuk`

`un raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; toplantıya, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı yerine katılan Savcı İsmet Gökalp ile Askeri Yargıtay Başsavcısı yerine katılan Hakim Binbaşı M. Sadık Liman`

`ın davanın çözümünün adli yargı yerinin görevine girdiği yolundaki düşünceleri doğrultusunda sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu`

`nun 9. maddesinde; askeri mahkemelerin görevleri, asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleriyle ilgli olarak işledikleri suçlar olarak sayılmıştır.

Askeri suçlar ise, öğretide ve uygulamada;

a) Unsurları ve cezalarının tamamı askeri ceza kanununda yazılı olan; bir diğer ifadeyle, askeri ceza kanunu dışında hiç bir ceza kanunu ile cezalandırılmayan suçlar,

b) Unsurları kısmen askeri ceza kanununda, kısmen diğer ceza kanunlarında gösterilen suçlar,

c) Türk Ceza Kanununa atıf suretiyle, askeri suç haline getirilen suçlar, olmak üzere, üç grupta mütalaa edilebilir.

353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu`

`nun

"Asker olmayan kişilerin askeri mahkemelerde yargılanmaları" başlığını taşıyan 11/A maddesinde "Askeri Ceza Kanunu`

`nun 55., 56., 57., 58., 59., 63., 64., 81., 93., 95., 100., 101., ve 102. maddeleri ile 148. maddesinin (B) fıkrasında yazılı suçlarla ilgili davalara ve 11. maddesinin B fıkrasında yazılı; Birinci askeri yasak bölgeler içinde veya nöbet yerlerinde karakollarda kışla ve karargahlarda, askeri kurumlarda yerleşme ve konaklama amacıyla kullanılan bina ve mahaller içinde askerlere fiilen taarruzda bulunan söven veya hakaret eden" ve böylece suç işleyen kişilerle ilgili davalara askeri mahkemelerde bakılacağı öngörülmektedir.

353 sayılı Yasa`

`nın 18. maddesinde "bir kimse bir kaç suçtan sanık olur veya bir suçta ne sıfatla olursa olsun bir kaç sanık bulunursa bağlılık var sayılır" denilmektedir.

Herne kadar rezalet çıkartacak şekilde sarhoşluk suçu ve buna bağlı olarak diğer suçların askeri yerde işlendiği ve asker kişi olmayan sanık H. Ö.`

`in eylemleri arasında bağlılık bulunduğu gerekçesine dayanarak ağır ceza mahkemesince görevsizlik kararı verilmiş ise de; askeri mahkemece asker kişilerin sarhoşluk suçları hakkında beraatlerine kararverildiğine göre, ortada askeri bir suçun ve diğer suçlarla bağlılığının kalmadığı açıktır. Atılı diğer suçlar askeri suç olmadığı gibi, Türk Ceza Kanununa atıf suretiyle askeri suç kapsamına alınan suçlardan da değildir. Bu sebeple 353 sayılı Yasa`

`nın 11. maddesinin olayda uygulanma olanağı bulunmamaktadır.

Herne kadar sanık H.Ö.`

`in üzerine atılı TCK`

`nun 482/3., 456/4., 61., 572/1. maddelerine ilişkin suçlar Sulh Ceza Mahkemesinin görevi alanına giriyor ise de; başlangıçta görev uyuşmazlığı Sivas 1. Ağır Ceza Mahkemesi ile aynı yer 5. Piyade Er Eğitim Tugay Komutanlığı Askeri Mahkemesi arasında meydana gelmiş olduğundan, Sulh Ceza Mahkemesi ile Ağır Ceza Mahkemesinin aynı yargı düzeni içinde bulundukları gözönüne alınarak görevli mahkemeyi belirleme hakkı saklı kalmak üzere Sivas 1. Ağır Ceza Mahkemesinin görevsizlik kararı kaldırılmaldır.

Açıklanan nedenlerle; Sivas 1. Ağır Ceza Mahkemesi`

`nin 25.12.1990 gün ve 1990/13-120 sayılı görevsizlik kararının kaldırılmasına karar verilmesi gerekmektedir.

SONUÇ : Anlaşmazlığın niteliğine göre, davanın Adli Yargı yerinde çözülmesi gerektiğine, bu nedenle Sivas 1. Ağır Ceza Mahkemesi`

`nin 25.12.1990 gün ve 1990/13-120 sayılı görevsizlik kararının kaldırılmasına 28.5.1993 gününde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.