|
T.C. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2023/561 KARAR NO : 2023/716 KARAR TR : 18/12/2023
|
ÖZET: İdari yargı yerince verilen görevsizlik kararının kesinleşmemişolması nedeniyle, 2247 sayılı Kanun’un 14. maddesinde belirtilen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığının oluşmadığı anlaşıldığından, aynı Kanun’un 27. maddesi uyarınca yöntemine uygun bulunmayan BAŞVURUNUN REDDİ gerektiği hk. |
K A R A R
Davacı : H.K
Davalı : Adalet Bakanlığı
I. DAVA KONUSU OLAY
1. Kırşehir E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda silahlı terör örgütüne üye olma suçundan hükümlü olarak bulunan davacı, yakınlarıyla görüntülü görüşme talebinin reddine ilişkin İdare ve Gözlem Kurulu Başkanlığının 14/12/2022 tarih ve Karar No. 2022/5301 sayılı kararının iptali istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.
II. UYUŞMAZLIĞA İLİŞKİN BAŞVURU SÜRECİ
A. Adli Yargıda
2. Kırşehir İnfaz Hakimliği 28/12/2022 tarih ve E.2022/3898, K.2022/4007 sayılı kararı ile, Kırşehir E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü İdare ve Gözlem Kurulu Başkanlığının 14/12/2022 tarih ve Karar No. 2022/5301 sayılı kararının kaldırılmasına karar vermiştir. Kararın ilgili kısmı şöyledir:
"... İtiraz eden hükümlünün "silahlı terör örgütüne üye olma" suçundan kesinleşen 10 yıl, 15 ay hapis cezasını infaz ettiği, Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Yönetmelik'in 74/2-ğ maddesi gereğince terör örgütü üyelerinin görüntülü görüşme hakkında yönetmelikte belirtilen durumları göz önünde bulundurularak idare ve gözlem kurulu tarafından yapılacak değerlendirmeye göre yararlandırılabileceği, ancak Kırşehir E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü İdare ve Gözlem Kurulu Başkanlığı'nın 14/12/2022 tarih 2022/5301 sayılı kararı ile itiraz edenin görüntülü görüşme talebinin yönetmeliğe göre usulünce değerlendirme yapılmadan reddine karar verildiği anlaşıldığından; itirazın kabulü ile, usul ve yasaya uygun olmayan Kırşehir E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü İdare ve Gözlem Kurulu Başkanlığı'nın 14/12/2022 tarih 2022/5301 sayılı idare ve gözlem kurulu kararının kaldırılmasına..."
3. Bu karara Cumhuriyet Savcısı tarafından itiraz edilmiştir.
4. Kırşehir Ağır Ceza Mahkemesi 23/01/2023 tarih ve Değişik İş No: 2023/4 sayılı kararı ile, Cumhuriyet Savcısı tarafından yapılan itirazın reddine kesin olarak karar vermiştir. Kararın ilgili kısmı şöyledir:
"... Kırşehir E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü İdare ve Gözlem Kurulu Başkanlığı'nın 14/12/2022 tarih 2022/5301 sayılı kararı ile itiraz edenin görüntülü görüşme talebinin yönetmeliğe göre usulünce değerlendirme yapılmadan reddine karar verildiği anlaşıldığından Kırşehir İnfaz Hakimliği'nin 28/12/2022 tarih 2022/3898 Esas 2022/4007 Karar sayılı kararının usul ve yasaya uygun olduğu..."
5. Davacı bu kararın uygulanmaması nedeniyle bu kez telefonla görüntülü ve sesli görüşme istemiyle yapmış olduğu başvurusunun kabulüne, bu hususa ilişkin olarak mağduriyetine sebebiyet veren kişi ve kurumlar aleyhine maddi ve manevi tazminata hükmedilmesine karar verilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.
B. İdari Yargıda
6. Ankara 14. İdare Mahkemesi 12/05/2023 tarih ve E.2023/799, K.2023/1238 sayılı kararı ile, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 15/1-a maddesi uyarınca davanın görev yönünden reddine karar vermiş, bu karar kesinleşmemiştir. Kararın ilgili kısmı şöyledir:
"4675 sayılı İnfaz Hakimliği Kanunu ile ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde bulunan hükümlü ve tutuklular hakkında yapılan işlemler veya bunlarla ilgili faaliyetlere yönelik şikayetleri incelemek, karara bağlamak ve kanunlarla verilen diğer görevleri yerine getirmek üzere infaz hakimliği görevli kılınmış, infaz hakimliğinin kararlarına karşı itiraz mercii de belirlenmek suretiyle bu Kanun uygulamasında takip edilmesi gereken süreç düzenlenmiş olup, uyuşmazlık konusu olayın davacı tarafından Kırşehir E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumuna yapılan başvurunun Kırşehir E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğüİdare ve Gözlem Kurulu Başkanlığının 14/12/2022 tarih ve 2022/5301 sayılı kararından kaynaklandığı, bu karara karşı görevli yargı mercii İnfaz Hakimliği olup gerek talep edilen işlemin incelenmesini yapmak gerekse de aynı şikayetten kaynaklanan maddi ve manevi tazminat istemini değerlendirme görevinin İnfaz Hakimliği'nde olması sebebiyle Mahkememizde açılan davanın esasının idari yargının görevsizliği nedeniyle incelenmesine olanak bulunmamaktadır..."
7. Davacı bu kez görüntülü ve sesli görüşme talepleri nedeniyle, hakkında disiplin cezaları verildiği vebaşka bir infaz kurumuna nakil gönderildiğini ileri sürerekmaddi manevi tazminat istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.
C. Adli Yargıda
8. Kırşehir İnfaz Hakimliği 04/07/2023 tarih ve E.2023/2040, K.2023/2070 sayılı kararı ile, 4675 sayılı Kanun'un 4. ve 6/1 maddeleri gereğince hakimliklerinin görevsizliğine ve talebin yargı yolu nedeni ile reddine karar vermiş, bu karar kesinleşmiştir. Kararın ilgili kısmı şöyledir:
"...Yukarıda belirtilen bu düzenlemeler karşısında, tazminat talebine konu disiplin cezasının ve buna istinaden kapalı ceza infaz kurumuna iade kararının bir yargı faaliyeti olarak değil idari işlem veya eylem niteliğinde olduğu, talebin idari yargı mercilerince incelenmesi gerektiği, aynı konuda idare mahkemelerince davanın görev yönünden reddine ilişkin bir kararı bulunduğu ve olumsuz görev uyuşmazlığı çıktığı sonucuna varılmış ve aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM, Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere
1-Yapılan talep konusunda karar verme görevinin idari yargı yerine ait olduğu ve talep eden hükümlünün İnfaz Hakimliği görevine giren bir konuda müracaatı olmadığı anlaşılmakla, 4675 sayılı Kanunu'nun 4. ve 6/1 maddeleri gereğince Hakimliğimizin görevsizliğine, talebin yargıyolu nedeni ile reddine,
2-Talep konusunda idari yargı mercilerinin görevli olduğuna,
3-Talep konusunda olumsuz yargı yolu uyuşmazlığı bulunduğu anlaşıldığından 2247 sayılı Kanun'un 15. maddesi uyarınca kararın kesinleşmesinden sonra talep edilmesi halinde uyuşmazlığın çözümü için dosyanını uyuşmazlık mahkemesine gönderilmesine,..."
III. İLGİLİ HUKUK
9. Uyuşmazlık Mahkemesinin görev ve yetkileri, 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 158. maddesi ile 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun’un 1. maddesinde gösterilmiştir.
10. 2247 sayılı Kanun’un "Mahkemenin görevi" başlıklı 1. maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Uyuşmazlık Mahkemesi; Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile görevlendirilmiş, adli ve idari yargı mercileri arasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözmeye yetkili ve bu kanunla kurulup görev yapan bağımsız bir yüksek mahkemedir."
11. 2247 sayılı Kanun’un "Olumsuz görev uyuşmazlığı" başlıklı 14. maddesi şöyledir:
“Olumsuz görev uyuşmazlığının bulunduğunun ileri sürülebilmesi için adli ve idari yargı mercilerinin tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davada kendilerini görevsiz görmeleri ve bu yolda verdikleri kararların kesin veya kesinleşmiş olması gerekir.
Bu uyuşmazlığın giderilmesi istemi, ancak davanın taraflarınca (…) ileri sürülebilir..”
12. 2247 sayılı Kanun'un "İncelemede izlenecek sıra" başlıklı 27. maddesi şöyledir:
"Uyuşmazlık Mahkemesi, uyuşmazlık çıkarmaya veya görev uyuşmazlıklarına ilişkin istemleri önce şekil ve süre açısından inceler; yöntemine uymayan veya süresi içinde ileri sürülmemiş istemleri reddeder."
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
13. Uyuşmazlık Mahkemesinin Muammer TOPAL'ın Başkanlığında, Üyeler Nilgün TAŞ, Doğan AĞIRMAN, Eyüp SARICALAR, Ahmet ARSLAN, Mahmut BALLI ve Bilal ÇALIŞKAN’ın katılımlarıyla yapılan 18/12/2023 tarihli toplantısında; Raportör-Hâkim Gülşen AKAR PEHLİVAN'ın, 2247 sayılı Kanun’da öngörülen koşulları taşımayan başvurunun reddi gerektiği yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan, ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Halil İbrahim ÇİFTÇİ ile Danıştay Savcısı Yakup BAL’ın başvurunun reddi gerektiği yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra,gereği görüşülüp düşünüldü:
14. Dava dosyalarının incelenmesinden, Kırşehir E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda silahlı terör örgütüne üye olma suçundan hükümlü olarak bulunan davacının, yakınlarıyla görüntülü görüşme talebinin reddine ilişkin İdare ve Gözlem Kurulu Başkanlığının 14/12/2022 tarih ve Karar No. 2022/5301 sayılı kararının kaldırılması istemiyle adli yargı yerine itirazda bulunduğu İnfaz Hakimliğince itirazın kabulüne, İdare ve Gözlem Kurulu kararının kaldırılmasına karar verildiği ve kararın kesinleştiği, bu kararın idarece uygulanmadığı nedeniyle idari yargı yerinde görüntülü görüşme hakkından faydalandırılmak ve maddi manevi tazminat istemi ile dava açtığı, idare mahkemesince davanın görev yönünden reddine karar verilmesi üzerine iş bu talepleri nedeniyle hakkındadisiplin cezaları, cezaevi nakilişlemleri uygulanması nedeniyle tazminat talebiyle yine adli yargı yerinde dava açtığı ve mahkemenin görevsizlik kararı verdiği anlaşılmaktadır.
15. Başvurunun incelenebilmesi için 2247 sayılı Kanun'un 14. maddesinde öngörülen koşulların bulunması gerektiği tartışmasızdır.
16. Mevzuat kısmında belirtilen düzenlemelere göre,Uyuşmazlık Mahkemesince Kanun'un 14. maddesi kapsamında bir görev ya da hüküm uyuşmazlığının incelenebilmesi için, uyuşmazlığa konu edilen karar veya kararların, adli veidari yargı mercilerince ya da hakemliğin hakim tarafından yerine getirilmesinde olduğu gibi yargı merci sayılanlarca verilmesi ve 14. madde kapsamında olumsuz görev uyuşmazlığının varlığından söz edebilmek için de; adli veidari yargı yerleri tarafından konusu, tarafı ve sebebi aynı olan davalarda kesin olarak verilmiş veya kesinleşmiş görevsizlik kararlarının bulunması gerekmektedir.
17. Mahkememizce,Ankara 14. İdare Mahkemesinin davacı tarafından görev uyuşmazlığına konu edilen E.2023/7999 sayılı dava dosyasının aslının gönderilmesi istenilmiş olup, yapılan inceleme sonucunda Mahkemelerince verilen karara davacı tarafından istinaf isteminde bulunulduğu ve dosyanın Ankara Bölge İdare Mahkemesi 10. İdari Dava Dairesine gönderildiği, dolayısıyla İdare Mahkemesince verilmiş olan görevsizlik kararının henüz kesinleşmediği anlaşılmıştır.
18. Öte yandan, idari ve adli yargı yerlerinde açılmış olan davaların konularının da aynı olmadığı, bir başka deyişle,davaların aynı istemlerle açılmadığı gözetildiğinde de, davacının başvurusunun kabul edilemeyeceği, başvurunun reddi gerektiği açıktır.
19.Yukarıda belirtilen hususlar gözönünde bulundurularak, 2247 sayılı Kanun’un14. maddesinde belirtilen biçimde, adli ve idari yargı yerlerince, tarafları, konusu ve sebebi aynı olan dava sebebiyle verilmiş ve kesinleşmiş iki ayrı görevsizlik kararı bulunmadığından, olumsuz görev uyuşmazlığının oluşmadığı anlaşılmış olup, aynı Kanun’un 27. maddesi uyarınca yöntemine uygun bulunmayan başvurunun reddi gerekmiştir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
2247 sayılı Kanun’un 14. maddesinde belirtilen koşulların oluşmaması nedeniyle, aynı Kanun’un 27. maddesi uyarınca yöntemine uygun bulunmayan BAŞVURUNUN REDDİNE,
18/12/2023 tarihinde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye
Muammer Nilgün Doğan Eyüp
TOPAL TAŞ AĞIRMAN SARICALAR
Üye Üye Üye
Ahmet Mahmut Bilal
ARSLAN BALLI ÇALIŞKAN