|
T.C. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2023/254 KARAR NO : 2023/272 KARAR TR : 17/04/2023 |
ÖZET: 2247 sayılı Kanun'un 14. ve 19 maddelerinde öngörülen koşulları taşımayanbaşvurunun, aynı Kanun'un 27. maddesi uyarınca REDDİ gerektiği hk. |
K A R A R
DAVACI : H. B. Ç
VEKİLİ : Av. A. A
DAVALI : Türkiye Garanti Bankası A. Ş.
I. DAVA KONUSU OLAY
1. Davacı vekili, müvekkili hakkında davalı bankaca Afyonkarahisar Kapatılan 3. İcra Müdürlüğünün 2006/80 Esas sayılı dosyasında takip yapıldığını, müvekkilinin takip sebebiyle maaşından ve ikramiyelerinden kesinti yapılması için çalıştığı kurumamüzekkere yazılmasıyla, kesilen ve takip dosyasına bakiye borç olarak bildirilen 11.606,75 TL'yi yatırdığını, borcunun bittiği belirtilmesine rağmen sonuç alınamaması üzerineAfyonkarahisar 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/784 Esas, 2019/356 Karar sayılı dosyasında açtığı menfi tespit davasının müvekkilinin lehine sonuçlandığını, mezkur dosyadaki 11.606,75 TL'nin ödeme tarihi ile dava tarihine kadar ödenen toplamda 1.757,07 TL'nin istirdadına karar verildiğini, ancak fazla yapılan ödemelere dair fazlaya ilişkin talep ve dava haklarını saklı tuttukları durumda yargılamanın uzun sürmesi nedeniyle üstelik müvekkili aleyhine ikame edilen icra takibinin tedbiren durdurulması yönündeki taleplerinin de ilk etapta kabul görmemesi üzerine, müvekkili hakkındaki icra takibi devam ettirilerek dava tarihinden sonra da müvekkilinden icra takip dosyasındakinden fazla para tahsil edilmeye devam edildiğini, davanın sonuçlanması ve kararın kesinleşmesi üzerine işbu davaya dayanak Afyonkarahisar İcra Müdürlüğünün 2022/7270 Esas sayılı dosyasında fazla yapılan ödemelerin, ödeme tarihleri itibarı ile işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsili amacıyla yaptıkları icra takibine davalı borçlu vekili tarafından itiraz edildiğini, takibin durduğunu belirterek, davanın kabulü ile borçlunun icra takibine yaptığı itirazının iptali ile takibin devamına, borçlunun itirazının haksız ve kötüniyetli olduğu sabit olduğundan takip konusu alacağın % 20'sinden aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesi istemiyleadli yargı yerinde dava açmıştır.
II. UYUŞMAZLIĞA İLİŞKİN BAŞVURU SÜRECİ
Adli Yargıda
2.Afyonkarahisar 4. Asliye Hukuk Mahkemesi (Tüketici Mahkemesi Sıfatıyla) 14/09/2022 tarih ve E.2022/464, K.2022/22 sayı ile, dava dilekçesinin görevsizlik nedeniyle usulden reddine, mahkemelerinin görevsizliğine, görevli mahkemenin Afyonkarahisar Asliye Hukuk Mahkemeleri olduğunun tespitine; karar kesinleştiğinde tarafların 2 hafta içerisinde mahkemelerine vereceği dilekçe ile dosyanın görevli Mahkemesine gönderilmesine karar vermiş, bu karar kesinleşmiş ve davacı vekilinin talebi üzerine dosya Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmiştir. Kararın ilgili kısmı şöyledir:
“6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 3. maddesinde “Hizmet”, Bir ücret veya menfaat karşılığında yapılan ya da yapılması taahhüt edilen mal sağlama dışında her türlü tüketici işleminin konusunu,
“Sağlayıcı”, Kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla tüketiciye mal sunan ya da hizmet sunanın adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiyi,
“Satıcı”, Kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla tüketiciye mal sunan ya da mal sunanın adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiyi,
“Tüketici”, Ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişiyi,
“Tüketici işlemi” ise, “Mal veya hizmet piyasalarında kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla hareket eden veya onun adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiler ile tüketiciler arasında kurulan, eser, taşıma, simsarlık, sigorta, vekâlet, bankacılık ve benzeri sözleşmeler de dâhil olmak üzere her türlü sözleşme ve hukuki işlemi ifade eder.” şeklinde tanımlanmıştır.
Aynı Kanun'un 73. maddesinde de, "Tüketici işlemleri ile tüketiciye yönelik uygulamalardan doğabilecek uyuşmazlıklara ilişkin davalarda tüketici mahkemeleri görevlidir." düzenlemesi yapılmıştır.
Bu açıklamalardan sonra dava konusu olaya bakılacak olursa; haksız haciz sebebine dayalı (alacak) itirazın iptali niteliğinde olup Tüketici Hukukundan kaynaklanmadığı anlaşılmaktadır. Tarafların sıfatına, dava konusunun tüketici işleminden kaynaklanmamasına göre, iş bu davada görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir.
Davanın Tüketici Mahkemesi sıfatıyla açıldığı, mahkememizin tüketici ve ticari davalara ihtisas gereği baktığı, tüketici ve ticari dava dosya sayısına göre diğer mahkemelere düşecek dava sayısından daha az dosyanın mahkememize tevzi edilmesi halinde mahkememize Asliye Hukuk mahkemesinin görevli olduğu dosyaların tevzi edilebileceği, açılan davanın Asliye Hukuk Mahkemesince bakılması gerektiği, dosyanın Asliye Hukuk Mahkemesi dosyaları arasından tevzi edilerek gelmediği, bu sebeple tevzi dağılımında HSK'nun ihtisas kararında belirtilen usulde tevzi yapılmasının zorunlu olduğu nazara alındığında dosyanın Asliye Hukuk Mahkemelerine tevzi edilmek üzere Afyonkarahisar Tevzi Bürosuna gönderilmesine karar vermek gerekmiştir. ”
3. Afyonkarahisar 2. Asliye Hukuk Mahkemesi17/10/2022 tarih ve E.2022/651, K.2022/718 sayı ile, bu davaya bakma görevi Afyonkarahisar 4. Asliye Hukuk Mahkemesine ait olduğu anlaşıldığından mahkemelerinin görevli olmadığına, bu kapsamda 2247 sayılı Kanun'un 19/1 maddesi gereği yargı yolu uyuşmazlığı çıktığından, görevli mercinin belirtilmesi için dosyanın karar kesinleştiğinde eki ile birlikte Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine; Uyuşmazlık Mahkemesince Mahkemelerinin görevli olduğuna dair karar verilene kadar davanın esasının kapatılmasına karar vermiş, bu karar kesinleşmiştir. Kararın ilgili kısmı şöyledir:
“...Afyonkarahisar 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2022/464 esas ve 2022/22 karar sayılı dosyası incelenmiş dosyanın görevsizlik kararı verilerek kesinleştirdiği anlaşılmıştır. Davacının talebi itirazın iptali olarak açıklandığı ve davaya konu kararın tüketici mahkemesi sıfatıyla Afyonkarahisar 4. Asliye Hukuk Mahkemesine açıldığı, mahkemenin asliye hukuk mahkemesi olarak tüketici mahkemesi sıfatına haiz olduğu tartışmasızdır. Dosyanın tevzi ile açıldığı yer olan Afyonkarahisar 4. Asliye Hukuk Mahkemesince yargılamasının yapılması gerektiği düşünülerek aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur."
4. Afyonkarahisar 2.Asliye Hukuk Mahkemesi 13/03/2023 tarih ve E.2022/651 sayılı bir üst yazıyla, dosyayı Uyuşmazlık Mahkemesine göndermiştir.
III. İLGİLİ HUKUK
5. Anayasa'nın "Uyuşmazlık Mahkemesi" başlıklı 158. maddesişöyledir:
"Uyuşmazlık Mahkemesi adli ve idari yargı mercileri arasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözümlemeye yetkilidir. Uyuşmazlık Mahkemesinin kuruluşu, üyelerinin nitelikleri ve seçimleri ile işleyişi kanunla düzenlenir. Bu mahkemenin Başkanlığını Anayasa Mahkemesince, kendi üyeleri arasından görevlendirilen üye yapar.
Diğer mahkemelerle, Anayasa Mahkemesi arasındaki görev uyuşmazlıklarında, Anayasa Mahkemesinin kararı esas alınır."
6. 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun’un 1. maddesinde:
“ Uyuşmazlık Mahkemesi; Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile görevlendirilmiş, adli ve idari yargı mercileri arasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözmeye yetkili ve bu kanunla kurulup görev yapan bağımsız bir yüksek mahkemedir…”
7. Kanun'un "Olumsuz görev uyuşmazlığı" başlıklı 14. Maddesi şöyledir:
“Olumsuz görev uyuşmazlığının bulunduğunun ileri sürülebilmesi için adli ve idari yargı mercilerinin tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davada kendilerini görevsiz görmeleri ve bu yolda verdikleri kararların kesin veya kesinleşmiş olması gerekir.”
8. Kanun'un "Yargı merciilerinin uyuşmazlık mahkemesine başvurmaları" başlıklı 19. Maddesi şöyledir:
"Adli ve idari yargı mercilerinden birisinin kesin veya kesinleşmiş görevsizlik kararı üzerine kendisine gelen bir davayı incelemeye başlayan veya incelemekte olan bir yargı mercii davada görevsizlik kararı veren merciin görevli olduğu kanısına varırsa, gerekçeli bir karar ile görevli merciin belirtilmesi için Uyuşmazlık Mahkemesine başvurur ve elindeki işin incelenmesini Uyuşmazlık Mahkemesinin karar vermesine değin erteler.
(Değişik ikinci fıkra: 23/7/2008 – 5791/9 md.) Yargı merciince, önceki görevsizlik kararına ilişkin dava dosyası da temin edilerek, gerekçeli başvuru kararı ile birlikte dava dosyaları Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilir."
9. Aynı Kanun'un "İncelemede izlenecek sıra" başlıklı 27. maddesi şöyledir:
"Uyuşmazlık Mahkemesi, uyuşmazlık çıkarmaya veya görev uyuşmazlıklarına ilişkin istemleri önce şekil ve süre açısından inceler; yöntemine uymayan veya süresi içinde ileri sürülmemiş istemleri reddeder."
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
10. Uyuşmazlık Mahkemesinin Muammer TOPAL'ın Başkanlığında, Üyeler Nilgün TAŞ, Doğan AĞIRMAN, Eyüp SARICALAR, Ahmet ARSLAN, Mahmut BALLI ve Bilal ÇALIŞKAN’ın katılımlarıyla yapılan 17/04/2023 tarihli toplantısında; Raportör-Hâkim Taşkın ÇELİK’in, 2247 sayılı Kanun’da öngörülen koşulları taşımayan başvurunun reddi gerektiği yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan, ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Halil İbrahim ÇİFTÇİ ile Danıştay Savcısı Yakup BAL’ın başvurunun reddi gerektiği yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
11. Mevzuat kısmında belirtilen düzenlemelere göre,davanın taraflarınca 14. madde kapsamında veya yargı yerlerince 19. madde kapsamında Uyuşmazlık Mahkemesine başvurulabilmesi için, adli ve idari yargı yerlerince (yargı yolu bakımından) verilmiş görevsizlik kararları bulunması ve bu kararların kesin veya kesinleşmiş olması gerekmektedir.
12. Dosyaların incelenmesinde; uyuşmazlığa ilişkin olarak aynı yargı kolu içinde verilmiş görevsizlik kararları bulunduğu anlaşılmaktadır. Bu şekilde oluşan görev uyuşmazlığının çözümü, aynı yargı kolundaki üst derece mahkemelerince yapılacak istinaf ve/veya temyiz incelemesi sonucunda gerçekleştirilmelidir. Dolayısıyla adli ve idari yargı yerlerince karşılıklı olarak verilmiş görevsizlik kararı bulunmadığından inceleme koşulu gerçekleşmemiştir.
13. Yukarıda belirtilen hususlar göz önünde bulundurularak; 2247 sayılı Kanun'un 14. ve 19. maddelerinde öngörülen koşulları taşımayan veAfyonkarahisar 2. Asliye Hukuk Mahkemesince yapılan17/10/2022 tarih ve E.2022/651, K.2022/718 sayılı başvurunun, aynı Kanun'un 27. maddesi uyarınca reddi gerekmiştir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
2247 sayılı Kanun'un 14. ve 19. maddelerinde öngörülen koşulları taşımayan ve Afyonkarahisar 2. Asliye Hukuk Mahkemesince yapılan 17/10/2022 tarih ve E.2022/651, K.2022/718 sayılı BAŞVURUNUN, aynı Kanun'un 27. maddesi uyarınca REDDİNE,
17/04/2023 tarihinde, OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye
Muammer Nilgün Doğan Eyüp
TOPAL TAŞ AĞIRMAN SARICALAR
Üye Üye Üye
Ahmet Mahmut Bilal
ARSLAN BALLI ÇALIŞKAN