Yakınan        : K.H.

            Mağdure        : B.H.

            Sanıklar         : 1-T.Ö.

                                     2-T.H.B.

                                     3-L.U

O L A Y          : Patnos 34. Mknz. P. Tug. Tnk. Tb. Bl. Komutanlığı emrinde görevli sanık Tnk. Er T.Ö.'ın, izinde bulunduğu 11.11.1996 günü, sivil kişi sanıklar T.H.B. ve L.U. ile birlikte saat 21.30 sıralarında, otobüs durağına yürümekte olan mağdure B.H.'ı, kendilerini polis olarak tanıtıp, karakola götürmek bahanesi ile bir taksiye bindirerek sanıklardan T.H.B.'ın evine götürdükleri, burada her üç sanığın ayrı ayrı mağdurenin zorla ırzına geçtikleri ileri sürülerek, eylemlerine uyan Türk Ceza Kanunu'nun 416/1, 430/1, 252/1, 64/1. maddeleri uyarınca cezalandırılmaları istemiyle İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 20.11.1996 gün ve E:1996/17075, K:1996/309 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır.

 İzmir 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nce, sanıkların yüklenen suçlar nedeniyle cezalandırılmalarına karar verilmiş, Yargıtay 5. Ceza Dairesi, sanıklardan T.Ö.'ın asker kişi olup, Askeri Ceza Kanunu'nun 152. maddesi kapsamında kalan ırza geçme suçunun işlenmiş olduğu ileri sürüldüğüne göre, 353 sayılı Yasa'nın 12 ve 18. maddeleri uyarınca sanıkları yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle, hükmü bozmuştur.

 İZMİR 4. AĞIR CEZA MAHKEMESİ: 21.5.1998 gün ve E:1998/167, K:1998/115 sayıyla; bozma ilamında yazılı hususları tekrar ederek yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle, görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası,  12. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı Askeri Mahkemesi'ne gönderilmiştir.

 12. MEKANİZE PİYADE TUGAY KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 8.6.2000 gün ve E:2000/194, K:2000/199 sayıyla; asker kişi sanığın, yargılama sırasında terhis edildiği, bu nedenle askeri mahkemede yargılanmasını gerektiren ilginin kesildiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeyerek kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, 12. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı Askeri Savcılığı'nca, Mahkememize gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Ali HÜNER’in Başkanlığında, Üyeler; Cengiz ERDOĞAN, Refik DİZDAROĞLU, Keskin KAYLAN, Necmettin ÖZKAN, Recep SÖZEN, Ahmet ALKIŞ' ın  katılımlarıyla yapılan 14.5.2001 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma BÜYÜKEREN’ in, davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Önder BAŞOĞUL'un, davanın çözümünün adli yargının görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

USULE İLİŞKİN İNCELEME : 

Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun'da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmemiştir. Adli ve askeri yargı yerleri arasında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuştur. Esasa ilişkin inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir.

ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

353 Sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu'nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir.

"Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

            a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

            b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu'nda, kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar, 

            c) Türk Ceza Kanunu'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalâa edilmektedir.

 Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında görevsizlik kararı veren adli yargı yerince, sanık T.Ö.'ın yüklenen suçun işlendiği ileri sürülen günde asker kişi olması ve yüklenen suçun da "askeri suç" olduğu gerekçesine yer verilmiş ise de, 26.5.2000 tarihinde yürürlüğe giren 26.3.2000 gün ve 24001 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, 4551 sayılı Yasa'nın 38. maddesi ile 1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu'nun, 152. maddesi yürürlükten kaldırılmış olduğundan sanığa yüklenen "ırza geçme, kaçırıp-alıkoyma" suçlarının "askeri suç" niteliği ortadan kalkmıştır. Unsurları ve cezalarıyla Türk Ceza Kanunu'nun 252. maddesinde düzenlenen ve sanıklara yüklenen eylemin de askeri suç olmadığı açıktır.

 353 sayılı Yasa'nın "Müşterek Suçlar" başlığı altında düzenlenen 12. maddesinde: "askeri mahkemelere ve adliye mahkemelerine tabi kişiler tarafından bir suçun müştereken işlenmesi halinde eğer suç Askeri Ceza Kanununda yazılı bir suç ise sanıkların yargılanmaları askeri mahkemelere; eğer suç Askeri Ceza Kanununda yazılı olmayan bir suç ise adliye mahkemelerine aittir" denmek suretiyle askeri olan suçlar ile askeri olmayan suçlara göre görevli yargı yeri belirlenmektedir.

Bu durumda, yüklenen eylemler "askeri suç" kapsamında bulunmadıklarından 353 sayılı Yasa'nın 12. maddesi hükmü uyarınca sanıkları yargılama görevi adli yargı yerine  aittir.

 Açıklanan nedenlerle, davanın adli yargı yerinde görülmesi ve İzmir 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

SONUÇ: Anlaşmazlığın niteliğine göre, davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğuna, bu nedenle İzmir 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nin 21.5.1998 günlü, E:1998/167, K:1998/115 sayılı görevsizlik kararının kaldırılmasına, 14.5.2001 günü kesin olarak oybirliği ile karar verildi.