Hukuk Bölümü 2008/64 E., 2009/7 K.

  • İNCELEMEDE İZLENECEK SIRA
  • OLUMSUZ GÖREV UYUŞMAZLIĞI
  • 53 S. DEVLET İSTATİSTİK ENSTİTÜSÜNÜN GÖREV; YETKİ VE ... [ Madde 13 ]
  • 657 S. DEVLET MEMURLARI KANUNU [ Madde 4 ]
  • 2577 S. İDARİ YARGILAMA USULÜ KANUNU [ Madde 2 ]
  • "İçtihat Metni"

    Davacı; Davalı idarede, Nisan 1986 tarihinden itibaren fasılalarla 30.6.2004 tarihine kadar toplam 10 yıl 6 ay süreyle; sosyal güvenlik mevzuatı yönünden 506 sayılı Kanun hükümlerine tâbi olarak; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4/C ile, 53 sayılı Devlet İstatistik Enstitüsü Kuruluş ve Görevleri Hakkındaki Kanunun(Mülga) 13. maddesine istinaden çıkarılan Bakanlar Kurulu Kararları gereğince, "Geçici Personel" statüsünde, Hizmet Sözleşmesi imzalayarak istihdam edilmiş; 30.6.2004 tarihi itibariyle hizmet sözleşmesi yenilenmeyerek işine son vermiştir.

    Davacı vekilince; Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığı'nın 3.2.2005 tarih ve B.02.1.DİE.0.61.906-85 sayılı işleminin iptali ile İş Kanunu'ndan doğan sosyal hakları olan Ödenmemiş Ücret, Kullandırılmayan Yıllık İzin Ücretleri, Kıdem, İhbar ve Kötüniyet tazminatı olmak üzere toplam 12.074,00 YTL'nin iş akdinin feshi tarihinden itibaren işleyecek, kıdem ve ihbar tazminatı için en yüksek mevduat faiziyle, diğer talepler için yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi istemiyle İdari yargı yerinde dava açılmıştır.

    ANKARA 10. İDARE MAHKEMESİ; 9.3.2005 gün ve E: 2005/461, K: 2005/307 sayı ile, 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 1. maddesinde; İş Kanununa göre işçi sayılan kimselerle (Kanunun değiştirilen ikinci maddesinin C, D ve E fıkralarında istisna edilen işlerde çalışanlar hariç) işveren veya işveren vekilleri arasında iş akdinden veya İş Kanununa dayanan her türlü hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıklarının çözülmesi ile görevli olarak lüzum görülen yerlerde iş Mahkemelerinin kurulacağının hükme bağlandığı; dosyanın incelenmesinden; davanın, Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığı'nın 3.2.2005 tarih ve B.02.1.DİE.0.61.906.-85 sayılı işleminin iptali ile davacının İş Kanunu'ndan doğan sosyal hakları olan Ödenmemiş Ücret, Kullandırılmayan Yıllık İzin Ücretleri, Kıdem, İhbar ve Kötüniyet tazminatı olmak üzere toplam 12.074,00YTL'nin iş akdinin feshi tarihinden itibaren işleyecek, kıdem ve ihbar tazminatı için en yüksek mevduat faiziyle, diğer talepler için yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi istemiyle açıldığı, dolayısıyla işçi aylık ve diğer parasal haklarına ait uyuşmazlığın İş Kanunundan kaynaklandığının anlaşıldığı; bu durumda, 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun açık hükmü gereği, dava konusu uyuşmazlığın İş Mahkemesi tarafından görülmesi gerektiğinden, idari yargı yerlerince incelenmesine olanak bulunmadığı gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş; bu karar, temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

    Davacı vekili, bu kez, aynı istemlerine 100,00YTL fazla çalışma ve hafta tatili alacağına ilişkin istemi de ekleyerek; toplam 12.173,00 YTL alacağının tahsili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

    ANKARA 2. İŞ MAHKEMESİ; 7.11.2006 gün ve E:2005/959, K:2006/565 sayı ile, Davacı vekilinin dava dilekçesini özetledikten sonra; müvekkilinin toplam 12.173,00 YTL alacağının yasal faizleri ile birlikte davalıdan alınıp davacıya verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiş olduğu; Davalı vekilinin cevap dilekçesinde, davacının Nisan 1986-30.6.2004 tarihleri arası fasılalarla 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunun 4/C maddesi uyarınca geçici personel olarak çalıştığını davacının işçi statüsünde olmadığını, davacının iddialarının haksız ve yersiz olduğunu beyanla, davanın reddine karar verilmesini talep etmiş olduğu; davanın İş Kanunundan kaynaklanan işçilik alacaklarına ilişkin bulunduğu; Mahkemelerince tarafların tüm delillerinin toplandığı, bu cümleden olarak davacının SSK sicil dosyası, işverenlikte bulunan şahsi sicil dosyası ve eklerinin getirtildiği, ticaret odasından davacının ücretinin sorulduğu, tarafların tanıklarının dinlenildiği, gösterdikleri diğer delillerin toplandığı, dosya üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırıldığı; tüm dosya içindekiler birlikte incelendiğinde, davacının 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunun 4/C maddesindeki geçici personel niteliğinde olduğu, 657 Sayılı Kanunun 4/C maddesinde geçici personelin "1 yıldan az süreli veya mevsimlik hizmet olduğuna, Devlet Personel Dairesinin ve Maliye Bakanlığının görüşlerine dayanılarak Bakanlar Kurulunca verilen görevlerde belirtilen, ücret ve adet sınırları içinde sözleşme ile çalıştırılan işçi sayılmayan kimseler" olarak tanımlanmış olduğu; 53 Sayılı Devlet İstatistik Enstitüsü Kuruluş ve Görevleri Hakkındaki Kanunun 13. maddesinde aynı yönde hüküm bulunduğu, Bakanlar Kurulu uyarınca 1 yıldan az süreli istihdam edilecek geçici personelin hizmet sözleşmesi ile çalıştığı ve 657 Sayılı Yasanın 4/C kapsamında alındığının anlaşıldığı; bu nedenle Mahkemece davacı statüsünde çalışanların davalarına İdari Yargıda bakılması gerektiğinden ve Yargıtay uygulaması da bu yönde olduğundan davanın reddine karar vermenin gerektiği; yukarıda açıklanan nedenlerle, Davaya bakıp sonuçlandırmak İdari Yargı Mercilerinin görevine girdiğinden dava dilekçesinin HUMK'un 27. madde hükümlerine göre görev yönünden reddine, karar vermiş; bu karar, Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 9.7.2007 gün ve E:2007/20178, K:2007/23015 sayılı kararıyla onanmış ve kesinleşmiştir.

    İNCELEME VE GEREKÇE:

    Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü'nün, Ahmet AKYALÇIN'ın Başkanlığında, Üyeler: Mustafa KICALIOĞLU, Mahmut BİLGEN, Habibe ÜNAL, Turan KARAKAYA, Serdar AKSOY ve Muhittin KARATOPRAK'ın katılımlarıyla yapılan 02.02.2009 günlü toplantısında;

    l-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, Adli ve idari yargı yerleri arasında anılan Yasanın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, adli yargı dosyasının; idari yargı dosyası ile birlikte 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacı vekilinin istemi üzerine son görevsizlik kararını veren Mahkemece Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderildiği; her iki yargı yerinde "Ödenmemiş Ücret, Kullandırılmayan Yıllık İzin Ücretleri, Kıdem, İhbar ve Kötüniyet tazminatı olmak üzere toplam 12.074,00 YTL" yönünden olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oybirliği ile karar verildi.

    II-ESASIN İNCELENMESİ : Raportör - Hakim Taşkın ÇELİK'in, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Dr. İlknur ALTUNTAŞ ile Danıştay Savcısı Gülen AYDINOĞLU'nun davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

    Dava, Davalı idarede, sosyal güvenlik mevzuatı yönünden 506 sayılı Kanun hükümlerine tâbi olarak; 657 sayılı Kanunun 4/C ile, 53 sayılı(Mülga) Kanunun 13. maddesine istinaden çıkarılan Bakanlar Kurulu Kararları gereğince, "Geçici Personel" statüsünde, Hizmet Sözleşmesi imzalayarak istihdam edilen ve hizmet sözleşmesi yenilenmeyerek işine son vermiş bulunan davacının; İş Kanunu'ndan doğan sosyal hakları olan Ödenmemiş Ücret, Kullandırılmayan Yıllık İzin Ücretleri, Kıdem, İhbar ve Kötüniyet tazminatı olmak üzere toplam 12.074,00 YTL alacağının ödenmesi isteminden ibarettir.

    657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun istihdam şekillerini düzenleyen değişik 4. maddesinde, kamu hizmetlerinin memurlar, sözleşmeli personel, geçici personel ve işçiler eliyle gördürüleceğine işaret edilmiş ve (C) bendinde, "C) Geçici personel: Bir yıldan az süreli veya mevsimlik hizmet olduğuna Devlet Personel Başkanlığı ve Maliye Bakanlığının görüşlerine dayanılarak Bakanlar Kurulunca karar verilen görevlerde ve belirtilen ücret ve adet sınırları içinde sözleşme ile çalıştırılan ve işçi sayılmayan kimselerdir." Şeklinde tanımlanmış; 53 Sayılı Devlet İstatistik Enstitüsünün Görev; Yetki ve Kuruluşu Hakkında Kanun (Mülga)'un 13. maddesinde, "Sayım ve anketlerle ilgili işlerde, bu kanun gereğince görevlendirileceklere ödenecek ücretler, gündelikler veya soru kağıdı başına verilecek ödenekler, mesai saatleri içinde ve dışında çalıştırılacak memurlara verilecek zaruri gider karşılıkları ile, her çeşit ödenekler ve Harcırah Kanunu dışında kalanlara verilecek yolluklar, Bakanlar Kurulu Kararı ile tesbit olunur."; bu Kanunu yürürlükten kaldıran 5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanununun, "Ödemeler" başlıklı 49. maddesinde de "Sayım, araştırma ve veri kalite kontrolü ile inceleme ve denetleme işlerinde kurum içinden veya dışından bu Kanun gereğince geçici görevle görevlendirilecek olan kişilere başka yerde görevlendirildikleri süre için verilecek gündelikler, 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümleri uyarınca belirlenecek gündeliklerin birbuçuk katı olarak uygulanır.

    657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü Maddesinin (C) fıkrasına göre sözleşmeli olarak çalıştırılacak geçici personele ödenecek ücretler, Kurum dışından görevlendirileceklere verilecek zaruri gider karşılıkları ve her çeşit ödenekler ile anket formu başına verilecek ödenekler ve bunların usûl ve esasları Bakanlar Kurulu kararı ile tespit edilir.

    657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü Maddesinin (C) fıkrasına göre sözleşmeli olarak çalıştırılacak geçici personele, bu Kanunun 45 inci Maddesinin dördüncü fıkrası kapsamında verilecek fazla çalışma ücreti, 15-11 inci dereceden aylık alanlar için tespit edilen tutar kadar ödenir.

    Bu Kanun gereğince geçici görevle görevlendirilenlere verilecek yol ve konaklama giderleri ile sürekli görevle görevlendirilenlerin harcırahları da 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümleri uyarınca ödenir.

    Sayım, araştırma, inceleme, denetleme ve veri kalite kontrolü için alanda görevlendirilenler, mahallî idarelerce işletilen toplu taşım araçlarından geçici görev süresince ücretsiz ve kamu kurum ve kuruluşlarının konaklama ve sosyal tesis imkânlarından, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının personeline uygulanan şartlarla aynen yararlandırılır." denilmiştir.

    Olayda davacının, 657 sayılı Yasa'nın 4/C. maddesi ile 53 sayılı(Mülga) Kanunun 13. maddesine istinaden çıkarılan Bakanlar Kurulu Kararları gereğince, "Geçici Personel" statüsünde, Hizmet Sözleşmesi ile çalıştırıldığı anlaşılmakta olup, anılan yasal düzenlemelere göre işçi sayılmayan "kamu görevlisi" olduğu; öte yandan, idare hukuku esaslarına göre düzenlenen hizmet sözleşmesinin de "idari sözleşme" niteliği taşıdığı kanaatine varılmıştır.

    İdarenin, kamu görevlisi sayılan personeli ile arasındaki ilişki, idare hukuku ilkelerine dayanan ve idare hukuku ilkeleriyle düzenlenen bir kamu hukuku ilişkisidir. Her ne kadar, hizmet sözleşmesinin 9. maddesi ile, davacı Sosyal Sigortalar Kanunu'na tabi kılınmış ise de, personelin bağlı olacağı sosyal güvenlik kurumunu belirleyen bu hüküm, taraflar arasındaki kamu hukuku ilişkisini değiştiremez ve ortadan kaldıramaz.

    Bu duruma göre ve hizmet sözleşmesinin 6. maddesinde ücrete ilişkin düzenleme gözetildiğinde, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-c. maddesinde belirtilen idari sözleşmeden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlık kapsamındaki davanın görüm ve çözümünde idari yargı yeri görevli bulunmaktadır.

    Açıklanan nedenlerle, Ankara 10. İdare Mahkemesi'nce verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

    SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna,bu nedenle Ankara 10.İdare Mahkemesi'nce verilen 9.3.2005 gün ve E: 2005/461, K: 2005/307 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 02.02.2009 gününde OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.