Ceza Bölümü         1999/45 E.  ,  1999/42 K.
"İçtihat Metni"Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca hazırlanmıştır. İzinsiz olarak kopyalanması ve dağıtılması hukuki sorumluluk gerektirir.

Davacı           : K.H.

Sanık             : K.C.T.

             O L A Y          : 1997 yılının Mayıs ayında, Uludere Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından kaçakçılık suçu ile ilgili olarak yapılan soruşturma sırasında el konulan 63 EE 988 plaka nolu sivil aracın, Uludere İlçesi Merkez Jandarma Karakol Komutanlığı'na teslim edilmesi, aynı Komutanlık emrinde görevli J. Astsb. sanık K.C.T.’in, suça konu aracın stop lambalarını söktürüp kendi aracına taktırması, şikayet edilmesiyle lambaları iade etmesi üzerine, hakkında hazırlık soruşturmasını yürüten 2. Taktik Hava Kuvveti Komutanlığı Askeri Savcılığı 16.4.1998 gün ve E:1998/171, K:1998/350 sayıyla; asker kişi sanığa yüklenen eylemin “görevi kötüye kullanmak” suçunu oluşturduğu, bu suçun da Jandarmanın adli görevlerine ilişkin bulunduğu gerekçesiyle soruşturmanın adli savcılıkça yapılması için görevsizliğine karar vermiştir. (Sanığa yüklenen başka eylemler hakkında kovuşturmaya yer olmadığına karar vermiştir.)

             Uludere Cumhuriyet Başsavcılığı: 7.5.1998 gün ve E:1998/25, K:1998/10 sayılı iddianamesiyle; olay bölümünde açıklanan eylemi nedeniyle sanığın Türk Ceza Kanunu’nun 240. maddesi uyarınca cezalandırılması istemiyle kamu davası açmıştır.

             ULUDERE ASLİYE CEZA MAHKEMESİ: 17.3.1998 gün ve E:1998/26, K:1999/2 sayıyla; dosya içinde mevcut Uludere İlçe Jandarma Komutanlığının cevap yazısından asker kişi sanığın, suç günü 9. Mknz. Tim Komutanı olarak görevli olduğu ve adli emanetle ilgili bir görevinin bulunmadığının anlaşılmasına, suça konu aracın kendisine teslim edilmediğinin belirlenmesine göre, sanığın eyleminin 1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu’nun 109. maddesi kapsamında kaldığı gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşmiştir.

             2. TAKTİK HAVA KUVVETİ KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 15.6.1999 gün ve E:1999/672, K:1999/288 sayıyla; kaçakçılık suçunda kullanılan araç Jandarmanın adli görevleri nedeniyle Karakol bahçesine konulmuş olduğundan, 2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev Ve Yetkileri Kanunu hükümleri uyarınca sanığı yargılama görevinin adli yargıya ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, karar temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

             Böylece adli ve askeri yargı yerleri arasında 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun’un 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuş, dosya 2. Taktik Hava Kuvveti Komutanlığı Askeri Savcılığı’nın 21.9.1999 gün ve 672 sayılı yazısı ile Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığı’na gönderilmiştir.

 

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Ali HÜNER’in Başkanlığında, Üyeler; Cengiz ERDOĞAN, Refik DİZDAROĞLU, Keskin KAYLAN, Necmettin ÖZKAN , Recep SÖZEN, Ahmet ALKIŞ’ ın katılımlarıyla yapılan 6.12.1999 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma BÜYÜKEREN’ in davanın çözümünde askeri yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Cemil KAYILIOĞLU'nun   davanın çözümünün askeri yargının görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

 353 Sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu’nun  "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir.

             2803 sayılı Jandarma Teşkilat Görev Ve Yetkileri Kanunu’nun 7. maddesinde, Jandarmanın sorumluluk alanlarında genel olarak görevleri:

a)     Mülki görevleri;

Emniyet  ve  asayiş  ile  kamu düzenini sağlamak, korumak ve kollamak, kaçakçılığı men,

takip ve tahkik etmek, suç işlenmesini önlemek için gerekli tedbirleri almak ve uygulamak, ceza infaz kurumları ve tutukevlerinin dış korunmalarını yapmak,

b)     Adli görevleri;

İşlenmiş suçlarla  ilgili olarak  kanunlarda belirtilen işlemleri yapmak ve bunlara ilişkin adli

hizmetleri yerine getirmek,

c)      Askeri görevleri;

Askeri kanun ve nizamların gereği görevlerle Genelkurmay Başkanlığı'nca verilen görevle

ri yapmak,

d)     Diğer görevleri;

Yukarıda belirtilen görevler dışında kalan ve diğer kanun ve nizam hükümlerinin  icrası ile

bunlara dayalı emir ve kararlarla Jandarmaya verilen görevleri yapmak, şeklinde sayılmıştır.

             Bu durumda; Jandarmanın genel olarak adli, idari ve askeri görevleri bulunduğu açık ise de; olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında; Uludere Jandarma Karakol Komutanlığı’nda Komutan ya da Komutan yardımcısı olarak görevli bulunmayan, suç günü, 9. Mnkz. Tim Komutanı olarak görevlendirilen sanığın Uludere Cumhuriyet Başsavcılığı’nca kaçakçılık suçu ile ilgili olarak yapılan soruşturmada herhangi bir görevinin bulunmadığı anlaşılmaktadır. Askeri mahkemece verilen görevsizlik kararında kaçakçılık suçunda kullanılan aracın Jandarmanın adli görevleriyle ilgili olarak Jandarma Karakol Komutanlığı binasının bulunduğu bahçeye konulmasıyla, Uludere Jandarma Karakol Komutanlığı'nda görevli tüm personelin bu konuda adli görevinin bulunduğu gerekçesine katılmak mümkün değildir.

             Somut olayda, asker kişi sanığın herhangi bir adli ya da idari görevi bulunmadığından uyuşmazlığın çözümlenmesi için 353 sayılı Yasa’nın 9. maddesi hükmü uyarınca değerlendirilme yapılmalıdır.       

 Asker kişi sanığa yüklenen eylemin, askeri mahal olan Jandarma Karakol Komutanlığı bahçesi içinde işlendiği ileri sürüldüğüne göre, 353 sayılı Yasa’nın 9. maddesi hükmü uyarınca davanın askeri mahkemede görülmesi, bu nedenle 2. Taktik Hava Kuvveti Komutanlığı Askeri Mahkemesi’nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.           

            SONUÇ: Anlaşmazlığın niteliğine göre, davanın ASKERİ YARGI yerinde görülmesi gerektiğine, bu nedenle 2. Taktik Hava Kuvveti Komutanlığı Askeri Mahkemesi'nin 15.6.1999 günlü, E: 1999/672, K:1999/288 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 6.12.1999 günü kesin olarak OYBİRLİĞİ ile karar verildi.