Hukuk Bölümü 2003/112 E., 2004/18 K.

  • OLUMSUZ GÖREV UYUŞMAZLIĞININ ŞARTLARI
  • 2247 S. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİNİN KURULUŞ VE İŞLEYİŞİ HAK... [ Madde 14 ]
  • 2247 S. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİNİN KURULUŞ VE İŞLEYİŞİ HAK... [ Madde 27 ]
  • "İçtihat Metni"

    1) Gazipaşa Belediye Meclisince, 11.1.1996 tarih ve 1 numara ile, tapunun Gazipaşa İlçesi, Pazarcı Mah., 22 ada, 35 parsel sayısında ve Gazipaşa Belediyesi adına kayıtlı bulunan 58.406 m2'lik taşınmazın 32.206 m2'lik kısmının ihale yoluyla satışına karar verilmiştir.

    Davacı Y.Ş. tarafından, sözkonusu ihale kararının iptali istemiyle, 26.2.1996 gününde idari yargı yerinde dava açılmıştır.

    ANTALYA 2. İDARE MAHKEMESİ;17.12.1996 gün ve E: 1996/297, K: 1996/799 sayı ile, Meclis kararının imar planında öngörülen amaca yönelik olması, ayrıca ihale usulüne uygun ilan yapılmasına rağmen ihaleye katılmaması nedeniyle davacının hak ve menfaatinin ihlali de sözkonusu olamayacağı gerekçesiyle, davanın ehliyet yönünden reddine karar vermiştir.

    Bu karar, davacı tarafından temyiz edilmiş; temyiz aşamasında davalı Belediye vekilince davanın kabul edildiğinin bildirilmesi üzerine DANIŞTAY ALTINCI DAİRESİ' nce, 19.3.1998 gün ve E: 1997/1921, K: 1998/1675 sayı ile, kabul dilekçesi gözönünde tutularak karar verilmek üzere anılan Mahkeme kararı bozulmuştur.

    ANTALYA 2. İDARE MAHKEMESİ; 15.12.1998 gün ve E: 1998/762, K: 1998/1171 sayı ile, Gazipaşa Turizm Tic.Ltd.Şti. vekilinin davalı Belediye yanında davaya katılma isteği kabul edildikten ve Danıştay bozma kararına uyulduktan sonra, HUMK. 92,93 ve 95. maddeleri dikkate alınarak, kabul nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına karar vermiş; bu karar, ( Davacı vekilince hüküm fıkrası yönünden temyiz edilmiş ise de, Mahkemece, istenilen harç ve posta giderleri yatırılmadığı nedeniyle "temyiz edilmemiş sayılması" yolunda karar verilmiştir. ) temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

    2) Gazipaşa Belediye Başkanlığı vekilince, 12.2.1996 günlü Encümen kararıyla satışı yapılan taşınmazın ifraz edilmeden ihaleye çıkarıldığı, alıcının şartnamede öngörülen ödemeleri yapmadığı ve idarece hataen ihale kesinleşmeden taşınmazın alıcı adına tescil ettirildiği öne sürülerek, satışa konu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile Belediye adına tesciline, usulsüz olan ihalenin feshine, taşınmaza müdahalenin men'ine ve inşa edilen yapıların kal'ine karar verilmesi istemiyle alıcı Gazipaşa Turizm Tic.Ltd.Şti. aleyhine, 19.3.1998 gününde adli yargı yerinde dava açılmıştır.

    GAZİPAŞA ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ; 24.12.1999 gün ve E: 1998/55, K: 1999/391 sayı ile, davanın kabulüne, Gazipaşa İlçesi, Pazarcı Mah., 22 ada, 35 parsel sayılı taşınmazın davalı adına olan tapusunun iptali ile davacı Belediye adına tapuya kayıt ve tesciline, Gazipaşa Belediye Meclisinin 11.1.1996 tarihli ihale kararı hakkında Antalya 2. İdare Mahkemesi'nin kesinleşmiş kararı bulunmakla ihalenin feshi talebine ilişkin karar verilmesine yer olmadığına, davalı adına olan tapu iptal edilmiş olmakla davalının taşınmaza yönelik müdahalesinin men'ine ve davalının taşınmaz üzerinde inşa ettiği yapıların kal'ine karar vermiştir.

    Bu kararın davalı Şirket vekilince temyiz edilmesi üzerine YARGITAY 1. HUKUK DAİRESİ'nce, 3.7.2000 gün ve E: 2000/8187, K: 2000/8955 sayı ile, iptal ve tescile, el atmanın önlenmesine ve yıkımında fahiş zarar doğurmayacağı anlaşılan binaların yıkımına karar verilmesinde kural olarak isabetsizlik bulunmadığından davalı Şirketin öteki temyiz itirazlarının reddine, ancak ihale yoluyla yapılan satıştan dolayı davacı Belediyeye ödenen satış bedelinin parasal kapsamının saptanması ve saptanacak bedel üzerinden davalı şirket yararına hapis hakkı tanınması suretiyle, ayrıca şirketin yapılanmadan ötürü ortaya çıkan kişisel hakları varsa bunların da talep ve dava edebilme haklarının saklı tutulmasına karar verilmesi gerektiğinin düşünülmemesi yönünden davalı vekilinin temyiz itirazının yerinde olduğu gerekçesiyle anılan karar bozulmuş; davalı vekilinin karar düzeltme isteği aynı DAİRE'nin 20.11.2000 gün ve 2000/14176-1494 sayılı kararıyla reddedilmiştir.

    GAZİPAŞA ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ; 25.10.2002 gün ve E: 2000/312, K: 2002/309 sayı ile, Yargıtay bozma ilamına uyulmak suretiyle yeniden yapılan yargılama sonunda: davanın kabulüne, dava konusu taşınmazın 32206/58406 hissesinin davalı adına olan tapusunun iptali ile davacı Belediye adına tapuya kayıt ve tesciline, Belediye Meclisinin 11.1.1996 tarihli ihale kararı hakkında Antalya 2. İdare Mahkemesi'nin kesinleşmiş kararı bulunmakla ihalenin feshi talebine ilişkin karar verilmesine yer olmadığına, tapusu iptal edilmiş olmakla davalının taşınmaza müdahalesinin men'ine, davalının taşınmaz üzerinde yapmış olduğu inşaat ve yapıların kal'ine, ihale yoluyla satış nedeniyle Belediyeye 12,318,143,000.- TL. ödeyen davalı Şirket yararına ödenen tutar kadar hapis hakkı tanınmasına, davalı Şirketin yapılanmadan ötürü ortaya çıkan kişisel haklarının talep ve dava edilme haklarının saklı tutulmasına karar vermiş; bu karar, YARGITAY 1. HUKUK DAİRESİ'nin 20.5.2003 gün ve 2003/4502-6000 sayılı kararıyla onanmak ve karar düzeltme istemi de aynı DAİRE'ce 25.2.2004 gün ve 2004/992-1746 sayı ile reddedilmek suretiyle kesinleşmiştir.

    3) Gazipaşa Belediyesi Encümenince, 12.3.1998 gün ve 134 sayı ile, Pazarcı Mah., 22 ada, 35 parsel sayılı taşınmaz ihale bedelinin tamamı 5.1.1998 tarihine kadar alıcı tarafından ödenmediğinden protokol ve şartnameye uyulmadığı gerekçesiyle ihalenin feshine karar verilmiştir.

    Davacı Şirket tarafından, sözüedilen Encümen kararının iptali istemiyle, 31.1.2003 gününde idari yargı yerinde dava açılmıştır.

    ANTALYA 1. İDARE MAHKEMESİ; 2.4.2003 gün ve E: 2003/174, K: 2003/382 sayı ile, uyuşmazlığın, ihalenin kesinleşmesinden sonraki aşamada protokol ve şartname hükümlerine aykırı davranış nedeniyle ihalen tek taraflı feshedilmesi işleminin özel hukuk alanını ilgilendirmesi ve şartname hükümlerinin taraflarca yerine getirilip getirilmediğinin, anılan şartname ve protokol hükümleri incelenerek özel hukuk hükümlerine göre adli yargı yerinde çözümlenmesi gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş; bu karar, temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

    4) Davacı Şirket vekilince, Gazipaşa Asliye Hukuk Mahkemesi ile Antalya 1.ve 2. İdare Mahkemesi'nin kararları arasında göreve ilişkin olarak doğduğu öne sürülen uyuşmazlığın giderilmesi ve görevli mahkemenin belirlenmesine karar verilmesi istemiyle başvuruda bulunulması üzerine, adıgeçen yargı yerlerine ait dava dosyaları getirtilerek incelemeye alınmıştır.

    İNCELEME VE GEREKÇE:

    Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü'nün, Tülay TUĞCU'nun Başkanlığında, Üyeler: Dr. Atalay ÖZDEMİR, M.Lütfü ÜÇKARDEŞLER, Serap AKSOYLU, Z. Nurhan YÜCEL, Turgut ARIBAL ve Abdullah ARSLAN'ın katılımlarıyla yapılan 3/5/2004 günlü toplantısında, Raportör-Hakim İsa YEĞENOĞLU'nun 2247 sayılı Yasada öngörülen koşulları taşımayan başvurunun reddi gerektiği yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Ahmet BEŞİNCİ ile Danıştay Savcısı Nevzat ÖZGÜR'ün başvurunun reddi gerektiğine ilişkin yazılı düşünceler doğrultusundaki açıklamaları da dinlendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

    USULE İLİŞKİN İNCELEME:

    2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun'un 14. maddesine göre; olumsuz görev uyuşmazlığının bulunduğunun ileri sürülebilmesi için adli, idari veya askeri yargı mercilerinden en az ikisinin tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davada kendilerini görevsiz görmeleri ve bu yolda verdikleri kararın kesin veya kesinleşmiş olması gerekmekte; bu uyuşmazlığın giderilmesi istemi ise, hukuk uyuşmazlıklarında ancak davanın taraflarınca ileri sürülebilmektedir. Aynı Yasa'nın 27. maddesinde ise, Uyuşmazlık Mahkemesi'nin, uyuşmazlık çıkarmaya veya görev uyuşmazlıklarına ilişkin istemleri önce şekil ve süre açısından inceleyeceği; yöntemine uymayan veya süresi içinde ileri sürülmemiş istemleri reddedeceği kuralına yer verilmektedir.

    Olayda, Belediye Meclisinin 11.1.1996 günlü ihale kararının iptali istemiyle açılan davada, Antalya 2. İdare Mahkemesi'nce "kabul nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına"; tapu iptali ve tescil, ihalenin feshi, müdahalenin men'i ve kal istemiyle açılan davada, Gazipaşa Asliye Hukuk Mahkemesi'nce "davanın kabulüne, davalı adına olan tapu kaydının iptali ile taşınmazın Belediye adına tesciline, ihalenin feshi talebi hakkında kesin hüküm nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına, davalının taşınmaza müdahalesinin men'ine ve yapıların kal'ine ( ... )"; Belediye Encümeninin 12.3.1998 günlü ihalenin feshine ilişkin kararının iptali istemiyle açılan davada ise, Antalya 1. İdare Mahkemesi'nce "davanın görev yönünden reddine" yolundaki kararlar verilmiştir.

    Buna göre adli ve idari yargı yerlerinde tarafları, konusu ve sebebi aynı olan bir dava açılmadığı gibi, Antalya 1. İdare Mahkemesi'nin görevsizlik kararına karşılık ortada aynı konuda adli yargı yerince verilmiş bir görevsizlik kararı bulunmadığından olayda, adli ve idari yargı yerleri arasında anılan Yasa'nın 14. maddesinde öngörülen şekilde görev uyuşmazlığı doğduğundan sözetmek olanaksızdır.

    Açıklanan nedenlerle, Yasa'nın öngördüğü koşulları taşımayan ve yönteme uymayan başvurunun reddi gerekmektedir.

    SONUÇ :

    2247 sayılı Yasa'nın 14. maddesinde öngörülen koşulları taşımayan BAŞVURUNUN, aynı Yasa'nın 27. maddesi uyarınca REDDİNE, 3.5.2004 gününde KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ İLE karar verildi.