|
T.C. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/717 KARAR NO : 2021/625 KARAR TR : 29/11/2021 |
ÖZET: 696 sayılı KHK kapsamında işe alındıktan sonra güvenlik soruşturması sonucunun olumsuz çıktığından bahisle yapılan fesih üzerine davacının işe iadesi ile tazminat ve diğer haklarının kendisine ödenmesi istemleriyle açtığı davanın, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk. |
K A R A R
Davacı : A.E.
Vekili : Av. F.Y.Ö.
Davalı : A.A. Altınpark İşletmeleri Limited Şirketi
Vekili : Av. Ahmet TUĞRUL, Av. Gülin GÜVENÇ, Av. İsmail Veysel SELÇUK
Davalı : Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı
Vekili : Av. Ömer Faruk ERKOYUNCU
I. DAVA KONUSU OLAY
1. Davacı vekili; A. Altınpark İşletmeleri Ltd. Şti. bünyesinde taşeron firma nezdinde işçi olarak çalışan davacı A.E. vekili Av. F.Y.Ö. tarafından, 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 23. maddesi kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirildikten sonra güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlandığından bahisle iş akdinin feshedilerek işine son verilmesine ilişkin 16/10/2018 tarihli ve 00l-GM-2018/531 sayılı işlemin iptali ile bu işlem nedeniyle işten çıkarıldığı tarihten göreve başlayacağı tarihe kadar geçen süreye ilişkin yoksun kaldığı maaş, mali, sosyal hakları ile özlük haklarının ödenmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.
II. UYUŞMAZLIĞA İLİŞKİN BAŞVURU SÜRECİ
A. Adli Yargıda
2. Ankara 38. İş Mahkemesi, E.2018/351, K.2019/564 sayılı dosyada 30/10/2019 tarihinde " davanın kabulüne" karar vermiş, dosya istinaf edilmiştir.
3. Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi, E.2020/2310, K.2020/225 sayı ile 07/10/2020 tarihinde, "davanın idari yargıda görülmesi gerektiği" gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulüne hükmederek dosyayı mahalline iade etmiştir. Kaldırma kararının gerekçesinin ilgili kısmı şöyledir:
"..."Dosya içeriğine göre, davacının davalı A.A. Altındağ işletmeleri Ltd. Şti.'nde taşeron işçisi olarak çalışmakta iken 02.04.2018 tarihi itibariyle 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirildiği, sürekli işçi kadrosuna atanan davacı işçinin. Ankara Valiliği İl Emniyet Müdürlüğünce hakkında yapılan güvenlik soruşturması sonuçlarının değerlendirilmesi sonucunda 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında sürekli işçi kadrosunda çalıştırılmasına engel durumu tespit edildiği gerekçesiyle davalı şirket tarafından atamasının feshedilmesi işlemine karşı dava açtığından, davada idari yargı görevli bulunmakladır.
Bu durumda, kadroya alma işlemi idari bir işlem olup, uyuşmazlığın kamu kurum ve kuruluşlarına ait kadroların ihdası, iptali ve kullanılmasına dair esas ve usulleri düzenleyen mevzuattan doğduğu, idare hukuku esaslarına göre kadro kullanımına ilişkin olarak tesis edilen işlemin, kamu görevlileri mevzuatından kaynaklanan bir uyuşmazlık olarak değerlendirilmesi gerektiği açıktır..."
4. Ankara 38. İş Mahkemesi, E.2020/978, K.2021/70 sayılı dosyada 27/01/2021 tarihinde, bu kez BAM kararı doğrultusunda "Davanın usulden reddine" karar vermiş, söz konusu kararın istinaf edilmeksizin 28/04/2021 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır
5. Davacı vekili bu kez benzer taleple idari yargı yerinde dava açmıştır.
B. İdari Yargıda
6. Ankara 14. İdare Mahkemesi, 06/10/2021 tarihli ve E.2021/927 sayılı kararına istinaden, 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun'un 19. maddesi uyarınca görevli yargı yerinin belirlenmesi için 11/10/2021 tarihli ve E.2021/927 sayılı üst yazı ile Uyuşmazlık Mahkemesine başvurmuştur. Kararın gerekçesinin ilgili kısmı şöyledir:
"...davacının A.A. Altınpark İşletmeleri Limited Şirketi'nde 02/04/2018 tarihi itibariyle belirli süreli iş akdi kapsamında çalışmaya başladığı, Devlet Personel Başkanlığının 30/03/2018 tarih, 31292642-045.00-E.2251 sayılı yazısı gereği de güvenlik soruşturması neticesi beklenmeksizin (mağduriyet yaşanmaması adına) işçi kadrosunda çalıştırılmaya başlandığı, güvenlik soruşturmasının olumsuz neticelenmesi akabinde belirli süreli iş akdinin sürekli işçi kadrosuna geçirilmeden feshedildiği, dolayısıyla davacının sürekli işçi kadrosuna geçirilmediği, süreç devam ederken mağduriyet yaşanmaması adına davacının belirli süreli iş akdi ile çalıştırılmaya başlandığı ve davacının güvenlik soruşturmasının olumsuz neticelenmesi üzerine belirli süreli iş sözleşmesinin feshedilmesine karar verildiği görülmüş olup; uyuşmazlığın işçi-işveren arasında ortaya çıkan uyuşmazlık kapsamında olduğu anlaşıldığından; davanın görüm ve çözümünde İş Mahkemelerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır..."
III. İLGİLİ HUKUK
7. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 4. maddesinde kamu hizmetlerinin; memurlar, sözleşmeli personel, geçici personel ve işçiler eliyle gördürüleceği hükme bağlanmış olup, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan işçilerin de geniş anlamda kamu görevlisi olduğu içtihatlarla kabul edilmiştir.
8. 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun "Şirket kurulması" başlıklı 26. maddesi şöyledir:
"Büyükşehir belediyesi kendisine verilen görev ve hizmet alanlarında, ilgili mevzuatta belirtilen usullere göre sermaye şirketleri kurabilir. Genel sekreter ile belediye ve bağlı kuruluşlarında yöneticilik sıfatını haiz personel bu şirketlerin yönetim ve denetim kurullarında görev alabilirler. Büyükşehir belediyesi, mülkiyeti veya tasarrufundaki hafriyat sahalarını, toplu ulaşım hizmetlerini, sosyal tesisler, büfe, otopark ve çay bahçelerini işletebilir; ya da bu yerlerin belediye veya bağlı kuruluşlarının % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketler ile bu şirketlerin % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketlere, 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın belediye meclisince belirlenecek süre ve bedelle işletilmesini devredebilir. (Ek cümle: 12/11/2012-6360/10 md.) Ancak, bu yerlerin belediye şirketlerince üçüncü kişilere devri 2886 sayılı Kanun hükümlerine tabidir."
9. 24/12/2017 tarihli ve 30280 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 696 sayılı KHK'nın, 127. maddesinde 375 sayılı KHK'da eklendiği belirtilen geçici maddelerden 23. maddenin 1. fıkrasında şu düzenlemeye yer verilmiştir:
"5018 sayılı Kanuna ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde yer alan kamu idareleri (MİT Müsteşarlığı hariç) ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar, bu Kanun Hükmünde Kararnameye ekli (I) sayılı listede yer alan idarelerin merkez ve taşra teşkilatlarında; ödemeleri merkezi yönetim, sosyal güvenlik kurumu, fon, kefalet sandığı, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığı, gençlik hizmetleri ve spor il müdürlüğü bütçelerinden veya döner sermaye bütçelerinden, anılan liste kapsamındaki diğer idareler için ise kendi bütçelerinden karşılanan 4734 sayılı Kanun ve diğer mevzuattaki hükümler uyarınca personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında yükleniciler tarafından 4/12/2017 tarihi itibarıyla çalıştırılmakta olanlar;
a) 657 sayılı Kanunun 48 inci maddesinin (A) bendinin (1), (4), (5), (6), (7) ve (8) numaralı alt bentlerinde belirtilen şartları taşımak,
b) Herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanmamış olmak,
c) Bu kapsamda çalıştırılmalarına ilişkin olarak açtıkları davalardan ve/veya icra takiplerinden feragat edeceğine dair yazılı beyanda bulunmak,
ç) En son çalıştığı idare ile daha önce kamu kurum ve kuruluşlarında alt işveren işçisi olarak çalıştığı iş sözleşmelerinden dolayı bu madde ile tanınan haklar karşılığında herhangi bir hak ve alacak talebinde bulunmayacağını ve bu haklarından feragat ettiğine dair yazılı bir sulh sözleşmesi yapmayı kabul ettiğini yazılı olarak beyan etmek, kaydıyla, bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren on gün içinde idaresinin hizmet alım sözleşmesinin yapıldığı birimine, sürekli işçi kadrolarında istihdam edilmek üzere yazılı olarak başvurabilirler. Başvuranların şartları taşıyıp taşımadıklarının tespiti, bu tespite itirazların karara bağlanması, şartları taşıyanların idarelerince belirlenen usul ve esaslara göre yapılacak yazılı ve/veya sözlü ya da uygulamalı sınava alınması, sınav sonuçlarına itirazların karara bağlanması ve sınavda başarılı olanların kadroya geçirilmesine ilişkin süreç bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren doksan gün içinde idarelerince sonuçlandırılır. Sınavlarda başarılı olanlar, varsa bu fıkranın (c) bendinde öngörülen davalardan feragat ettiklerini tevsik eden belgeyi ve/veya icra takibine konu alacaktan feragat ettiğine dair icra müdürlüğünden alınacak belgeyi ibraz etmek, bu fıkranın (ç) bendinde öngörülen sulh sözleşmesini ibraz etmek ve öngörülen şartları taşımaya devam etmek kaydıyla, sınav sonuçlarının kesinleşmesini müteakip, her bir sözleşme itibarıyla, yüklenicinin hakedişlerinin ödendiği bütçe, teşkilat ve birim/yerleşim yeri adına vize edilmiş sayılan sürekli işçi kadrolarına idarelerince topluca geçirilir. Bu fıkra kapsamında feragat edilen davalara veya takiplere ilişkin yargılama ve takip giderleri davacı veya takip eden üzerinde bırakılır ve taraflar lehine vekalet ücretine hükmolunmaz, hükmedilenler tahsil edilmez ve bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarihe kadar tahsil edilenler ise iade edilmez. Bu fıkra kapsamında yapılacak sulh sözleşmelerinden damga vergisi alınmaz."
10. Öte yandan 02/07/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin Geçici 9. maddesinde; "(1) 13/12/1983 tarihli ve 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname yürürlükten kaldırılmıştır. 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki cetvellerde yer alan kadrolar, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde yeniden düzenlenerek genel kadro ve usulüne ilişkin ilgili Cumhurbaşkanlığı kararnamesine eklenir. Bu süre içinde anılan cetveller ile 10/5/2018 tarihli ve 7142 sayılı Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak yürürlüğe konulan kanun hükmünde kararname ve ilgili Cumhurbaşkanlığı kararnameleri çerçevesinde yeniden teşkilatlanan kurumlara ait kadro ve pozisyonlar genel kadro ve usulüne ilişkin ilgili Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümleri çerçevesinde geçerliliğini korur." denilmiştir.
11. Yukarıdaki paragrafta yer verilen madde uyarınca, Genel Kadro ve Usulü Hakkında 2 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin "Sürekli işçi kadroları ve sözleşmeli personel pozisyonları" başlıklı 8. maddesinde şu düzenleme yapılmıştır:
"(1) Bu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi kapsamına giren kuruluşların,
a) Atölye, şantiye, fabrika ve çiftlik gibi işçi istihdamı zorunlu olan hizmet birimleri ile temizlik, koruma ve güvenlik, bakım ve onarım gibi destek hizmetleri için Cumhurbaşkanınca sürekli işçi kadrosu ihdas edilebilir.
b) Sürekli işçi kadroları Devlet Personel Başkanlığınca başka unvanlı sürekli işçi kadroları ile değiştirilebilir, birimler arası aktarmalarda da aynı usule uyulur. Bu işlemlere ilişkin bilgiler Devlet Personel Başkanlığınca bir ay içerisinde Strateji ve Bütçe Başkanlığına bildirilir.
c) Sürekli işçi kadrolarından boş olanların açıktan atama amacıyla kullanılması, ilgili mevzuatı uyarınca yükümlü oldukları engelli ve eski hükümlü işçi atamaları ile sürekli işçiyken askerlik görevi sebebiyle kurumlarından ayrılanlardan muvazzaf askerlik hizmeti dönüşü göreve başlayacaklar hariç Devlet Personel Başkanlığının görüşü üzerine Strateji ve Bütçe Başkanlığının iznine tâbidir.
(2) Bu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi kapsamına giren kuruluşların;
a) Sözleşmeli personel pozisyonları; sayı, unvan, nitelik, sözleşme ücreti ve sürelerinin belirlenmesi suretiyle merkezde toplam sayı olarak, taşrada ise bölge veya il bazında Cumhurbaşkanınca ihdas edilebilir.
b) Sözleşmeli personel pozisyonları Devlet Personel Başkanlığınca başka unvanlı sözleşmeli personel pozisyonları ile değiştirilebilir, birimler arası aktarmalarda da aynı usule uyulur. Bu işlemlere ilişkin bilgiler Devlet Personel Başkanlığınca bir ay içerisinde Strateji ve Bütçe Başkanlığına bildirilir.
c) Sözleşmeli personel pozisyonlarından boş olanların açıktan alım amacıyla kullanılması, Devlet Personel Başkanlığının görüşü üzerine Strateji ve Bütçe Başkanlığının iznine tâbidir.
(3) İhdas ve izin işlemleri tamamlanmaksızın sürekli işçi ve sözleşmeli personel çalıştırılamaz.
(4) Boş kadro ve pozisyonlara yapılacak atamalar, atamanın yapıldığı tarihten itibaren bir ay içerisinde Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile Devlet Personel Başkanlığına bildirilir."
12. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 2. maddesinin 1. fıkrasında idari dava türleri sayılmış olup, (a) bendinde; idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davalarının bir idari dava türü olduğu belirtilmiştir.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
A. İlk İnceleme
13. Uyuşmazlık Mahkemesinin Muammer TOPAL'ın başkanlığında, Üyeler Birol SONER, Nilgün TAŞ, Doğan AĞIRMAN, Aydemir TUNÇ, Nurdane TOPUZ ve Ahmet ARSLAN’ın katılımlarıyla yapılan 29/11/2021 tarihli toplantısında; 2247 sayılı Kanun'un 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, İdare Mahkemesince, anılan Kanun'un 19. maddesine göre başvuruda bulunulmuş olduğu, Mahkemece idari yargı dosyasının ekinde adli yargı dosyası ile birlikte Uyuşmazlık Mahkemesine gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.
B. Esasın İncelenmesi
14. Raportör-Hâkim Engin SELİMOĞLU’nun, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Halil İbrahim ÇİFTÇİ ile Danıştay Savcısı Yakup BAL’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
15. Dava, davalı şirkette çalışırken güvenlik soruşturması sonucunun olumsuz çıktığından bahisle başka bir neden gösterilmeksizin işine son verildiğini belirten davacının geçersiz sebeple yapılan fesih nedeniyle işe iadesi, tazminat ve diğer haklarının kendisine ödenmesi istemleriyle açılmıştır.
16. Dosyanın incelenmesinden; davacının taşeron şirket nezdinde çalışmakta iken 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 127.maddesiyle, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye eklenen Geçici 23. madde kapsamında 02/04/2018 tarihinde düzenlenen belirli süreli (02/04/2018-31/12/2018) iş sözleşmesiyle Ankara Büyükşehir Belediyesi kadrosuna alınarak A. Altınpark İşletmeleri Ltd. Şti. nezdinde çalışmaya başladığı davacının, davalının 16/10/2018 tarihli bildirimi ile güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlandığı gerekçesiyle iş akdinin feshedilmesi üzerine görev uyuşmazlığına konu davaların açıldığı anlaşılmaktadır.
17. Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerinden anlaşıldığı üzere uyuşmazlığa konu olayda davacının, 696 sayılı KHK ile taşeron işçilerin kamuda sürekli işçi kadrosunda istihdam edilmeleri kapsamında idarenin tek yanlı olarak ve kamu gücüne dayanarak belirlediği şartlar çerçevesinde 02/04/2018 tarihi itibari ile çalışmaya başlamış olması ve davalı kurumun statüsü birlikte değerlendirildiğinde, uyuşmazlığa konu olan davada davalının, olağanüstü hal kapsamındaki 696 sayılı KHK ile kamuda sürekli işçi kadrosuna geçirilmesine ilişkin işlemin ve bu işlemi ortadan kaldıran fesih işleminin, idari nitelikte olduğu değerlendirildiğinden davanın görüm ve çözümünde idari yargının görevli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
18. Belirtilen hususlar göz önünde bulundurularak, Ankara 14. İdare Mahkemesinin 06/10/2021 tarihli ve E.2021/927 sayılı başvurusunun reddine karar verilmesi gerekmiştir.
V. HÜKÜM
Açıklanan nedenlerle;
A. Davanın çözümünde İDARİ YARGI YERİNİN GÖREVLİ OLDUĞUNA,
B. Ankara 14. İdare Mahkemesinin 06/10/2021 tarihli ve E.2021/927 sayılı gönderme kararına istinaden yaptığı BAŞVURUNUN REDDİNE,
29/11/2021 tarihinde, OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.
|
Başkan Vekili Muammer TOPAL |
Üye Birol SONER |
Üye Nilgün TAŞ |
Üye Doğan AĞIRMAN |
|
|
Üye Aydemir TUNÇ |
Üye Nurdane TOPUZ |
Üye Ahmet ARSLAN |