|
T.C. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2022/172 KARAR NO : 2022/223 KARAR TR : 18/04/2022 |
ÖZET:İcra ve İflas Kanunu'nun 67. maddesine göre açılan itirazın iptali davasının, ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk. |
K A R A R
Davacı : D. B
Vekili : Av. Ö. Y
Davalı : Karayolları Genel Müdürlüğü
Vekili : Av. Y. E
I. DAVA KONUSU OLAY
1. Davacı vekili, müvekkilinin kendisine ait ... LY ... plakalı araç ile Düzce, Kaynaşlı TEM otoyolunda Ankara-İstanbul istikametine orta şeritte seyir halinde iken orta şerit üzerinde bulunan lastik kaplamasına aracın ön kısımları ile çarpıp savrulması neticesindeoluşan kaza sebebiyle ortaya çıkan 22.000 TL tutarındaki hasarın faiziyle birlikte tahsili için başlatılan icra takibinin itiraz üzerine durduğunu belirterek itirazın iptaline karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.
II. UYUŞMAZLIĞA İLİŞKİN BAŞVURU SÜRECİ
A. Adli Yargıda
2. İstanbul (Anadolu) 11. Asliye Hukuk Mahkemesi, E.2017/144 K.2019/113 sayılı dosyasında 22/02/2019 tarihinde, "Davanın kısmen kabulüne" karar vermiş, karar istinaf edilmiştir.
3. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi (BAM) 8. Hukuk Dairesinin 19/09/2019 tarihli ve E.2019/2789, K.2019/3498 sayılı kararı ile, "Yargı yolunun dava şartlarından olup, öncelikle incelenmesi gerektiği" görüşüyle ilk derece mahkemesinin kaldırılmasına hükmederek dosyayı mahalline iade etmiştir.
4. İstanbul (Anadolu) 11. Asliye Hukuk Mahkemesinin, E.2019/272 K.2020/151 sayılı dosyada 15/10/2020 tarihinde, BAM kaldırma kararındaki gerekçe doğrultusunda, "Açılan davanın yargı yolunun caiz olmaması nedeniyle usulden reddine" dair verdiği karar istinaf edilmeksizin kesinleşmiştir.
5. Davacı vekili bu kez tazminat istemiyle idari yargıda dava açmıştır.
B. İdari Yargıda
6. İstanbul 3. İdare Mahkemesi, E.2021/2470 sayılı dosyasında 24/02/2022 tarihli gönderme kararıyla; 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun'un 19. maddesi uyarınca görevli yargı yerinin belirlenmesi için 08/03/2022 tarihli ve E.2021/2470 sayılı üst yazı ile Uyuşmazlık Mahkemesine başvurmuştur. Kararın gerekçesinin ilgili kısmı şöyledir:
"...Olayda, davacı tarafından, 09/11/2016 tarihinde davacıya ait ... LY ... plakalı araç ile, Düzce ili, Kaynaşlı ilçesinde TEM otoyolunda Ankara ilinden İstanbul ili istikametinde orta şeritte seyir halinde iken orta şerit üzerinde bulunan lastik kaplamasına aracın ön kısımları ile çarpıp savrulup maddi hasarlı trafik kazası meydana gelmesi nedeniyle oluşan maddi zararından davalı idarenin kusurlu olduğundan bahsile, 22.805,41 TL takip çıkışı olan alacak nedeniyle, İstanbul Anadolu 7. İcra Müdürlüğü’nün 2017/2500 Esas sayılı dosyasında başlattıkları takibe davalı idarenin yapmış olduğu itirazının iptali ve takibin devamıyla %20 inkar tazminatına karar verilmesi istemiyle İstanbul Anadolu 11. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/144 Esasına kayden dava açıldığı, açılan davada verilen 22.02.2019 tarih ve K:2019/113 sayılı davanın kısmen kabulüne ilişkin kararın İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin E:2019/2789, K:2019/3498 sayılı kararı ile kaldırıldığı, kaldırma kararı uyarınca tekrar yapılan yargılama sonucunda da İstanbul Anadolu 11. Asliye Hukuk Mahkemesinin 14.11.2020 tarih ve E:2019/272, K:2020/151 sayılı kararı ile davayı usulden reddederek idare mahkemelerinin görevli olduğuna karar verdiği, anılan kararın 30.11.2021 tarihi itibari ile kesinleştiği anlaşılmıştır.
Dava, trafik kazasından kaynaklanan maddi tazminat istemine ilişkin itirazın iptali davasıdır.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 19.01.2011 tarih ve 27820 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6099 sayılı Kanunla değişik "Görevli ve Yetkili Mahkeme" başlıklı 110.maddesinde "İşleteni veya sahibi Devlet ve diğer kamu kuruluşları olan araçların sebebiyet verdiği zararlara ilişkin olanları dâhil, bu Kanundan doğan sorumluluk davaları, adli yargıda görülür. Zarar görenin kamu görevlisi olması, bu fıkra hükmünün uygulanmasını önlemez. Hemzemin geçitte meydana gelen tren-trafik kazalarında da bu Kanun hükümleri uygulanır." hükmü yer almaktadır.
Nitekim, Uyuşmazlık Mahkemesinin 04.06.2012 tarih ve E:2012/101, K:2012/133 sayılı kararı da bu yöndedir.
Bu durumda görülmekte olan davada adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır..."
III. İLGİLİ HUKUK
7. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun “İlamsız takip” başlıklı Üçüncü Bap, 42-49. maddelerinde takip yöntemleri gösterilmiş; değişik 58. maddesinde, takip talebinin icra dairesine yazı ile veya sözlü olarak veya elektronik ortamda yapılacağına işaret edilmiş, değişik 60. maddesine göre, takip talebi üzerine icra müdürünce ödeme emri düzenleneceği ve 62-65. maddelerde itiraza ilişkin hükümlere yer verilmiş olup, değişik 66. maddede, süresi içinde yapılan itirazın takibi durduracağı kurala bağlanmıştır.
8. Aynı Kanun'un 67. maddesi şöyledir:
"Takip talebine itiraz edilen alacaklı, itirazın tebliği tarihinden itibaren bir sene içinde mahkemeye başvurarak, genel hükümler dairesinde alacağının varlığını ispat suretiyle itirazın iptalini dava edebilir.
Bu davada borçlunun itirazının haksızlığına karar verilirse borçlu, takibinde haksız ve kötü niyetli görülürse alacaklı, diğer tarafın talebi üzerine iki tarafın durumuna, davanın ve hükmolunan şeyin tahammülüne göre, red veya hükmolunan meblağın yüzde kırkından aşağı olmamak üzere, uygun bir tazminatla mahkûm edilir.
İtiraz eden veli, vasi veya mirasçı ise, borçlu hakkında tazminat hükmolunması kötü niyetin sübutuna bağlıdır.
Birinci fıkrada yazılı itirazın iptali süresini geçiren alacaklının umumi hükümler dairesinde alacağını dava etmek hakkı saklıdır ”
9. Anılan Kanun'un değişik 1. maddesinin birinci fıkrasında, “Her asliye mahkemesinin yargı çevresinde yeteri kadar icra dairesi bulunur” denilmektedir.
10. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı” başlıklı 2. maddesinde, idari dava türleri: a)İdari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları, b)İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları, c)Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar olarak sayılmıştır.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
A. İlk İnceleme
11. Uyuşmazlık Mahkemesinin Muammer TOPAL’ın başkanlığında, Üyeler Birol SONER, Nilgün TAŞ, Doğan AĞIRMAN, Aydemir TUNÇ, Nurdane TOPUZ ve Ahmet ARSLAN’ın katılımlarıyla yapılan 18/04/2022 tarihli toplantısında; 2247 sayılı Kanun'un 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, İdare Mahkemesince, anılan Kanun'un 19. maddesine göre başvuruda bulunulmuş olduğu, Mahkemece idari yargı dosyasının ekinde adli yargı dosyası ile birlikte Uyuşmazlık Mahkemesine gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.
B. Esasın İncelenmesi
12. Raportör-Hâkim Engin SELİMOGLU’nun, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan, ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Halil İbrahim ÇİFTÇİ ile Danıştay Savcısı Yakup BAL’ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
13. Dava, karayolunda meydana gelen kaza sebebiyle oluşan hasar bedelinin tahsili amacıyla yürütülen icra takibine yapılan itirazın iptali istemiyle açılmıştır.
14. Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca, itiraz nedeniyle takibin durması üzerine alacaklıya, itirazın iptali için 2004 sayılı Kanun'da iki yola başvurma olanağı tanınmış olup, bunlardan birincisi, 67. maddeye göre mahkemeye başvurmak, İkincisi ise 68, ek 68/a ve ek 68/b maddelerine göre tetkik merciinden itirazın kaldırılmasını istemektir. İncelenen uyuşmazlıkta alacaklı konumundaki davacı tarafından, 67. maddeye göre mahkemeye başvurmak suretiyle itirazın iptali davası açılmıştır.
15. Yukarıda hükmü yazılı 67. maddede sözü edilen mahkeme ile icra dairesinin bulunduğu yargı çevresi bakımından bağlı olduğu asliye mahkemesinin anlaşılması ve takip hukukuna özgü bulunan itirazın iptali davasının adli yargı yerinde görülmesi gerektiği açıktır.
16. Bu duruma göre, İcra ve İflas Kanunu’nun değişik 67. maddesine göre açılan itirazın iptali davasının görüm ve çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır. Kaldı ki davanın idarenin hizmet kusuru sonucu oluşan trafik kazasından kaynaklanan tazminat davası olarak kabulü halinde de, Uyuşmazlık Mahkemesinin yerleşik içtihatları gereği 2918 sayılı Kanun uyarınca açılan her türlü sorumluluk davalarında adli yargı görevlidir.
17. Yukarıda belirtilen hususlar göz önünde bulundurularak, İstanbul (Anadolu) 11. Asliye Hukuk Mahkemesinin 15/10/2020 tarihli ve E.2019/272, K.2020/151 sayılı kararının kaldırılması gerekmiştir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Davanın çözümünde ADLİ YARGI YERİNİN GÖREVLİ OLDUĞUNA,
B. İstanbul 3. İdare Mahkemesinin BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile İstanbul (Anadolu) 11. Asliye Hukuk Mahkemesinin 15/10/2020 tarihli ve E.2019/272, K.2020/151 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA,
18/04/2022 tarihinde,OY BİRLİĞİ LE KESİN OLARAK karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye
Muammer Birol Nilgün Doğan
TOPAL SONER TAŞ AĞIRMAN
Üye Üye Üye
Aydemir Nurdane Ahmet
TUNÇ TOPUZ ARSLAN