T.C.

UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2023/160

KARAR NO : 2023/247

KARAR TR : 27/03/2023

ÖZET: İdari yargı yerinde açılan davanın öncesindeadli yargı yerince aynı konuda verilmiş kesin veya kesinleşmiş bir görevsizlik kararı bulunmadığı anlaşıldığından,2247sayılı Kanun’un 19. maddesinde belirtilen koşulların oluşmaması nedeniyle, aynı Kanun’un 27. maddesi uyarınca yöntemine uygun bulunmayan BAŞVURUNUN REDDİ gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : Ç. C. O

Vekili : Av. Ö. İ. A

Davalı : Çivril Kaymakamlığı

I. DAVA KONUSU OLAY

1.Davacı vekili,.....İçkili Aile Restoranında 4207 sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanun'un 5. maddesinin ikinci ve onaltıncı fıkralarına muhalefet edildiğinden bahisle verilen, 30 gün kapatma cezasının iptali istemiyle adli yargı yerine başvuruda bulunmuştur.

II. UYUŞMAZLIĞA İLİŞKİN BAŞVURU SÜRECİ

A. Adli Yargıda

2. Çivril Sulh Ceza Hâkimliği 30/12/2022 tarih ve D.İş No. 2022/1042 sayılı kararı ile, itiraz edilen kararın iş yerinin kapatılmasına yönelik bir idari işlem olduğunu belirterek, idari işlemin iptaline yönelik istemin idari yargının görevine girdiği gerekçesiyle, talebin görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karara davacı vekilince itiraz edilmiştir.

3. Denizli 1. Sulh Ceza Hakimliği 13/01/2023 tarih ve D.İş No. 2023/423 sayılı kararı ile, işyerinin süresiz değil belli bir süre için kapatıldığı, itirazın çözüm yerinin adli yargı yeri olduğu dikkate alınarak itirazın kabulü ile Çivril Sulh Ceza Hakimliği kararının kaldırılmasına, itirazın usule ilişkin olduğu anlaşılmakla, esas incelemesi yapılmak üzere mahkemesine gönderilmesine kesin olarak karar vermiştir.

4. Davacı vekili, adli yargı yerinde verilen görevsizlik kararı kesinleşmeden aynı istemle idari yargı yerinde dava açmıştır.

5. Denizli İdare Mahkemesi tarafından, Çivril Sulh Ceza Hâkimliği dosyasının temini için yazılan müzekkereye verilen 09/02/2023 tarihli cevapta, hakimliklerince verilen red kararına itiraz üzerine kararın kaldırılmış olduğu ve talebin esası hakkında karar verileceği belirtilmiştir.

B. İdari Yargıda

6. Denizli İdare Mahkemesi 17/01/2023 tarih ve E.2023/50 sayılı kararı ile, işyerinin 30 gün süre ile kapatılmasına ilişkin karara karşı açılan davanın çözümünde,5326 sayılı Kanun uyarınca adli yargı yerinin görevli olduğu gerekçesiyle, 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun’un 19. maddesi uyarınca görevli yargı yerinin belirtilmesi için Uyuşmazlık Mahkemesine başvurulmasına ve davanın incelenmesinin Uyuşmazlık Mahkemesince karar verilinceye kadar ertelenmesine karar vermiştir.

III. İLGİLİ HUKUK

7. Uyuşmazlık Mahkemesinin görev ve yetkileri, 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 158. maddesi ile 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun’un 1. maddesinde açıkça gösterilmiş, Mahkeme adli ve idari yargı mercileri arasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözmeye yetkili kılınmıştır.

8. 2247 sayılı Kanun’un 14. maddesi şöyledir:

“Olumsuz görev uyuşmazlığının bulunduğunun ileri sürülebilmesi için adli ve idari yargı mercilerinin tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davada kendilerini görevsiz görmeleri ve bu yolda verdikleri kararların kesin veya kesinleşmiş olması gerekir.

Bu uyuşmazlığın giderilmesi istemi, ancak davanın taraflarınca (…) ileri sürülebilir.”

9. Aynı Kanun'un 19. maddesi şöyledir:

“Adli ve idari yargı mercilerinden birisinin kesin veya kesinleşmiş görevsizlik kararı üzerinekendisine gelen bir davayı incelemeye başlayan veya incelemekte olan bir yargı mercii davadagörevsizlik kararı veren merciin görevli olduğu kanısına varırsa, gerekçeli bir karar ile görevli merciin belirtilmesi için Uyuşmazlık Mahkemesine başvurur ve elindeki işin incelenmesini Uyuşmazlık Mahkemesinin karar vermesine değin erteler.

(Değişik ikinci fıkra: 23/7/2008-5791/9 md.) Yargı merciince, önceki görevsizlik kararına ilişkin dava dosyası da temin edilerek, gerekçeli başvuru kararı ile birlikte dava dosyaları Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilir.”

10. Kanun'un 27. maddesinde ise, Uyuşmazlık Mahkemesinin, uyuşmazlık çıkarmaya veya görev uyuşmazlıklarına ilişkin istemleri önce şekil ve süre açısından inceleyeceği; yöntemine uymayan veya süresi içinde ileri sürülmemiş istemleri reddedeceği kuralına yer verilmiştir.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

11. Uyuşmazlık Mahkemesinin Muammer TOPAL'ın Başkanlığında, Üyeler Nilgün TAŞ, Doğan AĞIRMAN, Eyüp SARICALAR, Ahmet ARSLAN, Mahmut BALLI ve Bilal ÇALIŞKAN’ın katılımlarıyla yapılan 27/03/2023 tarihli toplantısında; Raportör-Hâkim Arzu ÇETİNDERE ŞAŞI'nın, 2247 sayılı Kanun’da öngörülen koşulları taşımayan başvurunun reddi gerektiği yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan, ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Halil İbrahim ÇİFTÇİ ile Danıştay Savcısı Yakup BAL’ın başvurunun reddi gerektiği yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonragereği görüşülüp düşünüldü:

12. Dosyanın incelenmesinden, davacı tarafından.....İçkili Aile Restoranında 4207 sayılı Kanun'un 5. maddesinin ikinci ve onaltıncı fıkralarına muhalefet edildiğinden bahisle verilen, 30 gün kapatma cezasının iptali istemiyle adli yargı yerine başvuru yapıldığı, Çivril Sulh Ceza Hâkimliğinin 30/12/2022 tarih ve D.İş No. 2022/1042 sayılı kararı ile, itiraz edilen kararın iş yerinin kapatılmasına yönelik bir idari işlem olduğu, idari işlemin iptaline yönelik iş bu istemin idari yargının görevine girdiği gerekçesiyle, talebin görev yönünden reddine karar verildiği, verilen karara davacı vekilince itiraz edilmesi üzerine Denizli 1. Sulh Ceza Hakimliğinin 13/01/2023 tarih ve D.İş No. 2023/423 sayılı kararı ile, işyerinin süresiz değil belli bir süre için kapatıldığı, itirazın çözüm yerinin adli yargı yeri olduğu gerekçesiyle itirazın kabulü ile Çivril Sulh Ceza Hakimliğinin kararının kaldırılmasına itirazın usule ilişkin olduğu anlaşılmakla, esas incelemesi yapılmak üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesine kesin olarak karar verildiği; davacı vekilince, adli yargı yerinde verilen görevsizlik kararı kesinleşmeden aynı istemle idari yargı yerinde de dava açıldığı, Denizli İdare Mahkemesince yapılan yargılamada, Çivril Sulh Ceza Hâkimliği dosyasının temini için müzekkere yazıldığı, 09/02/2023 tarihli cevabi yazıda, red kararına itiraz üzerine kararın kaldırılmış olduğu ve talebin esası hakkında karar verileceği bildirildiği halde, idari yargı yerince dava dosyalarının 2247 sayılı Kanun'un 19. maddesi kapsamında Uyuşmazlık Mahkemesine gönderildiği anlaşılmıştır.

13. Denizli İdare Mahkemesinin 2247 sayılı Kanun’un 19. maddesi uyarınca Uyuşmazlık Mahkemesine başvurabilmesi için, adli yargı yerince aynı konuda verilmiş kesin veya kesinleşmiş bir görevsizlik kararı bulunması, bunun üzerine kendisine açılan davada adli yargı yerinin görevli olduğu kanısına varması ve görevli merciin belirtilmesi için Uyuşmazlık Mahkemesine başvurması gerektiği açıktır. Oysa olayda, adli yargı yerince davacılar hakkında aynı konuya ilişkin olarak verilmiş ve kesinleşmiş bir görevsizlik kararı bulunmadığı, aksine adli yargı yerinin kendisini görevli gördüğü; böylece ortada, 2247 sayılı Kanun’un 19. maddesinde öngörülen biçimde, idari yargı yerinde açılan davanın öncesinde, adli yargı yerince aynı konuda verilmiş kesin veya kesinleşmiş bir görevsizlik kararının bulunmadığı kuşkusuzdur.

14. Yukarıda belirtilen hususlar göz önünde bulundurularak, Denizli İdare Mahkemesince davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle 2247 sayılı Kanun’un 19. maddesi uyarınca görevli yargı yerinin belirtilmesi için yaptığı başvurunun, idari yargı yerindeaçılan davanın öncesinde adli yargı yerince aynı konuda verilmiş kesin veya kesinleşmiş bir görevsizlik kararı bulunmadığı anlaşıldığından, 2247 sayılı Kanun’un 19. maddesinde belirtilen koşulların oluşmaması nedeniyle, aynı Kanun’un 27. maddesi uyarınca yöntemine uygun bulunmayan başvurunun reddi gerekmiştir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

2247 sayılı Kanun’un 19. maddesinde belirtilen koşulların oluşmaması nedeniyle, aynı Kanun’un 27. maddesi uyarınca yöntemine uygun bulunmayan BAŞVURUNUN REDDİNE,

27/03/2023 tarihinde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

Başkan Üye Üye Üye

Muammer Nilgün Doğan Eyüp

TOPAL TAŞ AĞIRMAN SARICALAR

Üye Üye Üye

Ahmet Mahmut Bilal

ARSLAN BALLI ÇALIŞKAN