|
T.C. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2019/540 KARAR NO : 2020/135 KARAR TR: 24.02.2020 |
ÖZET : Davacının evinin önüne diktiği ağaçların davalı belediye tarafından kesildiği nedeniyle oluştuğu önesürülen maddi zararın yasal faiziyle birlikte tazmini istemiyle açılan davanın ADLİ YARGI YERİNDE görülmesi gerektiği hk. |
KARAR
Davacı : S. G.
Davalı : Karahalil Belediye Başkanlığı
Vekili : Av. B.U.G.
O L A Y : Davacıdava dilekçesinde özetle; Kırklareli İli, Babaeski İlçesi, Karahalil Beldesinde mülkiyeti davacıya ait 6165 ve 6166 parsel sayılı taşınmazların bitişiğindeki yaya kaldırımındaki 8 adet (7 adet Akçaağaç, 1 adet Aksöğüt) ağaç ile taşınmazların arka tarafındaki dere yatağına ekilen (1 adet Akasya) ağacın davalı idarece kanalizasyon ve su şebekesine zarar verdiğinden bahisle davalı idare tarafından kesildiğini ileri sürerek, fazlaya dair haklarısaklı kalmak kaydıyla 5.000,00-TL. ağaç bedelinin 15.02.2016 tarihinden itibaren davalı idareden tahsili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.
BABAESKİ ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 7.1.2019 gün ve E:2017/29, K:2019/5 sayı ile, hizmet kusurundan doğan zararlardan dolayı, İdari Yargılama Usulü Yasası’nın 2/l-b maddesi gereğince idareye karşı, idari yargı yerinde tam yargı davası açılması gerektiği, somut davada HMK.114/l-b,c gereği yargı yolu ve görev dava şartı bulunmadığından görevsizlik sebebiyle davanın usulden reddine karar vermiş, bu karar kesinleşmiştir.
Davacıaynı olay nedeniyle bu kez 4.239,00-TL tazminat istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.
EDİRNE İDARE MAHKEMESİ: 1.7.2019 gün ve E:2019/198 sayı ile, dosyada bulunan bilgi ve belgeler değerlendirildiğinde, olayda davalı idarenin, herhangi bir projeye veya plana dayalı olmaksızın, davacının parselinin dışında bulunan ağaçların köklerinin kanalizasyon ve su şebeke borularına zarar verdiğinden bahisle kesilmesi nedeniyle meydana geldiği ileri sürülen zararın tazmini istemiyle açılan davanın haksız fiilden doğan bir tazminat davası sayılacağı ve özel hukuk hükümlerine göre adli yargı yerinde çözümlenmesi gerektiği sonucuna varıldığı gerekçesiyle, 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanunun 19. maddesi uyarınca görevli yargı yerinin belirlenmesi için dosyasının Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderilmesine ve dosya incelemesinin bu konuda Uyuşmazlık Mahkemesi’nce karar verilinceye kadar ertelenmesine karar vermiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE:
Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Hicabi DURSUN’un Başkanlığında, Üyeler: Şükrü BOZER, Mehmet AKSU, Birol SONER, Aydemir TUNÇ, Nurdane TOPUZ ve Ahmet ARSLAN'ın katılımlarıyla yapılan24.02.2020 günlü toplantısında:
l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; İdare Mahkemesince, idari yargı dosyası ile birlikte adli yargı dosyası da temin edilmek sureti ile 2247 sayılı Yasa’nın 19. maddesinde öngörülen şekilde başvurulduğu ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, adli ve idari yargı yerleri arasında doğan görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.
II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Gülşen AKAR PEHLİVAN’ın, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Halil İbrahim ÇİFTÇİ ile Danıştay Savcısı Yakup BAL’ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Dava, davacının evinin önüne diktiği ağaçların davalı belediye tarafından kesildiği nedeniyle oluştuğu önesürülen maddi zararın yasal faiziyle birlikte tazmini istemiyle açılmıştır.
5393 sayılı Belediye Kanunun "Belediyenin Görev v Sorumlulukları" başlıklı 14. maddesinde;
"Belediye, mahallî müşterek nitelikte olmak şartıyla;
a) İmar, su ve kanalizasyon, ulaşım gibi kentsel alt yapı; coğrafî ve kent bilgi sistemleri; çevre ve çevre sağlığı, temizlik ve katı atık; zabıta, itfaiye, acil yardım, kurtarma ve ambulans; şehir içi trafik; defin ve mezarlıklar; ağaçlandırma, park ve yeşil alanlar; konut; kültür ve sanat, turizm ve tanıtım, gençlik ve spor orta ve yüksek öğrenim öğrenci yurtları (Bu Kanunun 75 inci maddesinin son fıkrası, belediyeler, il özel idareleri, bağlı kuruluşları ve bunların üyesi oldukları birlikler ile ortağı oldukları Sayıştay denetimine tabi şirketler tarafından, orta ve yüksek öğrenim öğrenci yurtları ile Devlete ait her derecedeki okul binalarının yapım, bakım ve onarımı ile tefrişinde uygulanmaz.); sosyal hizmet ve yardım, nikâh, meslek ve beceri kazandırma; ekonomi ve ticaretin geliştirilmesi hizmetlerini yapar veya yaptırır. (Mülga son cümle: 12/11/2012-6360/17 md.) (…) (Ek cümleler: 12/11/2012-6360/17 md.) Büyükşehir belediyeleri ile nüfusu 100.000’in üzerindeki belediyeler, kadınlar ve çocuklar için konukevleri açmak zorundadır. Diğer belediyeler de mali durumları ve hizmet önceliklerini değerlendirerek kadınlar ve çocuklar için konukevleri açabilirler..." hükmü yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, davacıya ait Kırklareli İli, Babaeski İlçesi, Karahalil Beldesinde mülkiyeti davacıya ait 6165 ve 6166 parsel sayılı taşınmazların bitişiğindeki yaya kaldırımındaki 8 adet (7 adet Akçaağaç,1 adet Aksöğüt) ile taşınmazların arka tarafındaki dere yatağına ekilen (1 adet Akasya) ağacın davalı idarece kanalizasyon ve su şebekesine zarar verdiğinden bahisle kesilmesi üzerine Babaeski Asliye Hukuk Mahkemesi'nin E.2017/29 esasına kayden tazminat davası açıldığı; yapılan keşif sonucu Fen Bilirkişisince hazırlanan raporda, "... Beraberimde getirmiş olduğum mahalli kapsar kadastro paftalarını zemine aplike ettiğimde zeminin paftaya paftanın da zemine aynen uyduğunu tespit ettim ve Mahkeme heyetine gösterdim. Dava konusu kesilen ağaçlar yanımda getirmiş olduğum GPS aletiyle zeminde ölçülmüş olup, yukarıdaki krokide numaralandırılmış şekilde gösterilmiştir. Kesilen ağaçların zemin ölçüsü 3 nolu Karahalil paftasıyla çakıştırılması sonucu kesilen ağaçlar6165 ve 6166 nolu parsel sınırları dışında kalmaktadır. 1'den 8 kadar numaralandırılmış olan olan ağaçların yolda, 9 nolu ağacın ise derede kaldığı tespit edilmiştir..." denildiği anlaşılmıştır.
Diğer taraftan, davalı Belediye Başkanlığının gerek 16.3.2015 günlü Babaeski Kaymakamlık Makamına hitaplı yazısında ve gerekse cevap dilekçesinde "Beldemizde yaşayan vatandaşlarımızın yaşam standartlarını arttırabilmek ve daha iyi kaliteli bir belde de yaşamlarını sağlamak adına belediyemizce altyapı ve üst yapı çalışmaları yapılmaktadır.
Bu çalışmalara istinaden belediye hoparlörlerinden anons yapılarak gerekli görülen yerlerde kesinlikle ayrım kasıt ve cebri davranışlarda bulunmadan ağaç kesim ve temizlik çalışmaları yapılmış ve yapılmaktadır.
Kasabamız halkından Sabri Gürkaş’ın şikayetine konu olan ağaçlar belediye tarafından ekilen kaldırım üzerinde bulunuyor iken Bu ağaçların kökleri belediyemiz kanalizasyon ve su şebeke borularımıza zarar verdiğinden Belediyemiz tarafından kesilerek belediye hizmet binamızın ısıtılmasında kullanılmıştır.
Kasabamızda devam eden Kanalizasyon ve su şebeke boru döşeme iş ve işlemleri bittikten sonra tüm bu kesilen ağaçların yerine saçak köklü olmak üzere tekrar ağaçlandırma yapılacaktır.
Yukarıda belirttiğimiz üzere amacımız beldemizde yaşayan vatandaşlarımıza daha iyi ve kaliteli hizmet verebilmektir.
İdaremizce hizmetin ayrımcılığı olamayacağına inanarak var gücümüzle çalışmalarımıza devam etmekteyiz." şeklinde ifadelerde bulunulduğu görülmüştür.
İdarenin yürütmekle yükümlü bulunduğu kamu hizmetine ilişkin olarak uygulamaya koyduğu plan ve projeye göre meydana getirdiği yol, kanal, baraj, su yolları, su şebekesi gibi tesislerin kurulması, işletilmesi ve bakımı sırasında kişilere verdiği zararların tazmini istemiyle açılacak davaların görüm ve çözümünün, idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları muhtel olanlar tarafından açılacak tam yargı davaları kapsamında yargısal denetim yapan idari yargı yerine ait olduğu; idarece herhangi bir ayni hakka müdahalede bulunulduğu, özel mülkiyete konu taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığı veya plan ve projeye aykırı iş görüldüğü iddiasıyla açılacak müdahalenin men’i ve meydana gelen zararın tazmini davalarının ise, mülkiyete tecavüzün önlenmesine ve haksız fiillere ilişkin özel hukuk hükümlerine göre adli yargı yerinde çözümleneceği, yerleşik yargısal içtihatlarla kabul edilmiş bulunmaktadır.
Nitekim, yukarıda belirtilen genel kabul doğrultusundaki Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kurulunun 11.2.1959 günlü, E:1958/17, K:1959/15 sayılı kararının III. bölümünde,“İstimlaksiz el atma halinde amme teşekkülü İstimlak Kanununa uygun hareket etmeden ferdin malını elinden almış olması sebebiyle kanunsuz bir harekette bulunmuş durumdadır. Ve bu bakımdan dava Medeni Kanun hükümlerine giren mülkiyete tecavüzün önlenmesi veya haksız fiil neticesinde meydana gelen zararın tazmini davasıdır. Ve bu bakımdan adliye mahkemesinin vazifesi içindedir.” görüşüne yer verilmiştir.
Olayda, idarenin alt ve üst yapı çalışmaları yaptığı ancak, bu çalışmalar sırasında herhangi bir plan ve projeye dayanmaksızın kamunun kullanıma ayrılmış olan yerlerde ağaçları kestiği ve bu eylemler nedeniyle davacının kendisinin diktiğini ve bakımını yaptığını ileri sürdüğü ağaçların da kesildiği nedeniyle oluşan zararların tazmini istemiyle davaların açıldığı açıktır.
Bu durumda, idarenin plan ve projeye aykırı ış gördüğü iddiasıyla doğan zararın tazminine yönelik bulunan davanın haksız fiillere ilişkin özel hukuk hükümlerine göre görüm ve çözümü adli yargı yerinin görevine girmektedir.
Açıklanan nedenlerle davanın görüm ve çözümünde adli yargı yeri görevli olduğundan, Edirne İdare Mahkemesinin başvurusunun kabulü ile, Babaeski Asliye Hukuk Mahkemesinin 7.1.2019 gün ve E:2017/29, K:2019/5 sayılı görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.
S O N U Ç : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Edirne İdare Mahkemesinin başvurusunun kabulü ile, Babaeski Asliye Hukuk Mahkemesinin 7.1.2019 gün ve E:2017/29, K:2019/5 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 24.02.2020 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye
Hicabi Şükrü Mehmet Birol
DURSUN BOZER AKSU SONER
Üye Üye Üye
Aydemir Nurdane Ahmet
TUNÇ TOPUZ ARSLAN