Vekili       : Av. F.A.

Davalılar : 1- Kartal Belediye Başkanlığı

Vekili     : Av. E.Ü.

                  2- Milli Eğitim Bakanlığı

Vekili      : Av. M.Ö.              

O L A Y  : Davacı vekili özetle; “Kartal, Yakacık’ta kain 114 parsel sayılı 19.200m2 miktarlı taşınmazın 142/192 hissesi müvekkil adına kayıtlıyken, taşınmazın ortasından yol geçmesi nedeniyle taşınmaz 137, 138 ve 139 parsellere ifraz edilmiştir ve ifrazdan sonra meydana gelen” dava konusu işbu 3 adet parselin 71/96 hissesi de halen tapuda müvekkil adına kayıtlı bulunmaktadır.

Dava konusu 137, 138 ve 139 parsellerin geldisi olan 19.200m2 miktarlı 114 parsel sayılı taşınmazın 23.07.1986 tasdik tarihli 1/5000 ölçekli Dolayoba Nazım İmar Planında ağaçlandırma, yol ve spor alanında ve 13.04.1987 onaylı 1/1000 ölçekli Dolayoba Uygulama İmar Planında da yol ve ağaçlandırma alanında kaldığı tespit edilmiştir.

Dava konusu taşınmazların geldisi olan 114 parselin tamamı kamuya tahsis edilecek alanlara ayrıldığından, bu planlara itiraz edilmiş ve çevresindeki koşullarla taşınmazın iskan alanına alınması ve inşaat izni verilmesi talep edilmişse de, bu talep İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı sayın Bedrettin Dalan’ın 21.10.1987 tarihli “İtiraz uygun değildir” onayı ile reddedilmiştir. Büyükşehir Planlama Müdürlüğünün Başkanlık Makamına sunduğu 922,976 sayılı ve başkanlığın itirazın reddine dair onayı havi yazısı ekte sunulmuştur.

Taşınmazın iskan alanına alınması ve inşaat izni verilmesi talebinin reddini müteakip, yeniden ve mükerreren taşınmazın iskan alanına alınması için plan tadilatı talebinde bulunulmuşsa da bu talebimiz sonuçlanmadan belediyece 16.04.2005 TT’li 1/5000 ölçekli Kartal E-5 Nazım İmar Planı yapılmış ve bu plana uygun olarak 04.05.2006 TT’li 1/1000 ölçekli plân yapılmıştır ve bu planda da, dava konusu parsellerin geldisi 114 parsel “kısmen şehir parkı, kısmen yol, kısmen sosyal ve kültürel tesis alanı, kısmen orta öğretim tesis alanı, kısmen (yapılanmasız) dere parkı ve kısmen konut alanına ayrılmıştır. Bu plandaki konuta ayrılan kısmın yoğunluğu 150 kisi/ha’dır.

16.04.2005 TT’li imar planındaki bu 150 kişi/ha yoğunluğun arttırılması için plan tadilatı talebinde bulunulmuş ancak bu talep de Büyükşehir Belediye Meclisince reddedilmiş ve 150 kişi/ha yoğunluğu 100 kişi/ha’ya indirmiş ve 22.01.2010 TT’li 1/5000 ölçekli bu yeni planda da dava konusu 137 parselin büyük kısmı “şehir parkı alanında”, 138 ve 139 parsellerin tamamı da bu planda “kısmen orta öğretim tesisleri alanı, kısmen sosyal - kültürel tesis alanında, kısmen dere parkı, kısmen yolda kalmıştır. Parsellere halen fiilen el atılmamıştır…’’ demek suretiyle davaya konu Yakacık’ta kain 114 parsel sayılı taşınmazdan ifrazen gelen dava konusu 137 parsel sayılı taşınmaz için fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 20.000 TL,138 parsel sayılı taşınmaz için fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 5.000 TL,139 parsel sayılı taşınmaz için fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 5.000 TL.ki toplam 30.000 TL.tazminatın yasal faizi ile birlikte davalı idarelerden tahsiline karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekili süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesinde özetle, görev itirazında bulunmuştur.

Davalı Kartal Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesinde özetle, görev itirazında bulunmuştur.

İstanbul Anadolu 2.Asliye Hukuk Mahkemesi: 03.04.2013 gün ve E:2012/932 sayı ile, davalılar Milli Eğitim Bakanlığı ile Kartal Belediye Başkanlığı vekillerinin görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

Davalılardan Kartal Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8'inci maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler: Mustafa AYSAL, Eyüp Sabri BAYDAR, Sıddık YILDIZ, Nurdane TOPUZ, Sedat ÇELENLİOĞLU ve Ayhan AKARSU’nun katılımlarıyla yapılan 30.9.2013 günlü toplantısında:

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılar Milli Eğitim Bakanlığı ile Kartal Belediye Başkanlığı vekillerinin anılan Yasanın 10/2.maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptıkları görev itirazlarının reddedilmesi ve davalılardan Kartal Belediye Başkanlığının 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Kartal Belediye Başkanlığı açısından, 2247 sayılı Yasa’nın 10.maddede öngörülen biçimde olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Selim Şamil KAYNAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı M. Ali GÜMÜŞ’ün davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının hisseli taşınmazına, imar planında kısmen şehir parkı, kısmen yol, kısmen sosyal-kültürel tesis alanı, kısmen ortaöğretim tesis alanı, kısmen dere parkı, kısmen konut alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 30.000 TL’nin yasal faizi ile birlikte davalı idarelerden tahsili istemiyle açılmıştır.

3194 sayılı İmar Kanunu’nun “Planların hazırlanması ve yürürlüğe konulması” başlıklı 8. maddesinde;  “Planların hazırlanmasında ve yürürlüğe konulmasında aşağıda belirtilen esaslara uyulur.

                a) Bölge planları; sosyo - ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

                b) İmar Planları; Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planından meydana gelir. Mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planları ilgili belediyelerce yapılır veya yaptırılır. Belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe girer. (Değişik dördüncü cümle: 8/8/2011- KHK-648/21 md.) Bu planlar onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. Belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazlar ve planları belediye meclisi onbeş gün içinde inceleyerek kesin karara bağlar.

                Belediye ve mücavir alan dışında kalan yerlerde yapılacak planlar valilik veya ilgilisince yapılır veya yaptırılır. Valilikçe uygun görüldüğü takdirde onaylanarak yürürlüğe girer. (Değişik üçüncü cümle: 8/8/2011- KHK-648/21 md.) Onay tarihinden itibaren valilikçe tespit edilen ilan yerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. İtirazlar valiliğe yapılır, valilik itirazları ve planları onbeş gün içerisinde inceleyerek kesin karara bağlar.

                Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

                Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

                İmar planları alenidir. Bu aleniyeti sağlamak ilgili idarelerin görevidir. Belediye Başkanlığı ve mülki amirlikler, imar planının tamamını veya bir kısmını kopyalar veya kitapçıklar haline getirip çoğaltarak tespit edilecek ücret karşılığında isteyenlere verir.

                c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.   

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, davaya konu uyuşmazlığa konu 114 parsel sayılı taşınmazdan ifrazen gelen dava konusu 137, 138, 139 parsel sayılı taşınmazların imar planında kısmen şehir parkı, kısmen yol, kısmen sosyal-kültürel tesis alanı, kısmen ortaöğretim tesis alanı, kısmen dere parkı, kısmen konut alanı olarak ayrıldıkları, taşınmazlara idarelerce fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazların bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarelerce 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı Kartal Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının İstanbul Anadolu 2. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ     : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Kartal Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN İstanbul Anadolu 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 03.04.2013 gün ve E:2012/932 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 30.9.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.