|
T.C. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2022/120 KARAR NO : 2022/457 KARAR TR : 31/10/2022 |
ÖZET: İletim sistemine zarar verildiğinden bahisle TEİAŞ tarafından düzenlenen "sistem kullanım ceza ücreti" konulu faturanın tahsili amacıyla açılan davanın, 6446 sayılı Kanun'un 8. maddesinin 2. fıkrasının (d) bendi ile bu bendin uygulamasından kaynaklanan uyuşmazlıkların idari yargıda görüleceği yönündeki Ek 3. maddesinin açık hükmü gözetilerek, İDARİ YARGI YERİNDE görülmesi gerektiği hk. |
K A R A R
Davacı : Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü
Vekili : Av. S. Ş
Davalı : Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. Genel Müdürlüğü
Vekili : Av. Ü. K. Y
I. DAVA KONUSU OLAY
1. Davacı Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü vekili tarafından, iletim sisteminin hatalı kullanımı nedeniyle verilen zararın karşılığı olarak "Sistem Kullanım Ceza Ücreti" açıklamasıyla düzenlenen 30/11/2011 tarihli ve 579151 no.lu 1.636.343,20 TL tutarlı fatura alacağına, son ödeme tarihinden itibaren 6183 sayılı Kanun'un 51. maddesinde belirtilen gecikme zammının KDV'si ile birlikte uygulanması suretiyle bulunacak tutarın tahsili istemiyle Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.Genel Müdürlüğüne karşı adli yargı yerinde dava açılmıştır.
2. Davalıvekili, 6446 sayılı Kanun'a eklenen madde uyarınca davanınidari yargı yerinde görülmesi gerektiğini ileri sürerek görev itirazında bulunmuştur.
II. UYUŞMAZLIĞA İLİŞKİN BAŞVURU SÜRECİ
A. Adli Yargıda
3. Ankara 2. Asliye Ticaret Mahkemesi 08/12/2021 tarih ve E.2021/367 sayı ile, 6446 sayılı Kanun’un 8. maddesinin 2. fıkrasının (d) bendinde TEİAŞ’a verilen görevler nedeniyle TEİAŞ’a açılacak davaların idari yargıda açılması gerektiği, TEİAŞ’ın açtığı davalarda iseadli yargının görevli olduğugerekçesiyle, yargı yoluna yapılan itirazın reddine karar vermiştir.
4. Davalı vekili tarafından, süresi içinde verilen dilekçe ile, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılması istemiyle başvuruda bulunulması üzerine dilekçe, dava dosyasının örneği birlikte Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.
B. Olumlu Görev Uyuşmazlığı Çıkarılmasına İlişkin Danıştay Başsavcılığı Talebi
5. Danıştay Başsavcısı, 6446 sayılı Kanun'un 8. maddesinin 2. fıkrasının (d) bendi ile bu bendin uygulamasından kaynaklanan uyuşmazlıkların idari yargıda görüleceği yönündeki Ek 3. maddesinin açık hükmü karşısında, açılan işbu davada yargısal denetimin idari yargıda yapılması gerektiğinden bahisle,2247 sayılı Kanun'un 10. maddesi uyarınca olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına karar vererek dosyayı Uyuşmazlık Mahkemesine göndermiştir.
6. Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığınca, 2247 sayılı Kanun'un 13. maddesi uyarınca Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının da yazılı düşüncesi istenilmiştir.
III. BAŞSAVCILIK DÜŞÜNCESİ
7. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, 6446 sayılı Kanun'un ek 3. maddesinin açık hükmü karşısında; TEİAŞ tarafından, iletim sistemine zarar verildiğinden bahisle ilgili mevzuat uyarınca düzenlendiği ileri sürülen sistem kullanım ceza ücreti konulu faturanın tahsili amacıyla açılan davanın çözümünde idari yargı yerlerinin görevli olduğu gerekçesiyle,Danıştay Başsavcılığının başvurusunun kabulü ile Ankara 2. Asliye Ticaret Mahkemesiningörevlilik kararının kaldırılmasına kararverilmesi gerektiği yönünde düşünce bildirmiştir.
IV. İLGİLİ HUKUK
A. Mevzuat
8. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun "İdari dava türleri ve idari yargı yetkisinin sınırı" başlıklı 2. maddesi şöyledir:
"1. (Değişik: 10/6/1994 - 4001/1 md.) İdari dava türleri şunlardır:
a) (İptal: Anayasa Mahkemesinin 21/9/1995 tarihli ve E:1995/27, K:1995/47 sayılı kararı ile; Yeniden Düzenleme: 8/6/2000-4577/5 md.) İdarî işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlâl edilenler tarafından açılan iptal davaları,
b) İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları
c) (Değişik: 18/12/1999-4492/6 md.) Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar.
2. İdari yargı yetkisi, idari eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimi ile sınırlıdır. İdari mahkemeler; yerindelik denetimi yapamazlar, yürütme görevinin kanunlarda ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde gösterilen şekil ve esaslara uygun olarak yerine getirilmesini kısıtlayacak, idari eylem ve işlem niteliğinde veya idarenin takdir yetkisini kaldıracak biçimde yargı kararı veremezler."
9. 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun "İletim faaliyeti" başlıklı 8. maddesine 25/11/2020 tarihli ve 7257 sayılı Kanun'un 33. maddesi ile eklenen 2. fıkranın (d) bendinde; "İletim sisteminin normal işletme koşulları içerisinde işletilmesi ile işletme güvenliği ve bütünlüğü üzerinde risk oluşturan durumlara ilişkin olarak bağlantı ve sistem kullanım anlaşmalarında düzenlenen sistem kullanım ihlallerinin takibini yapmak, ihlal durumu tespit edilen tüzel kişilere sistem kullanım anlaşmasında düzenlenen cezai şartları ve diğer yaptırımları uygulamak," TEİAŞ'ın görev ve yükümlülükleri arasında sayılmıştır.
10. Aynı Kanun'un ek 3. maddesinde; "8 inci maddenin ikinci fıkrasının (d) bendinin uygulamasından kaynaklanan uyuşmazlıklar idari yargıda görülür." hükmüne yer verilmiştir.
11. Belirtilen maddeler 2/12/2020 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
V. İNCELEME VE GEREKÇE
A. İlk İnceleme
12. Uyuşmazlık Mahkemesinin Muammer TOPAL'ın başkanlığında, Üyeler Doğan AĞIRMAN, Eyüp SARICALAR, Muharrem ÜRGÜP, Ahmet ARSLAN, Mahmut BALLI ve Bilal ÇALIŞKAN'ın katılımlarıyla yapılan 31/10/2022 tarihli toplantısında; başvuru yazısı ve dava dosyası üzerinde 2247 sayılı Kanun'un 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre; davalı vekilinin anılan Kanun'un 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısınca, 10. maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.
B. Esasın İncelenmesi
13. Raportör-Hâkim Taşkın ÇELİK'in davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan, ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Halil İbrahim ÇİFTÇİ ile Danıştay Savcısı Yakup BAL’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
14. Dava, davacı TEİAŞ tarafından, iletim sisteminin hatalı kullanımı nedeniyle verilen zarar karşılığı olarak, "sistem kullanım ceza ücreti" açıklaması ile düzenlenenfatura alacağınıntahsili istemiyle açılmıştır.
15. Dosyanın incelenmesinden; davacı TEİAŞ tarafından, uyuşmazlığın esasını oluşturan faturanın düzenlendiği tarihte,davalı TEDAŞ'ın bağlı ortaklığı olan Dicle Elektrik Dağıtım AŞ'nin, uymak zorunda olduğu teknik yükümlülükleri 2011 yılı içerisinde ihlal ederek, bir gün içerisinde üç ve daha fazla arızaya sebep olarak kesicilerin açılmasına yol açtığı, iletim sistemine zarar verdiği ve bu tarihten sonra da zarar verici eyleminin devam ettiği ileri sürülerek "sistem kullanım ceza ücreti" olarak Dicle EDAŞ adına 30/11/2011 tarihli, 579151 nolu 1.636.343,20 TL tutarlı fatura düzenlenerek ödenmesinin istenildiği, ancak ödenmediği, sonrasında 31/05/2013 tarihi itibariyle Dicle EDAŞ'ın TEİAŞ'a olan toplam 203.223.166,19 TL borcun, işlemiş ve işleyecek faizleri ile birlikte Borçlar Kanunu'nun 173 ve devamı maddelerine göre borç nakil sözleşmesi imzalanarak davalı TEDAŞ tarafından üstlenildiği, davacı TEİAŞ tarafından 30/11/2011 tarihli fatura bedelinin 6183 sayılı Kanun’da yer verilen gecikme zammına ilişkin hükümler de işletilmek suretiyle tahsili istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
16. Görev kuralları kamu düzenine ilişkin olduğundan, görev konusunda taraflar için bir müktesep hak doğmayacağı; bu nedenle, yeni bir kanunla kabul edilen görev kurallarının, geçmişe de etkili olacağı, bilinen bir genel hukuk ilkesidir.
17. Davanın açıldığı andaki kurallara göre görevli olan mahkeme, yeni bir kanun ile görevsiz hale gelmiş ise, davanın açıldığı anda görevli olan ve fakat yeni kanuna göre görevsiz hale gelen mahkemenin görevsizlik kararı vermesi gerekeceği; ancak, yeni kanundaki görev kuralının, değişikliğin yürürlüğe girmesinden sonra açılacak davalarda uygulanacağına dair intikal hükümlerinin varlığı halinde, mahkemece görevsizlik kararı verilemeyeceği açıktır.
18. Diğer taraftan, dava görevsiz mahkemede açılmış, bu sırada yapılan bir kanun değişikliği ile görevsiz mahkeme o dava için görevli hale gelmiş ise, mahkemenin, davaya bakmaya devam etmesi gerekir.
19. Bu itibarla, yukarıda yer verilen 6446 sayılı Kanun'un 8. maddesinin 2. fıkrasının (d) bendi ile bu bendin uygulamasından kaynaklanan uyuşmazlıkların idari yargıda görüleceği yönündeki Ek 3. maddesinin açık hükmü karşısında; TEİAŞ tarafından, iletim sistemine zarar verildiğinden bahisle ilgili mevzuat uyarınca belirlendiği ileri sürülen "sistem kullanım ceza ücreti" konulu faturanın tahsili amacıyla açılan işbu davada yargısal denetimin idari yargıda yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
20. Yukarıda belirtilen hususlar göz önünde bulundurularak, Danıştay Başsavcısının başvurusunun kabulü ile davalı vekilinin yaptığı görev itirazının reddine ilişkin Ankara 2. Asliye TicaretMahkemesinin 08/12/2021 tarihli ve E.2021/367 sayılı kararının kaldırılması gerekmiştir.
VI. HÜKÜM
Açıklanan nedenlerle;
A. Davanın çözümünde İDARİ YARGININ GÖREVLİ OLDUĞUNA,
B. Danıştay Başsavcısının BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile davalı vekilinin yaptığı görev itirazının reddine ilişkin Ankara 2. Asliye TicaretMahkemesinin 08/12/2021 tarihli ve E.2021/367 sayılıKARARININ KALDIRILMASINA,
31/10/2022 tarihinde, OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye
Muammer Doğan Eyüp Muharrem
TOPAL AĞIRMAN SARICALAR ÜRGÜP
Üye Üye Üye
Ahmet Mahmut Bilal
ARSLAN BALLI ÇALIŞKAN