Vekili              :Av. N.B.

Davalı            :Çankaya Belediye Başkanlığı

Vekili              :Av. A.Y. 

            O L A Y          : Mülkiyeti davacıya ait olan Çankaya, Göktürk Mahallesindeki bina, eklentileri ve ağaçlar, imar yolu üzerinde kaldığı nedeniyle Çankaya Belediyesince, takdir edilen 112.644.929.-TL. bedel üzerinden kamulaştırılmıştır.

            Davacı tarafından, Ankara 15. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin E: 1998/ 210 D. İş sayısında açılan tespit dosyasında, kamulaştırılan yapı, eklenti ve ağaçların bedelinin 1.914.766.176.-TL. olduğu tespit edilmiştir.

            Davacı vekili, kamulaştırma bedelinin 112.644.929.- liradan 1.914.766.176.- liraya arttırılarak aradaki fark tutarı 1.802.121.247.- liranın yasal faiziyle birlikte davalı idareden tahsiline hükmedilmesi istemiyle, 29.9.1998 gününde adli yargı yerinde dava açmıştır.

            ANKARA 2. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ; 23.3.2000 gün ve E: 2000/70, K: 2000/160 sayı ile, Mahkemenin 9.6.1999 günlü olup kamulaştırma bedelinin 1.698.132.938.-TL. arttırılarak 1.810.777.867. liraya tezyidine ilişkin kararının, Yargıtay 5. Hukuk Dairesi’nin 1.11.1999 günlü kararıyla, bina bedelinin arttırılmasına ilişkin ihtilafın inceleme yerinin idari yargı olduğu gerekçesiyle bozulduğundan bahisle, bozma kararına uymak suretiyle, ağaç bedelinin arttırılmasına ilişkin davanın kısmen kabulüne, bina bedeli ile ilgili dava yönünden Mahkemenin görevsizliğine karar vermiş; bu karar, temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

            Davacı vekili, binanın kamulaştırma bedelinin 1.698.132.938.- lira arttırılarak yasal faiziyle birlikte davalı idareden tahsiline hükmedilmesi istemiyle, 8.5.2000 gününde idari yargı yerinde dava açmıştır.

            ANKARA 5. İDARE MAHKEMESİ; 17.5.2000 gün ve E: 2000/ 523, K: 2000/402 sayı ile, kamulaştırma bedelinin arttırılmasına ilişkin davada, 2942 sayılı Yasa’nın 14. maddesi uyarınca adli yargının görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş; bu karar da, temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir. 

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Ali HÜNER’in Başkanlığında, Üyeler:  Mahir  Ersin  GERMEÇ,  Dr.  Mustafa  KILIÇOĞLU,  Mustafa  BİRDEN,Ayla ALKIVILCIM,   Dr. Serdar   ÖZGÜLDÜR  ve  Hıfzı   ÇUBUKLU’ nun   katılımlarıyla   yapılan 20 / 11 / 2000 günlü toplantısında, Raportör-Hakim İsa YEĞENOĞLU’nun davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ  ile Danıştay Savcısı O. Cem ERBÜK’ün davada adli yargının görevli olduğu yolundaki yazılı ve sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ: 

USULE İLİŞKİN İNCELEME:

            Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, adli ve idari yargı yerleri arasında anılan Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu ve idari yargı dosyasının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak, davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık görülmemiş,esas inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir. 

            ESASA İLİŞKİN İNCELEME :

Dava, kamulaştırılan taşınmazın bedelinin arttırılması isteminden ibarettir.

            Anayasa'nın 46. maddesinde, kamulaştırma bedelinin hesaplanma tarz ve usullerinin kanunla belirleneceğine işaret edilmiş; kamulaştırma bedelinin, nakden ve peşin olarak ödeneceği kuralına yer verilmiştir.

            2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nda, 10. maddeye göre teşkil olunan kıymet takdiri komisyonlarınca, 11. maddesinde belirtilen objektif esaslar dikkate alınarak kamulaştırma bedelinin takdir edileceği belirtilmiş ve 14. madde ile de, kamulaştırma işlemine karşı idari yargıda; takdir olunan bedel ile maddi hatalara karşı ise adli yargıda dava açılacağına işaret edilmek suretiyle, görev konusu açık bir şekilde düzenlenmiştir.

            Olayda, idarece kamulaştırma kararı alındığı ve 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nda öngörülen yöntem izlenmek suretiyle işlemlerin tamamlandığı anlaşılmaktadır.

            Bedel takdiri de, esasen kamulaştırma işlemi gibi, kamu gücüne dayalı , re'sen ve tek yanlı olması nedeniyle idari işlem niteliğini taşımakta ise de; yasakoyucu, karma bir düzenlemeyi benimsemiş olup, bedele ilişkin davalarda adli yargıyı görevli kılmıştır.

Şu halde, kamulaştırma işlemi sonucunda davacı adına bankada bloke edilen bedele itiraz edildiğine göre, 2942 sayılı Yasa'nın 14. maddesinin görevli yargı yerine işaret eden açık düzenlemesi karşısında, kamulaştırma bedelinin Yasa'nın 11. maddesindeki esaslara uygunluğunun yargısal denetiminin adli yargı yerince yapılacağında kuşkuya yer bulunmamaktadır.

Belirtilen durum karşısında, olayda kamulaştırma işleminin iptaline yönelik bir dava açılmayıp, yapılan kamulaştırmada gerek takdir edilen gerekse bankada bloke edilen bedele itiraz edilerek açılan kamulaştırma değerinin arttırılması davasının görüm ve çözümü, 2942 sayılı Yasa'nın 14. maddesine göre adli yargı yerinin görevine girmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Ankara 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

            SONUÇ  : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Ankara 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 23.3.2000 günlü, E:2000/70,K:2000/160 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 20.11.2000 gününde KESİN OLARAK  OYBİRLİĞİ ile  karar verildi.