|
T.C. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2024/22 KARAR NO : 2024/131 KARAR TR : 01/04/2024 |
ÖZET: Maddi Hasarlı Trafik Kazası Tespit Tutanağının iptali istemiyle açılan davada; adli yargı yerince verilen başvurunun reddine ilişkin karar, yargı yolu bakımından bir görevsizlik kararı niteliğinde olmadığından, 2247 sayılı Kanun'un 19. maddesinde öngörülen koşulları taşımayan BAŞVURUNUN, aynı Kanun'un 27. maddesi uyarınca REDDİ gerektiği hk. |
K A R A R
Davacı : M. A. Ö.
Davalı : Niğde Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü
I. DAVA KONUSU OLAY
1. Davacı, 24/07/2023 tarihinde sevk ve idaresindeki 09 ... 858 plakalı araç ile, ... İli Jandarma Komutanlığı karşısındaki kavşaktan ... istikametine seyrederken, 51 ... 592 plakalı aracın arka teker üzerinden çapraz vurarak arabanın önünü sola çevirerek 7-8 metre sürüklediğini, olayda kendisinin kusursuz olduğunu, buna karşın kaza tespit tutanağının gerçeğe aykırı düzenlendiğini ifade ederek, meydana gelen trafik kazası neticesinde ... Bölge Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü Trafik Düzenleme ve Denetleme Büro Amirliğince düzenlenen maddi hasarlı Trafik Kazası Tespit Tutanağının iptali istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.
II. UYUŞMAZLIĞA İLİŞKİN BAŞVURU SÜRECİ
A. Adli Yargıda
2. Niğde 1. Sulh Ceza Hâkimliği 30/10/2023 tarih ve D.İş. No. 2023/1754 sayılı kararı ile, yapılan başvurunun usulden reddine karar vermiş, bu karar kesinleşmiştir. Kararın ilgili kısımları şöyledir:
"...Yargıtay 19. Ceza Dairesinin 16/06/2021 tarih 2020/3135 esas 2021/6717 karar sayılı kararında "..Karayolları Trafik Yönetmeliğinden, trafik kazası tespit tutanağının iptali için Sulh Ceza Hakimliğine başvurulacağı yönünden hiçbir hüküm bulunmamaktadır. Trafik kazası tespit tutanağı, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu'nun "idari yaptırımlar" başlıklı 16. Maddesinde yer alan idari para cezası ile idari yaptırımlar kapsamına da girmemektedir. Trafik kazası tespit tutanağı, bir idari yaptırım veya tedbir niteliğinde bulunmayan durum tespitinden ibarettir. Özel Kanunlarla çözümü Sulh Ceza Hakimliklerince bırakılmamış, idari yaptırım veya tedbir niteliği de bulunmayan bu belge, adli veya idari yargı yerlerinde çözümlenecek uyuşmazlıkların görülmesi sırasında, o mahkemelerce değerlendirilecek bir tutanak olduğundan, kaza tespit tutanağına yönelik iptal isteminin, bu açıdan da Sulh Ceza Hakimliğinde görülmesi olanağı bulunmamaktadır.. " demektedir.
Dosya bir bütün halinde incelendiğinde; Muteriz tarafından, muterizin karışmış olduğutrafik kazasına ilişkin olarak tanzim olunan kaza tespit tutanağının tashihi talep edilmiş ise de; yukarıda değinilen Yargıtay kararında da açıkça dile getirildiği üzere söz konusu itirazın idari yaptırım veya tedbir niteliğinde olmayıp, durum tespitinden ibaret olduğu, söz konusu trafik kazasına ilişkin görüntülerin hak kaybına neden olmamak kaydıyla dosya kapsamına alınarak bu aşamada söz konusu itirazın Hakimliğimiz nezdinde çözümlenebilecek türde uyuşmazlıklardan olmadığı anlaşılmakla,yerinde olmayan talebin 5326 Sayılı Kabahatler Kanunu'nun 28/1-b maddesi uyarınca reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
KARAR: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Başvuruya konu işlemin, idari yaptırım mahiyetinde olmaması hasebiyle 5326 Sayılı Kabahatler Kanunu'nun 28/1-b maddesi uyarınca REDDİNE, ...''
3. Davacı vekili bu kez aynı istemle idari yargı yerinde dava açmıştır.
B. İdari Yargıda
4. Aksaray İdare Mahkemesi 04/01/2024 tarih ve E.2023/1647 sayılı kararı ile, uyuşmazlık adli yargının görevine girdiğinden görevli yargı yerinin belirlenmesi için dava dosyasının, Niğde 1. Sulh Ceza Hakimliğinin 30/10/2023 tarih ve D.İş. No.2023/1754 sayılı dava dosyası ile birlikte 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkındaki Kanun'un 19. maddesi uyarınca Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine, Uyuşmazlık Mahkemesince bir karar verilinceye kadar yargılamanın ertelenmesine karar vermiştir. Kararın ilgili kısmı şöyledir:
"...Yukarıda verilen mevzuat hükümlerine göre, trafik kazası tespit tutanağı, kazaya karışan taraflar arasında çıkabilecek hukuki uyuşmazlıkların çözümüne esas olacak ve trafik zabıtasınca düzenlenecek bir belge olup, idari işlem niteliği de bulunmayan bu belgenin, adli yargı yerlerinde çözümlenecek uyuşmazlıkların görümü sırasında o mahkemelerce değerlendirilecek olduğundan, maddi hasarlı kaza tespit tutanağına yönelik davanın idari yargı yerinde görülmesi olanağı bulunmamaktadır.
Bu durumda, davacı tarafından; trafik kazası tespit tutanağına itirazen açılan ve idari yargı yerinde görülmesi olanağı bulunmayan davanın görüm ve çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır..."
III. İLGİLİ HUKUK
5. 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun’un "Mahkemenin görevi" başlıklı 1. maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“ Uyuşmazlık Mahkemesi; Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile görevlendirilmiş, adli ve idari yargı mercileri arasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözmeye yetkili ve bu kanunla kurulup görev yapan bağımsız bir yüksek mahkemedir…”
6. 2247 sayılı Kanun'un "Yargı merciilerinin uyuşmazlık mahkemesine başvurmaları" başlıklı 19. maddesi şöyledir:
"Adli ve idari yargı mercilerinden birisinin kesin veya kesinleşmiş görevsizlik kararı üzerine kendisine gelen bir davayı incelemeye başlayan veya incelemekte olan bir yargı mercii davada görevsizlik kararı veren merciin görevli olduğu kanısına varırsa, gerekçeli bir karar ile görevli merciin belirtilmesi için Uyuşmazlık Mahkemesine başvurur ve elindeki işin incelenmesini Uyuşmazlık Mahkemesinin karar vermesine değin erteler.
(Değişik ikinci fıkra: 23/7/2008 – 5791/9 md.) Yargı merciince, önceki görevsizlik kararına ilişkin dava dosyası da temin edilerek, gerekçeli başvuru kararı ile birlikte dava dosyaları Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilir."
7. 2247 sayılı Kanun'un "İncelemede izlenecek sıra" başlıklı 27. maddesi şöyledir:
"Uyuşmazlık Mahkemesi, uyuşmazlık çıkarmaya veya görev uyuşmazlıklarına ilişkin istemleri önce şekil ve süre açısından inceler; yöntemine uymayan veya süresi içinde ileri sürülmemiş istemleri reddeder."
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
A. İlk İnceleme
8. Uyuşmazlık Mahkemesinin Kenan YAŞAR'ın Başkanlığında, Üyeler Nilgün TAŞ, Doğan AĞIRMAN, Eyüp SARICALAR, Ahmet ARSLAN, Mahmut BALLI ve Bilal ÇALIŞKAN’ın katılımlarıyla yapılan 01/04/2024 tarihli toplantısında; Raportör-Savcı Dr. Berrak YILMAZ’ın, 2247 sayılı Kanun’da öngörülen koşulları taşımayan başvurunun reddi gerektiği yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan, ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Halil İbrahim ÇİFTÇİ ile Danıştay Savcısı Yakup BAL’ın davada başvurunun reddi gerektiği yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra, gereği görüşülüp düşünüldü:
9. Mevzuat kısmında belirtilen düzenlemelere göre, kendisine gelen bir davayı inceleyen yargı yerinin 19. madde kapsamında Uyuşmazlık Mahkemesine başvurulabilmesi için, önceki yargı yerince, tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davada yargı yolu bakımından verilmiş görevsizlik kararının bulunmasıgerekmektedir.
10. Dava dosyalarının incelenmesinden, davacı tarafından 24/07/2023 tarihinde sevk ve idaresindeki 09 ... 858 plakalı araç ile ... İli Jandarma Komutanlığı karşısındaki kavşaktan ... istikametine seyrederken, 51 ... 592 plakalı aracın arka teker üzerinden çapraz vurarak arabanın önünü sola çevirerek 7-8 metre sürüklenmesi sonucu aracında maddi hasar oluştuğu belirtilerek, meydana gelentrafik kazası neticesinde ... Bölge Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü Trafik Düzenleme ve Denetleme Büro Amirliğince düzenlenen, 24/07/2023 tarihli maddi hasarlı Trafik Kazası Tespit Tutanağının hukuka aykırı olarak düzenlendiği ve gerçeği yansıtmadığı ileri sürülerek iptali istemiyle ilk olarak adli yargı yerinde dava açıldığı, adli yargı yerince, ''...Muteriz tarafından, muterizin karışmış olduğutrafik kazasına ilişkin olarak tanzim olunan kaza tespit tutanağının tashihi talep edilmiş ise de; yukarıda değinilen Yargıtay kararında da açıkça dile getirildiği üzere söz konusu itirazın idari yaptırım veya tedbir niteliğinde olmayıp, durum tespitinden ibaret olduğu, söz konusu trafik kazasına ilişkin görüntülerin hak kaybına neden olmamak kaydıyla dosya kapsamına alınarak bu aşamada söz konusu itirazın Hakimliğimiz nezdinde çözümlenebilecek türde uyuşmazlıklardan olmadığı anlaşılmakla,...'' şeklindeki gerekçeyle "başvurunun usulden reddine" karar verildiği, bu kararın uyuşmazlığın çözümünde idari yargının görevli olduğuna yönelik bulunmadığı, diğer bir anlatımlayargı yolu bakımından bir görevsizlik kararı niteliğinde olmadığı anlaşılmıştır.
11. Görüldüğü üzere, adli yargı yeri kararının, idari yargı yerinin görevli olduğu gerekçesiyle verilmiş bir görevsizlik kararı niteliğinde olmadığı, sulh ceza hakimliğince incelenebilecek bir karar bulunmadığının tespiti niteliğinde bir karar olduğundan, adli yargı merciince verilmiş bir görevsizlik kararı bulunduğundan söz edilemeyecektir.
12. Yukarıda belirtilen hususlar göz önünde bulundurularak, Aksaray İdare Mahkemesince davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle yapılan başvurunun, öncesinde adli yargı yerince aynı konuda verilmiş bir görevsizlik kararı bulunmadığı anlaşıldığından, 2247 sayılı Kanun’un 19. maddesinde belirtilen koşulların oluşmaması nedeniyle, aynı Kanun’un 27. maddesi uyarınca reddi gerekmiştir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
2247 sayılı Kanun’un 19. maddesinde belirtilen koşulları taşımayan Aksaray İdare Mahkemesinin 04/01/2024 tarih ve E.2023/1647 sayılı BAŞVURUSUNUN, aynı Kanun'un 27. maddesi uyarınca REDDİNE,
01/04/2024 tarihinde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.
Başkan Vekili Üye Üye Üye
Kenan Nilgün Doğan Eyüp
YAŞAR TAŞ AĞIRMAN SARICALAR
Üye Üye Üye
Ahmet Mahmut Bilal
ARSLAN BALLI ÇALIŞKAN