T.C. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ           CEZA BÖLÜMÜ           ESAS     NO  : 2015 / 23           KARAR NO  : 2015 / 21           KARAR TR   : 28.09.2015

ÖZET: Asker kişi sanık  hakkında “kasten yaralama” suçu nedeniyle açılan kamu davasının, suçun askeri suç olmaması, askeri suça bağlı bulunmaması ve sanığın terhis edilmesiyle askeri mahkemede yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmiş olması nedeniyle ADLİ YARGI yerinde görülmesinin gerektiği hk.

 

 

 

 

K  A  R  A  R

 

 

 

            Davacı             : K.H.

            Sanık               : S.D.

 

O L A Y         : 5. Kolordu Komutanlığı Askeri Savcılığı’nın 24.10.2013 gün ve E:2013/1162, K:2013/49 sayılı kararı ile;

 Kırklareli 55. Mknz. P. Tug. MEBS BI. Komutanlığı emrinde görevli sanıklar  Mu.Er S.B.  ile  Mu.Er S.D.’ın, 26.04.2013 günü saat 02:15 sıralarında, nöbet değişimi sırasında S.B.’ın kendini iyi hissetmediğinden bahisle nöbete gitmek istememesi sebebiyle aralarında çıkan tartışmanın kavgaya dönüştüğü, sanıkların karşılıklı olarak birbirlerini darp ettikleri, böylece “kasten yaralama” suçunu işledikleri, ancak sanıklara yüklenen bu suçun askeri bir suç olmadığı, sanıklardan S.B.’ın terhis edilmekle asker kişi sıfatının sona erdiği, bu sebeple 353 sayılı Kanun’un 17. maddesi  uyarınca  sanığın askeri mahkemelerde yargılanmasını gerektiren ilginin terhis tarihinden itibaren kesildiği açıklanarak,  bu sanığın eylemi ile diğer sanık S.D.’ın eylemi arasında bağlantı mevcut olduğundan 353 sayılı Kanun’un 12. maddesi uyarınca her iki sanık hakkında yargılama yapma görevinin adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilerek soruşturma dosyasının Kırklareli Cumhuriyet Başsavcılığı’na  gönderilmesi üzerine;

 

Kırklareli Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 14.7.2014 gün ve E:2014/1222, K:2014/510 sayılı iddianamesiyle; Kırklareli 55. Mknz. P. Tug. MEBS BI. Komutanlığı emrinde görevli sanık  Mu.Er S.D. ile aynı Komutanlık emrinde görevli Mu.Er S.B. arasında, 26.04.2013 günü saat 02:15 sıralarında, nöbet değişimi sırasında çıkan tartışma sırasında  sanık S.D.’ın, S.B.’ın burnuna aniden kafa attığı, böylece “kasten yaralama” suçunu işlediği ileri sürülerek, sanık S.D.’ın eylemine uyan 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 86/1, 87/3 ve 53. maddeleri uyarınca cezalandırılması istemiyle kamu davası açılmıştır.

 

KIRKLARELİ 2. ASLİYE CEZA MAHKEMESİ: 1.8.2014 gün ve E:2014/372, K:2014/372 sayıyla, mağdur ile sanığın  olay tarihinde  asker kişi  oldukları ve  gerek ifade içeriklerine, gerek 5. Kolordu Komutanlığı Askeri Savcılığı'nın görevsizlik kararında “tartışmanın nöbete gitmemek istenmesi sebebiyle” olduğuna yönelik tespite, gerekse iddianamede “nöbet değişimi esnasında” tartışmanın çıktığına yönelik anlatım dikkate alındığında, tartışma ve kavganın askerlik hizmet ve göreviyle ilgili olduğu, bu haliyle 353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu'nun 9. maddesi uyarınca askeri mahkemelerin görevli olduğu, aynı Kanun’un 17. maddesindeki “Askeri mahkemelerde yargılamayı gerektiren ilginin kesilmesi, daha önce işlenen suçlara ait davalara bu mahkemelerin bakma görevini değiştirmez.” düzenlemesi karşısında askeri mahkemelerin görevinin devam ettiği açıklanarak, sanığı yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası, 5. Kolordu Komutanlığı Askeri Mahkemesi’ne gönderilmiştir.

 

5. KOLORDU KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 18.12.2014 gün ve E:2014/1865, K:2014/1343 sayıyla, suç tarihi itibariyle başlangıçta sanığın asker kişi olması nedeniyle davaya bakmaya askeri yargı yeri görevli olmakla birlikte, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 86 ve 87. maddelerinde düzenlenen “kasten yaralama” suçunun askeri bir suç olmadığı gibi, askeri bir suça da bağlı bulunmadığı, sanığın 26.09.2013 tarihinde terhis olduğu, böylece askeri mahkemede yargılanmasını gerektiren ilginin 26.09.2013 tarihi itibariyle kesildiği açıklanarak, sanığı yargılama görevinin adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeyerek kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, 5. Kolordu Komutanlığı Askeri Savcılığı’nca, Mahkememize gönderilmiştir.

 

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler; Şuayip ŞEN, Kenan YUMUŞAK, Osman ATALAY, Yusuf Tamer ÇETİN, Mehmet AVCIOĞLU ve Sevilay TEMİZYÜREK BATIR’ın katılımlarıyla yapılan 28.09.2015 günlü toplantısında;

I-İLK İNCELEME: Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun'da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmediği, adli ve askeri yargı yerleri arasında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu anlaşıldığından, esasın incelenmesine oybirliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim G. Fatma BÜYÜKEREN’in, davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Uğurtan ALTUN’un adli yargı, Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Mehmet YAYLA’nın davanın çözümünün adli yargı yerinin görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

 

Anayasanın  “askeri yargı” yı düzenleyen 145 nci maddesinde asker kişilerin “askeri mahallerde” işledikleri suçlara bakmanın askeri mahkemelerin görevinde olduğu belirtilmişken; 12.9.2010 tarihinde yapılan halkoylaması sonucu kabul edilip, 23.9.2010 gün ve 27708 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5982 sayılı Yasa’nın 15. maddesi ile yapılan değişiklik ile maddenin birinci fıkrasında, “Askeri yargı, askerî mahkemeler ve disiplin mahkemeleri tarafından yürütülür. Bu   mahkemeler;  asker   kişiler   tarafından   işlenen  askerî  suçlar  ile bunların asker kişiler aleyhine veya askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidir. Devletin güvenliğine, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlara ait davalar her halde adliye mahkemelerinde görülür.

            Savaş hali haricinde, asker olmayan kişiler askeri mahkemelerde yargılanamaz” denilmek suretiyle  “askeri mahallerde” unsuru madde metninden çıkarılmıştır.

 

353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu'nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmekte iken, maddenin “….askeri mahallerde….” ibaresi Anayasa Mahkemesi’nin 26.6.2012 tarih ve 28335 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 15.3.2012 gün ve E:2011/30, K:2012/36 sayılı kararı ile iptal edilmiştir.

 

“Askeri suç” ise, öğretide ve uygulamada;

            a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

            b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu'nda kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar, 

            c) Türk Ceza Kanunu'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir.

 

Aynı Yasa’nın 13.10.1996 gün ve 22786 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4191 sayılı Yasa’yla değişik 17. maddesinde; “askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesi, daha önce işlenen suçlara ait davalara bu mahkemelerin bakma görevini değiştirmez. Ancak suçun askeri bir suç olmaması askeri bir suça bağlı bulunmaması ve sanık hakkında kamu  davası  açılmamış

olması halinde askeri mahkemenin görevi sona erer” denilmekte iken, maddenin "... ve sanık hakkında kamu davası açılmamış olması ..." tümcesi Anayasa Mahkemesi'nin 11.3.2000 gün ve 23990 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1.7.1998 gün ve E:1996/74, K:1998/45 sayılı kararı ile iptal edilmiştir.

 

Buna göre, askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesi, daha önce işlenen suçlara ait davalara bu mahkemelerin bakma görevini değiştirmez. Ancak yüklenen suçun askeri bir suç olmaması, askeri bir suça bağlı bulunmaması halinde, askeri mahkemenin görevinin sona ereceği açıktır. İptal kararı nedeniyle, sanık hakkında kamu davasının açılmış olup olmamasının bir önemi bulunmamaktadır.

 

Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında, adli yargı yerince verilen görevsizlik kararında, olay tarihinde sanığın asker kişi, yüklenen eylemin de askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olduğu ve  353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu'nun  17. maddesin-deki “Askeri mahkemelerde yargılamayı gerektiren ilginin kesilmesi, daha önce işlenen suçlara ait davalara bu mahkemelerin bakma görevini değiştirmez.” düzenlemesi nedeniyle sanığın terhis olmasının durumu değiştirmeyeceği gerekçesine yer verilmiş ise de, sanığa yüklenen eylemin Türk Ceza Kanunu’nda düzenlendiği, Askeri Ceza Kanunu’nda bu suça ilişkin bir düzenlemenin bulunmadığı, bu nedenle “askeri suç” olmadığı kuşkusuzdur. Sanığın yargılama aşamasında terhis edildiği de dosyada bulunan bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır.

 

353 sayılı Yasa'nın 17. maddesinde, askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesiyle daha önce işlenen suçlara ait davalara bu mahkemelerin bakma görevinin değişmeyeceği, ancak suçun askeri bir suç olmaması askeri bir suça bağlı bulunmaması durumunda, askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesiyle, askeri mahkemenin görevinin sona ereceği düzenlenmiş bulunduğundan ve somut olayda sanığa yüklenen eylemin askeri suç olmadığı anlaşıldığından, 353 sayılı Yasa’nın 17. maddesi uyarınca davanın adli yargı yerinde görülmesi ve Kırklareli 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

 

SONUÇ: Davanın çözümünde ADLİ YARGI yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Kırklareli 2. Asliye Ceza Mahkemesinin 1.8.2014 gün ve E:2014/372, K:2014/372 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 28.09.2015 gününde OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

 

Başkan Serdar ÖZGÜLDÜR

Üye Şuayip ŞEN                                           Üye Yusuf Tamer ÇETİN

Üye Kenan YUMUŞAK                 Üye Mehmet AVCIOĞLU

Üye Osman ATALAY                 Üye Sevilay TEMİZYÜREK BATIR