Hukuk Bölümü 2001/66 E., 2001/98 K.

  • DAVA KONUSUNUN AYNI OLMASI
  • TAPU TESCİL İŞLEMİNİN İPTALİ
  • TESPİT KOMİSYONU İŞLEMİ
  • 442 S. KÖY KANUNU [ Madde 11 ]
  • 442 S. KÖY KANUNU [ Madde 9 ]
  • 442 S. KÖY KANUNU [ Madde 10 ]
  • 2247 S. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİNİN KURULUŞ VE İŞLEYİŞİ HAK... [ Madde 14 ]
  • 2247 S. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİNİN KURULUŞ VE İŞLEYİŞİ HAK... [ Madde 27 ]
  • "İçtihat Metni"

    OLAY : Antalya İli, Kemer İlçesi, Çamyuva Köyü, Kuzdere Mevkiinde yer alan 87.710 m2'lik 1063 sayılı parsel, kadastroca çay mecrası olarak Hazine adına tespit edilmiş ve bu tespitin kesinleşmesi üzerine de 16.4.1981 tarihinde tapuya tescil edilmiştir.

    Daha sonra kurulmuş olan Kuzdere Köyü Muhtarlığınca 6.8.1990 günlü dilekçe ile başvuruda bulunulması üzerine, Köy Yerleşme Alanı Tespit Komisyonunun 19.2.1991 tarih ve 2 sayılı kararı ile, 1063 sayılı parsel köy yerleşim alanı olarak tespit edilmiş; Köy Yerleşme Planının Valilikçe onaylanması üzerine sözkonusu parsel, 6.6.1991 tarihinde Kuzdere Köyü Tüzel Kişiliği adına ifrazen tapuya tescil edilmiştir.

    A) Davacılar vekilince, 1063 sayılı parselin Köy Yerleşme Alanı olarak tespitine ilişkin 19.2.1991 tarih ve 2 sayılı tespit komisyonu kararının ve buna dayalı olarak Kuzdere Köyü Tüzel Kişiliği adına 6.6.1991 tarihinde tapuya yapılan tescil işleminin iptalleri istemiyle, idari yargı yerinde dava açılmıştır.

    ANTALYA İDARE MAHKEMESİ; 30.11.1993 gün ve E: 1991/1370, K: 1993/1334 sayı ile, mahallinde yapılan bilirkişi incelemeli keşif sonucunda düzenlenen bilirkişi raporunda: 1063 sayılı parselin Köy Yerleşim Alanı olarak belirlenmesinin uygun olduğu sonucuna varıldığı; taraflarca sözkonusu bilirkişi raporuna itiraz edilmediği; ancak, davacılar vekilince bilirkişi raporuna karşı verilen 22.10.1993 günlü dilekçede köy muhtarlığının dağıtım işleminin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmüş ise de, dağıtım işleminin hem davanın hem de bilirkişi incelemesinin dışında kaldığı; nitekim, davacılar vekilinin 24.11.1993 günlü dilekçesinde, dağıtım işlemleriyle ilgili dava açıldığının belirtildiği; dava dosyası ve bilirkişi raporunun incelenmesinden, 1063 sayılı parselin 442 sayılı Köy Kanunu'na 3367 sayılı Kanunla eklenen Ek 9-10 ve 11. maddelere göre Köy Yerleşim Alanı olarak belirlenmesinde hukuka ve kamu yararına aykırılık bulunmadığı;

    Buna dayalı olarak tapuya yapılan tescil işleminin iptali isteminin ise, Medeni Kanun'un 935. maddesi uyarınca görüm ve çözümünde adli yargının görevli olduğu gerekçesiyle, davanın tespit komisyonu kararına yönelik kısmının ESAS YÖNÜNDEN, tescil işlemine yönelik kısmının ise GÖREV YÖNÜNDEN REDDİNE karar vermiş; bu karar, DANIŞTAY SEKİZİNCİ DAİRE'nin 3.7.1996 gün ve E: 1994/6474, K: 1996/2017 sayılı kararıyla onanmak suretiyle kesinleşmiştir. (Bu arada, Yavuz Kahraman, Ahmet Karakoyunlu ve Nezahat Güç vekili Av. Gürkut Acar tarafından, 1063 sayılı parselin ihtiyaç sahipliği belirlenen köylülere tahsis ve dağıtımının iptali istemiyle Kuzdere Köyü Muhtarlığı aleyhine açılan davada; ANTALYA 1. İDARE MAHKEMESİ'nce, 12.6.1997 gün ve E: 1993/1353, K: 1997/635 sayı ile, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle DAVANIN REDDİNE karar verilmiştir.)

    B) 1- Davacılar vekilince, Çamyuva Köyü 1063 parsel sayılı taşınmazın T. Sani 1288 tarih 88 no'lu tapu kaydına istinaden müvekkili Şadi Kaya'nın tasarruf ve zilyedliği altında bulunduğunu ileri sürerek, Kuzdere Köyü sakinleri davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile müvekkili adına tapuya tesciline karar verilmesi istemiyle, 21.4.1993 gününde; (Antalya 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 16.11.1993 gün ve E: 1993/294, K: 1993/826 sayılı yetkisizlik kararı ile Kemer Asliye Hukuk Mahkemesi'ne gönderilmiştir.)

    2- Davacılar vekilince, 1063 sayılı parselin Köy Tüzelkişiliğince özel kişilere yapılan tahsisin iptali ile taşınmazın Köy Tüzelkişiliği adına tapuya tesciline karar verilmesi istemiyle, 7.11.1996 tarihinde; (Kemer Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2.7.1998 gün ve E: 1996/218, K: 1998/251 sayılı kararıyla, aynı Mahkeme'nin E: 1994/119 sayılı dosyası ile birleştirilmiştir.)

    3- Davacılar vekilince, davalı 37 köy sakininin gerçek ihtiyaç sahibi olmadığı ileri sürülerek, yapılan tahsislerin ve buna dayalı olarak davalılara verilen tapuların iptaline ve müvekkili adına tapuya tesciline karar verilmesi istemiyle, 7.11.1997 tarihinde (Kemer Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 12.3.1998 gün ve E: 1997/232, K: 1998/151 sayılı kararıyla, aynı Mahkemenin E: 1996/218 sayılı dava dosyası ile birleştirilmiştir.) adli yargı yerinde davalar açılmıştır.

    KEMER (ANTALYA) ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ; 18.3.1999 gün ve E: 1994/119, K: 1999/61 sayı ile, 1063 sayılı parselin Hazine adına tapulaması 16.4.1981 tarihinde kesinleştiğinden, tapu iptali davasının 10 yıllık hak düşürücü süre dolduktan sonra açıldığı; sözkonusu taşınmazın ada ve parsellere bölünüp köylülere dağıtılmasının idari işlem niteliği taşıdığı ve bu işlemin iptali istemiyle açılan davanın Antalya 1. İdare Mahkemesi'nce, E: 1993/1353, K: 1997/635 sayılı kararla, işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından reddine karar verildiği; oysa tahsis sonucu oluşan tapu kaydının iptaline hükmedilebilmesi için öncelikle tahsis işleminin idare mahkemesince iptal edilmiş olması gerektiği; köy tüzelkişiliğince köylülere arsa dağıtımı idari tasarruf olduğundan Mahkemenin görev alanı dışında kaldığı gerekçesiyle, Hazine adına olan tapu kaydının iptali talebinin SÜRE YÖNÜNDEN, dağıtım (tahsis) işleminin idare mahkemesi kararı ile iptal edildiği kanıtlanamadığından dağıtım yoluyla oluşan tapuların iptali talebinin ESAS YÖNÜNDEN, parsel dağıtımı (tahsis) işleminin iptali talebinin ise GÖREV YÖNÜNDEN REDDİNE karar vermiş; bu karar, YARGITAY 7. HUKUK DAİRESİ'nin 8.2.2000 gün ve E. 1999/4199, K: 2000/535 sayılı kararıyla onanmak suretiyle kesinleşmiştir.

    Davacılar vekilince, 27.3.2000 günlü dilekçe ile, Antalya İdare Mahkemesi'nin E. 1999/1370, K: 1993/1334 sayılı ve Kemer Asliye Hukuk Mahkemesi'nin E: 1994/119, K: 1999/61 sayılı görevsizlik kararları nedeniyle 2247 sayılı Yasa'nın 14. maddesine göre doğduğunu öne sürdüğü olumsuz görev uyuşmazlığının giderilmesi istemiyle başvuruda bulunulması üzerine, adli yargı dosyası Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderilmiş olup, Başkanlık yazısı ile idari yargı dosyasının gönderilmesi istenilmiş ise de, Antalya 1. İdare Mahkemesi'nin 10.10.2001 günlü cevabi yazısında Mahkemece gönderildiği yerden temin edilemediği bildirilmiştir.

    İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü'nün, Ali HÜNER'in Başkanlığında, Üyeler: Dr. Mustafa KILIÇOĞLU, Ümran SAYIŞ, Bekir AKSOYLU, Mustafa BİRDEN, Turgut ARIBAL ve Hıfzı ÇUBUKLU'nun katılımlarıyla yapılan 24/12/2001 günlü toplantısında, Raportör-Hakim İsa YEĞENOĞLU'nun 2247 sayılı Yasa'da öngörülen koşulları taşımayan başvurunun reddi gerektiği yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Danıştay Savcısı Emin Celalettin ÖZKAN'ın başvurunun reddi gerektiğine ilişkin açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

    USULE İLİŞKİN İNCELEME:

    2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun'un 14. maddesine göre, olumsuz görev uyuşmazlığının bulunduğunun ileri sürülebilmesi için: adli, idari veya askeri yargı mercilerinden en az ikisinin tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davada kendilerini görevsiz görmeleri ve bu yolda verdikleri kararın kesin veya kesinleşmiş olması gerekmekte; bu uyuşmazlığın giderilmesi istemi ise, hukuk uyuşmazlıklarında ancak davanın taraflarınca ileri sürülebilmektedir. Aynı Yasa'nın 27. maddesinde ise, Uyuşmazlık Mahkemesi'nin, uyuşmazlık çıkarmaya veya görev uyuşmazlıklarına ilişkin istemleri önce şekil ve süre açısından inceleyeceği; yöntemine uymayan veya süresi içinde ileri sürülmemiş istemleri reddedeceği kuralına yer verilmektedir.

    Olayda, idari yargı yerinde açılan, 1063 sayılı parselin köy yerleşme alanı olarak tespitine ilişkin tespit komisyonu işlemi ile köy tüzelkişiliğince hak sahiplerine yapılan dağıtım (tahsis) işlemine yönelik iptal davaları ESAS YÖNÜNDEN reddedilmiş ve köy tüzelkişiliği adına tapuya yapılan tescilin iptaline yönelik davada ise GÖREVSİZLİK kararı verilmiş; buna karşılık, adli yargı yerinde açılan, Hazine adına olan tapu kaydının iptali davası SÜRE YÖNÜNDEN ve dağıtım yoluyla şahıslar adına oluşan tapuların iptali davası ESAS YÖNÜNDEN reddedilmiş, köy tüzelkişiliğince hak sahiplerine yapılan dağıtım (tahsis) işleminin iptaline yönelik davada ise GÖREVSİZLİK kararı verilmiştir.

    Buna göre adli ve idari yargı yerlerinde konusu aynı olan dava, köy tüzelkişiliğince hak sahiplerine yapılan dağıtım (tahsis) işleminin iptaline yönelik bulunan dava olup; bu davada, adli yargı yerince görevsizlik kararı verilmiş olmasına karşılık, idari yargı yerince verilen karar davanın esastan reddine ilişkin olduğundan, ortada olumsuz görev uyuşmazlığı doğmasına neden olacak şekilde idari yargı yerince göreve ilişkin olarak verilmiş bir karar bulunmadığı gibi, bu konuya ilişkin idari yargı kararı (Antalya 1. İdare Mahkemesi'nin E: 1993/1353, K: 1997/635 sayılı kararı) görev uyuşmazlığına konu dahi edilmemiştir.

    Görev uyuşmazlığına konu edilen adli ve idari yargı kararlarında ise, davanın konusunun aynı olması koşulunun varlığından sözetmek olanaksızdır. Açıklanan nedenlerle, 2247 sayılı Yasa'nın 14. maddesinde öngörülen koşulları taşımayan başvurunun, anılan Yasa'nın 27. maddesi uyarınca reddi gerekmektedir.

    SONUÇ : 2247 sayılı Yasa'nın 14. maddesinde öngörülen koşulları taşımayan BAŞVURUNUN, aynı Yasa'nın 27. maddesi uyarınca REDDİNE, 24.12.2001 gününde KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ İLE karar verildi.