Vekili                    : Av. O.Ö.

Davalı                   : Ankara Valiliği ( Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü)

 O  L  A  Y  : Davacı vekili  dava dilekçesinde müvekkilinin, Ankara Ticaret Odasının 16/10/2006 tarih ve 228372 sicil No’lu üyesi olduğunu, tacir olarak Optisyenlik işi ile ilgili ticari faaliyetini sürdürdüğünü,  işyerinde sadece gözlük camı ve reçeteli lens satışı yapmak, gözlük çerçevesi satmak işlerini gerçekleştirdiğini, 22/06/2004 tarih ve 5193 sayılı Yasa ile bu işle ilgili kişilere optisyen unvanının verilmiş olduğunu; Ankara Valiliği Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü Mutabakat Komitesinin 20.08.2007 tarih ve 2007/1a-b sayılı kararı ile müvekkilinin, Ankara Kuyumcular ve Saatçiler Odasına bulunan üyeliğinin devamına,  Ankara Ticaret Odasında bulunan üyeliğinin iptali yönündeki talebinin uygunluğuna karar verildiğini;  usul ve yasaya aykırı olan kararın iptalini talep ettiklerini; müvekkilinin kayıt zorunluluğu olduğu düşünülen Kuyumcular ve Saatçiler Odası’nın 5362 sayılı yasa gereği kurulduğunu,  bahsi geçen odanın, ekonomik faaliyetini sermayesi ile birlikte bedeni çalışmasına dayandıran ve kazancı tacir veya sanayici niteliğini kazandırmayacak miktarda olan, basit usulde vergilendirilen ve işletme hesabına göre deftere tabi olanlar ile vergiden muaf bulunanlardan Vergi Usul Kanunundaki nakdi limitleri aşmayan esnaf ve sanatkarları üye olarak kabul edebileceğini; bu odaya 5362 sayılı yasanın esnaf ve sanatkarlar için kayıt zorunluluğu getirmekte olduğunu, müvekkilinin tacir olması sebebiyle bahsi geçen odaya kayıt zorunluluğunun bulunmadığını; diğer taraftan yine 5193 sayılı Yasa gereği Optisyenlerin, Optisyenlik yaptıkları sürece müesseselerinde başka bir iş yapamayacağını,  buna göre müvekkilin kayıt zorunluluğu bulunduğu bildirilen Kuyumcular ve Saatçiler Odasına kaydını gerektirir kuyumculuk veya saatçilik işleri ile ilgili faaliyetin, bahsi geçen yasa tarafından yasaklanmış olduğunu, buna göre müvekkilin uzak-yakın ilgisinin olmadığı bir mesleki faaliyet gurubuna dahil edilmesinin de yasaya aykırı olduğunu; Türk Ticaret Kanununun 1463. maddesi, 507 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Kanununun 6. maddesi ile bu kanunu mülga eden 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanununun 63. maddesinde düzenlenen Esnaf ve Sanatkar ile Tacir ve Sanayiciyi Belirleme Koordinasyon Kurulunun 11/06/2002 tarih ve 24782 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan 11 sayılı kararı ile optisyenliğin, esnaf ve sanatkar meslek kolları arasında sayılmadığını ifade ederek sonuç itibariyle;  Ankara Valiliği Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü Mutabakat Komitesinin 20/08/2007 tarih ve 2007/1 a ve b sayılı kararının iptali ile müvekkilinin Ankara Ticaret Odasında bulunan üyeliğinin devamına karar verilmesi istemiyle 4.9.2007 tarihinde adli yargı yerinde dava açmıştır.

      ANKARA 9. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 14.11.2007 gün ve E:2007/330, K:2007/466 sayı ile; yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve tüm dosya kapsamına göre, davanın Ankara Ticaret Odası üyesi olan davacının Ankara Ticaret Odasında bulunan üyeliğinin iptali yönündeki talebinin uygunluğuna ilişkin Ankara Valiliği Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğünün 16.08.2007 tarih ve 2007-1/a ve b sayılı kararının iptali ile davacının Ankara Ticaret Odasında bulunan üyeliğinin devamına karar verilmesi istemine ilişkin olduğu, anılan kararda  tarafların  10  gün  içinde  yetkili  Asliye Hukuk Mahkemesi’ne itiraz edebileceklerinin

belirtildiği ancak bu süre içinde itirazda bulunulmayarak Mahkemelerinde karar iptali davası açılmış olduğu,  Davalı İdare tarafından mevcut yasal düzenlemelere dayanılarak davacının Ankara Ticaret Odasında bulunan üyeliğinin iptali işleminin, kamu gücüne dayalı, resen ve tek yanlı olarak tesis edilen bir idari işlem niteliği taşıdığında  kuşku bulunmadığı,  2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 2/1-b maddesinde, İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları ihlal edilenler tarafından açılan tam yargı davalarının idari yargı dava türleri arasında sayılmış olduğu,  buna göre, davacının Ankara Ticaret Odasında bulunan üyeliğinin iptali yolundaki idari işleminden dolayı kişisel hakkın ihlal edildiği nedeniyle açılan ve 2577 sayılı Yasa’nın 2/1-b maddesi kapsamında bulunan tam yargı davasının görüm ve çözümünde idari yargının görevli bulunduğu gerekçesiyle dava dilekçesinin yargı yolu bakımından reddine karar  vermiş,  bu karar kesinleşmiştir.

       Davacı vekili bu defa, Ankara Valiliği Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü Mutabakat Komitesinin 20/08/2007 tarih ve 2007/1 a ve b sayılı kararının iptali istemiyle 8.2.2008 tarihinde idari yargı yerinde dava açmıştır.

      ANKARA 14. İDARE MAHKEMESİ; 19.11.2008 gün ve E: 2008/163, K: 2008/1558 sayı ile, davanın, Ankara İli, Keçiören İlçesi, Etlik Gn. Dr. Tevfik Sağlam Caddesi 7/c adresinde optisyen olarak faaliyet gösteren davacının "Ankara Kuyumcular ve Saatçiler Odasında bulunan üyeliğinin devamına, Ankara Ticaret Odasında bulunan üyeliğinin iptali yönündeki talebin uygunluğuna" yönelik Ankara Valiliği Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü Mutabakat Komisyonu'nun 12.04.2007 tarih ve 2007/1-b sayılı kararının iptali istemiyle açılmış bulunduğu; 2577 sayılı Kanun'un 14/3-(a) maddesinde "görev" ilk inceleme konuları arasında gösterilmiş, 15/1-(a) maddesinde de, adli ve askeri yargının görevli olduğu konularda açılan davaların reddine karar verileceğinin belirtildiği; 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu'nun 64. maddesinde; "Bu Kanuna tabi odalar arasında veya bu odalar ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği bünyesindeki odalar arasında üye kayıt zorunluluğu bakımından çıkacak anlaşmazlıkları çözümlemek üzere il ve ilçelerde mutabakat komiteleri kurulur. Bu komiteler anlaşmazlıkları, Esnaf ve Sanatkarlar ile Tacir ve Sanayiciyi Belirleme Koordinasyon Kurulunun belirleyeceği esaslar dahilinde çözüme kavuştururlar.

Mutabakat komiteleri;

a) Bu Kanuna tabi odalar arasında üye kayıt zorunluluğu bakımından çıkacak anlaşmazlıkları çözümlemek üzere, İl ve İlçelerde mülki amirin başkanlığında ilgili odaların ve birliğin birer temsilcisinden oluşur, oyların eşitliği halinde başkanın oyu iki sayılır.

b) Bu Kanuna tabi odalar ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği bünyesindeki odalar arasında üye kayıt zorunluluğu bakımından çıkacak anlaşmazlıkları çözümlemek üzere, il ve ilçelerde mülki amirin başkanlığında illerde birlik, ilçelerde ilgili oda ile ticaret veya ticaret ve sanayi odalarının birer temsilcisinden oluşur.

Komite kararlarına karşı ilgililer tarafından on gün içinde yetkili Asliye Hukuk Mahkemesine itiraz edilebilir." hükmüne yer verildiği; dava dilekçesi ve eklerinin incelenmesinden, dava konusu 12.04.2007 tarih ve 2007/1/b sayılı işlemin Ankara Valiliği Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü Mutabakat Komitesi tarafından tesis edildiği anlaşılmakta olup, yukarda anılan Kanun hükmüne göre; uyuşmazlığın çözümünün adli yargının görevinde olduğu sonucuna varıldığı gerekçesiyle,  davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 15/1-a maddesi hükmü uyarınca görev yönünden reddine karar vermiş, bu karar kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Ahmet AKYALÇIN’ın Başkanlığında, Üyeler: Mahmut BİLGEN, Erdoğan BUYURGAN, Sıddık YILDIZ, Nüket YOKLAMACIOĞLU, Muhittin KARATOPRAK ve Sedat ÇELENLİOĞLU’nun katılımlarıyla yapılan 06.06.2011 günlü toplantısında:

 l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacı vekilinin istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece, adli yargı dosyası da temin edilmek suretiyle Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oybirliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ : Raportör-Hakim Taşkın ÇELİK’in, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Dr. İlknur ALTUNTAŞ ile Danıştay Savcısı Mehmet AKKAYA’nın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ :

Dava, Ankara Valiliği Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü Mutabakat Komitesinin  16.8.2007 tarih, 2007/1-b sayılı toplantısında alınan ve  davacının  Ankara Kuyumcular ve Saatçiler Odasında bulunan üyeliğinin devamına, Ankara Ticaret Odasında bulunan üyeliğinin iptaline ilişkin  kararının iptali isteminden ibarettir.

7.6.2005 tarih ve 5362 Sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşlar Kanunu’nun “Amaç” başlıklı 1. maddesinde “Bu Kanunun amacı; esnaf ve sanatkârlar ile bunların yanlarında çalışanların meslekî ve teknik ihtiyaçlarını karşılamak, meslekî faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlerine uygun olarak gelişmelerini ve meslekî eğitimlerini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleriyle ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hâkim kılmak, meslek disiplini ve ahlâkını korumak ve bu maksatla kurulan tüzel kişiliğe sahip kamu kurumu niteliğindeki esnaf ve sanatkârlar odaları ile bu odaların üst kuruluşu olan birlik, federasyon ve Konfederasyonun çalışma usûl ve esaslarını düzenlemektir.”;

      “Mutabakat komiteleri” başlıklı  64. maddesinde  “ Bu Kanuna tabi odalar arasında veya bu odalar ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği bünyesindeki odalar arasında üye kayıt zorunluluğu bakımından çıkacak anlaşmazlıkları çözümlemek üzere il ve ilçelerde mutabakat komiteleri kurulur. Bu komiteler anlaşmazlıkları, Esnaf ve Sanatkâr ile Tacir ve Sanayiciyi Belirleme Koordinasyon Kurulunun belirleyeceği esaslar dahilinde çözüme kavuştururlar.

                   Mutabakat komiteleri; 

                  a) Bu Kanuna tabi odalar arasında üye kayıt zorunluluğu bakımından çıkacak anlaşmazlıkları çözümlemek üzere, İl ve ilçelerde mülkî amirin başkanlığında ilgili odaların ve birliğin birer temsilcisinden oluşur, oyların eşitliği halinde başkanın oyu iki sayılır.

                  b) Bu Kanuna tabi odalar ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği bünyesindeki odalar arasında üye kayıt zorunluluğu bakımından çıkacak anlaşmazlıkları çözümlemek üzere, il ve ilçelerde mülki amirin başkanlığında illerde birlik, ilçelerde ilgili oda ile ticaret veya ticaret ve sanayi odalarının birer temsilcisinden oluşur.

                  Komite kararlarına karşı ilgililer tarafından on gün içinde yetkili Asliye Hukuk Mahkemesine itiraz edilebilir. Mahkemenin kararı kesindir. Kesinleşen mahkeme kararı üzerine ilgili sicil müdürlükleri kayıtlarında gerekli işlemi yapmak zorundadırlar.”  hükümlerine yer verilmiştir.

      Olayda,  Ankara İli, Keçiören İlçesi, Etlik Gn. Dr. Tevfik Sağlam Caddesi 7/C adresinde O.Ö. ünvanıyla  faaliyet gösteren davacının,  27.4.2007 tarihli dilekçe ile Ankara Valiliği Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü Mutabakat Komitesine başvurarak, Ankara Ticaret Odasının 228372 sicil numaralı üyeliğinin yanı sıra, Ankara Kuyumcular ve Saatçiler Odasının da üyesi olduğunu belirterek; Ankara Kuyumcular ve Saatçiler Odası üyeliğinin iptal edilip, Ankara Ticaret Odası üyeliğinin devamını talep ettiği; Ankara Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliğinin düzenlediği istihbarat raporunda, davacının gözlükçü olarak kayıtlı bulunduğu, hali hazır durumunun  esnaf  niteliğinde  olduğu  anlaşıldığından,  (Ticaret Odası Kaydın Şahıs Olması)

 Ticaret Sicili ve Ticaret Odası kaydının silinmesi ile Esnaf Odası ve Esnaf Sicil Kaydının devamına karar verilmesi gerektiği kanaatine varıldığının belirtildiği; Mutabakat Komitesince 16.8.2007 tarih, 2007/1-b sayılı toplantıda, davacı A.A.’ün, Ankara Kuyumcular ve Saatçiler Odasında bulunan üyeliğinin devamına, Ankara Ticaret Odasında bulunan üyeliğinin iptaline karar verildiği, Mutabakat Komitesinin söz konusu kararının,  Ankara Valiliği Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü’nün 20.08.2007 tarih ve 32996 sayılı  üst yazısı ile  davacıya gönderilmesi üzerine, davacı vekili tarafından, Ankara Valiliği Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü Mutabakat Komitesinin 16.8.2007 tarih,  2007/1-b sayılı toplantısında alınan ve  müvekkilinin Ankara Kuyumcular ve Saatçiler Odasında bulunan üyeliğinin devamına, Ankara Ticaret Odasında bulunan üyeliğinin iptaline ilişkin  kararının iptali istemiyle   bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

Bu durumda; 5362 Sayılı Kanunun  64. maddesinde yer alan, Komite kararlarına karşı ilgililer tarafından on gün içinde yetkili Asliye Hukuk Mahkemesine itiraz edilebileceğine ilişkin hüküm dikkate alındığında, dava konusu işleme  karşı Asliye Hukuk Mahkemelerine başvurulabileceği sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle Asliye Hukuk Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

 S O N U Ç : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Ankara 9. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce verilen 14.11.2007 gün ve E: 2007/330, K: 2007/466 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 06.06.2011 gününde OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.