OLAY : Davalı işyerinde müdür vekili olarak çalışan davacı; iş aktinin, personel yönetmeliğinin 3. ve 36. maddelerine göre feshedildiğini ileri sürerek, haksız olan bu fesih nedeniyle kıdem tazminatı, ihbar tazminatı vs. gibi alacakları doğduğundan bahisle 215.735 liralık alacağın davalıdan tahsili istemiyle davalı aleyhine Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi`

`ne alacak davası açmıştır.

Ürgüp Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi: yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen rapora göre, davanın kısmen kabulüne karar vermiştir.

Kararın, davalı tarafından temyizi üzerine Yargıtay 9. Hukuk Dairesi: 30.12.1982 gününde, 1982/9164-10341 sayı ile; davacı ile davalı arasındaki ilişkinin hizmet aktini değil statü hukukunu ilgilendirdiği, davaya bakmanın iş mahkemesinin görevine girmediği, görevsizlik kararı verilmesi gerekirken esasa karar vermenin bozmayı gerektirdiği görüşü ile hükmü görev yönünden bozmuştur.

Ürgüp Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi, bozmaya uyarak yaptığı yargılama sonunda: 13.4.1983 gününde 1983 (50-58 sayı ile; davada İdari Yargı yeri görevli bulunduğundan mahkemelerinin görevsizliğine karar vermiştir. Karar Yargıtay`

`ca onanarak kesinleşmiştir.

Bu kez davacı; 14.11.1983 günlü dilekçe ile dosyanın görevli mahkemeye gönderilmesini istemiş, dosya Ürgüp Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi`

`nin bir yazısı ile Kayseri İdare Mahkemesi`

`ne intikal etmiş ve dosya bu mahkemenin 1983/549 esasına kaydedilmiştir.

Kayseri İdare Mahkemesi: 30.11.1983 gününde, 1983/549-324 sayı ile; 2834 Sayılı Yasa uyarınca özel hukuk hükümlerine tabi Tarım Satış Kooperatifleri Birliği Personelinin statülerine ilişkin uyuşmazlıklarının çözümünün Adli Yargı yerlerinin görevi içinde olduğu, ayrıca idari davanın; 2577 Sayılı Yasa`

`nın 3. maddesine uygun olarak düzenlenen dilekçeler ile açılabileceği, ortada anılan maddeye uygun olarak düzenlenmiş bir dava dilekçesinin de bulunmadığı belirtilerek dosya esasının kapatılmasına ve dosyanın yerine iadesine karar vermiştir.

Davacı vekilinin; oluştuğunu ileri sürdüğü olumsuz görev uyuşmazlığının çözümünü 15.5.1985 günlü dilekçe ile istemesi üzerine, konu ile ilgili evrak ve dava dosyası Ürgüp Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi`

`nin 16.5.1985 günlü, 1983/50 sayılı yazısı ile Uyuşmazlık Mahkemesi`

`ne gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Türk Ulusu adına Yargı yetkisini kullanan Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü; Servet Tüzün`

`ün Başkanlığı`

`nda, Şerafettin Seyhun, Gönen Eriş, Şafak Sancar, Erol Çırakman, Uzdem Akyüz ve İlhan Köseoğlu`

`nun katılmaları ile yaptığı, 10.7.1985 günlü toplantıda, geçici raportör Danıştay Tetkik Hakimi M. İlhan Dinç`

`in raporu ile dosyadaki belgeler ve Danıştay Başsavcılığı ile Cumhuriyet Başsavcılığı`

`nın davada Adli Yargı yerinin görevli olduğu yolundaki yazılı düşünceleri okunduktan; toplantıya, Danıştay Başsavcısı yerine katılan Savcı Mustafa Bumin`

`in yazılı düşünce doğrultusundaki sözlü açıklamaları dinlendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Özün incelenmesine geçmeden önce, yönteme ilişkin bir sorun üzerinde durmak gerekmektedir. Zira; 2247 Sayılı Yasa`

`nın 27. maddesine göre Uyuşmazlık Mahkemesi istemleri önce şekil ve süre açısından inceler ve yöntemine uygun olmayan istemleri bir kararla esasa girmeden reddeder.

Her ne kadar: Adli Yargı yerinde açılan dava sonunda verilen görevsizlik kararı üzerine davacının 14.11.1983 günlü ve dava dosyasının görevli yargı yeri olan İdare Mahkemesi`

`ne gönderilmesi istemini içeren dilekçesi ile dosyanın intikal ettiği İdare Mahkemesi`

`nce, kendisine verilmiş bir dava dilekçesi olmadan yargılamaya devam edilmiş ise de; yapılan yargılamada, bu mahkemece önce görev noktası üzerinde durulup sonuçta, dosya esası kapatılmakla beraber görevsizlik kararı verildiğinden, 2247 Sayılı Yasa`

`nın 14. maddesinde olumsuz görev uyuşmazlığının varlığı için öngörülen koşullar gerçekleşmiş olmakla, başvurunun kabulüne karar verilip görev yönünden esasın incelenmesine geçildi.

Dava; Tarım Satış Kooperatifi müdürü iken iş akti feshedilerek görevine son verilmiş olan davacıya ödenmeyen kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı alacağın tahsili istemine ilişkindir.

2834 Sayılı Kanuna göre kurulan ve son çıkarılan 3188 Sayılı Yasa ile statüleri aynen korunan Tarım Satış Kooperatifleri; bu kanunda yazılı hükümlerden faydalanmak üzere, ortaklarının ekonomik menfaatlerini korumak ve meslek ve geçimleriyle ilgili ihtiyaçlarını sağlamak amacı ile üreticiler tarafından karşılıkla yardım ilkesine dayanan ve tüzel kişiliği olan değişir ortaklık ve tüzel kişiliğe sahip kuruluşlardır. Yine aynı kanun uyarınca bu kooperatiflerin işleri, kanun, ana sözleşme, diğer mevzuat hükümleri, üst kuruluşların talimatları, genel kurul ve yönetim kurulu kararlarına göre yürütülmekte, bu kooperatiflerde görev yapan personelin atama, emeklilik ve görevden çıkarılması gibi hususlar ana sözleşmede gösterilmektedir.

2834 Sayılı Kanuna göre çıkarılan "Tarım Satış Kooperatifleri Daimi Kadro Personel Yönetmeliği`

`nin 92. maddesinde" yönetmeliğin personelle akdedilmiş olan sözleşme mahiyetinde olduğu belirtilmiştir. Bu hükmün verdiği imkan nedeniyledir ki, davacı ile Tekgıda-İş Sendikası arasında imzalanmış Toplu İş Sözleşmesi bulunmaktadır.

Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri Özel Hukuk hükümlerine tabi ve tüzel kişiliği haiz kuruluşlar olup, bu tür kuruluşta müdür vekili olarak görev yapan davacının çalıştığı kurum ile olan ilişkisi hizmet aktine dayalıdır. Nitekim, personel yönetmeliğinin işten çıkış tazminatını düzenleyen 21. maddesi ile, personel ile kurum arasındaki ilişkiyi gösteren 92. madde hükmü de yukarıdaki görüşü doğrulamaktadır.

Şu hale göre; davacının özel hukuk hükümlerine tabi, tüzel kişiliği haiz bir kuruluş olan Tarım Satış Kooperatifinde müdür vekili olarak çalıştığı, Tek Gıda-İş Sendikasında üye bulunduğu, Toplu iş Sözleşmesi`

`nden yararlanıp, Toplu İş Sözleşmesi kapsamında olduğu, bu sözleşme ile öngörülen haklardan olan kıdem tazminatını ve sair mali haklarını dava konusu yaptığı ortadadır.

Tüm bu açıklamalardan anlaşmazlığın; Toplu İş Sözleşmesi kapsamında bulunan ve davalı ile arasında akdi bir ilişki kurulmuş olan davacıya kıdem tazminatının noksan ödenmesinden kaynaklandığı anlaşıldığından, davada Adli Yargı yeri görevli bulunmaktadır.

Açıklanan nedenlerle, davanın Adli Yargı yerinde görülmesine ve Ürgüp Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi`

`nin 13.4.1983 günlü, 1983/50-58 sayılı görevsizlik kararının kaldırılmasına karar verilmelidir.

SONUÇ : Ürgüp Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi ile Kayseri İdare Mahkemesi kararları arasında, 2247 Sayılı Kanun`

`un 14. maddesinde olumsuz görev uyuşmazlığı için öngörülen koşullar gerçekleştiğinden başvurunun kabulüne oybirliğiyle karar verildikten sonra, esasa ilişkin olarak yapılan inceleme sonunda; anlaşmazlığın, niteliğine göre Adli Yargı yerinde çözülmesi gerektiğine, bu nedenle Ürgüp Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi`

`nin 13.4.1983 günlü, 1983/50-58 sayılı görevsizlik kararının kaldırılmasına, 10.7.1985 gününde kesinolarak oybirliğiyle karar verildi.