Hukuk Bölümü 1997/9 E., 1997/6 K.

  • ASKER KİŞİNİN ÖLÜME SEBEBİYET VERMESİ
  • ÖLÜME SEBEBİYET VEREN ASKER
  • TAZMİNAT DAVASI
  • 1602 S. ASKERİ YÜKSEK İDARE MAHKEMESİ KANUNU [ Madde 24 ]
  • "İçtihat Metni"

    OLAY : Davacı vekili, müvekkili H. Y.'ın oğlu B. Y.'ın Samsun'da askerlik görevini yaptığı sırada, aynı yerde asker olan er R. T. tarafından 5.12.1994 tarihinde kasten vurularak öldürülmüş olduğunu ileri sürerek, geride kalanların uğradıkları 502.000.000 lira maddi ve manevi zararın tazmin edilmesi istemiyle 13.10.1995 tarihinde adli yargı yerinde dava açmıştır. ANKARA 28. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 28.2.1996 gün ve E. 95/295, K. 96/119 sayıyla; 1602 sayılı Yasa'nın 2568 sayılı Yasayla değişik 20. maddesi uyarınca davanın çözümünün Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin görevine girdiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, karar temyiz edilmiyerek kesinleşmiştir.

    Davacı vekili aynı istekle 16.9.1996 tarihinde Askeri Yüksek İdare Mahkemesine başvurmuştur.

    ASKERİ YÜKSEK İDARE MAHKEMESİ 2. DAİRESİ: 20.11.1996 gün ve 641-1091 sayıyla; Milli Savunma Bakanlığına karşı açılan davanın süre yönünden reddine, Ramazan Toprak aleyhine açılan davanın 1602 sayılı Yasa'nın 20., 21., ve 24. maddelerinde öngörülen idari eylem sonucu zarara uğrayanların AYİM de ancak ilgili kurum aleyhine tazminat davası açabilecekleri, kişilere karşı AYİM de dava açılamıyacağı hükmü uyarınca, davanın görevden reddine karar vermiştir.

    Davacı vekili tarafından, AYİM Başkanlığına verilen 6.1.1997 tarihli dilekçe ile meydana gelen olumsuz görev uyuşmazlığının giderilmesi için Uyuşmazlık Mahkemesine başvurulması istenilmiş, AYİM'si dosyası genel sekreterliğin 9.1.1997 gün ve 96/1559 sayılı yazı ekinde Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmiştir.

    Böylece, davalı Ramazan Toprak yönünden adli ve askeri yargı yerleri arasında olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuştur.

    İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü, Selçuk TÜZÜN'ün Başkanlığında, O. Hulusi Mustafaoğlu, Ülkü Aydın, Nursel Aymakoğlu, Zafer Kantarcıoğlu, Dr. Erol Alpar ve Halit Karabulut'un katılmaları ile yaptığı 3.2.1997 günlü toplantıda, raportör Hakim Ayten Anıl'ın raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; toplantıya, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı yerine katılan Savcı Erdoğan Güneş ile Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başsavcısı yerine katılan Savcı Malik Göktepe'nin adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki yazılı ve sözlü açıklamaları alındıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü: Milli Savunma Bakanlığı ve öldürme eylemi gerçekleştiren Ramazan Toprak'a karşı tazminat istemiyle açılan davada Ankara 28. Asliye Hukuk Mahkemesinin görevsizlik kararı vermesi üzerine, AYİM 2. Dairesi Milli Savunma Bakanlığına yönelik davanın süreden, Ramazan Toprak'a ilişkin davanın da görev yönünden reddine karar verdiğinden olumsuz görev uyuşmazlığı Ramazan Toprak'a karşı açılan dava nedeniyle meydana gelmiştir.

    1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Yasası'nın 24. maddesinde, kişilerin askeri görevlerle ilgili olarak uğradıkları zararlardan ötürü, bu görevi yerine getiren personel aleyhine değil, sadece bu mahkemede ilgili kurum aleyhine tazminat davası açabilecekleri belirtilmiştir. Bu hüküm uyarınca, Ramazan Toprak'a karşı açılmış olan tazminat davasının AYİM'de görüm ve çözümüne olanak bulunmamaktadır.

    Açıklanan nedenlerle davanın, özel hukuk hükümleri çerçevesinde adli yargı yerinde çözümlenmesi, Ankara 28. Asliye Hukuk Mahkemesinin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

    SONUÇ : Anlaşmazlığın niteliğine göre davanın adli yargı yerinde görülmesi gerektiğine, bu nedenle Ankara 28. Asliye Hukuk Mahkemesinin 28.2.1996 günlü, E. 95/295, K. 96/119 sayılı görevsizlik kararının kaldırılmasına, 3.2.1997 gününde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.