Hukuk Bölümü         1998/74 E.  ,  1998/71 K.
"İçtihat Metni"Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca hazırlanmıştır. İzinsiz olarak kopyalanması ve dağıtılması hukuki sorumluluk gerektirir.

Davacı              : M.S.

Vekili                 : Av. İ.T.

Davalı               : 1)Gebze Belediye Başkanlığı

                            Vekili  : Av. C.Ş.

                            2) Gebze Tapu Müdürlüğü 

OLAY: Davacı Kocaeli İli, Gebze İlçesi 2 nci bölge, Güzeller Mahallesi, Yazı Dolap Mevkiinde tapunun 53 pafta, 312 ada, 14 parsel sayısına kayıtlı8382 m2 lik tarlanın 337/28382 hissesini satın alarak, 1.2.1985 tarihinde adına tapuya tescil ettirmiştir.

Gebze Belediyesince, 3194 sayılı Yasanın 18 inci ve 2981 sayılı Yasanın 10/c maddesine göre yapılan imar düzenlemesi sonucunda hazırlanan dağıtım cet­veline göre kendisine219 m2arsa tahsis edilen davacı, 2.5.1997 günlü dilekçeyle itirazda bulunmuştur. Dağıtım cetvellerine yapılan itirazları görüşen Belediye En­cümeninin 19.8.1997 tarih ve 2966 sayılı kararının 23 üncü sırasında: davacıya 3600/10 sayılı parselde verilen219 m2ye ilave olarak32 m2alacağının 3600/9 sayılı parselden giderilmesine karar verilmiş ise de; tapuda 5.12.1197 tarihinde yapılan tescil sonucunda davacıya dağıtım cetvelinde olduğu gibi, tapunun G22-b19 c3a pafta, 3600 ada, 10 parsel sayısına kayıtlı219 m2arsanın tapusu verilmiştir.

Davacı, Belediyeye yaptığı müracaat üzerine, itirazının kabulü yolundaki en­cümen kararına rağmen aynı kararda birçok itirazın ret edilmiş olması nedeniyle sehven kendisinin talebi de ret edilmiş gibi işlem yapıldığının belirtildiğinden ba­hisle, belediyenin encümen kararına aykırı olarak düzenlediği tapuya dayanak olan işlemlerinin iptali ile tapu kaydının düzeltilmesine karar verilmesi istemiyle Gebze Belediye Başkanlığına karşı, 14.1.1998 gününde idari yargı yerine dava açmıştır.

Sakarya 2. İdare Mahkemesi; 12.2.1998 gün ve 1998/44-56 sayı ile, imar uygulaması sonucunda kendisine eksik yer verildiğinden bahisle itiraz eden davacı­nın, bu itirazı belediye encümenince kabul edildiği halde tapuda düzeltilmediğini ileri sürerek tapu senedinin iptali isteğiyle açtığı bu davanın, Medeni Kanunun 935 inci maddesi uyarınca adliye mahkemesinin görevine girdiği gerekçesiyle görevsiz­lik kararı vermiş; bu karar, temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

Davacı bu kez, eski tapusunda258 m2olan arsası yerine, imar uygulaması sonucunda kendisine219 m2arsa tahsis edilerek tapuya bu şekilde eksik tescil edil­diğinden bahisle, encümen kararına aykırı şekilde düzenlenen tapunun iptali ile tashihine karar verilmesi istemiyle Gebze Belediye Başkanlığı ile Tapu Müdürlü­ğüne karşı 3.4.1998 gününde adli yargı yerinde dava açmıştır.

Gebze 3. Asliye Hukuk Mahkemesi; 26.6.1998 gün ve 1998/760-257 sayı ile davacının talebinin 3194/2981 sayılı Yasalardan kaynaklanan imar uygulama­sına göre yapılan idari tescil işleminin düzeltilmesine yönelik bulunduğu gerekçe­siyle görevsizlik kararı vermiş; bu karar da temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

Davacı vekilinin 16.7.1998 günlü dilekçesi üzerine, adli ve idari yargı dos­yaları Sakarya 2. İdare Mahkemesi Başkanlığının bila tarih ve 1998/44 sayılı yazısı ekinde Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığına gönderilmiş olup, böylece adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasanın 14 üncü maddesinde öngörülen şekilde olumsuz görev uyuşmazlığı dolmuş bulunmaktadır.

İnceleme ve Gerekçe: Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümünün Mustafa Bumin’in Başkanlığında, Üyeler: M. Salim Özer, Ülkü Aydın, Nursel Aymakoğlu, Zafer Kantarcıoğlu, Dr. Erol Alpar ve Halit Karabulut’un katılımlarıyla yapılan 28.12.1998 günlü toplantısında, Raportör-Hâkim İsa Yeğenoğlu’nun davanın çö­zümünde idari yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcı­larca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa Ekinci ile Da­nıştay Savcısı Tülin Özdemir’in davanın çözümünün idari yargının görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra ge­reği görüşülüp düşünüldü:

Dava, 3194/2981 sayılı Yasalara göre, belediyece yapılan imar düzenlemesi sonucunda tapuya hatalı olarak yapılan tescilin dayanağı olan uygulama işlemleri­nin iptali isteminden ibarettir.

3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesinin birinci fıkrasında, “İmar hududu içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazileri malikleri veya diğer hak sahiple­rinin muvafakatı aranmaksızın, birbirleri ile, yol fazlaları ile, kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle birleştirmeye, bunları yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayırmaya, müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtmaya ve resen tescil işlemlerini yaptırmaya belediyeler yetkilidir...” hükmü yer almakta; 2981 sayılı “İmar ve Gecekondu Mevzuatına Ay­kırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler (...) Hakkında Kanunun” değişik 10. mad­desinin (c) bendinde ise, belediyelerce aynı işlemlerin, imar mevzuatına aykırı bina yapılmış, hisseli arsa ve araziler veya özel parselasyona dayalı arazilerde, imar adası veya parseli olabilecek büyüklükteki alanlarda da yapılabileceğine ve aynı yetkiye sahip bulunduğuna işaret edilmektedir.

Olayda, Gebze Belediyesince, anılan imar mevzuatının verdiği yetkiye daya­nılarak, davacının taşınmazının bulunduğu bölgede imar düzenlemesi yapılmış ve buna göre hazırlanan ada dağıtım cetvellerinde belirlenen hak sahipliği esasına göre ilgililer adına resen tapuya tescil işlemi yaptırılmış olup; davacı tarafından, taşın­mazın eski tapu kaydına göre idarece tapuya eksik tecil edilmesine dayanak teşkil eden söz konusu uygulama işlemlerinin iptali istemiyle dava açılmıştır.

Bu durumda ve anılan 3194 sayılı Yasanın ve 18. ve 2981 sayılı Yasanın 10/c maddeleri uyarınca yapılan imar düzenlemesi sonucunda belirlenen hak sahip­leri adına “... resen tescil işlemlerini yaptırmaya belediyeler yetkilidir...” denildiğine göre, idarenin “resen tescil işlemlerini yaptırmak” şeklindeki bu yetkilerini idari nitelik taşıyan uygulama işlemlerinin doğrudan sonucu olarak kullanması; bir başka ifadeyle, tapuya yapılan tescilin idari işlemlerin icrası niteliğinde olması karşısında, davacı tarafından hukukiliği tartışılan bu uygulama işlemlerinin, dayanağı olan imar mevzuatına göre yargısal denetimi görevinin idari yargı yerine ait olduğu açıktır.

Belirtilen nedenlerle tapuya yapılan tescilin dayanağı olan idari uygulama işlemlerinin iptali istemiyle açılan davanın görüm ve çözümünde idari yargı yeri görevli olduğundan, Sakarya 2. İdare Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

SONUÇ: Anlaşmazlığın niteliğine göre, davanın idari yargı yerinde çö­zümlenmesi gerektiğine, bu nedenle Sakarya 2. İdare Mahkemesinin 12.02.1998 günlü, E.1998/44, K.1998/56 sayılı görevsizlik kararının kaldırılmasına, 28.12.1998 gününde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.