Vekili             : Av. E.E.

Davalı           : Z.U.

Vekili             : Av. N.K.

 OLAY     : Davalı Z.U. davacı bankada çalışırken iş akdi bankaca feshedilmiştir. Mahkeme kararları ile işe yeniden başlatılan davalının banka ile ilişiği banka lehine verilen kararın kesinleşmesi üzerine, 17.6.2005 tarihinde kesilmiştir.

Bunun üzerine, davacı vekili, davalının bankaya ödemesi gereken 39.880,44 YTL’den davalının kullanmadığı izin karşılığı 3.582,95 YTL ve emekli kesintisi iade alacağı tutarı olan 793,95 YTL’nin mahsup edildikten sonra kalan alacağa temerrüt tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

ANKARA 14. İŞ MAHKEMESİ; 20.3.2007 gün ve E:2006/985, K:2007/366 sayı ile, davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin, davalı bankada çalışırken 9.5.1997 tarihinde müvekkili banka tarafından  davalının iş akdinin feshedildiğini, davalı tarafından işlemin iptali için Ankara 10. İdare Mahkemesi’nde açılan davanın, ilgili Mahkemenin 30.11.1999 günlü 1999/938 E, 1999/1420 K sayılı ilamıyla kabul edilerek söz konusu işlemin iptaline ve davalının açıkta kaldığı süreye ilişkin özlük haklarının ödenmesine karar verildiğini, Mahkeme kararı gereği davalının işe başladığını ve açıkta kaldığı süreye ait dönem için özlük haklarının toplam 24.581.944.256TL ödendiğini, kararın temyizi edildiğini ancak temyiz talebinin reddine karar verildiğini, tashihi karar yoluna gidildiğini, Danıştay tarafından talep yerinde görülerek yerel mahkeme kararının bozulmasına karar verdiğini, bu kararın davalı Zeki Uysal tarafından temyiz talebinin Danıştay tarafından reddedildiğini, bu nedenle davalının bankaya ödemesi gereken 39.880.44 YTL den davalının kullanmadığı izin karşılığı 3.582.95 YTL ve emekli kesintisi iade alacağı tutarı olan 793.95 YTL'nin mahsup edildikten sonra kalan alacağa temerrüd tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep ettiği, davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının yapmış olduğu işlemin iptali için Ankara 8. İdare Mahkemesi’nde açılan davanın kabulüne karar verilerek işlemin iptal edildiğini, temyiz sonucu Danıştay 12. Dairesi’nin yerel mahkeme kararını bozduğunu, ancak, yapılan tashihi karar sonucunda Danıştay 12. Dairesi’nin 2004/2474 E, 2006/81 K sayılı kararıyla bozmayı kaldırdığını ve iptal kararı verdiğini, müvekkilinin bugüne kadar tüm özlük haklarının devam ettiğini, ancak davacı banka genel müdürü tarafından yargı kararına uymayarak müvekkilinin memuriyetini iade etmediğini, bu nedenle haksız ve yersiz dâvanın reddine karar verilmesini talep ettiği, davanın Ankara 17. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde yargılamasının yapıldığı ve görevsizlik kararı verilerek Mahkemelerine gönderildiği ve Mahkemelerinde yeniden yargılamasının yapıldığı, davalının davacı nezdinde kurumsal niteliği baskın idari sözleşme ile idare hukuku kurullarına uyun olarak istihdam edildiği ve davacı ile davalı arasında çalışma ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıklara idari yargı mercilerinin bakması gerektiği ve idari yargının görevli ve yetkili olduğunun anlaşıldığı gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş; bu karar, temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

Davacı vekili, bu kez, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 44.867,57 YTL’nin banka alacağının temerrüd tarihinden itibaren mensup kredisi alacağına işleyecek %15,7 faizi ve diğer alacak kalemlerine işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

ANKARA 16. İDARE MAHKEMESİ; 17.5.2007 gün ve E:2007/1328 sayı ile, davacı T. İhracat ve Kredi Bankası A.Ş. (Türk Eximbank) vekili tarafından, davalıya ödenen 44.867.57 YTL'nin 35.503.54 YTL'sinin temerrüd tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile 9.364,03 YTL'sinin ise Mensup Kredisi Uygulama Esasları'nın 10 ve 11. maddeleri gereğince işleyecek % 15,7 temerrüd faizi ile tazmini istemiyle Z.U.'a karşı açılan davada işin gereğinin görüşüldüğü, 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun’un 19. maddesinden söz ederek, dava dosyasının incelenmesinden, T.İhracat Kredi Bankası A.Ş.'de çalışan davalının iş akdinin 9.5.1997 tarihinde feshedilmesi üzerine söz konusu fesih işleminin iptali ve açıkta kalan süreye ilişkin özlük haklarının yasal faizi ile verilmesi istemiyle Ankara 10. İdare Mahkemesi'nde açılan dava sonucu verilen iptal kararı üzerine davalının görevine iade edildiği ve açıkta kaldığı süreye ilişkin özlük haklarının yasal faizi ile birlikte ödendiği, yapılan temyiz incelemesinde temyiz isteminin reddine karar verildiği, ancak karar düzeltme aşamasında Danıştay 12. Dairesi’nin 2002/4019 E ve 2004/1782 K sayılı ilamı ile davalının iş akdinin feshine ilişkin işlemin hukuka uygun bulunarak kararın bozulduğu, Ankara 10. İdare Mahkemesi’nce bozma kararına uyularak davanın reddedildiği, sonrasında davalının temyiz ve karar düzeltme taleplerinin reddedilerek Ankara 10. İdare Mahkemesi’nin E:2004/2994 ve K:2004/1726 sayılı davanın reddine ilişkin kararının kesinleşmesi üzerine davalıya ödenen meblağların tazmini istemiyle açılan davada, Ankara 14. İş Mahkemesi’nin 20.3.2007 tarih ve E:2006/985, K:2007/366 sayılı kararı ile uyuşmazlığın çözümünün idari yargının görev alanına girdiği belirtilerek davanın görev yönünden reddine karar verildiği, davacı bankanın aynı taleple Mahkemelerinde görülen bu davayı açtığının anlaşıldığı, idari yargı denetiminin amacı, idarenin hukuka uygunluğunun sağlanması; konusu ise, idarenin kamu hukuku kurallarına göre yapmış olduğu işlem ve eylemleri olduğundan davanın bu işlem ve eylemlerden hukuku etkilenenler tarafından açılması ve denetim konusuna uygun olarak, bu idari işlem ve eylemleri yapmış olan idareye yöneltilmesi gerektiği, idarenin idare edilenlere karşı dava yoluna başvurmasının, ancak özel hukuk kişisi gibi davranması halinde olanaklı bulunduğu, bu durumda, özel hukuk kişilerinden herhangi bir farkı, onlara üstünlüğünün söz konusu olmadığı ve davanın, adli yargıda özel hukuk kurallarına göre çözümleneceği, idari yargının görev alanı idari işlem ve eylemler ile idari sözleşmelerden kaynaklanan uyuşmazlıklarla sınırlı bulunduğundan idari yargıda görülen ilk derece davalarında, özel hukuk kişilerinin davalı, yani hasım mevkiinde bulunmalarının düşünülemeyeceği, olayda; T. İhracat ve Kredi Bankası A.Ş. (Türk Eximbank) vekili tarafından, davalıya ödenen 44.867.57 YTL'nin 35.503.54 YTL'sinin temerrüd tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile 9.364,03 YTL'sinin ise Mensup Kredisi Uygulama Esasları'nın 10 ve 11. maddeleri gereğince işleyecek %15,7 temerrüd faizi ile gerçek kişi davalıdan tazmini istemiyle açılan davanın davacının uyuşmazlığı nitelendirişi de dikkate alınarak sebepsiz zenginleşme hükümleri çerçevesinde adli yargı yerinde çözümlenmesi gerektiği, bu durumda; adli yargıda çözümlenmesi gereken uyuşmazlığa ilişkin davanın İdare Mahkemesinde görülüp çözülmesine olanak bulunmadığı gerekçesiyle görevsizlik kararı vererek, 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun’un 19. maddesi uyarınca görevli yargı yerinin belirlenmesi için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderilmesine ve dosya incelemesinin bu konuda Uyuşmazlık Mahkemesi’nce karar verilinceye kadar ertelenmesine karar vermiştir.

            İNCELEME VE GEREKÇE :

            Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Ahmet AKYALÇIN’ın Başkanlığında, Üyeler: Mahmut BİLGEN, Ramazan TUNÇ, Habibe ÜNAL, O. Cem ERBÜK, Muhittin KARATOPRAK ve Gürbüz GÜMÜŞAY’ın katılımlarıyla yapılan 3.12.2007 günlü toplantısında;

I-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; İdare Mahkemesince anılan Yasanın 19. maddesinde öngörülen şekilde başvurulduğu ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşılmakla, adli ve idari yargı yerleri arasında doğan görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oybirliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ : Raportör-Hakim Nurdane TOPUZ’un, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Ayla SONGÖR ile Danıştay Savcısı Gülen AYDINOĞLU’nun, davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacı T.İhracat Kredi Bankası A.Ş. tarafından, iş akdinin feshedilmesi sonucu mahkeme kararları ile işe yeniden başlatılan ve banka lehine verilen mahkeme kararının kesinleşmesi üzerine banka ile ilişiği kesilen davalıdan olan alacağın faizi ile birlikte tahsili istemiyle açılmıştır.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “İdari dava türleri ve idari yargı yetkisinin sınırı” başlığını taşıyan 2. maddesinde, “1.(Değişik: 10/6/1994 - 4001/1 md.) “İdari dava türleri şunlardır:

a) (İptal: Ana.Mah.nin 21/9/1995 tarih ve E:1995/27, K:1995/47 sayılı kararı ile; Yeniden Düzenleme: 8/6/2000 - 4577/5 md.) İdarî işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlâl edilenler tarafından açılan iptal davaları,

b) İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları,

c) (Değişik: 18/12/1999-4492/6 md.) Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar” denilmiştir.

Kişiler aleyhine açılan davaların idari yargı yerinde görülüp çözümlenmesine hukuken olanak bulunmadığından ve olayda da, idarece kamu gücüne dayalı olarak ve idari usul ve esaslara göre re'sen ve tek yanlı biçimde tesis edilmiş bir işlem veya eylemden dolayı, hak veya menfaati ihlâl edilenler tarafından idare aleyhine açılmış bir dava olmadığından, davanın idari yargı yerinde çözümleneceği sonucuna ulaşmak imkansızdır.

Buna göre, davacı alacağının tahsili için gerçek kişi aleyhine sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre açılan davanın, özel hukuk hükümleri çerçevesinde görüm ve çözümünde adli yargı yeri görevlidir.

Açıklanan nedenlerle, T.İhracat Kredi Bankası A.Ş.(Türk Eximbank)’ın açtığı davada; İdare Mahkemesinin başvurusunun kabulü ile İş Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

 SONUÇ    : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Ankara 16. İdare Mahkemesi’nin BAŞVURUSUNUN KABULÜ İLE Ankara 14. İş Mahkemesi’nce verilen 20.3.2007 gün ve E:2006/985, K:2007/366 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 3.12.2007 gününde OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.