Hukuk Bölümü         1996/41 E.  ,  1996/84 K.
"İçtihat Metni"Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca hazırlanmıştır. İzinsiz olarak kopyalanması ve dağıtılması hukuki sorumluluk gerektirir.

Davacı              : Y.A.

Davalı                : Türk Hava Kurumu Genel Müdürlüğü

 OLAY: Davacı, Türk Hava Kuvvetlerinden emekli olduktan sonra Türk Hava Kurumu, Türk Kuşu Genel Müdürlüğüne bağlı İnönü Eğitim Merkezi Müdürü olarak görev yapmakta iken, idarenin 6.7.1992 gün ve 11503/1190 sayılı işlemi ile 1475 sayılı Yasanın 17/11. maddesi uyarınca ihbarsız ve tazminatsız olarak iş akdi­nin feshedildiğini ileri sürerek, ihbar ve kıdem tazminatı ile manevi tazminat top­lamı 85 milyon liranın ödenmesi istemiyle, 25.9.1992 tarihinde adlî yargı yerinde dava açmıştır.

Eskişehir İş Mahkemesi: 24.2.1994 gün ve E.1992/474, K.1994/57 sayıyla, davanın kısmen kabulüne karar vermiş, temyiz edilen karar, Yargı­tay 9. Hukuk Dairesinin 27.9.1994 gün ve 7913-13087 sayılı kararı ile, da­vacının sözleşmeli personel olduğu, bu nedenle davanın idari yargının göre­vine girdiği gerekçesiyle bozulmuş; bozma kararına uyan Mahkeme 7.12.1994 gün ve 404-671 sayıyla gö­revsizlik kararı vermiş, bu karar, Yargıtay 9. Hu­kuk Dairesinin 23.3.1995 gün ve 9045-9666 sayılı kararı ile onanmak sure­tiyle kesinleşmiştir.

Davacı, aynı istekle 12.7.1995 tarihinde idari yargı yerinde dava aç­mıştır.

Eskişehir İdare Mahkemesi: 28.3.1996 tarih ve 95/810 sayıyla; özel hukuk tüzel kişisi olan davalı iş yerinde, 233 sayılı KHK. ve 657 sayılı Ya­saya tabi perso­nel çalıştırılmadığı, dosya kapsamından davacının iş aktine bağlı bir personel oldu­ğunun anlaşıldığı, belirtilerek, davanın 5521 sayılı Yasa uyarınca adlî yargının gö­revine girdiğine, daha önce adliye mahkeme­lerince görevsizlik kararı verilmiş ol­duğundan, görevli yargı yerinin belir­lenmesi için 2247 sayılı Yasanın 19. maddesi uyarınca Uyuşmazlık Mah­kemesine başvurulmasına karar vermiş, adlî ve idari yargı dosyaları idare mahkemesinin başkanının 11.6.1996 gün ve 95/810 sayılı yazıları ekinde Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmiştir.

İnceleme ve Gerekçe: Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü, Selçuk Tüzün’ün Başkanlığında, O. Hulusi Mustafaoğlu, Süleyman Sezen, Nursel Aymakoğlu, Mustafa Birden, Dr. Erol Alpar ve Halit Karabulut’un katılmaları ile yaptığı 8.7.1996 günlü toplantıda, Raportör-Hâkim Ayten Anıl’ın raporu ile dosya­daki belgeler okunduktan; toplantıya Yargıtay Cum­huriyet Başsavcısı yerine katılan Savcı İsmet Gökalp ile Danıştay Başsavcısı yerine katılan Savcı Sinan Yörükoğlu’nun adlî yargı yerinin görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten alındıktan sonra gereği görü­şülüp düşünüldü:

Dava, görevine son verilen davacının, ödenmemiş olan ihbar ve kıdem taz­minatlarının tahsil edilmesi istemine ilişkindir.

Türk Hava Kurumunun merkez şube ve organlarının kuruluşları görev ve so­rumlulukları ile çalışma usul ve esaslarına ilişkin 24.12.1973 gün ve 7/7637 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulan “Türk Hava Ku­rumu Tüzüğü”, 2908 sayılı Yasaya dayanılarak alınan 18.10.1994 ve 94/6127 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile yeniden düzenlenmiştir.

Tüzüğün 3. maddesinin (d) bendinde: “Kurum, 2908 sayılı Dernekler Kanu­nuna tabi özel hukuk tüzel kişisidir.” denilmek suretiyle kurumun hu­kuki statüsü belirlenmiştir. Tüzükte, çalıştırılacak personel hakkında bir düzenleme yer alma­mıştır.

Bu madde hükmünden davalının kamu kurumu olmadığı, dolayısıyla ku­rumda, 233 sayılı KHK’ye ve 657 sayılı Yasaya tabi personel çalıştırılma­dığı anla­şılmaktadır. Esasen davacının iş akdi de 1475 sayılı Yasanın 17/II. maddesine da­yanılarak feshedilmiş olup, dava konusu edilen husus ta 1475 sayılı İş Yasasıyla düzenlenen ihbar ve kıdem tazminatının davalı kurumdan tahsil edilmesi istemidir.

5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 1. maddesinde: İş Yasasına göre işçi sayılan kimselerle işveren veya işveren vekilleri arasında iş akdin­den veya İş Yasa­sına dayanan her türlü hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıklarının çözümü­nün iş mahkemelerinin görevine girdiği belirtil­miştir.

Açıklanan nedenlerle davanın adlî yargı yerinde görülmesine, bu ne­denle Eskişehir İş Mahkemesinin görevsizlik kararının kaldırılmasına karar verilmesi gerekmektedir.

SONUÇ: Anlaşmazlığın niteliğine göre davanın adlî yargı yerinde görül­mesi gerektiğine, bu nedenle Eskişehir İdare Mahkemesinin başvuru­sunun kabulü ile Eskişehir İş Mahkemesinin 7.12.1994 günlü 404-671 sayılı görevsizlik kararı­nın kaldırılmasına, 8.7.1996 gününde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.