Hukuk Bölümü Hüküm Uyuşmazlığı Olmadığına Dair         2009/273 E.  ,  2010/201 K.
"İçtihat Metni"Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca hazırlanmıştır. İzinsiz olarak kopyalanması ve dağıtılması hukuki sorumluluk gerektirir.

            Hüküm Uyuşmazlığının

            Giderilmesini İsteyen         : K. Tur Turizm ve Seyahat A.Ş.

            Vekili                        : Av. A.A.

            Davalı                      : Maltepe Belediye Başkanlığı           

            O L A Y : Kartal İlçe Belediye Meclisi’nin 5.3.1992 gün ve 101 sayılı kararı ile, Kartal-Maltepe 4022-4023 ada, 2 ve 4 parsellerde K.-Tur İnşaat Şirketi tarafından yapılacak kültürel ve sportif faaliyetlere yönelik tesislerin halka açık kullanılmak şartı ile K.-Tur inşaata 30 yıl süre ile aylık 1.000.000.-TL bedelle Yap-İşlet-Devret modeli ile verilmesine karar verilmiştir.

            Bunun üzerine, Kartal Belediye Başkanlığı ile K.-Tur Turizm ve Seyahat A.Ş. arasında 16.3.1992 tarihinde Yap İşlet Devret Metodu İle Yatırım Sözleşmesi imzalanmıştır.

            Maltepe İlçe Belediye Meclisi’nin 14.10.1999 gün ve 246 sayılı kararı ile, Maltepe 27 pafta, 4023 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın önünde bulunan kamuya ait olduğu belirtilen ve Kartal Belediyesi Meclisi’nin 5.3.1992 tarih ve 101 sayılı kararı ile 30 yıllığına Yap-İşlet-Devret metodu ile K.-Tur Turizm ve Seyahat A.Ş.’ne kiralanan bahse konu taşınmazın amacı dışında kullanıldığından bahisle Kartal Belediye Meclisi’nce alınan 5.3.1992 tarih ve 101 sayılı kararın iptaline karar verilmiştir.

            Bu karar, Maltepe İlçesi Belediye Başkanlığı Emlak İstimlak ve Gecekondu Müdürlüğü’nün 19.1.2000 gün ve 99/655-71 sayılı işlemiyle K. Tur Turizm ve Seyahat A.Ş.’ne bildirilmiştir.

1) K. Tur Turizm ve Seyahat A.Ş. vekili, Maltepe Belediye Başkanlığı’na karşı Maltepe İlçe Belediye Meclisi’nin 14.10.1999 gün ve 246 sayılı işlemi ile Maltepe İlçesi Belediye Başkanlığı Emlak İstimlak ve Gecekondu Müdürlüğü’nün 19.1.2000 gün ve 99/655-71 sayılı işleminin iptali istemiyle 13.3.2000 günlü dilekçeyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

            İstanbul 6. İdare Mahkemesi 27.5.2002 gün ve E:2000/258, K:2002/732 sayılı kararıyla, dava konusu işlemlerin iptaline karar vermiş; bu karar, DANIŞTAY SEKİZİNCİ DAİRESİ’nin 11.12.2003 gün ve E:2003/885, K:2003/5485 sayılı kararı ile bozulmuş ve kararın düzeltilmesi istemi de aynı Dairenin 22.3.2005 gün ve E:2004/2670, K:2005/1319 sayılı kararıyla reddedilmiştir. Bunun üzerine bozma kararına uyan İSTANBUL 6. İDARE MAHKEMESİ; 30.11.2005 gün ve E:2005/1693, K:2005/2387 sayı ile, “…Karar veren İstanbul 6. İdare Mahkemesince verilen 27.5.2002 günlü, E:2000/258, K:2002/732 sayılı dava konusu işlemin iptali yönünde verilen kararın temyiz edilmesi üzerine Danıştay Sekizinci Dairesinin 11.12.2003 günlü, E:2003/885, K:2003/5485 sayılı kararıyla bozularak dava dosyasının Mahkememize gönderilmesi üzerine bozma kararına uyularak işin gereği görüşüldü:

Dava, Kartal Belediye Meclisinin 5.3.1992 gün ve 101 sayılı kararı ile davacı şirkete  yap-işlet-devret modeli uyarınca verilen taşınmazların 16.3.1992 tarih ve 10924 yevmiye nolu Kartal 2. Noterliğinden yapılan yap-işlet-devret sözleşmesi hükümlerine aykırı davranıldığı nedeniyle iptaline ilişkin 14.10.1999 gün ve 246 sayılı Maltepe Belediye Meclis kararının ve bu kararın bildirilmesine ilişkin 19.1.2000 gün ve 94/655-71 sayılı Maltepe Belediye Başkanlığı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.

3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Yasa’nın 3. maddesinde, Yap-İşlet-Devret modelinin ileri teknoloji ve yüksek maddi kaynak ihtiyacı duyulan projelerin gerçekleştirilmesinde kullanılmak üzere geliştirilen özel bir finansman modeli olup, yatırım bedelinin sermaye şirketine veya yabancı şirkete şirketin işletme süresi içersinde ürettiği mal veya hizmetin idare veya hizmetten yararlananlarca satın alınması suretiyle ödenmesini ifade ettiği, Yasanın kapsamının düzenlendiği 2. maddesinde, bu Kanunun, köprü, tünel, baraj, sulama, içme ve kullanma suyu arıtma tesisi, kanalizasyon, haberleşme, elektrik üretimi, iletim, dağıtım ve ticareti, maden ve işletmeleri, fabrika ve benzeri tesisler çevre kirliliğini önleyici yatırımlar, otoyol, demiryolu yer altı ve yerüstü otoparkı ve sivil kullanıma yönelik deniz ve hava limanları ve benzeri yatırım ve hizmetlerin yaptırılması, işletilmesi ve devredilmesi konularında yap-işlet-devret modeli çerçevesinde sermaye şirketlerinin veya yabancı şirketlerin görevlendirilmesine ilişkin usul ve esasları kapsadığı belirtilmiş, 4. maddesinde de, bu Yasanın 2. maddesinde öngörülen yatırım ve hizmetlerin yap-işlet-devret modeli çerçevesinde sermaye şirketi veya yabancı şirketler eli ile gerçekleştirilmesindeki usul ve esasların, bu şirketlerde aranılacak özelliklerin, sözleşmelerin kapsamının, ücretin belirlenmesi ve diğer hususların Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulacağı, ayrıca bu Kanunda öngörülen yatırım ve hizmetleri yap-işlet-devret modeline göre yaptırmak isteyen idarenin, Yüksek Planlama Kuruluna müracaat ederek bu KuruIun izninden sonra sermaye şirketi veya yabancı şirketle sözleşme imzalayabileceği hükmü düzenlenmiştir.

Dosyanın incelenmesinden; davacı şirket ile Kartal Belediye Başkanlığı arasında İstanbul İli, Kartal İlçesi, Maltepe Altayçeşme 27 pafta, 4020, 4021, 4022, 4023 ada ve 2 ve 4 nolu parsel taşınmazların kültürel ve sportif amaçlı tesislerin yapımı ve kullanılması amacıyla 30 yıl süre ile 1 milyon bedelle yap-işlet-devret modeli uyarınca davalı şirkete verilmesine ilişkin 16.3.1992 tarihli yatırım sözleşmesi imzalandığı, Kartal Belediye Meclisinin 5.3.1992 gün ve 101 sayılı kararı ile bu taşınmazların yap-işlet-devret modeliyle davacı şirkete verilmesi kararının alındığı, daha sonra Maltepe Belediyesi kurulduktan sonra bu taşınmazların Maltepe ilçe sınırları içinde bulunduğundan Maltepe Belediye Başkanlığınca yapılan incelemelerde ilgili sözleşme şartlarına uyulmadığının tesbit edilerek Belediye Meclisinin 14.10.1999 gün ve 246 sayılı kararı ile 5.3.1992 gün ve 101 sayılı Kartal Belediye Meclisi kararının iptaline karar verildiği anlaşılmaktadır.

Yukarıda belirtilen 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Yasanın ilgili maddelerinde; bu Yasanın 2. maddesinde sözü edilen büyük çapta yatırım gerektiren iş ve hizmetlerin bulunması ve bunları yap-işlet-devret modeline göre yaptırmak isteyen idarenin Yüksek Planlama Kuruluna müracaat ederek bu Kuruldan izin aldıktan sonra sermaye şirketi veya yabancı şirketlerle Yasanın 4. maddesinde belirtilen Bakanlar Kurulu Kararına uygun sözleşme imzalayabileceğinin öngörüldüğü, bu halde davacı şirket ile Kartal Belediyesi arasında düzenlenen 16.3.1992 tarihli sözleşmenin ve aynı şekilde 5.3.1992 tarih ve 101 sayılı Kartal Belediye Meclisince alınan kararın, 3996 sayılı Yasa kapsamında düzenlenen yap-işlet-devret modeline uygun olmadığı açık olduğundan, davalı Maltepe Belediye Başkanlığınca iptal edilmesinde mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle, davanın reddine,…” karar vermiş; bu karar, DANIŞTAY SEKİZİNCİ DAİRESİ’nin 29.6.2007 gün ve E:2006/4161, K:2007/4144 sayılı kararı ile onanmak ve kararın düzeltilmesi istemi de aynı Dairenin 8.6.2009 gün ve E:2007/8627, K:2009/3894 sayılı kararı ile reddedilmek suretiyle kesinleşmiştir.

            2) Maltepe Belediye Başkanlığı vekilince K. Tur Turizm ve Seyahat A.Ş. davalı olarak gösterilmek suretiyle, müvekkil Maltepe Belediyesi'nin sınırları içerisinde kalan, Kartal 2. Noterliği’nin 10924 yövmiye nolu 16.3.1992 tarihli işletme hakkı metodu ile yatırım sözleşmesi gereğince kiralandığı, sözleşmede belirtilen edimlerin karşılığında kiralanarak sözleşmenin akdedildiği, yap işlet devret metodu ile yapılan sözleşmelerin taraflara edimler yükleyen iki taraflı akitlerden olduğu, sözleşme incelendiğinde davalı şirketin edimlerinin 2. maddede belirtilmiş olmasına rağmen hiç birisini ifa etmediği, davalı şirketin yapmayı taahhüt etmiş olduğu hizmet alanlarının hiç birisini yapmadığı gibi, kamuya açık olması gereken yerleri işyeri otoparkı olarak kullandığı, Belediyenin tüm karar ve uyarılarına karşın sözleşme doğrul­tusunda edimlerinin ifası için davalı tarafından hiç birşey yapılmadığı, işbu nedenlerle davayı açma zorunluluğu doğduğu ileri sürülerek Kartal 2. Noterliği’nin 10924 yövmiye nolu 16.3.1992 tarihli sözleşmeye aykırılığın tesbiti, aktin feshi, kiralananın tahliyesi ile müdahalenin men’i istemiyle 9.6.2000 günlü dilekçeyle adli yargı yerinde dava açılmıştır.

            KARTAL 5. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ; 11.12.2002 gün ve E:2000/429, K:2002/856 sayı ile, “…İDDİA : Davacı vekili dava dilekçesi ile; davalı şirket ile Kartal 2. Noterliği’nde 16.3.1992 tarih ve 10924 yevmiye nolu Kartal Belediye Başkanlığı arasında Yap-İşlet ve Devret metodu ile Maltepe İlçesi, Altayçeşme Mah. 27 pafta, 4020, 4021, 4022 ve 4023 ada, 2 ve 4 parseller üzerinde rekreasyon alanları yapması, yapılacak tesisleri K. Tur Turizm Seyahat A.Ş. nin 30 yıl kullandıktan sonra bu yeri devretmesi konusunda anlaşma sağlandığını, ancak davalı tarafın bugüne kadar edimini yerine getirmediğini ileri sürerek davalı şirket ile 16.3.1992 tarihinde yapılan sözleşmenin feshine, davalı tarafın ilgili taşınmazlara müdahalesinin önlenmesine karar verilmesini talep etmiştir.

            SAVUNMA : Davalı vekili savunmalarında; açılan davayı kabul etmediklerini, davacı Belediye Başkanlığına Kartal 2. Noterliğinde 16.3.1992 tarihinde yapılan sözleşmeye uygun olarak taahhüt edilen 15.000 ton mıcır ile 2 adet Reno otomobili teslim ettiğini, ayrıca sözleşmeye uygun olarak 31.12.2000 tarihine kadar aylık 1.000.000 TL kira bedelini ödediğini, Maltepe Belediye Başkanlığına defalarca tesislerin yapılması için başvuru yapıldığını, ancak davacı tarafın kendilerine yardımcı olmadığını, bu nedenle yapılacak tesislerin projesinin hazırlanmadığını, yapı ruhsatının alınmadığını, bu gecikmeden müvekkili şirketin kusurunun bulunmadığını, sözleşmeye aykırı davranmadıklarını belirterek açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

            GEREKÇE : Açılan dava; taraflar arasında Kartal 2. Noterliğinde 16.3.1992 tarihinde yapılan Yap-İşlet ve Devret sözleşmesinin iptali isteminden ibarettir.

            Yargılama sırasında;  taraflar arasında Kartal 2. Noterliğinde yapılan 16.3.1992 tarihli sözleşme, tapu ve çap kayıtları, sözleşmenin uygulanacağı yere ait imar durumu, Maltepe Belediye Başkanlığının taraflar arasındaki sözleşmeyi iptal ettiğine dair Meclis kararı, taraflar arasındaki sözleşmenin Maltepe Belediye Başkanlığınca iptal edilmesi nedeni ile davalı şirket tarafından İst. 6. İdare Mahk. nin 2000/258 E. na açılan 2002/732 K sayılı kararı delil olarak dosya içine konmuştur.

Deliller toplandıktan sonra mahallinde 3 teknik bilirkişi marifeti ile 23.5.2002 tarihinde keşif yapılmış, bilirkişiler 16.9.2002 tarihli raporlarında; davalı şirketin sözleşmeye uygun olarak 15.000 ton mıcır ile 2 adet reno marka otomobili verdiğini, ayrıca 31.12.2000 tarihine kadar sözleşmeye uygun olarak aylık 1.000.000 TL kira ödemesinde bulunduğunu, taşınmaz üzerine yapılacak tesislerin halen tatbikat projesinin yapılmadığını, yapı ruhsatının alınmadığını, davalı tarafın tesisleri 24 ay içinde bitirmesi gerektiğini, bu sürenin ruhsat tarihinden itibaren başlaması gerektiğini bildirmişlerdir.

Davalı K. Turizm Seyahat A.Ş. nin sözleşmeye uygun olarak tesisleri yapmak için taşınmazın bulunduğu Maltepe Belediye Başkanlığına tatbikat projesinin yapılması, ruhsatının alınması için başvurduğu halde Maltepe Belediye Başkanlığının sözleşmeye uygun olarak davranmayarak taraflar arasında 16.3.1992 tarihinde yapılan sözleşmeyi iptal ettiği, bu nedenle davalı şirket tarafından İstanbul 6. İdare Mahk. sine idari işlemin iptali için dava açıldığı, açılan davanın 27.5.2002 tarih ve 2000/258 E, 2002/732 K sayılı karar ile Maltepe Belediye Başkanlığının işlemini usulsüz bularak açılan davanın kabulüne karar verildiği anlaşılmıştır.

Başlangıçta sözleşmenin Kartal Belediyesi ile yapıldığı, ancak daha sonra Maltepe’nin yeni ilçe olması nedeni ile bu nedenle taşınmazın Maltepe hudutlarında olduğundan; Maltepe Belediye Başkanlığının taraf durumuna geldiği görülmüştür.

Her ne kadar davacı vekili tarafından Kartal 2. Noterliğinde 16.3.1992 tarihinde Yap-İşlet-Devret metodu ile sözleşme yapıldığı, davada, şirketin sözleşmeye uygun olarak edimini yerine getirmediği ileri sürülerek sözleşmenin feshi talep edilmişse de; davalı şirket sözleşmede öngörülen 15.000 ton mıcırı, iki adet Reno marka otomobili ve 31.12.2000 tarihine kadar ödenmesi gereken kira bedelini ödediğinden, tesislerin yapılacağı yerde tatbikat projesinin yapılması ve ruhsatın alınması için davacı Belediye Başkanlığına başvuru yapıldığı halde davacı Belediye Başkanlığı bu konuda kendisine düşen edimini yerine getirmediğinden; taşınmaz üze­rine yapılacak tesislerin 24 ay içinde bitirilmesi öngörüIdüğünden  bu sürenin ancak ruhsatın alındığı tarihten itibaren başlaması mümkün olduğundan sözleşmenin bazı hükümlerinin yerine gelmemesinde davalı tarafın kusuru bulunmadığından bu nedenle açılan davanın REDDİNE karar verilmesi gerektiğinden aşağıdaki hüküm tesis edilmiştir.

            HÜKÜM :  Yukarıda izah edildiği üzere;

1- Açılan davanın reddine,…” karar vermiş; bu karar, YARGITAY 13. HUKUK DAİRESİ’nin 6.11.2003 gün ve E:2003/7967, K:2003/13258 sayılı kararıyla onanmak ve kararın düzeltilmesi istemi de aynı Dairenin 16.3.2004 gün ve E:2004/488, K:2004/3527 sayılı kararıyla reddedilmek suretiyle kesinleşmiştir.

            UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ’NDEN İSTEK :    K. Tur Turizm ve Seyahat A.Ş.  vekilince Maltepe Belediyesi Başkanlığı davalı olarak gösterilmek suretiyle Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderilmek üzere İstanbul 6. İdare Mahkemesi’ne verilen 14.9.2009 günlü dilekçede, müvekkil şirket ile Kartal Belediyesi arasında İstanbul İli, Kartal İlçesi, Maltepe, Altayçeşme, 27 pafta, 4020, 4021, 4022, 4023 ada, 2 ve 4 parseller arasındaki tapu kaydında tescil dışı alandaki yeşil sahada halka açık rekreasyon alanları yaratılarak işletilmesi amacıyla Kartal İlçe Belediye Meclisi'nin 5.3.1992 tarih ve 101 sayılı kararına istinaden 30 yıllığına Kartal 2. Noterliği'nin 16.3.1992 tarih ve 10924 Yev. sayılı "Yap-İşlet-Devret Metodu ile Yatırım Sözleşmesi" imzalandığı, işbu sözleşme ile müvekkil şirkete düşen yükümlülükleri müvekkil şirketin yerine getirdiği, bilahare, Maltepe Belediyesi’nin kurulduğu ve taşınmaz bu Belediye sınırları içerisinde kalmakla sözleşmenin muhatabının/halefinin Maltepe Belediyesi olduğu, Maltepe Belediyesi Başkanlığı Meclisi’nin 14.10.1999 tarih ve 246 sayılı kararı ile, Kartal Belediyesi'nin 5.3.1992 tarih ve 101 sayılı kararının iptali teklifinin kabulü yönünde karar aldığı ve Belediye Encümeninin 2.12.1999 tarih ve 26067 sayılı kararı ile işbu kararın onaylanarak sözleşmenin feshedildiği, sözleşmenin feshi üzerine Maltepe Belediyesi tarafından, müvekkil şirket aleyhine, 12.6.2000 tarihinde, Kartal 5. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2000/429 E sayılı dosyası ile, 16.3.1992 tarihinde yapılan sözleşmenin feshi ile müdahalenin men-i talepli olarak; müvekkil şirket tarafından ise, Maltepe Belediyesi aleyhine, 13.3.2000 tarihinde, İstanbul 6. İdare Mahkemesi'nin 2000/258 E sayılı dosyası ile, sözleşmenin feshine yönelik işlemlerin iptali amacıyla dava ikame edildiği, karşılıklı ikame edilen işbu davalardan Maltepe Belediyesi tarafından ikame edilen Kartal 5. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2000/429 E sayılı davasının yapılan yargılaması sonucunda; sözleşmenin feshinin usul ve yasaya aykırı bulunarak davanın reddedildiği, yani, 11.12.2002 tarihinde sözleşmenin geçerliliğine, fesih işlemlerinin geçersizliğine karar verildiği ve bu kararın, temyiz ve kararın düzeltilmesi safhalarından geçerek kesinleştiği, müvekkil şirket tarafından açılan davada ise, bilahare yerel Mahkemenin 30.11.2005 tarihinde bozma doğrultusunda davanın reddine karar verdiği, bu kararın da temyiz ve kararın düzeltilmesi safhalarından geçerek kesinleştiği, bu kararın da kesinleşmesi nedeniyle adli ve idari yargılamada çelişik kararlar oluştuğundan, İYUK ve HUMK uyarınca işbu başvuruda bulunma zorunluluğunun hasıl olduğu, ortada; tarafları, konuları, sebebi aynı olan ve farklı Mahkemelerce verilmiş bulunan ve biri fesih işlemlerini geçersiz, sözleşmeyi geçerli sayan ve diğeri ise fesih işlemlerini geçerli, sözleşmeyi geçersiz sayan iki çelişik karar bulunduğu, kaldı ki; huzurdaki ikinci kararın hiçbir kanuni dayanağının bulunmadığı, zira; Kartal Belediye Meclisi’nin sözleşme kararı aldığı ve sözleşmenin imzalandığı 1992 yılında, İdare Mahkemesinin davanın reddine usul ve yasaya aykırı olarak gerekçe yaptığı 1994 yılında Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 3996 sayılı Yasa ve hükümlerinin bulunmadığı, bu nedenle, 1992 yılında imzalanan sözleşmede, 1994 yılında Resmi Gazetede yayımlanmış kanun maddelerine uygunluğun aranmasının mantığa ve hayatın olağan akışına ve hukuka uygun bulunmadığı, kaldı ki; ortada taraflarca yükümlülükleri yerine getirilmiş ve özel hukuk hükümlerine göre imzalanmış bir sözleşme bulunduğundan, yerel Mahkemenin re'sen görevsizlikle davayı reddi gerekirken esasa girerek sözleşmenin baştan beri geçersiz olduğu şeklinde aleyhe karar ihdasının da usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülerek usul ve yasaya aykırı ve aynı zamanda çelişki yaratan İstanbul 6. İdare Mahkemesi'nin 2005/1693 E, 2005/2387 K sayılı kararı kaldırılmak ve usul ve yasaya uygun Kartal 5. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2000/429 E, 2002/856 K sayılı, 11.12.2002 tarihli kararına geçerlilik kazandırılarak, kararlar arasındaki uyuşmazlığın giderilmesi istenilmiştir.

Başkanlıkça, 2247 sayılı Yasa’nın 24. ve 16. maddelerine göre ilgili Başsavcıların yazılı düşünceleri istenilmiştir. 

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Maltepe Belediye Başkanlığı tarafından K.-Tur Turizm ve Seyahat A.Ş.'ne karşı, sözleşmeye aykırılığın tesbiti, sözleşmenin feshi, kiralananın tahliyesi ve müdahalenin meni istemiyle açılan davada; davalı şirketin Kartal 2. Noterliği’nde 16.3.1992 tarihinde yap-işlet-devret metodu ile yapılan sözleşmede öngörülen 15.000 ton mıcır ile iki adet Reno marka otomobili verdiği, 31.12.2000 tarihine kadar ödenmesi gereken kira bedelini ödediği, tesislerin yapılacağı yerde tatbikat projesinin yapılması ve ruhsatın alınması için davacı Belediye Başkanlığına başvuru yapıldığı halde davacı Belediye Başkanlığının bu konuda kendisine düşen edimini yerine getirmediği, taşınmaz üzerine yapılacak tesislerin 24 ay içinde bitirilmesinin öngörülmesi nedeniyle bu sürenin ancak ruhsatın alındığı tarihten itibaren başlamasının mümkün olduğu ve sözleşmenin bazı hükümlerinin yerine gelmemesinde davalı tarafın kusurunun bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddi yolunda verilen ve Yargıtay 13. Hukuk Dairesi’nin 6.11.2003 günlü, E:2003/7967, K:2003/13258 sayılı kararı ile onandıktan sonra aynı Dairenin karar düzeltme isteğinin reddi yolunda verdiği 16.3.2004 günlü, E:2004/488, K:2004/3527 sayılı kararı üzerine kesinleşen Kartal 5. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 11.12.2002 günlü, E:2000/429, K:2002/856 sayılı kararı ile K.-Tur Turizm ve Seyahat A.Ş. tarafından, Maltepe İlçesi, 27 pafta, 4020, 4021, 4022, 4023 adaya kayıtlı 2 ve 4 nolu taşınmazların kültürel ve sportif tesislerin yapımı ve kullanılması amacıyla davacı şirkete 30 yıl süre ile 1 milyon bedelle yap-işlet-devret modeliyle verilmesine ilişkin Kartal Belediye Meclisi’nin 5.3.1992 gün ve 101 sayılı kararını, davacı şirket ile Kartal Belediyesi arasında imzalanan 16.3.1992 tarihli sözleşmeye aykırı davranıldığı gerekçesiyle iptal eden Maltepe Belediye Meclisi’nin 14.10.1999 gün ve 246 sayılı kararının iptali istemiyle Maltepe Belediye Başkanlığı’na karşı açılan davanın, Danıştay bozma kararına uyularak, 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun’un 2. maddesinde sözü edilen büyük çapta yatırım gerektiren iş ve hizmetlerin bulunması ve bunları yap-işlet-devret modeline göre yaptırmak isteyen idarenin Yüksek Planlama Kuruluna müracaat ederek bu Kuruldan izin alındıktan sonra sermaye şirketi veya yabancı şirketlerle Yasanın 4. maddesinde belirtilen Bakanlar Kurulu Kararına uygun sözleşme imzalayabileceğinin öngörüldüğü, bu halde davacı şirket ile Kartal Belediyesi arasında düzenlenen 16.3.1992 tarihli sözleşmenin ve aynı şekilde 5.3.1992 tarih ve 101 sayılı Kartal Belediye Meclisi’nce alınan kararın 3996 sayılı Yasa kapsamında düzenlenen yap-işlet-devret modeline uygun olmadığından davalı Maltepe Belediye Başkanlığı’nca iptal edilmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle reddi yolunda verilen ve Danıştay Sekizinci Dairesi’nin 29.6.2007 günlü, E:2006/4161, K:2007/4144 sayılı kararı ile onandıktan ve aynı Dairenin karar düzeltme isteğinin reddi yolunda verilen 6.8.6.2009 günlü, E:2007/8627, K:2009/3894 sayılı kararı üzerine kesinleşen İstanbul 6. İdare Mahkemesi’nin 30.11.2005 günlü, E:2005/1693, K:2005/2387 sayılı kararı arasında oluştuğu ileri sürülen hüküm uyuşmazlığının giderilmesinin istenildiği, 2247 sayılı Kanun’un 24 üncü maddesine göre, hüküm uyuşmazlığının varlığı için idari, adli veya askeri yargı mercilerinden en az ikisi tarafından görevle ilgili olmaksızın kesin olarak verilmiş veya kesinleşmiş, aynı konuya ve sebebe ilişkin, taraflardan en az biri aynı olan iki ayrı kararın verilmiş olması ve bu kararlar arasındaki çelişki yüzünden hakkın yerine getirilmesinin olanaksız bulunması gerektiği, olayda, K.-Tur Şirketine yer tahsis edilmesine ilişkin önceki Belediye Meclisi kararının dava konusu Meclis kararı ile iptal edilmiş olmasının, tahsisten sonra taraflar arasında yap-işlet-devret modeli esas alınarak yapılmış olan sözleşmenin kendiliğinden feshi sonucunu doğurmayacağı, kaldı ki adli yargıda Belediye Başkanlığı tarafından açılan davada, sözleşmenin feshi talebinde de bulunulduğuna göre, tahsis kararı yönünden dayanağı kalmayan Meclis kararına rağmen sözleşmenin yürürlükte olduğunun Belediye tarafından kabul edildiği, önceki kararı iptal eden Meclis kararında sözleşmenin feshi yolunda bir ibareye yer verilmediği, hüküm uyuşmazlığının giderilmesi istemine konu adli ve idari yargı kararlarında da sözleşmenin feshine dair bir hüküm bulunmadığı, bu durumda, sözleşmenin kendiliğinden feshedilmiş sayılmasının hukuken söz konusu olmadığı bir konumda, idarenin sözleşmeyi tek taraflı olarak feshetmesi halinde ilgilinin buna karşı dava açma hakkının doğacağı, sözleşmeye yargı yerlerince atfedilecek niteliğe göre görevli yargı merciinin belirleneceği, böylece taraflar arasındaki edimlerin yerine getirilip getirilmediği, getirilmemiş ise kusurlu tarafın kim olduğu konusundaki uyuşmazlığın bu yolla giderilmesinin mümkün olduğu hususları dikkate alındığında, hüküm uyuşmazlığı bulunduğu iddia edilen kararlar nedeniyle bir hakkın yerine getirilmesine engel bir durumun söz konusu olmadığının görüldüğü, durum böyle olunca, sözü edilen idari ve adli yargı mercileri tarafından esasa ilişkin olarak verilip kesinleşen kararlarda tarafların aynı olmasına karşın, davaların aynı konu ve sebebe dayalı olmadığı ve bu kararlar arasında dava konularının farklı olması nedeniyle bir çelişkiden bahsedilemeyeceği gibi yukarıda açıklandığı üzere bir hakkın yerine getirilmesinin olanaksız hale gelmediği görüldüğünden hüküm uyuşmazlığının varlığından söz etmenin mümkün olmadığı, bu nedenle, 2247 sayılı Kanun’un 24 üncü maddesinde öngörülen anlamda hüküm uyuşmazlığı doğmadığından, istemin reddi gerektiği yolunda yazılı düşünce vermiştir. 

YARGITAY CUMHURİYET BAŞSAVCISI; İstanbul 6. İdare Mahkemesi ile Kartal 5. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin kararları arasında doğduğu öne sürülen hüküm uyuşmazlığının giderilmesi istemiyle 2247 sayılı Kanun'un 24. maddesi gereğince yapılan başvuruyla ilgili 2009/273 Esas sayılı dosyanın incelendiği, İstanbul 6. İdare Mahkemesi’nin 2005/1693 Esas sayılı dava dosyasında davacı K.-Tur Turizm ve Seyahat A.Ş. tarafından davalı Maltepe Belediye Başkanlığı’na karşı açılan iptal davasında; davacı şirket ile Kartal Belediye Başkanlığı arasında imzalanan sözleşme uyarınca Maltepe İlçesi 27 pafta, 4020, 4021, 4022, 4023 adaya kayıtlı 2 ve 4 nolu taşınmazların davacıya yap-işlet-devret metoduyla kiralanmasına ilişkin Kartal Belediyesi Meclisi işleminin, taşınmazların plan amacı ve sözleşme şartlarının dışında kullanıldığından bahisle iptaline dair Maltepe Belediye Meclisi’nin 14.10.1999 gün ve 246 sayılı kararı ile bu kararın bildirilmesine ilişkin 19.1.2000 gün ve 99/655 sayılı işlemin iptalinin istenildiği; dava konusu işlemin iptali yönünde karar veren İstanbul 6. İdare Mahkemesi’nin 27.5.2002 günlü, E:2000/258, K:2002/732 sayılı kararının temyiz edilmesi üzerine Danıştay Sekizinci Dairesi’nin 11.12.2003 günlü, 2003/885 Esas, 2003/5485 Karar sayılı kararıyla bozulması sonucunda bozma sonrası yapılan yargılamada; 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet­-Devret Modeli çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Yasa'nın 3. maddesinde yap-işlet-­devret modelinin ileri teknoloji ve yüksek maddi kaynak ihtiyacı duyulan projelerin gerçekleştirilmesinde kullanılmak üzere geliştirilen özel bir finansman modeli olduğu, yatırım bedelinin sermaye şirketine veya yabancı şirkete şirketin işletme süresi içersinde ürettiği mal veya hizmetin idare veya hizmetten yararlananlarca satın alınması suretiyle ödenmesini ifade ettiği, Yasanın kapsamının düzenlendiği 2. maddesinde, bu Kanunun, köprü, tünel, baraj, sulama, içme ve kullanma suyu arıtma tesisi, kanalizasyon, haberleşme, elektrik üretimi, iletim, dağıtım ve ticareti, maden ve işletmeleri, fabrika ve benzeri tesisler çevre kirliliğini önleyici yatırımlar, otoyol, demiryolu, yer altı ve yerüstü otoparkı ve sivil kullanıma yönelik deniz ve hava limanları ve benzeri yatırım ve hizmetlerin yaptırılması işletilmesi ve devredilmesi konularında yap-işlet-devret modeli çerçevesinde sermaye şirketlerinin veya yabancı şirketlerin görevlendirilmesine ilişkin usul ve esasları kapsadığının belirtildiği, 4. maddesinde de, bu Yasanın 2. maddesinde öngörülen yatırım ve hizmetlerin yap-işlet-devret modeli çerçevesinde sermaye şirketi veya yabancı şirketler eli ile gerçekleştirilmesindeki usul ve esasların, bu şirketlerde aranılacak özelliklerin, sözleşmelerin kapsamının, ücretin belirlenmesi ve diğer hususların Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulacağı, ayrıca bu Kanunda öngörülen yatırım ve hizmetleri yap-işlet-devret modeline göre yaptırmak isteyen İdarenin, Yüksek Planlama Kurulu’na müracaat ederek bu Kurulun izninden sonra sermaye şirketi veya yabancı şirketle sözleşme imzalayabileceği hükmünün düzenlendiği, davacı şirket ile Kartal Belediye Başkanlığı arasında İstanbul İli, Kartal İlçesi, Maltepe Altayçeşme 27 pafta, 4020, 4021, 4022, 4023 ada ve 2 ve 4 nolu parsel taşınmazların kültürel ve sportif amaçlı tesislerin yapımı ve kullanılması amacıyla 30 yıl süre ile 1 milyon bedelle yap-işlet-devret modeli uyarınca davalı şirkete verilmesine ilişkin 16.3.1992 tarihli yatırım sözleşmesi imzalandığı, Kartal Belediye Meclisi’nin 5.3.1992 gün ve 101 sayılı kararı ile bu taşınmazların yap-işlet-devret modeliyle davacı şirkete verilmesi kararının alındığı, daha sonra Maltepe Belediyesi kurulduktan sonra bu taşınmazların Maltepe İlçe sınırları içinde bulunduğundan Maltepe Belediye Başkanlığı’nca yapılan incelemelerde ilgili sözleşme şartlarına uyulmadığının tespit edilerek Belediye Meclisinin 14.10.1999 gün ve 246 sayılı kararı ile 5.3.1992 gün ve 101 sayılı Kartal Belediye Meclisi kararının iptaline karar verildiğinin anlaşıldığı belirtilerek, 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Yasa’nın ilgili maddelerinde; bu Yasanın 2. maddesinde sözü edilen büyük çapta yatırım gerektiren iş ve hizmetlerin bulunması ve bunları yap-işlet-devret modeline göre yaptırmak isteyen idarenin Yüksek Planlama Kurulu’na müracaat ederek bu Kuruldan izin aldıktan sonra sermaye şirketi veya yabancı şirketlerle Yasanın 4. maddesinde belirtilen Bakanlar Kurulu Kararına uygun sözleşme imzalayabileceğinin öngörüldüğü, bu halde davacı şirket ile Kartal Belediyesi arasında düzenlenen 16.3.1992 tarihli sözleşmenin ve aynı şekilde 5.3.1992 tarih ve 101 sayılı Kartal Belediye Meclisi’nce alınan kararın, 3996 sayılı Yasa kapsamında düzenlenen yap-işlet-devret modeline uygun olmadığı açık olduğundan, davalı Maltepe Belediye Başkanlığı’nca iptal edilmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılarak İstanbul 6. İdare Mahkemesi, 30.11.2005 tarih ve 2005/1693 Esas, 2005/2387 Karar sayılı kararı ile davanın reddine karar verdiği ve temyiz incelemesi sonucunda Danıştay Sekizinci Daire’nin 29.6.2007 gün ve 2006/4161 Esas, 2007/4144 Karar sayılı kararı ile onandığı ve karar düzeltme talebinin reddedilmesi ile de söz konusu kararın kesinleştiği, Kartal 5. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2000/429 Esas sayılı dava dosyasında davacı Maltepe Belediye Başkanlığı tarafından davalı K.-Tur Turizm ve Seyahat A.Ş.'ne karşı açılan sözleşmenin feshine ve müdahalenin önlenmesine ilişkin davada; davacı Belediye Başkanlığının, davalı şirket ile Kartal 2. Noterliği’nde 16.3.1992 tarih ve 10924 yevmiye nolu Kartal Belediye Başkanlığı arasında yap-işlet-devret metodu ile İstanbul İli, Maltepe İlçesi Altayçeşme 27 pafta, 4020, 4021, 4022, 4023 ada ve 2 ve 4 nolu parsel taşınmazların kültürel ve sportif amaçlı tesislerin yapımı ve kullanılması amacıyla 30 yıl süre kullandıktan sonra bu yerin devredilmesi konusunda anlaşma sağlanmasına karşın davalı tarafın edimini yerine getirmediği ileri sürülerek davalı şirket ile 16.03.1992 tarihinde yapılan sözleşmenin feshine, davalı tarafın söz konusu taşınmazlara müdahalesinin önlenmesine karar verilmesi istemiyle açtığı davanın yapılan yargılaması sonucunda; Maltepe Belediye Başkanlığı’nın sözleşmeye uygun olarak davranmayarak taraflar arasında 16.3.1992 tarihinde yapılan sözleşmeyi iptal ettiği, başlangıçta sözleşmenin Kartal Belediyesi ile yapıldığı, ancak daha sonra Maltepe'nin yeni ilçe olması nedeni ile bu nedenle taşınmazın Maltepe hudutlarında olduğundan Maltepe Belediye Başkanlığı’nın taraf durumuna geldiği, her ne kadar davacı vekili tarafından Kartal 2. Noterliği’nde 16.3.1992 tarihinde yap-işlet-devret metodu ile yapılan sözleşmeye uygun olarak davalı şirketin edimini yerine getirmediği ileri sürülerek sözleşmenin feshi talep edilmiş ise de; davalı şirket sözleşme ile öngörülen 15.000 ton mıcır, iki adet Reno marka otomobili ve 31.12.2000 tarihine kadar sözleşmeye uygun olarak ödenmesi gereken kira bedelini ödediğinden, tesislerin yapılacağı yerde tatbikat projesinin yapılması ve ruhsatın alınması için davacı Belediye Başkanlığına başvuru yapıldığı halde davacı Belediye Başkanlığı bu konuda kendisine düşen edimini yerine getirmediğinden ve taşınmaz üzerine yapılacak tesislerin 24 ay içinde bitirilmesi öngörüldüğünden, bu sürenin de ancak ruhsatın alındığı tarihten itibaren başlaması mümkün olduğundan, sözleşmenin bazı hükümlerinin yerine getirilmemesinde davalı tarafın kusurunun bulunmadığı gerekçesi ile Kartal 5. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 11.12.2002 tarih ve 2000/429 Esas, 2002/856 Karar sayılı kararı ile davanın reddine karar verdiği ve yapılan temyiz incelemesi sonucunda Yargıtay 13. Hukuk Dairesi’nin 6.11.2003 tarih ve 2003/7967-13258 sayılı kararı ile onandığı ve karar düzeltme talebinin reddedilmesi ile de söz konusu kararın kesinleştiği, 2247 sayılı Yasa'nın 24. maddesi gereğince, hüküm uyuşmazlığının varlığı için adli, idari veya askeri yargı mercilerinden en az ikisi tarafından görevle ilgili olmaksızın kesin olarak verilmiş veya kesinleşmiş, aynı konuya ve sebebe ilişkin, taraflardan en az biri aynı olan iki ayrı kararın bulunması ve bu kararlar arasındaki çelişki yüzünden hakkın yerine getirilmesinin olanaksız olması gerektiği, hüküm uyuşmazlığına konu edilen İstanbul 6. İdare Mahkemesi’nde karara bağlanan davanın konusu, davacı K.-Tur Turizm ve Seyahat A.Ş. ile Kartal Belediyesi arasında imzalanan sözleşme uyarınca Maltepe İlçesi, 27 pafta, 4020, 4021, 4022, 4023 adaya kayıtlı, 2 ve 4 nolu taşınmazların davacıya yap-işlet-devret metoduyla kiralanmasına ilişkin Kartal Belediyesi Meclisi işleminin iptaline dair Maltepe Belediye Meclisi’nin 14.10.1999 gün ve 246 sayılı işlemi ile 19.1.2000 gün ve 99/655 sayılı işleminin iptaline ilişkin bulunduğu, Kartal 5. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde karara bağlanan davanın konusu, davalı şirket ile Kartal 2. Noterliği’nde 16.3.1992 tarih ve 10924 yevmiye nolu Kartal Belediye Başkanlığı arasında yap-işlet-devret metodu ile İstanbul İli, Maltepe İlçesi Altayçeşme 27 pafta, 4020, 4021, 4022, 4023 ada ve 2 ve 4 nolu parsel taşınmazların kültürel ve sportif amaçlı tesislerin yapımı ve kullanılması amacıyla 30 yıl süre kullandıktan sonra bu yerin devredilmesi konusunda anlaşma sağlanmasına karşın, davalı tarafın edimini yerine getirmediği ileri sürülerek davalı şirket ile 6.3.1992 tarihinde yapılan sözleşmenin feshi ve davalı tarafın söz konusu taşınmazlara müdahalesinin önlenmesi olduğunun görüldüğü, uyuşmazlığın, Kartal 2. Noterliği’nde 16.3.1992 tarih ve 10924 yevmiye nolu K.-­Tur Turizm ve Seyahat A.Ş. ile Kartal Belediye Başkanlığı arasında yap-işlet-devret metodu ile İstanbul İli, Maltepe İlçesi, Altayçeşme 27 pafta, 4020, 4021, 4022, 4023 ada ve 2 ve 4 nolu parsel taşınmazların kültürel ve sportif amaçlı tesislerin yapımı ve kullanılması amacıyla 30 yıl süre kullandıktan sonra bu yerin devredilmesi konusunda yapılan “sözleşmenin feshine ilişkin işlemin geçerli olup olmadığı” hususundan kaynaklandığı, adli ve idari yargıda açılan davaların taraflarının aynı olduğu, aynı konu ve sebebe dayalı olduğu ve bu kararlar arasında hakkın yerine getirilmesini imkansız kılan bir çelişki söz konusu olduğundan, hüküm uyuşmazlığı oluştuğunun düşünüldüğü, taraflar arasında imzalanan sözleşmeden kaynaklanan uyuşmazlığın özel hukuk hükümlerine göre çözümlenmesinde adli yargının görevli olması ve davalı şirket sözleşme ile öngörülen 15.000 ton mıcır, iki adet Reno marka otomobili ve 31.12.2000 tarihine kadar ödenmesi gereken kira bedelini ödediğinden, tesislerin yapılacağı yerde tatbikat projesinin yapılması ve ruhsatın alınması için davacı Belediye Başkanlığına başvuru yapıldığı halde davacı Belediye Başkanlığı bu konuda kendisine düşen edimini yerine getirmediğinden ve taşınmaz üzerine yapılacak tesislerin 24 ay içinde bitirilmesi öngörüldüğünden ve bu sürenin ancak ruhsatın alındığı tarihten itibaren başlaması mümkün olduğundan, sözleşmenin bazı hükümlerinin yerine getirilmemesinde davalı tarafın kusurunun bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karara bağlandığı biçimde çözümü isabetli olduğu için bu karar ile çelişen idari yargı kararının kaldırılması gerektiği, bu nedenlerle, kesinleşen İstanbul 6. İdare Mahkemesi'nin 30.11.2005 tarih ve 2005/1693 Esas, 2005/2387 Karar sayılı sözleşmenin iptalinde mevzuata aykırılık olmadığı gerekçesiyle davanın reddine ilişkin kararının kaldırılması, Kartal 5. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 11.12.2002 tarih ve 2000/429 Esas, 2002/856 Karar sayılı kararı doğrultusunda karar verilmesi gerektiği yolunda yazılı düşünce vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE : Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Ahmet AKYALÇIN’ın Başkanlığında, Üyeler: Mahmut BİLGEN, Ramazan TUNÇ, Ayper GÖKTUNA, Nüket YOKLAMACIOĞLU, Muhittin KARATOPRAK ve Sedat ÇELENLİOĞLU’nun katılımlarıyla yapılan 1.11.2010 günlü toplantısında; Raportör-Hakim Nurdane TOPUZ’un 2247 sayılı Yasa’da öngörülen koşulları taşımayan başvurunun reddi gerektiği yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Dr. İlknur ALTUNTAŞ’ın başvurunun kabulü, Danıştay Savcısı Mehmet AKK.’nın başvurunun reddi gerektiğine ilişkin sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun’un 1. maddesinin birinci fıkrasında, “Uyuşmazlık Mahkemesi; Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile görevlendirilmiş, adli, idari ve askeri yargı mercileri arasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözmeye yetkili ve bu kanunla kurulup görev yapan bağımsız bir yüksek mahkemedir” hükmü yer almıştır.

Aynı Kanunun 24. maddesinde, “(Değişik birinci fıkra: 21/1/1982 - 2592/7 md.) 1 nci maddede gösterilen yargı mercilerinden en az ikisi tarafından, görevle ilgili olmaksızın kesin olarak verilmiş veya kesinleşmiş, aynı konuya ve sebebe ilişkin, taraflarından en az biri aynı olan ve kararlar arasındaki çelişki yüzünden hakkın yerine getirilmesi olanaksız bulunan hallerde hüküm uyuşmazlığının varlığı kabul edilir.

Ceza kararlarında; sanığın, fiilin ve maddi olayların aynı olması halinde hüküm uyuşmazlığı var sayılır.

İlgili kişi veya makam Uyuşmazlık Mahkemesine başvurarak hüküm uyuşmazlığının giderilmesini isteyebilir. Bu halde olumsuz görev uyuşmazlığının çıkarılması ile ilgili 15 ve 16 ncı maddelerdeki usul kuralları uygulanır” denilmiştir.

Buna göre, hüküm uyuşmazlığının varlığı için:               

a) Uyuşmazlık yaratan hükümlerin, adli, idari veya askeri yargı mercilerinden en az ikisi tarafından verilmesi,

b) Konu, dava sebebi ve taraflardan en az birinin aynı olması,             

c) Her iki kararın da kesinleşmiş olması,                   

d) Kararlarda davanın esasının hükme bağlanması,              

e)Kararlar arasındaki çelişki nedeniyle hakkın yerine getirilmesinin olanaksız bulunması koşullarının birlikte gerçekleşmesi aranmaktadır.

Hüküm uyuşmazlığı bulunduğu ileri sürülen adli ve idari yargı kararlarının incelenmesinden: ortada adli ve idari yargı yerlerince verilmiş ve kesinleşmiş kararlar bulunduğu; her iki kararda da işin esasının hükme bağlandığı; tarafların aynı olduğu anlaşılmaktadır.

Görülen davaların incelenmesinde:

            İdare Mahkemesindeki dava; davacı şirket vekili tarafından Maltepe Belediye Başkanlığı’na karşı, Maltepe 27 pafta, 4023 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın önünde bulunan, kamuya ait olduğu belirtilen ve Kartal Belediyesi Meclisi’nin 5.3.1992 tarih ve 101 sayılı kararı ile 30 yıllığına Yap-İşlet-Devret metodu ile K.-Tur Turizm ve Seyahat A.Ş.’ne kiralanan taşınmazın amacı dışında kullanıldığından bahisle Kartal Belediye Meclisi’nce alınan 5.3.1992 tarih ve 101 sayılı kararın iptaline ilişkin Maltepe İlçe Belediye Meclisi’nin 14.10.1999 gün ve 246 sayılı kararı ile bu kararın K. Tur Turizm ve Seyahat A.Ş.’ne bildirimine ilişkin Maltepe İlçesi Belediye Başkanlığı Emlak İstimlak ve Gecekondu Müdürlüğü’nün 19.1.2000 gün ve 99/655-71 sayılı işleminin iptali istemiyle açılmış; Mahkemece, 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Yasa’nın ilgili maddelerinde; bu Yasanın 2. maddesinde sözü edilen büyük çapta yatırım gerektiren iş ve hizmetlerin bulunması ve bunları yap-işlet-devret modeline göre yaptırmak isteyen idarenin Yüksek Planlama Kurulu’na müracaat ederek bu Kuruldan izin aldıktan sonra sermaye şirketi veya yabancı şirketlerle Yasanın 4. maddesinde belirtilen Bakanlar Kurulu Kararına uygun sözleşme imzalayabileceğinin öngörüldüğü, bu halde davacı şirket ile Kartal Belediyesi arasında düzenlenen 16.3.1992 tarihli sözleşmenin ve aynı şekilde 5.3.1992 tarih ve 101 sayılı Kartal Belediye Meclisi’nce alınan kararın, 3996 sayılı Yasa kapsamında düzenlenen yap-işlet-devret modeline uygun olmadığı açık olduğundan, davalı Maltepe Belediye Başkanlığı’nca iptal edilmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. 

Asliye Hukuk Mahkemesindeki dava ise; Maltepe Belediye Başkanlığı vekili tarafından K. Tur Turizm ve Seyahat A.Ş.’ne karşı, sözleşme incelendiğinde davalı şirketin edimlerinin 2. maddede belirtilmiş olmasına rağmen hiç birisini ifa etmediği, davalı şirketin yapmayı taahhüt etmiş olduğu hizmet alanlarının hiç birisini yapmadığı gibi, kamuya açık olması gereken yerleri işyeri otoparkı olarak kullandığı, Belediyenin tüm karar ve uyarılarına karşın sözleşme doğrul­tusunda edimlerinin ifası için davalı tarafından hiç bir şey yapılmadığı ileri sürülerek Kartal 2. Noterliği’nin 10924 yövmiye nolu 16.3.1992 tarihli sözleşmeye aykırılığın tespiti, akdin feshi, kiralananın tahliyesi ile müdahalenin men’i istemiyle açılmış; Mahkemece, her ne kadar davacı vekili tarafından Kartal 2. Noterliği’nde 16.3.1992 tarihinde Yap-İşlet-Devret metodu ile sözleşme yapıldığı, davada, şirketin sözleşmeye uygun olarak edimini yerine getirmediği ileri sürülerek sözleşmenin feshi talep edilmişse de; davalı şirket sözleşmede öngörülen 15.000 ton mıcırı, iki adet Reno marka otomobili ve 31.12.2000 tarihine kadar ödenmesi gereken kira bedelini ödediğinden, tesislerin yapılacağı yerde tatbikat projesinin yapılması ve ruhsatın alınması için davacı Belediye Başkanlığına başvuru yapıldığı halde davacı Belediye Başkanlığı bu konuda kendisine düşen edimini yerine getirmediğinden; taşınmaz üze­rine yapılacak tesislerin 24 ay içinde bitirilmesi öngörüIdüğünden, bu sürenin ancak ruhsatın alındığı tarihten itibaren başlaması mümkün olduğundan, sözleşmenin bazı hükümlerinin yerine gelmemesinde davalı tarafın kusuru bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

            Bu duruma göre, İdare Mahkemesinde görülen davanın, Kartal Belediyesi Meclisi’nin 5.3.1992 tarih ve 101 sayılı kararı ile 30 yıllığına Yap-İşlet-Devret metodu ile K.-Tur Turizm ve Seyahat A.Ş.’ne kiralanan taşınmazın amacı dışında kullanıldığından bahisle Kartal Belediye Meclisi’nce alınan 5.3.1992 tarih ve 101 sayılı kararın iptaline ilişkin Maltepe İlçe Belediye Meclisi’nin 14.10.1999 gün ve 246 sayılı kararı ile bu kararın K. Tur Turizm ve Seyahat A.Ş.’ne bildirimine ilişkin Maltepe İlçesi Belediye Başkanlığı Emlak İstimlak ve Gecekondu Müdürlüğü’nün 19.1.2000 gün ve 99/655-71 sayılı işleminin iptali istemine; Asliye Hukuk Mahkemesinde görülen davanın ise, sözleşme doğrultusunda davalı şirket tarafından edimlerin yerine getirilmediği ileri sürülerek sözleşmeye aykırılığın tespiti, akdin feshi, kiralananın tahliyesi ile müdahalenin men’i istemine ilişkin olduğu gözetildiğinde, İdare Mahkemesi ile Asliye Hukuk Mahkemesinde görülen davalarda maddi olgu, konuları bakımından benzerlik bulunduğundan sözedilemeyeceği sonucuna varılmıştır.  

            Açıklanan nedenlerle, İdare Mahkemesi ile Asliye Hukuk Mahkemesi kararları arasında 2247 sayılı Yasa’nın 24. maddesinde öngörülen koşullar birlikte gerçekleşmediğinden, başvurunun reddi gerekmiştir. 

S O N U Ç : 2247 sayılı Yasa’nın 24. maddesinde öngörülen koşulları taşımayan BAŞVURUNUN REDDİNE, 1.11.2010 gününde OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.