|
T.C. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ HUKUK BÖLÜMÜ ESAS NO : 2015 / 956 KARAR NO : 2016 / 8 KARAR TR : 25.1.2016 |
ÖZET : Davacının taşınmazının bir bölümünde davalı Belediyece kaldırım yapılmak suretiyle vaki fiili el atılması nedeniyle açılan davanın adli yargı yerince kabul edilmesi ve temyiz isteminin de reddedilmesi suretiyle kesinleşmesi ve bu yöndeki hukuki ihtilafın sona ermesi karşısında; taşınmazın diğer bölümleri üzerindeki hukuki el atma nedeniyle uğranıldığı öne sürülen zararın tazmini istemiyle açılan davanın, imar planından kaynaklanan tazminat davaları kapsamında İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk. |
Davacılar :1-A.S.
2-İ.S.M.
a-M.S.
b-F.A.S.
c-A.E.
d-F.Ç.
e-Ş.S.
f-İ.S.
g-S.M.
h-S.D.
3-İ.S.M.
a-H.S.
b-A.G.
c-Z.Ü.
d-A.Ü.
e-T.B.
f-K.S.
g-E.Ç.
h-F.V.
ı-S.D.
i-A.G.
İ.S.
F.B.
A.G.
Vekili : Av. Y.G.
Davalı : Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı
Vekili : Av. B.Ç. - Büyükşehir Belediye Başkanlığı
Dava Tarihi: 16/08/2000
Birlesen Kayseri 2. AHM 2003/1 Esas 2003/12 Karar Sayılı Dosyada
Davacılar :1-A.S.
2-İ.S.Mirasçıları:
a-M.S.
b-F.A.
c-A.E.
d-F.Ç.
e-Ş.S.
f-İ.S.
g-S.M.
3-İ.S.M.
a-H.S.
b-A.G.
c-Z.Ü.
d-A.Ü.
e-T.B.
f-K.S.
g-E.Ç.
h-F.V.
ı-S.D.
i-A.G.
j)İ.S.
k)F.B.
l)A.G.
Vekili : Av.Y.G.
Davalı : Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı
Vekili : Av. B.Ç.
Birlesen Kayseri 2. AHM 2011/219 Esas 2012/162 Karar Sayılı Dosyada
Davacılar :1 –S.A.Ü.
2-A.U.
3-S.D.
4-H.S.
5-M.Z.Ü.
6-R.Ü.
7-E.B.
8-T.B.
Vekili : Av.A.M.
Davalılar : 1- Melikgazi Belediye Başkanlığı
Vekili : Av. Z.D.
2-Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı
Vekili : Av. B.Ç.
Kayseri 2. AHM 2011/219 Esas Sayılı Dosyası İle Birleşen Kayseri 5. AHM. 2011/821 Esas 2011/200 Karar Sayılı Dosyada
Davacı :F.Y.
Vekili :Av.A.M.
Davalılar :1- Melikgazi Belediye Başkanlığı
Vekili :Av. Z.D.
2- Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı
Vekili : Av. B.Ç.
Birlesen Kayseri 3. AHM 2011/586 Esas 2012/70 Karar Sayılı Dosyada
Davacılar : 1-K.S.
2-İ.S.
3-E.Ç.
4-S.K.
Vekili : Av. M.E.
Davalılar : 1- Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı
Vekili : Av.B.Ç.
2- Melikgazi Belediye Başkanlığı
Vekili : Av. Z.D.
Birlesen Kayseri 5. AHM 2012/56 Esas 2012/129 Karar Sayılı Dosyada
Davacılar : 1-İ.S.
2-Ş.S.
3-S.D.
4-S.M.
Vekili : Av. S.E.K.
Davalılar : 1 - Melikgazi Belediye Başkanlığı
Vekili : Av. Z.D.
2- Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı
Vekili : Av. B.Ç.
Dava : Tazminat (Kamulaştırmasız El Koymadan Kaynaklanan)
Birlesen Kayseri 5. AHM 2011/517 Esas 2012/85 Karar Sayılı Dosyada
Davacılar :1-M.B.
2-H.B.
Vekili : Av. A.M.
Davalı : 1- Melikgazi Belediye Başkanlığı
Vekili : Av. Z.D.
Davalı : 2- Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı
Vekili : Av. B.Ç.
İDARİ YARGIDA
Davacılar :1-E.B.
2-A.U.
3-S.D.
4-R.Ü.
5-H.S.
6-S.A.Ü.
7-T.B.
8-M.Z.Ü.
9-F.Y.
10-M.B.
11-H.B.
Vekili : Av. A.M.
Davalı : 1- Melikgazi Belediye Başkanlığı
Vekili : Av. Z.D.
Davalı : 2- Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı
Vekili : Av. B.Ç.
O L A Y : Davacı F.Y. vekili 28.11.2011 havale tarihli dilekçesinde özetle; Kayseri İli, Melikgazi İlçesi Germir Mah., 11270 ada, 1 parsel sayılı taşınmazda müvekkilinin hisseli malik olduğunu, taşınmaza davalı kurumlarca hiçbir kamulaştırma işlemi yapılmaksızın asfalt yol ve kaldırım yapılmak suretiyle el atıldığını, aynı taşınmaz ile ilgili olarak, başka hissedarlar tarafından aynı sebeplerle Kayseri 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/219 esas sayılı derdest dosyası ile kamulaştırmasız el atma davası açıldığını, bu dosya ile aralarında fiili ve hukuki irtibat bulunduğunu belirterek, öncelikle dosyaların birleştirilmesini, akabinde davanın kabulü ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 16000 TL tazminatın faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ederek adli yargı yerinde dava açmıştır.
Kayseri 5.Asliye Hukuk Mahkemesi: 1.12.2011 gün ve E:2011/821, K:2011/200 sayılı kararı ile, dosyasının Kayseri 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/219 Esas sayılı derdest dosyası ile birleştirilmesine karar vermiştir.
Davacılar S.A.Ü., S.D., H.S., M.Z.Ü., R.Ü., E.B., T.B., A.U. vekili, davalılar Melikgazi Belediye Başkanlığı ve Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı aleyhine vermiş olduğu 4.4.2011 havale tarihli dava dilekçesinde özetle, müvekkillerinin hissedar oldukları Kayseri İli, Melikgazi İlçesi, Germir Mah., 11270 ada, 1 parsel sayılı taşınmaza kamulaştırma yapılmaksızın davalı idarelerce asfalt yol ve kaldırım yapılmak suretiyle el atıldığını belirterek, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydı ile 1.069.435,97 TL tazminatın faizi ile birlikte davalılardan tahsili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.
Kayseri 2.Asliye Hukuk Mahkemesi: 20.3.2012 gün ve E:2011/219, K:2012/162 sayılı kararı ile özetle dosyanın, Kayseri 1.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2010/1338 esas sayılı dava dosyası ile birleştirilmesine karar vermiştir.
Davacılar M.B., H.B. vekili, davalılar Melikgazi Belediye Başkanlığı ve Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı aleyhine vermiş olduğu 3.10.2011 havale tarihli dava dilekçesi ile, Kayseri İli, Melikgazi İlçesi, Germir Mah., 11270 ada, parsel 1 de kayıtlı bulunan taşınmazın hissedarları olduklarını, davalı kurumlarca kamulaştırma yapılmaksızın, dava konusu taşınmaza asfalt yol ve kaldırım yapılmak suretiyle fiilen el atıldığını, ayrıca imar planında kamu hizmetine ayrılan bölümlere de hukuken el atıldığını belirtmek suretiyle toplam 16.000,00 TL.nin tazmini istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.
Kayseri 5.Asliye Hukuk Mahkemesi: 15.2.2012 gün ve E:2011/517, K:2012/85 sayılı kararı ile özetle, dosyanın Kayseri 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/1338 Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar vermiştir.
Davacılar K.S., İ.S., E.Ç., S.K. vekili, davalılar Melikgazi Belediye Başkanlığı ve Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı aleyhine 23.12.2011 havale tarihli dava dilekçesinde özetle, davacıların Kayseri İli, Melikgazi İlçesi, Germir Mah., 11270 ada, parsel 1 de kayıtlı bulunan taşınmazın hissedarları olduklarını, dava konusu taşınmazın dava tarihinden geriye doğru 5 yıldan daha uzun süre önce onaylanmış ve kesinleşmiş 1/1000 ölçekli uygulama imar planında ana arter niteliğindeki yol, tali nitelikteki yol ve 30.000 m2den küçük tali nitelikte park alanında kaldığını, dava konusu taşınmaza yol yapılmak suretiyle fiilen ve kısmen el atıldığını, bu fiili el atma olgusu ile imar projesi başlamış olduğundan taşınmazın fiilen el atılmayan ancak imar planında kamu hizmetine ayrılan geri kalan bölümüne de hukuken el atıldığını belirterek, taşınmaza kamulaştırmasız el atılmasından dolayı fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 15.000 TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idarelerden tahsiline karar verilmesi isteminde adli yargı yerinde dava açmıştır.
Kayseri 3.Asliye Hukuk Mahkemesi: 21.3.2012 gün ve E:2011/586, K:2012/70 sayı ile özetle dosyanın, Kayseri 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/1338 Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar vermiştir.
Davacılar İ.S., Ş.S., S.D., S.D. vekili davalılar Melikgazi Belediye Başkanlığı ve Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı aleyhine 25.1.2012 havale tarihli dava dilekçesinde özetle, müvekkillerinin Kayseri İli, Melikgazi İlçesi Konaklar Mah., 1 pafta, 50 parselde kayıtlı taşınmazın hissedarları olduklarını, taşınmazın imar planına göre kamu hizmetine tahsis edilecek alan içinde kaldığını ve taşınmaza davalı idareler tarafından fiilen ve hukuken el atıldığını, taşınmaz için herhangi bir kamulaştırma işlemi yapılmadığı gibi taşınmazın bedelinin de ödenmediğini belirterek, taşınmaza hukuken ve fiilen el atılması nedeni ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere 15.000,00 TL tazminatın davalılardan tahsiline karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.
Kayseri 5.Asliye Hukuk Mahkemesi: 5.3.2012 gün ve E:2012/56, K:2012/129 sayı ile özetle dosyanın, Kayseri 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/1338 Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar vermiştir.
Davacılar A.S., İ.S.Mirasçıları: M.S., F.A., A.E., F.Ç., Ş.S., İ.S., S.M., S.D., İ.S.Mirasçıları: H.S., A.G., Z.Ü., A.Ü., T.B., K.S., E.Ç., F.V., S.D., A.Ş., İ.S., F.B., A.G. vekili, davalı Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı aleyhine 27.12.2002 havale tarihli dilekçesinde özetle, Kayseri İli, Melikgazi İlçesi, Konaklar Köyü, Derevasil Mevkii 1 pafta, 50 parselde kayıtlı taşınmazın hissedarı olduklarını, taşınmazın bir kısmına davalı belediyece kamulaştırma yapılmaksızın 1996 yılında Sivas caddesinin genişletilmesi nedeniyle yola kalbedilmek suretiyle el atıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı tutulmak kaydıyla 9.383.273.246 TL tazminatın davalı belediyeden tahsili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.
Kayseri 2.Asliye Hukuk Mahkemesi: 22.1.2003 gün ve E:2003/1, K:2003/12 sayı ile özetle dosyanın, Kayseri 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2000/691 sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar vermiştir.
Davacılar A.S., İ.S. mirasçıları: M.S., F.A., A.E., F.Ç., Ş.S., İ.S., S.M., S.D., İ.S. Mirasçıları: H.S., A.G., Z.Ü., A.Ü., T.B., K.S., E.Ç., F.V., S.D., A.G., İ.S., F.B., A.G. vekili, davalı Kayseri Büyükşehir Belediyesi Başkanlığını aleyhine 16.8.2000 havale tarihli dava dilekçesinde özetle; Kayseri İli, Melikgazi İlçesi, Konaklar Köyü, Derevasil mevkiinde kain ve tapunun pafta 1 parsel 50 de kayıtlı taşınmaza müvekkillerinin malik olduklarını, dava konusu taşınmazın kuzeyinden yani yola bakan cephesinden davalı Kayseri Büyükşehir Belediyesi tarafından hiçbir kamulaştırma işlemi yapılmaksızın Sivas Caddesinin genişletilmesi ile yola kalp edilmek suretiyle el konulduğunu, davalı belediyenin, 50 parsel sayılı taşınmazdaki yola kalp işlemini 1996 yılı içerisinde yaptığını belirterek, fazlaya ait talep ve dava hakları mahfuz kalmak kaydı ile şimdilik 15.000.000.000 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.
Kayseri 1.Asliye Hukuk Mahkemesi: 3.11.2003 gün ve E:2000/691, K:2003/870 sayı ile, davacıların davasının ve dosyası ile birleştirilen Kayseri 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2003/1 esas, 2003/12 karar sayılı davasının kısmen kabulüne karar vermiş, bu karar temyiz edilmiş olup, Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 27.4.2004 gün, E:2004/1888, K:2004/5137 sayılı kararı ile hükmün esastan bozulmasına karar vermiştir.
Kayseri 1.Asliye Hukuk Mahkemesi: 31.5.2005 gün, E:2004/865, K:2005/418 sayı ile bozma ilamına uyarak yapılan yargılama neticesinde, davacıların davasının ve dava dosyası ile birleştirilen Kayseri 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2003/1, K:2003/12 sayılı davasının kabulüne karar vermiş, bu karar temyiz edilmiş olup, Yargıtay 5.Hukuk Dairesi 15.7.2010 gün ve E:2005/11543, K:2010/14661 sayı ile özetle hükmün esastan bozulmasına karar vermiştir.
Kayseri 1.Asliye Hukuk Mahkemesi: 24.12.2012 gün ve E:2010/1338, K:2012/686 sayı ile özetle, ‘’ Birleşen 5.Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2012/56, K:2012/129 sayılı dosyası bakımından davacılar tapu maliki olmadığından davanın reddine, asıl davada davacılar İ.S., Ş.S., S.M., S.D., İ.S. malik olmadıklarından bu kişiler yönünden davanın reddine, asıl davada diğer davacılar yönünden davanın kısmen kabul, kısmen reddine, asıl dava ile birleşen 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2003/3, K:2003/12 sayılı dosyasında davacılar İ.S., Ş.S., S.M., S.D., İ.S. malik olmadıklarından bu kişiler yönünden davanın reddine, asıl dava ile birleşen 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2003/3, K:2003/12 sayılı dosyasında diğer davacılar bakımından davanın reddine, birleşen 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2011/517, K:2012/85 sayılı dosyasındaki davanın kabulüne, Melikgazi Belediyesi bakımından davanın husumetten reddine, birleşen 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2011/586, K:2012/70 sayılı dosyasında davacı İ.S.hakkındaki davanın malik olmaması nedeniyle reddine, birleşen 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2011/586, K:2012/70 sayılı dosyasında diğer davacılar hakkında açılan davanın kabulüne, Melikgazi Belediyesi bakımından davanın husumetten reddine,birleşen 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2011/219, K:2012/162 sayılı dosyasındaki davanın kısmen kabul kısmen reddine, Melikgazi Belediyesi bakımından davanın husumetten reddine, birleşen 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2011/219, K:2012/162 sayılı dosyası ile birleşen 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2011/821, K:2011/200 sayılı dosyasındaki davanın kabulüne, Melikgazi Belediyesi bakımından davanın husumetten reddine ‘’ karar vermiştir.
İş bu karara karşı yapılan temyiz başvurusu üzerine Yargıtay 18. Hukuk Dairesi 17.9.2013 gün, E:2013/8484, K:2013/11632 sayı ile; ‘’ Dava konusu taşınmazın 152,73 m2 lik kısmına fiilen el atıldığı, 7735,35 m2 lik kısmına ise el atılmadığı, fiilen el atılmayan taşınmaz bölümünün 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 7 ve 8.maddeleri kapsamında düzenlenen 1/1000 ölçekli uygulama imar planında yol ve park alanı olarak kamuya özgülenmesi sebebiyle mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan dolayı hukuken el atıldığı gerekçesiyle taşınmazın bedeline hükmedildiği anlaşılmıştır.
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre fiili el atmayla ilgili hüküm kısmına yönelik temyiz itirazları yerinde değildir.
… fiilen el atılmayan taşınmaz bölümü yönünden davacı tarafın mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamanın,dava konusu taşınmazın, genel ve düzenleyici bir işlem olan imar planıyla kamu hizmetine özgülenmesi ve bu planda öngörülen kamulaştırma işlemlerinin zamanında yapılamamasından kaynaklandığının kabulü ile idari işlem ve eylemden doğan zarara ilişkin davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu hükümleri uyarınca idari yargı yerinde çözümlenmesi gerektiği ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 114/1-b ve 115/2.maddeleri uyarınca davanın usulden reddine karar verilerek, sadece fiilen el atılan kısım yönünden davanın kabulüne ilişkin hüküm kurulması gerekirken yazılı şekilde karar verilmesinin doğru görülmediği gerekçesiyle, hükmün HUMK.’nun 428.maddesi gereğince bozulmasına karar vermiştir. ‘’ demek suretiyle hükmün bozulmasına karar vermiş olup, bu karara karşı yapılan karar düzeltme talebi üzerine Yargıtay 18. Hukuk Dairesi 17.3.2014 gün, E:2013/19394, K:2014/4868 sayı ile talebin reddine karar vermiştir.
Kayseri 1.Asliye Hukuk Mahkemesi: 17.6.2014 gün ve E:2014/151, K:2014/265 sayı ile bozma ilamına uyarak yapılan yargılama neticesinde özetle,
‘’Birleşen 5.Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2012/56, K:2012/129 sayılı dosyası bakımından davacılar tapu maliki olmadığından davanın reddine,
Asıl davada davacılar İ.S., Ş.S., S.M., S.D., İ.S. malik olmadıklarından bu kişiler yönünden davanın reddine, asıl davada diğer davacılar yönünden davanın kısmen kabul, kısmen reddine,
Asıl dava ile birleşen 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2003/3, K:2003/12 sayılı dosyasında davacılar İ.S., Ş.S., S.M., S.D., İ.S.malik olmadıklarından bu kişiler yönünden davanın reddine, asıl dava ile birleşen 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2003/3, K:2003/12 sayılı dosyasında diğer davacılar bakımından davanın reddine,
Birleşen 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2011/517, K:2012/85 sayılı dosyasında fiili el atma sebebiyle davacıların asıl davada murisleri F.B. adına karar verildiğinden fiili el atma sebebiyle hüküm kurulmasına yer olmadığına, davacılar yönünden hukuki el atılan kısımlarla ilgili davada idare mahkemelerinin görevli olduğu anlaşılmakla, bu kısımlar yönünden davanın usulden reddine
Birleşen 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2011/586, K:2012/70 sayılı dosyasında davacı İzzet Sağ hakkındaki davanın malik olmaması nedeniyle reddine, davacılar K.S. ve E.Ç. hakkında asıl davada fiilen el atılan kısımlar bakımından karar verildiğinden, bu dosyada yeniden karar verilmesine yer olmadığına, davacı S.K. asıl davada taraf olmadığından, talebin kısmen kabulüne, Melikgazi Belediyesi bakımından davanın husumetten reddine, İ.S. dışındaki davacılar yönünden hukuki el atılan kısımlarla ilgili davada idare mahkemelerinin görevli olduğu anlaşılmakla, bu kısımlar yönünden davanın usulden reddine,
Birleşen 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2011/219, K:2012/162 sayılı dosyasında fiili el atma sebebiyle davacıların asıl davada murisleri A.G. hakkında karar verildiğinden fiili el atma sebebiyle hüküm kurulmasına yer olmadığına, davacılar yönünden hukuki el atılan kısımlarla ilgili davada idare mahkemelerinin görevli olduğu anlaşılmakla, bu kısımlar yönünden davanın usulden reddine, Melikgazi Belediyesi bakımından davanın husumetten reddine,
Birleşen 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2011/219, K:2012/162 sayılı dosyası ile birleşen 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2011/821, K:2011/200 sayılı dosyasında fiili el atma sebebiyle davacı asıl davada murisi A.G. hakkında karar verildiğinden fiili el atma sebebiyle hüküm kurulmasına yer olmadığına davacı yönünden hukuki el atılan kısımlarla ilgili davada idare mahkemelerinin görevli olduğu anlaşılmakla, bu kısımlar yönünden davanın usulden reddine, Melikgazi Belediyesi bakımından davanın husumetten reddine … ‘’ karar vermiştir.
Bu karara karşı yapılan temyiz başvurusu üzerine Yargıtay 18. Hukuk Dairesi 23.6.2015 gün, E:2015/339, K:2015/10941 sayılı karar ile hükmün onanmasına karar vermiş ve karar kesinleşmiştir.
Davacılar E.B., A.U., S.D., R.Ü., H.S., S.A.Ü., T.B., M.Z.Ü., F.Y., M.B., H.B. vekili davalılar Kayseri Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı ve Melikgazi Belediye Başkanlığı aleyhine Kayseri İli, Melikgazi İlçesi, Germir Mahallesi 11270 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın bir kısmına kamulaştırma işlemi olmaksızın kaldırım yapılmak suretiyle filen, geri kalan kısmına ise imar planında yol ve park alanı ilan edilmek suretiyle hukuken el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı tutularak 1.433.790,82 TL nin davalılardan faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesi istemiyle bu kez, idari yargı yerinde dava açmıştır.
Kayseri 2.İdare Mahkemesi: 1.10.2015 gün ve E:2015/866 sayı ile özetle, idarenin dava konusu taşınmaza fiilen el atmasından doğan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, haksız fiillere ilişkin özel hukuk hükümlerine göre adli yargının görevine girdiği gerekçesiyle, 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanunun 19.maddesi uyarınca görevli merciin belirtilmesi için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE :
Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler: Ali ÇOLAK, Yusuf Ziyaattin CENİK, Alaittin Ali ÖĞÜŞ, Süleyman Hilmi AYDIN, Mehmet AKBULUT ve Yüksel DOĞAN’ın katılımlarıyla yapılan 25.1.2016 günlü toplantısında:
l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27.maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı yasa’nın 19.maddesinde öngörülen biçimde görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının, son görevsizlik kararını veren mahkemece, adli yargı dosyası da temin edilmek suretiyle Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.
II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Selim Şamil KAYNAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Abdullah ER ile Danıştay Savcısı Yakup BAL’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Dava, davacıların adlarına hisseli olarak kayıtlı olan Kayseri İli, Melikgazi İlçesi, Germir Mah., 11270 ada, 1 parsel sayılı taşınmaza davalı idarelerce, 1/1000 ölçekli imar planında yol ve park alanı olarak ilan edilmek suretiyle hukuken, ayrıca taşınmazın bir kısmına yol ve kaldırım yapılmak suretiyle de fiilen el atıldığı iddiasıyla, taşınmaza vaki kamulaştırmasız el atmadan doğan zararın tazmini istemiyle açılmıştır.
Dosya kapsamında yapılan incelemede; Kayseri 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2010/1338 sayılı dosyasında yer alan, dava konusu taşınmazda yapılan keşif sonrasında bilirkişi heyeti tarafından tanzim edilmiş olan 17.7.2012 tarihli bilirkişi heyeti raporunda, davaya konu edilmiş olan Konaklar 1 pafta, 50 parsel sayılı taşınmazın 3402 sayılı Kadastro Kanunu 22/a maddesi gereği 11270 ada, 1 parsel olduğu, taşınmazın toplam 152,73 m2 lik kısmına kaldırım yapılmak suretiyle el atıldığı, 7735,35 m2 lik kısmına ise fiilen el atılmadığının belirtildiği anlaşılmış olup, el atılan kısım yönünden Kayseri 1.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 24.12.2012 gün ve E:2010/1338, K:2012/686 sayılı kararı ile bir kısım davacılar lehine tazminata hükmedildiği, bu karara karşı yapılan temyiz başvurusu üzerine Yargıtay 18. Hukuk Dairesi 17.9.2013 gün, E:2013/8484, K:2013/11632 sayılı kararı ile, fiili müdahalede bulunulan ve bu sebeple tazminata hükmedilen kısım bakımından temyiz itirazları reddine karar verildiği ve bu kısım bakımından kararın kesinleştiği anlaşılmıştır.
Adli yargı yerince, taşınmazın fiilen el atılan kısmı bakımından esasa ilişkin olarak verilen kararın kesinleşmesiyle birlikte, artık bu yöndeki bir ihtilafın hüküm uyuşmazlığı hariç, Uyuşmazlık Mahkemesi önüne getirilebilmesine imkan olmadığından; bir şekilde hukuki çözüme kavuşturulmuş olan bu sorunun artık “hukuki el atma” hali bakımından belirleyici olması düşünülemez. Diğer bir deyişle, “kesin hükmün bağlayıcılığı” ilkesi gereğince artık taşınmazın bütünü bakımından bir değerlendirme değil, hukuki çözüme kavuşmuş kısım dikkate alınarak kalan kısım yönünden bir hukuki tespit ve değerlendirme yapılmalıdır. Davanın somutunda da, bilirkişi raporlarıyla saptanan fiili el atılan kısım bakımından adli yargı yerince davacı lehine tazminata hükmedildiği ve bu hükmün kesinleştiği görüldüğünden ve taşınmazın kalan kısmı yönünden, imar planında “park alanı ve yol” olarak belirtilen hukuki el atma söz konusu olduğundan; mevcut bu tespite göre sonuca gidilmelidir. Uyuşmazlık Mahkemesinin 26.10.2015 tarih ve E.2015/702, K.2015/707; 26.10.2015 tarih ve E.2015/708, K.2015/711; 28.09.2015 tarih ve E.2015/650, K.2015/654 sayılı, E.2015/790, K.2015/805 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
3194 sayılı İmar Kanunu’nun “Planların hazırlanması ve yürürlüğe konulması” başlıklı 8. maddesinde; “Planların hazırlanmasında ve yürürlüğe konulmasında aşağıda belirtilen esaslara uyulur.
a) Bölge planları; sosyo - ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.
b) İmar Planları; Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planından meydana gelir. Mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planları ilgili belediyelerce yapılır veya yaptırılır. Belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe girer. (Değişik dördüncü cümle: 8/8/2011- KHK-648/21 md.) Bu planlar onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. Belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazlar ve planları belediye meclisi onbeş gün içinde inceleyerek kesin karara bağlar.
Belediye ve mücavir alan dışında kalan yerlerde yapılacak planlar valilik veya ilgilisince yapılır veya yaptırılır. Valilikçe uygun görüldüğü takdirde onaylanarak yürürlüğe girer. (Değişik üçüncü cümle: 8/8/2011- KHK-648/21 md.) Onay tarihinden itibaren valilikçe tespit edilen ilan yerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. İtirazlar valiliğe yapılır, valilik itirazları ve planları onbeş gün içerisinde inceleyerek kesin karara bağlar.
Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.
Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.
İmar planları alenidir. Bu aleniyeti sağlamak ilgili idarelerin görevidir. Belediye Başkanlığı ve mülki amirlikler, imar planının tamamını veya bir kısmını kopyalar veya kitapçıklar haline getirip çoğaltarak tespit edilecek ücret karşılığında isteyenlere verir.
c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.
Davaya konu olayda; davacıların hissedar oldukları 11270 ada 1 parselde kayıtlı bulunan taşınmazın, davalı idarelerce 1/1000 ölçekli imar planında yol ve park alanı olarak ilan edilmek suretiyle hukuken, ayrıca taşınmazın bir kısmına yol ve kaldırım yapılmak suretiyle de fiilen el atıldığı iddiasıyla, taşınmaza vaki kamulaştırmasız el atmadan doğan zararın tazmini istemiyle açılmış bulunan
davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.
Öte yandan, taşınmazın imar planında “dere mutlak koruma alanı”nda kalması nedeniyle taşınmaz üzerindeki tasarruf yetkisinin kısıtlanması nedenine dayalı olarak davacının Asliye Hukuk Mahkemesi nezdinde açtığı tazminat davasında, bu Mahkemece 4.11.1983 günlü, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun Geçici 6 ncı maddesinin kimi fıkralarının iptali istemiyle Anayasa Mahkemesine yapılan itiraz başvurusunda; Anayasa Mahkemesi 25.9.2013 tarih ve E: 2013/93, K: 2013/101 sayılı kararında ”… Davacının mülkü üzerinde tasarruf etme hakkının kısıtlanması, idarenin bir eyleminden değil, idari bir işlem niteliğinde olduğu tartışmasız olan imar planından kaynaklanmaktadır. Olayda, idarenin fiili el koyma niteliği taşıyan bir eylemi henüz bulunmamakta, aksine kanunen yapması gereken kamulaştırma işlemlerini yapmamak biçiminde tezahür eden bir eylemsizliği söz konusudur. Öte yandan kamulaştırmasız el atmadan söz edilebilmesi için taşınmaz zilyetliğinin idareye geçmesi ve taşınmazın fiilen kamu hizmetine tahsis edilmiş olması gerekmektedir. Oysa, mahkemede görülen davaya konu olayda olduğu gibi imar kısıtlamaları’nda taşınmaz zilyetliği malikte kalmaya devam etmekte olup, yalnızca malikin ilgili mevzuattan kaynaklanan bazı kısıtlamalara maruz kalması söz konusu olmaktadır. Sonuç olarak, davacının taşınmazının imar planlarında “ dere mutlak koruma alanı”nda bırakılması nedeniyle, tasarruf hakkının kısıtlanmasının kamulaştırmasız el atma sonucu olduğu ve tasarruf hakkının kısıtlanması sebebiyle doğan zararın ancak idari yargıda açılacak bir tam yargı davasına konu edilebileceği sonucuna ulaşılmaktadır. Dolayısıyla bakılmakta olan dava, itiraz başvurusunda bulunan mahkemenin görev alanına girmemektedir. Nitekim, Anayasanın 158. maddesi ile, adli, idari ve askeri yargı mercileri arasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözümlemeye yetkili kılınan Uyuşmazlık Mahkemesinin istikrar bulmuş içtihatları da bu yöndedir…” gerekçesiyle, Asliye Hukuk Mahkemesince yapılan itiraz başvurusu, başvuran mahkemenin yetkisizliği nedeniyle oybirliğiyle reddedilmiştir. Yine taşınmazı imar planında “spor alanı” olarak ayrılan davacının Asliye Hukuk Mahkemesinde açtığı tazminat davasında, davalı idarelerin görev itirazları nedeniyle Danıştay Başsavcılığınca çıkartılan olumlu görev uyuşmazlığında, Uyuşmazlık Mahkemesi’nce olumlu görev uyuşmazlığı talebinin kabulü ile ilgili Asliye Hukuk Mahkemesinin görevlilik kararının kaldırılması yolunda verilen karar nedeniyle, anayasal haklarının ihlal edildiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesine yapılan bireysel başvuru üzerine, Anayasa Mahkemesi İkinci Bölümünce 18.9.2013 tarihinde verilen kararda (Başvuru No: 2013/1586) “…Mahkemenin gerekçesi ve başvurucunun iddiaları incelendiğinde, iddiaların özünün Uyuşmazlık Mahkemesi tarafından delillerin değerlendirilmesinde ve hukuk kurallarının yorumlanmasında isabet olmadığına ve esas itibariyle yargılamanın sonucuna ilişkin olduğu anlaşılmaktadır. Yargılama, Uyuşmazlık Mahkemesi tarafından usul şartlarına ve hukuka uygun olarak gerçekleştirilmiş olup, başvurucu derece mahkemelerinde kendi delillerini ve iddialarını sunma fırsatını bulmuş ve bunlar Uyuşmazlık Mahkemesi’nce gereği gibi değerlendirilmiştir… Açıklanan nedenlerle, adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddialarının kanun yolu şikayeti niteliğinde olduğu, Uyuşmazlık Mahkemesi kararının bariz bir şekilde keyfilik de içermediği anlaşıldığından, başvurunun, diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin ‘açıkça dayanaktan yoksun olması’ nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir…” gerekçesiyle, davacının başvurusu oybirliğiyle reddedilmiştir. (Resmi Gazete, 30.10.2013, Sayı:28806) Son olarak, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 30.10.2013 tarih ve E.2013/603, K.2013/1503 sayılı kararıyla, imar planındaki kısıtlamalardan kaynaklanan ‘hukuki el atmalardan’ kaynaklanan tazminat istemli davaların idari yargının görevinde olduğu hüküm altına alınmıştır.
Açıklanan nedenlerle, Kayseri 2. İdare Mahkemesince yapılan başvurunun reddine karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Davanın çözümünde İDARİ YARGI YERİNİN görevli olduğuna, bu nedenle Kayseri 2. İdare Mahkemesince yapılan BAŞVURUNUN REDDİNE, 25.1.2016 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.
|
Başkan Serdar ÖZGÜLDÜR
|
Üye Ali ÇOLAK
Üye Süleyman Hilmi AYDIN |
Üye Yusuf Ziyaattin CENİK
Üye Mehmet AKBULUT |
Üye Alaittin Ali ÖĞÜŞ
Üye Yüksel DOĞAN |