Ceza Bölümü         2005/20 E.  ,  2005/28 K.
"İçtihat Metni"Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca hazırlanmıştır. İzinsiz olarak kopyalanması ve dağıtılması hukuki sorumluluk gerektirir.

Davacı           : K.H. 

Maktüller       : 1- N.Y.

                          2- C.Y.

Sanık             : Y.Y.                                                

OLAY             : Altınova/Yalova Karamürselbey Eğitim Merkezi Komutanlığı emrinde görevli sanık Dz. P. Alb. Y.Y.’nin, 20.12.2003 günü, aynı Komutanlık lojmanlarında, maktüller eşi N.Y. ile oğlu C.Y.’yi ateşli silah ile öldürdüğü, böylece, kasten iki kişiyi ateşli silah ile öldürmek suçunu işlediği ileri sürülerek, maktül N.Y.’ye karşı işlediği ileri sürülen suçtan eylemine uyan Türk Ceza Kanunu’nun 448, 449/1, maktül C.Y.’ye karşı işlediği ileri sürülen suçtan eylemine uyan aynı Kanun’un 448, 450/1. maddeleri uyarınca cezalandırılması istemiyle Kocaeli Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 29.4.2004 gün ve E:2004/4108, K:2004/230 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır.

 KOCAELİ 1. AĞIR CEZA MAHKEMESİ :7.5.2004 gün ve E:2004/163, K:2004/105 sayıyla; asker kişi sanığı, askeri mahal olan Karamürselbey Eğitim Merkezi Komutanlığı Lojmanlarında işlediği ileri sürülen suç nedeniyle 353 sayılı Yasa’nın 9. maddesi hükmü uyarınca yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, dava dosyası, Donanma Komutanlığı Askeri Mahkemesi’ne gönderilmiştir.

 DONANMA KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ : 4.6.2004 gün ve E:2004/592, K:2004/309 sayıyla; asker kişi sanık hakkında askeri mahalde işlendiği ileri sürülen unsurları ve cezaları Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen “Kasten adam öldürmek” suçu nedeniyle açılan kamu davasında, sanığın yargılama sırasında emekliye ayrılmak sureti ile Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişiğinin kesildiği, böylece askeri mahkemede yargılanmasını gerektiren ilginin kesildiği, bu nedenle yargılama görevinin adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeyerek kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, Donanma Komutanlığı Askeri Savcılığı’nca, Mahkememize gönderilmiştir.

 Uyuşmazlık Mahkemesi’nin 4.10.2004 gün ve E:2004/42, K:2004/38 sayılı kararı ile adli yargı yerince verilen görevsizlik kararının kesinleşmemiş olması nedeniyle 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş  ve İşleyişi Hakkında Kanun’un 27. maddesi uyarınca yöntemine uygun bulunmayan başvurunun reddine karar verilmiş, bu kez adli yargı yerince usule ilişkin noksanlık giderilerek, sanığa tebliğ edilen görevsizlik kararı, temyiz edilmeyerek kesinleşmiş, dava dosyası, kendisine gelmekle, Donanma Komutanlığı Askeri Savcılığı’nca, Mahkememize gönderilmiştir.

 İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Cafer ŞAT’ın Başkanlığında, Üyeler; Süleyman ÖZCAN, Hamdi Yaver AKTAN, Muvaffak TATAR, Recep SÖZEN, Tamer KORKMAZ, Erdoğan GENEL’in  katılımlarıyla yapılan 13.6.2005 günlü toplantısında;

I-İLK İNCELEME : Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun’da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik bulunmadığı, adli ve askeri yargı yerleri arasında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu anlaşıldığından, esasın  incelenmesine  oybirliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ :Raportör-Hakim G.Fatma BÜYÜKEREN’in, davanın çözü-münde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Ahmet BEŞİNCİ ile Askeri Yargıtay  Başsavcı  Yardımcısı Turgut SÖNMEZ’in davanın çözümünün adli yargı yerinin görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

 353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu'nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir.

 "Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

            a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

            b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu'nda, kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar, 

            c) Türk Ceza Kanunu'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalâa edilmektedir.    

 Aynı Yasa’nın 13.10.1996 gün ve 22786 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4191 sayılı Yasa’yla değişik 17. maddesinde; “askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesi, daha önce işlenen suçlara ait davalara bu mahkemelerin bakma görevini değiştirmez. Ancak suçun askeri bir suç olmaması askeri bir suça bağlı bulunmaması ve sanık hakkında kamu davası açılmamış olması halinde askeri mahkemenin görevi sona erer” denilmektedir. 

Ancak, Anayasa Mahkemesi'nin 11.3.2000 gün ve 23990 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1.7.1998 gün ve E:1996/74, K:1998/45 sayılı kararı ile maddenin ikinci tümcesinde yer alan "... ve sanık hakkında kamu davası açılmamış olması ..." sözcükleri iptal edilmiştir.

Bu duruma göre, askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesiyle birlikte sanığa yüklenen suçun askeri bir suç olmaması, askeri bir suça bağlı bulunmaması halinde, askeri mahkemenin görevinin sona ereceği açıktır. İptal kararı nedeniyle, sanık hakkında kamu davasının açılmış olup olmamasının bir önemi bulunmamaktadır. 

Somut olayda, görevsizlik kararı veren adli yargı yerince, asker kişi sanığa yüklenen eylemin, askeri mahalde işlendiği gerekçesine yer verilmiş ise de; sanığın yargılama aşamasında  emekliye ayrıldığının  dosya içindeki bilgi ve belgelerden anlaşılmış olması, yüklenen suçun askeri  suç olmaması, askeri bir suça bağlı bulunmaması ve askeri mahkemede yargılanmasını gerektiren ilginin de kesilmiş olması nedeniyle, 353 sayılı Yasa'nın 4191 sayılı Yasa ile değişik 17. maddesi hükmü uyarınca, davanın adli yargı yerinde görülmesi ve Kocaeli 1. Ağır Ceza Mahkemesi'nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir. 

SONUÇ         : Davanın çözümünde ADLİ YARGI yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Kocaeli 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nin 7.5.2004 günlü ve E:2004/163, K:2004/105 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.6.2005 günü OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.