Vekili      : Av. E.K.T.

Davalı      : Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü

Vekili      : Av. M.S.

İhbar Olunan: Mamak Belediye Başkanlığı

Vekili      : Av. L.D.

O L A Y  : Davacılar vekili, dava dilekçesinde, müvekkillerinin Ankara İli, Mamak İlçesi, Üreğil mevkiinde kain, 50189 Ada, 4 Parsel sayılı taşınmazın hissedar olarak malikleri olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında tamamı üzerinden TEDAŞ tarafından yüksek gerilim hattı geçirildiğini, kalan kısmının da imar açısından kullanılamaz durumda olduğunu ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 6.498,00 TL tazminatın yasal faiziyle birlikte tahsili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı idarelerden TEDAŞ vekilince savunma dilekçesinde, dava konusu Ankara İli, Mamak İlçesi, Üreğil Mahallesi, 50189 ada, 4 parsel üzerinden Başkent ELEKTRİK Dağıtım A.Ş. işletmesinde bulunan şirketlerine ait Çankaya II TM – Kayaş II TM ENH geçmekte olup, bu hattın kamulaştırma işlemlerine Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının 2.4.1990 tarih ve 687-3073 sayılı yazısı ile onaylanan kamulaştırma planlarına göre, mülga TEK Yönetim Kurulundan alınan 18.4.1990 tarih ve 21-320 sayılı karar ile başlanıldığı, bu kapsamda söz konusu hattın isabet ettiği taşınmazların şirketleri adına tapuda tescil işlemlerinin yapıldığı belirtilmiş, birinci celsede de görev itirazında bulunulmuştur

Diğer davalı Mamak Belediye Başkanlığı vekili, süresi içinde verdiği dilekçede özetle, taşınmaza fiilen el atılmadığını, taşınmazın imar planında enerji nakil hattı koruma bandı içinde “park” kullanımında kaldığını, imar planına dayalı olarak açılan tazminat davalarının görüm ve çözüm yerinin idare mahkemeleri olduğunu ileri sürerek görev itirazında bulunmuştur.

ANKARA 3. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 19.3.2013 gün ve E:2012/517 sayı ile, görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı TEDAŞ Genel Müdürlüğü vekili idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dosya örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşıldığı, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku olmadığı, ancak; bu sonuç ya sonuçların genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planından kaynaklandığı, bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka bir anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklandığı, idari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini talepleri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 12 ve 13. maddeleri uyarınca idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan Yasa hükümlerinin gereği olduğu, bu bakımdan hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi idari yargının görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, hukuki elatma olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla 2577 sayılı Yasanın 2. maddesinin 1. fıkrasının b bendinde yer alan idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, bu nedenle 2247 sayılı Yasanın 10. maddesi uyarınca olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler: Mustafa AYSAL, Bahri AYDOĞAN, Sıddık YILDIZ, Nurdane TOPUZ, Ayhan AKARSU ve Metin ULUKANLIGİL’in katılımlarıyla yapılan 4.6.2013 günlü toplantısında:

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı idare vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı’nca, 10. maddede öngörülen biçimde olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Gülşen AKAR PEHLİVAN’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mehmet BAYHAN ile Danıştay Savcısı Mehmet Ali GÜMÜŞ’ün idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacıların hissedar olduğu taşınmazın Enerji Nakil Hattı Koruma Bandı içinde “park” kullanımında kaldığı bu suretle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle 6.498,00 TL’nin davalı idarelerden tahsili istemiyle açılmıştır.

3194 sayılı İmar Kanunu’nun “Planların hazırlanması ve yürürlüğe konulması” başlıklı 8. maddesinde;  “Planların hazırlanmasında ve yürürlüğe konulmasında aşağıda belirtilen esaslara uyulur.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

b) İmar Planları; N.ım İmar Planı ve Uygulama İmar Planından meydana gelir. Mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin N.ım ve uygulama imar planları ilgili belediyelerce yapılır veya yaptırılır. Belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe girer. (Değişik dördüncü cümle: 8/8/2011- KHK-648/21 md.) Bu planlar onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. Belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazlar ve planları belediye meclisi onbeş gün içinde inceleyerek kesin karara bağlar.

                Belediye ve mücavir alan dışında kalan yerlerde yapılacak planlar valilik veya ilgilisince yapılır veya yaptırılır. Valilikçe uygun görüldüğü takdirde onaylanarak yürürlüğe girer. (Değişik üçüncü cümle: 8/8/2011- KHK-648/21 md.) Onay tarihinden itibaren valilikçe tespit edilen ilan yerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. İtirazlar valiliğe yapılır, valilik itirazları ve planları onbeş gün içerisinde inceleyerek kesin karara bağlar.

                Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

                Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

                İmar planları alenidir. Bu aleniyeti sağlamak ilgili idarelerin görevidir. Belediye Başkanlığı ve mülki amirlikler, imar planının tamamını veya bir kısmını kopyalar veya kitapçıklar haline getirip çoğaltarak tespit edilecek ücret karşılığında isteyenlere verir.

                c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.   

Dosyanın incelenmesinden, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanlığı Yapı Denetim ve Ruhsat Şube Müdürlüğü’nün Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesine hitaplı 23.11.2012 gün ve 19969 sayılı yazısında, 50189 ada 4 sayılı parselin, Mamak Belediye Meclisinin 5.6.2009 tarih ve 448 sayılı kararı ile uygun görülerek, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin 17.7.2009 tarih ve 1654 sayılı kararı ile onaylanan “Güneydoğu Ankara Kentsel Gelişme Alanı I. Etap Uygulama İmar Planı” kapsamında kaldığı, parselin, Enerji Nakil Hattı Koruma Bandı içinde “Park” kullanımında kaldığı, parselasyon planlarının Mamak Belediye Encümeninin 24.9.2009 tarih ve 1206/1302 sayılı kararı ile uygun görülerek, Ankara Büyükşehir Belediye Encümeninin 8.10.2009 tarih ve 2584 sayılı kararı onaylanarak askı ve tescil işlemleri için Mamak Belediye Başkanlığı’na gönderildiği belirtilmiş; Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü Proje ve Tesis Dairesi Başkanlığı Harita ve Kamulaştırma Müdürlüğü’nün aynı mahkemeye hitaplı 23.11.2012 gün ve 6801 sayılı yazısında, dava konusu Ankara İli, Mamak İlçesi, Üreğil Mahallesi 50189 ada, 4 parsel no’lu taşınmaza isabet eden Başkent Elektrik Dağıtım A.Ş. işletimindeki, 1991-1992 yıllarında tesis edilen şirketlerine ait Çankaya II TM-Kayaş II TM Enerji Nakil Hattının kamulaştırma işlemlerine, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının 2.4.1990 tarih ve 687-3073 sayılı yazısı ile onaylanan kamulaştırma planları gereğince, mülga TEK Yönetim Kurulundan alınan 18.4.1990 tarih, 21-320 no’lu karar ile başlanıldığı ve hat güzergahında kalan 144 (yeni 287, 288, 289), 120 (yeni 276, 277) ve 121 parsel no’lu taşınmazların kamulaştırma işlemlerinin tamamlanarak şirketleri adına gerekli tapu tescil işlemlerini sağlandığı ancak, daha sonra ilgili Belediye tarafından bölgede  yapılan imar uygulaması sonucu, kamulaştırma işlemleri tamamlanan söz konusu taşınmazlar ile anılan hattın güzergahında kalmayan dolayısıyla kamulaştırmasına ihtiyaç bulunmayan 115, 114, 154, 273, 278, 313, 48, 49 ve 50 parsel no’lu taşınmazlar üzerinde herhangi bir kamulaştırma işlemi yapılmadığı, ancak, söz konusu parsellerin daha sonra bölgede yapılan imar uygulaması sonucu oluşan 50189 ada, 4 parsel no’lu taşınmaz altında hisselendirilerek enerji nakil hattının isabet ettiği güzergah içerisinde bırakıldığı açıklanmış; Mamak Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğünün 10.12.2012 gün ve 2071222113 sayılı yazısından, kesinleşen imar planında 50189 ada 4 parselin ENH (enerji nakil hattı) koruma kuşağının altına isabet ettiği için “Park Alanı” kullanımına ayrıldığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında park alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı TEDAŞ vekilinin görev itirazının, Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı TEDAŞ vekilinin GÖREV İTİRAZININ, Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 19.3.2013 gün ve E:2012/517 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 4.6.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.