|
T.C. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ HUKUK BÖLÜMÜ ESAS NO : 2016 / 697 KARAR NO : 2017 / 54 KARAR TR : 20.02.2017 |
ÖZET : 5607 ve 5271 sayılı Kanunlar çerçevesinde el konulan araca ilişkin olarak, el koyma kararının kaldırılması talebinin ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.
|
K A R A R
Davacı : M.K.E.
Vekili : Av. B.O.
Davalı : Hasımsız
O L A Y : Davacı vekili; Müvekkiline ait WBAFH01080LL68374 şasi nolu 34 GD 6903 plakalı araca Büyükçekmece Başsavcılığının 29/04/2014 tarih ve 2014/2578 sayılı talebiyle Büyükçekmece (kapatılan) 5. Sulh Ceza Mahkemesinin 30/04/2014 gün ve 2014/452 değişik iş sayılı kararıyla el konulduğunu, söz konusu aracın da içinde bulunduğu 64 adet araçla ilgili olarak Ankara Cumhuriyet Başsavcılığınca görevsizlik kararı verilerek evrakın Gümrük İdaresine gönderildiğini, Yeşilköy Gümrük Müdürlüğünce Kasım 2014 tarih ve 178 numaralı mülkiyetin idareye geçirilmesi kararı verildiğini, bu işleme karşı İstanbul 10.Vergi Mahkemesi nezdinde açılan iptal davasının kabul edilerek işlemin iptaline karar verildiğini, ancak mahkemece evvelce verilen el koyma kararı nedeniyle idare tarafından aracın müvekkiline iade edilemediğini, yasal dayanağı kalmayan el koyma kararının kaldırılmasına karar verilmesi istemiyle Büyükçekmece Sulh Ceza Hâkimliği nezdinde talepte bulunmuştur.
BÜYÜKÇEKMECE 2. SULH CEZA HÂKİMLİĞİ: 20.5.2016 gün ve D.İş:2016/2728 sayılı kararı ile “Her ne kadar talepte bulunan M.K.E. vekili tarafından 20/05/2016 tarihli dilekçeyle WBAFH01080LL68374 şasi nolu 34 GD 6903 plakalı araç üzerine konulan el koyma kararının kaldırılması talep edilmiş ise de,
Aracın esası ile ilgili karar veren İstanbul 10.Vergi Mahkemesi'nin tali konularda da gerekli kararı vermesi gerektiğinden ve dolayısıyla da bahse konu aracın mülkiyetinin kamuya geçirilmesine dair ilgili idarenin kararını iptal eden İstanbul 10.Vergi Mahkemesi tarafından araç üzerindeki tedbir şerhi de dâhil olmak üzere aracın mevcut durumu ve akıbetiyle ilgili olarak da karar verilmesi gerektiği” görüşüyle görevsizlik kararı vermiş, itiraz edilmeyen karar 13/06/2016 tarihinde kesinleştirilmiştir.
Davacı vekili bu kez aynı taleple İstanbul 10. Vergi Mahkemesine müracaat etmiştir.
İSTANBUL 10. VERGİ MAHKEMESİ:30.06.2016 gün ve E:2016/1721, K:2016/1314 sayılı kararında; “…2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 14.maddesinin 3.fıkrasında; dilekçelerin, Danıştay’da daire başkanının görevlendireceği bir tetkik hâkimi, idare ve vergi mahkemelerinde ise mahkeme başkanı veya görevlendireceği bir üye tarafından; a) Görev ve yetki, b) İdari merci tecavüzü, c) Ehliyet, d) İdari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı, e) Süre aşımı, f) Husumet, g) 3 ve 5.maddelere uygun olup olmadıkları, yönlerinden sırasıyla inceleneceği, aynı Kanunun 15.maddesinin 1.fıkrasında ise, Danıştay veya İdare ve Vergi Mahkemelerince yukarıdaki maddenin 3.fıkrasında yazılı hususlarda kanuna aykırılık görülürse, (a) bendinde; 14.maddenin 3/a bendine göre adli ve askeri yargının görevli olduğu konularda açılan davanın reddine; idari yargının görevli olduğu konularda ise görevli veya yetkili olmayan mahkemeye açılan davanın görev veya yetki yönünden reddedilerek, dava dosyasının görevli veya yetkili mahkemesine gönderilmesine karar verileceği belirtilmiştir.
2576 sayılı Yasanın 5.maddesinde de, İdare Mahkemelerinin, Vergi Mahkemelerinin görevine giren davalarla ilk derecede Danıştay'da çözümlenecek olanlar dışındaki; a) İptal davalarını, b) Tam yargı davalarını, c) Genel hizmetlerden birinin yürütülmesi için yapılan idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davaları, d) Diğer kanunlarla verilen işleri çözümleyeceği, aynı Kanunun 6.maddesinde de, vergi mahkemelerinin, a) Genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezaları ile tarifelere ilişkin davaları, b) (a) bendindeki konularda 6183 sayılı Kanunun uygulanmasına ilişkin davaları, c) diğer kanunlarla verilen işleri çözümleyeceği kurala bağlanmıştır.
Uyuşmazlığın, Büyükçekmece 5. Sulh Ceza Mahkemesi'nce(kapatılan) verilen el koyma kararından kaynaklandığı ve 2576 sayılı Yasanın 6.maddesinde Vergi Mahkemesince çözümleneceği belirtilen iş ve işlemlerden olmadığı görülmüş olup, Adli Yargı Mercilerince çözümlenmesi gerektiği …” şeklindeki gerekçe ile davanın görev yönünden reddine karar vermiş, taraflarca yasa yoluna başvurulmaması nedeniyle kararın 07/09/2016 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır.
Davacı vekili adli ve idari yargı yerlerince verilen görevsizlik kararları nedeniyle oluşan olumsuz görev uyuşmazlığının giderilmesi istemiyle başvuruda bulunmuştur.
İNCELEME VE GEREKÇE :
Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Nuri NECİPOĞLU’nun Başkanlığında, Üyeler: Ali ÇOLAK, Yusuf Ziyaattin CENİK, Alaittin Ali ÖĞÜŞ, Süleyman Hilmi AYDIN, Mehmet AKBULUT ve Yüksel DOĞAN’ın katılımlarıyla yapılan 20.2.2017 günlü toplantısında:
l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa'nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, adli ve idari yargı dosyalarının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacı vekilinin istemi üzerine Uyuşmazlık Mahkemesine gönderildiği ve usule ilişkin işlemlerde herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.
II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hâkim Engin SELİMOĞLU’nun, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Halil İbrahim ÇİFTÇİ ile Danıştay Savcısı Yakup BAL’ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Dava, Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülen kaçakçılık suçuna ilişkin soruşturma kapsamında el koyma kararı verilerek idareye teslim edilen otomobil üzerindeki el koyma kararının kaldırılması istemine ilişkindir.
5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Yasasının 9/1 maddesi: “Kaçak eşya, her türlü silâh, mühimmat, patlayıcı ve uyuşturucu maddelerin bulunduğundan şüphe edilen her türlü kap, ambalaj veya taşımaya yarayan diğer araçlar ile kişilerin üzerlerinde yapılacak arama ve elkoymalar, 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu uyarınca yerine getirilir.” 10/1 maddesi:” Bu Kanunda tanımlanan suçların işlenmesinde kullanılan taşıtlara, Ceza Muhakemesi Kanununun 128 inci maddesinin dördüncü fıkrası hükmüne göre elkonulur”
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 127 nci maddesi: “(1) Hâkim kararı üzerine veya gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde Cumhuriyet savcısının, Cumhuriyet savcısına ulaşılamadığı hallerde ise kolluk amirinin yazılı emri ile kolluk görevlileri, elkoyma işlemini gerçekleştirebilir.
(2) Kolluk görevlisinin açık kimliği, elkoyma işlemine ilişkin tutanağa geçirilir.
(3) Hâkim kararı olmaksızın yapılan elkoyma işlemi, yirmidört saat içinde görevli hâkimin onayına sunulur. Hâkim, kararını elkoymadan itibaren kırksekiz saat içinde açıklar; aksi hâlde elkoyma kendiliğinden kalkar.
128 nci maddesi; (1) Soruşturma veya kovuşturma konusu suçun işlendiğine ve bu suçlardan elde edildiğine dair somut delillere dayanan kuvvetli şüphe sebebi bulunan hallerde, şüpheli veya sanığa ait;
a) Taşınmazlara,
b) Kara, deniz veya hava ulaşım araçlarına… Elkonulabilir…
(2) Birinci fıkra hükmü;… d) Kaçakçılıkla Mücadele Kanununda tanımlanan ve hapis cezasını gerektiren suçlar…Hakkında uygulanır….
(4) Kara, deniz ve hava ulaşım araçları hakkında verilen elkoyma kararı, bu araçların kayıtlı bulunduğu sicile şerh verilmek suretiyle icra olunur.
131 nci maddesi: “Şüpheliye, sanığa veya üçüncü kişilere ait elkonulmuş eşyanın, soruşturma ve kovuşturma bakımından muhafazasına gerek kalmaması veya müsadereye tabi tutulmayacağının anlaşılması halinde, re'sen veya istem üzerine geri verilmesine Cumhuriyet savcısı, hâkim veya mahkeme tarafından karar verilir. İstemin reddi kararlarına itiraz edilebilir”
162 nci maddesi: “Cumhuriyet savcısı, ancak hâkim tarafından yapılabilecek olan bir soruşturma işlemine gerek görürse, istemlerini bu işlemin yapılacağı yerin sulh ceza hâkimine bildirir. Sulh ceza hâkimi istenilen işlem hakkında, kanuna uygun olup olmadığını inceleyerek karar verir ve gereğini yerine getirir”
4458 sayılı Gümrük Kanununun 6455 sayılı Yasa ile değişik 235 nci maddesi: “1. Serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulan eşyaya ilişkin olarak, yapılan beyan ile muayene ve denetleme veya teslimden sonra kontrol sonucunda:
…c) Eşyanın ithali, lisansa, şarta, izne, kısıntıya veya belli kuruluşların vereceği uygunluk veya yeterlilik belgesine tabi olduğu halde uygunluk ve yeterlilik belgesine tabi değilmiş veya belge alınmış gibi beyan edildiğinin tespit edilmesi halinde, eşyanın gümrük vergilerinin yanı sıra, eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası verilir”
232/3 maddesi: “…Bu Kanun uyarınca idari yaptırım kararları gümrük idarelerinin amirleri veya yardımcıları tarafından verilir”
Hükümlerini içermektedir.
Dosyaların incelenmesinden; 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Yasası kapsamında, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülen soruşturma sırasında, aralarında davacı adına tescilli aracın da bulunduğu ithal araçların İthalat rejimi kararının 7. maddesine aykırı şekilde ve izin alınmaksızın Türkiye'ye ithal edildiklerinin tespit edilmesi üzerine, Büyükçekmece (kapatılan) 5.Sulh Ceza Mahkemesinin 30.04.2014 tarihli ve 2014/452 D.İş nolu kararıyla araçlara CMK 127. madde uyarınca elkonulduğu, 28/03/2013 tarihinde 6455 sayılı Yasanın 12 nci maddesiyle yapılan değişiklik ile eylemin 5607 sayılı Yasa kapsamından çıkarılarak 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 235 maddesi kapsamına dâhil edildiği, sonrasında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığının 10.09.2014 tarihli 2014/121218 soruşturma nolu, 2014/427 sayılı kararıyla görevsizlik kararı verilerek araçlarla ilgili işlem yapılmak üzere dosyanın gümrük müdürlüklerine intikal ettirildiği, işlem dosyası tevdii edilen Yeşilköy Gümrük Müdürlüğünce davacı adına tescilli otomobil ile ilgili olarak ithalat işlemleri sırasında İthalat Rejimi Kararının 7. maddesine göre izin alınmadan ithalat işlemlerinin gerçekleştirilmesi nedeniyle .../l 1/2014 tarih ve 178 sayılı mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararı alındığı, İstanbul 10. Vergi Mahkemesinin 14.03.2016 tarih E:2015/2526 ve K:2016/459 sayılı kararıyla söz konusu aracın mülkiyetinin kamuya geçirilmesi işleminin iptaline karar verildiği anlaşılmaktadır.
Davaya konu araca 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Yasası 10/1 ve 5271 sayılı CMK’ nın 127 ve 128 maddeleri uyarınca Büyükçekmece (kapatılan) 5.Sulh Ceza Mahkemesince el koyma kararı verildiği 30.04.2014 tarihinde aracın hukuki durumunun 5607 sayılı Yasanın değil 4458 sayılı Yasanın kapsamında değerlendirilmesi gerekirken, 28/03/2013 tarihinde 6455 sayılı Yasanın 12 nci maddesiyle yapılan değişikliğin göz ardı edildiği dosya içeriğiyle sabittir.
Bu durumda, davaya konu araç hakkında 5607 ve 5271 sayılı Kanunların yukarıda alıntılanan maddeleri nazara alınarak el koyma kararı verildiği, her iki kanunun usuli işlemlerle ilgili olarak Cumhuriyet Savcılığı ve/veya Ceza Mahkemelerini görevli ve yetkili kıldığı, dolayısıyla el koymanın kaldırılmasına ilişkin talebin adli yargı yerinde çözümlenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, davanın görüm ve çözümünde adli yargı yeri görevli olduğundan, Büyükçekmece 2. Sulh Ceza Hâkimliğince verilen 20/05/2016 tarih ve 2016/2728 D. İş sayılı görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.
S O N U Ç : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Büyükçekmece 2. Sulh Ceza Hâkimliğinin 20/05/2016 tarih ve 2016/2728 D. İş sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 20.02.2017 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.
|
Başkan Nuri NECİPOĞLU |
Üye Ali ÇOLAK
Üye Süleyman Hilmi AYDIN |
Üye Yusuf Ziyaattin CENİK
Üye Mehmet AKBULUT |
Üye Alaittin Ali ÖĞÜŞ
Üye Yüksel DOĞAN |