Ceza Bölümü         2002/20 E.  ,  2002/14 K.
"İçtihat Metni"Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca hazırlanmıştır. İzinsiz olarak kopyalanması ve dağıtılması hukuki sorumluluk gerektirir.

            Davacı          : K.H.

            Yakınan        : A.K. 

            Sanıklar         : 1-Y.D.

                                     2-E.A.

                                     3-S.B. 

                                     4-Ö.Ö.

                                     5-A.Ş.

                       O L A Y          : Kiğı/Bingöl 1. İç Güvenlik Tb. Krh. Ve Krh. Dest. Bl. Komutanlığı emrinde görevli sanık P. Çvş. A.Ş.'ın, izinde bulunduğu 19.11.1998 günü, yakınan ile on milyon liraya anlaşarak, diğer sivil kişi sanık S.B.'yu şoförü olarak tanıtıp tenha bir yerde buluştukları, yakınan ile arabanın arka koltuğunda cinsel ilişkiye girdikten sonra yakınanın giyineceği sırada diğer sanık S.B.'nun zorla ırzına geçtiği ve sanıkların kendi aralarında yaptıkları plan doğrultusunda yanlarına gelen diğer sivil kişi sanıklar E.A., Ö.Ö. ve Y.D.'ın da zorla yakınanın ırzına geçtikleri ileri sürülerek, sivil kişi sanıklar Y.D., E.A., Ö.Ö. ve S.B.'nun eylemlerine uyan Türk Ceza Kanunu'nun 416/1, 417., asker kişi sanık A.Ş.'ın eylemine uyan aynı Kanun'un 65/3. maddesi delaletiyle 416/1, 417. (4 kez) maddeleri uyarınca cezalandırılmaları istemiyle Eskişehir Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 31.12.1998 gün ve E:1998/7213, K:1998/266 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır. 

ESKİŞEHİR AĞIR CEZA MAHKEMESİ: 23.3.1999 gün ve E:1999/11, K:1999/89 sayıyla; Askeri Ceza Kanunu'nun 152. maddesi kapsamında kalan ırza geçme suçunun işlenmiş olduğu ileri sürüldüğüne göre, 353 sayılı Yasa'nın 12. maddesi uyarınca sanıkları yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş,  temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası, 1. Taktik Hava Kuvveti Komutanlığı Askeri  Mahkemesi’ne gönderilmiştir. 

            1. Taktik Hava Kuvveti Komutanlığı Askeri Mahkemesi, sanığın askerlik görevini yaptığı birliği itibariyle yetkisizlik kararı vermiş, dava dosyası, Jandarma Asayiş Komutanlığı Askeri Mahkemesi'ne gönderilmiştir. 

            JANDARMA ASAYİŞ KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ:     30.6.2000    gün    ve  E:2000/755,  K:2000/382  sayıyla;  26.5.2000  tarihinde  yürürlüğe  giren  26.3.2000  gün  ve 24001 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 4551 sayılı Yasa'nın, 38. maddesi ile Askeri Ceza Kanunu'nun  152.  maddesi  yürürlükten  kaldırıldığından,   sanıklara   yüklenen  ırza   geçme suçunun  askeri  suç  olma  niteliği  ortadan  kalkmış  olup, asker kişiye karşı, askeri mahalde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işlendiğinin de ileri sürülmediği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeyerek kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, aynı Mahkemece, Mahkememize gönderilmiştir.

 İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Samia AKBULUT'un Başkanlığında, Üyeler; Cengiz ERDOĞAN, Ahmet Şükrü DAĞLI, Keskin KAYLAN, Necmettin ÖZKAN, Recep SÖZEN, Tamer KORKMAZ' ın  katılımlarıyla yapılan 25.3.2002 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma BÜYÜKEREN’ in, davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Mehmet ALP'in, davanın çözümünün adli yargının görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

 USULE İLİŞKİN İNCELEME :

            Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun'da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmemiştir. Adli ve askeri yargı yerleri arasında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuştur. Esasa ilişkin inceleme yapılmasına oy birliği ile karar verilmiştir.

 ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

353 Sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu'nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir.

           "Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

            a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

            b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu'nda, kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar, 

            c) Türk Ceza Kanunu'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalâa edilmektedir.     

 Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında görevsizlik kararı veren adli yargı yerince, sanık A. Ş.'ın yüklenen suçun işlendiği ileri sürülen günde asker kişi olması ve yüklenen suçun da "askeri suç" olduğu gerekçesine yer verilmiş ise de, 26.5.2000 tarihinde yürürlüğe giren 26.3.2000 gün ve 24001 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, 4551 sayılı Yasa'nın 38. maddesi ile 1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu'nun, 152. maddesi yürürlükten kaldırılmış olduğundan sanığa yüklenen "ırza geçme" suçunun "askeri suç" niteliği ortadan kalkmıştır. 

353 sayılı Yasa'nın "Müşterek Suçlar" başlığı altında düzenlenen 12. maddesinde: "askeri mahkemelere ve adliye mahkemelerine tabi kişiler tarafından bir suçun müştereken işlenmesi halinde eğer suç Askeri Ceza Kanununda yazılı bir suç ise sanıkların yargılanmaları askeri mahkemelere; eğer suç Askeri Ceza Kanununda yazılı olmayan bir suç ise adliye mahkemelerine aittir" denmek suretiyle askeri olan suçlar ile askeri olmayan suçlara göre görevli yargı yeri belirlenmektedir. 

            Bu durumda, yüklenen eylemler "askeri suç" kapsamında bulunmadığından 353 sayılı Yasa'nın 12. maddesi hükmü uyarınca sanıkları yargılama görevi adli yargı yerine  aittir. 

Açıklanan nedenlerle, davanın adli yargı yerinde görülmesi ve Eskişehir Ağır Ceza Mahkemesi'nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir. 

SONUÇ         : Davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Eskişehir Ağır Ceza Mahkemesi'nin 23.3.1999 günlü, E:1999/11, K:1999/89 sayılı görevsizlik KARARININ kaldırılmasına,25.3.2002 günü KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ   ile karar verildi.