Sanıklar         : 1-İ.Ö.

                                     2-Ç.Ö. 

O L A Y          : Mersin İl  Merkez   Jandarma   Komutanlığı    emrinde   görevli   sanıklar J. Onb. İ.Ö. ile J. Er Ç.Ö.’nin, 19.9.2003 günü, temin etmiş oldukları anahtar ile kilidini  açmak suretiyle aynı Komutanlık binası içinde bulunan adli emanet deposundan altı adet tabancayı çaldıkları, böylece anahtar uydurmak suretiyle hırsızlık suçunu işledikleri ileri sürülerek, eylemlerine uyan Türk Ceza Kanunu’nun 64/1, 493/2, 522. maddeleri uyarınca cezalandırılmaları istemiyle Mersin Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 18.11.2003 gün ve E:2003/12395, K:2003/7907 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır. 

MERSİN 5. ASLİYE CEZA MAHKEMESİ: 18.3.2004 gün ve E:2003/1538, K:2004/373 sayıyla; asker kişi sanıkları, askeri mahalde işledikleri ileri sürülen suç nedeniyle, yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz  edilmeden kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, 6. Kolordu Komutanlığı Askeri Mahkemesi’ne gönderilmiştir. 

6. KOLORDU KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 16.7.2004 gün ve E:2004/2835, K:2004/311 sayıyla; yüklenen eylemin, askeri suç olmadığı, askeri bir suça bağlı bulunmadığı ve yargılama sırasında sanığın terhis edilmesiyle askeri mahkemede yargılanmasını gerektiren ilginin de kesildiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası, 6. Kolordu Komutanlığı Askeri Savcılığı’nca, Mahkememize  gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Cafer ŞAT’ın Başkanlığında, Üyeler; Süleyman ÖZCAN, Hamdi Yaver AKTAN, Muvaffak TATAR, Recep SÖZEN, Tamer KORKMAZ, Erdoğan GENEL’in  katılımlarıyla yapılan 13.6.2005 günlü toplantısında;

I-İLK İNCELEME : Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun’da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik bulunmadığı, adli ve askeri  yargı yerleri arasında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu anlaşıldığından, esasın  incelenmesine  oybirliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ :Raportör-Hakim G.Fatma BÜYÜKEREN’in, davanın çözü-münde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Ahmet BEŞİNCİ ile Askeri Yargıtay  Başsavcı  Yardımcısı Turgut SÖNMEZ’in davanın çözümünün adli yargı yerinin görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ: 

353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu'nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir. 

"Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

            a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

            b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu'nda, kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar, 

            c) Türk Ceza Kanunu'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalâa edilmektedir.      

 Aynı Yasa’nın 13.10.1996 gün ve 22786 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4191 sayılı Yasa’yla değişik 17. maddesinde; “askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesi, daha önce işlenen suçlara ait davalara bu mahkemelerin bakma görevini değiştirmez. Ancak suçun askeri bir suç olmaması askeri bir suça bağlı bulunmaması ve sanık hakkında kamu davası açılmamış olması halinde askeri mahkemenin görevi sona erer” denilmektedir. 

Ancak, Anayasa Mahkemesi'nin 11.3.2000 gün ve 23990 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1.7.1998 gün ve E:1996/74, K:1998/45 sayılı kararı ile maddenin ikinci tümcesinde yer alan "... ve sanık hakkında kamu davası açılmamış olması ..." sözcükleri iptal edilmiştir. 

Bu duruma göre, askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesiyle birlikte sanığa yüklenen suçun askeri bir suç olmaması, askeri bir suça bağlı bulunmaması halinde, askeri mahkemenin görevinin sona ereceği açıktır. İptal kararı nedeniyle, sanık hakkında kamu davasının açılmış olup olmamasının bir önemi bulunmamaktadır.        

 Dosyanın incelenmesinden, olay sırasında, sanıklardan J. Onb. İ.Ö.’ın, nezarethane ile adil emanet deposu nöbetçisi, J. Er. Ç.Ö.’nin ise Jandarma Komutanının habercisi olup, makam odasında temizlik yapmakla görevli olduğu, adli emanet depo sorumlusu olan aynı Komutanlık emrinde görevli J. B. Çvş. T.B.’ün depoya girildiğini fark etmesi üzerine suça konu tabancaların çalındığının tespit edildiği, nöbetçi sanığa adli emanet deposunda bulunan mallar üzerinde bir sorumluluk verilmediği, deponun kilidini anahtar uydurmak suretiyle açtığı anlaşılmaktadır. 

Somut olayda, görevsizlik kararı veren adli yargı yerince,  sanıklara  yüklenen eylemin, askeri mahalde işlendiği gerekçesine yer verilmiş ise de; sanıkların yargılama aşamasında  terhis edildiklerinin  dosya içindeki bilgi ve belgelerden anlaşılmış olması, yüklenen suçun askeri suç olmaması, askeri bir suça bağlı bulunmaması ve askeri mahkemede yargılan-malarını  gerektiren ilginin de kesilmiş olması nedeniyle, 353 sayılı Yasa'nın 4191 sayılı Yasa ile değişik 17.maddesi hükmü uyarınca, davanın adli yargı yerinde görülmesi ve Mersin 5. Asliye  Ceza Mahkemesi'nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir. 

SONUÇ         : Davanın çözümünde ADLİ YARGI yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Mersin 5. Asliye Ceza Mahkemesi’nin 18.3.2004 günlü ve E:2003/1538, K:2004/373 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.6.2005 günü OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.