Yakınan        : M.Ç.

            Mağdure        : H.Ç.

            Sanıklar         : 1-M.Y.

                                     2-F.Y.

                                     3-F.Y

            O L A Y          : İstanbul/Metris 1. Ordu 475. Ulaştırma Oto Tabur Komutanlığı emrinde görevli sanık Ulş. Er M.Y.'ın, izinde bulunduğu 2.10.1999 günü, diğer sivil kişi sanıkların yardımıyla saat 01.00 sıralarında, önceden anlaştığı mağdure H.Ç.'i, kendi köyünden alarak Hanönü İlçesi Çakırçay köyüne götürdüğü, mağdurenin rızasıyla ırzına geçtiği ileri sürülerek, sanıklardan M.Y.'ın eylemine uyan Türk Ceza Kanunu'nun 414/1, 430/2., diğer sanıkların eylemlerine uyan aynı Kanun'un 414/1, 430/2, 65/3. maddeleri uyarınca cezalandırılmaları istemiyle Sinop Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 28.12.1999 gün ve E:1999/520, K:1999/57 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır.

            SİNOP AĞIR CEZA MAHKEMESİ: 5.4.2000 gün ve E:2000/2, K:2000/18 sayıyla; Askeri Ceza Kanunu'nun 152. maddesi kapsamında kalan ırza geçme suçunun işlenmiş olduğu ileri sürüldüğüne göre, 353 sayılı Yasa'nın 12 ve 18. maddeleri uyarınca sanıkları yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası, Genelkurmay Başkanlığı Askeri Mahkemesi’ne gönderilmiştir.

            Genelkurmay Başkanlığı Askeri Mahkemesi, sanığın, askerlik görevini yaptığı birliği itibariyle yetkisizlik kararı vermiş, dava dosyası, 1. Ordu Komutanlığı Askeri Mahkemesi'ne gönderilmiştir.

            1. ORDU KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 14.2.2001 gün ve 322 sayıyla; 26.5.2000 tarihinde yürürlüğe giren 26.3.2000 gün ve 24001 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 4551 sayılı Yasa'nın 38. maddesi ile Askeri Ceza Kanunu'nun 152. maddesi yürürlükten kaldırıldığından, sanığa yüklenen suçun askeri suç olma niteliği ortadan kalkmış olup, asker kişiye karşı, askeri mahalde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işlendiğinin de ileri sürülmediği, bu durumda adli yargı yerinin davanın çözümünde görevli olduğu kanaat ve gerekçesiyle 2247 sayılı Yasa'nın 19. maddesi uyarınca görevli yargı yerinin belirlenmesi için Uyuşmazlık Mahkemesi'ne başvurulmasına, davanın incelenmesinin, görevli yargı yerini belirleyen kararın verilmesine kadar ertelenmesine karar vermiş, dava dosyası, 1. Ordu Komutanlığı Askeri Savcılığı'nca, Mahkememize gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Ali HÜNER’in Başkanlığında, Üyeler; Cengiz ERDOĞAN, Refik DİZDAROĞLU, Keskin KAYLAN, Necmettin ÖZKAN, Recep SÖZEN, Ahmet ALKIŞ' ın  katılımlarıyla yapılan 14.5.2001 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma BÜYÜKEREN’ in, davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Önder BAŞOĞUL'un, davanın çözümünün adli yargının görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

USULE İLİŞKİN İNCELEME :

            Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun'da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmemiştir. Yasa'nın 19. maddesinde öngörüldüğü biçimde başvuru bulunmaktadır. Esasa ilişkin inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir.

ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

353 Sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu'nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir.         

"Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

            a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

            b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu'nda, kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar, 

            c) Türk Ceza Kanunu'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalâa edilmektedir.       

 Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında görevsizlik kararı veren adli yargı yerince, sanık M.Y.'ın yüklenen suçun işlendiği ileri sürülen günde asker kişi olması ve yüklenen suçun da "askeri suç" olduğu gerekçesine yer verilmiş ise de, 26.5.2000 tarihinde yürürlüğe giren 26.3.2000 gün ve 24001 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, 4551 sayılı Yasa'nın 38. maddesi ile 1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu'nun, 152. maddesi yürürlükten kaldırılmış olduğundan sanığa yüklenen "ırza geçme, kaçırıp-alıkoyma" suçlarının "askeri suç" niteliği ortadan kalkmıştır.

 353 sayılı Yasa'nın "Müşterek Suçlar" başlığı altında düzenlenen 12. maddesinde: "askeri mahkemelere ve adliye mahkemelerine tabi kişiler tarafından bir suçun müştereken işlenmesi halinde eğer suç Askeri Ceza Kanununda yazılı bir suç ise sanıkların yargılanmaları askeri mahkemelere; eğer suç Askeri Ceza Kanununda yazılı olmayan bir suç ise adliye mahkemelerine aittir" denmek suretiyle askeri olan suçlar ile askeri olmayan suçlara göre görevli yargı yeri belirlenmektedir.

 Bu durumda, yüklenen eylemler "askeri suç" kapsamında bulunmadıklarından 353 sayılı Yasa'nın 12. maddesi hükmü uyarınca sanıkları yargılama görevi adli yargı yerine  aittir.

 Açıklanan nedenlerle, davanın adli yargı yerinde görülmesi ve Sinop Ağır Ceza Mahkemesi'nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

 SONUÇ: Anlaşmazlığın niteliğine göre, davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğuna, bu nedenle 1. Ordu  Komutanlığı  Askeri  Mahkemesi'nin 2247 sayılı Yasa'nın 19. maddesine göre yaptığı başvurunun kabulüne ve Sinop Ağır Ceza Mahkemesi'nin 5.4.2000 günlü, E:2000/2, K:2000/18 sayılı görevsizlik kararının kaldırılmasına, 14.5.2001 günü kesin olarak oybirliği ile karar verildi.