T

T.C.

UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ

HUKUK BÖLÜMÜ

ESAS NO : 2016 / 239

KARAR NO : 2016 / 282

KARAR TR : 9.5.2016

ÖZET: İcra müdürlüğünce yapılan ihale sonucu alınan taşınmaza ilişkin %18 olarak hesaplanan KDV oranının, % 1'e indirilmesi istemiyle açılan davanın ADLİ YARGI YERİNDE görülmesi gerektiği hk

K A R A R

Davacı : M. A.

Vekilleri : Av. A.Ç., Av.H.D.(İdari Yargıda)

Davalılar : 1-Hasımsız (Adli Yargıda)

2- Muğla Vergi Dairesi Başkanlığı (İdari Yargıda)

O L A Y : Davacı, Muğla 1.İcra Dairesi Müdürlüğünün E:2014/ 3554 sayılı dosyasında satışa sunulan daireyi 15.09.2015 tarihinde yapılan ihaleye katılarak 208.000,00 TL bedelle satın aldığını, bu bedel üzerinden %18 oranında tahakkuk ettirilen 37.440,00 TL tutarındaki Katma Değer Vergisini 09.10.2015 tarihinde ihtirazı kayıtla ödediğini; daha sonra 16.10.2015 tarihli dilekçe ile, Muğla 1.İcra Dairesi Müdürlüğüne başvurarak, dairenin net alanının 150,00 m2 den küçük olmasına rağmen %18 olarak tahakkuk ettirilen hatalı KDV işleminin iptal edilmesini, KDV oranının %1 olarak belirlenerek fazladan ödemiş olduğu 35.360,00 TL’nin iade edilmesini istediğini; bunun üzerine Muğla 1.İcra Dairesinin, 19.10.2015 tarihli Karar Tensip Tutanağında; satışı istenilen gayrimenkul ile ilgili olarak hazırlanmış olan 18.02.2015 tarihli bilirkişi raporunda gayrimenkulün(konut) 168,70 m2 brüt alana sahip olduğunun belirtildiğini, taşınmazın satışının bilirkişi raporlarına istinaden hazırlanmış olduğunu,15.09.2015 tarihinde satışı yapılan taşınmazın satış işleminin İcra Mahkemesinin 2015/933 muhabere sayılı 29.09.2015 tarihli yazıları ile kesinleşmiş olduğunu, bu aşamadan sonra gayrimenkulün alanının tespit edilemeyeceğini ve İ.İ.K’nun 16.maddesi gereğince şikayet yolunun açık olduğunu belirterek, talebini reddettiğini; mimari projede yaptığı incelemede dairenin net alanının 115,50; Maliye Bakanlığının net alan tanımına giren hususları dikkate alarak yapmış olduğu incelemede 133,50 m2 olduğunu hesapladığını ifade ederek; satın aldığı taşınmazın net alanının 150,00 m2 den küçük olması nedeniyle %1 olarak tahakkuk ettirilmesi gerekirken, usul ve yasalara aykırı olarak %18 olarak tahakkuk ettirilen Muğla 1.İcra Dairesi Müdürlüğünün E:2014/ 3554 sayılı dosya ile ilgili 19.10.2015 tarihli kararının iptali, KDV oranının %1 olarak belirlenmesi ile fazladan ödemiş olduğu 35.360,00 TL’nin faizi ile birlikte iadesine karar verilmesi istemiyle, 23.10.2015 tarihinde, hasımsız olarak adli yargı yerinde dava açmıştır.

MUĞLA İCRA HUKUK MAHKEMESİ; 27.1.2016 gün ve E:2015/258, K:2016/25 sayı ile, İcra ve İflas Kanunu'nun Şikayet ve Şartlar başlıklı 16. maddesinin, “Kanunun, hallini mahkemeye bıraktığı hususlar müstesna olmak üzere İcra ve İflas dairelerinin yaptığı muameleler hakkında kanuna muhalif olmasından veya hadiseye uygun bulunmamasından dolayı icra mahkemesine şikayet olunabilir. Şikayet bu muamelelerin öğrenildiği tarihten yedi gün içinde yapılır…”, Şikayet Üzerine Yapılacak Muameleler başlıklı 17. maddesinin, “Şikayet icra mahkemesince, kabul edilirse şikayet olunan muamele ya bozulur, yahut düzeltilir. / Memurun sebepsiz yapmadığı veya geciktirdiği işlerin icrası emrolunur.” hükümlerini içerdiği; Vergi Usul Kanunu'nun, Kanunun Şümulü başlıklı 1'inci maddesinin, "Bu kanun hükümlerinin ikinci maddede yazılı olanlar dışında, genel bütçeye giren vergi, resim ve harçlar ile il özel idarelerine ve belediyelere ait vergi, resim ve harçlar hakkında uygulanır.", Bölge İdare Mahkemeleri İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu Ve Görevleri Hakkında Kanun'un Vergi Mahkemelerinin Görevleri başlıklı 6. maddesinin, "Vergi Mahkemeleri "a) Genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezaları ile tarifelere ilişkin davaları… çözümler" hükümlerini içerdiği; icra dairesi tarafından yapılan ihale sonucu vergi alınması işleminin kanuna aykırılığı iddiasının, yukarıda atıf yapılan maddeler uyarınca, şikayet yolu ile İcra Mahkemesi'nde çözümlenmesi gerektiği ileri sürülebilir ise de; icra mahkemesinin yetkisinin, anılan işlemin kanuna uygun olup olmadığının tespiti ile işlemin iptaliyle sınırlı bulunduğu; Yargıtay 12. H.D.nin 19.02.2015 tarih E.2014/29160 - K.2015/3305 sayılı bir kararında "... Şikayetçi ihale alıcısının, KDV'nin %18 değil, %1 oranında alınması talebinin reddine dair 25.02.2014 tarihli icra müdürlüğü işleminin iptali istemiyle icra mahkemesine başvurduğu, mahkemece, re'sen Muğla Vergi Dairesi Başkanlığı şikayete dahil edilerek şikayetin kabulü ile müdürlük kararının kaldırılmasına, %1 oranı üzerinden 410 TL KDV alınması gerektiğine ve yargılama gideri ile vekalet ücretinin müteselsilen davalılardan alınarak davacı şikayetçiye verilmesine karar verildiği anlaşılmıştır. İhale alıcısının icra mahkemesine başvurusu, icra müdürlüğünce hesaplanan KDV oran ve miktarına ilişkin olup, Vergi Dairesi Başkanlığı, icra takibinin tarafı olmadığından hasım olarak değerlendirilemez." görüşüne yer vermiş olduğu; dolayısıyla icra mahkemesinin, denetimi altında bulunmaları nedeniyle icra ve iflas daireleri ile ilgili icrai karar verebilir ise de, İ.İ.K.'den kaynaklı sınırlı yetkisi nedeniyle, davanın tarafı olamayacak olan vergi dairesi aleyhine icrai bir karar oluşturmasının hukuka uygun olmayacağı; somut olayda, K.D.V.'nin Vergi Dairesi'nce tahsil edilmiş olması nedeniyle, salt icra müdürünün ret işleminin iptali sorunu çözemeyeceğinden, mahkemelerindeki davada taraf sıfatı bulunmayan bir kurum aleyhine de icrai hüküm oluşturulamayacağı gerekçesiyle; davaya bakmaya adli yargı yolunun görevli olmaması nedeniyle dilekçenin görev yönünden reddine, davacının yetkili ve görevli Muğla Vergi Mahkemesinde dava açmakta muhtariyetine karar vermiş; bu karar temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir.

Bu kez Davacı vekili; müvekkili tarafından icra kanalıyla satın alınan konut niteliğindeki taşınmazın alanının 150 m2’nin altında bulunması nedeniyle, KDV oranının %1 olması gerekirken %18 oranından uygulanmasının usul ve yasalara aykırı olduğu gerekçesiyle; fazla alınan 35.360,00 TL. KDV’nin, ödeme tarihi olan 09.10.2015 tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalı idareden alınarak müvekkiline iadesi istemiyle; 18.2.2016 tarihinde Muğla Vergi Dairesi Başkanlığına karşı idari yargı yerinde dava açmıştır.

MUĞLA VERGİ MAHKEMESİ; 23.2.2016 gün ve E:2016/295, K:2016/196 sayı ile, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun "Şikayet ve Şartlar" başlıklı 16.maddesinde; "Kanunun hallini mahkemeye bıraktığı hususlar müstesna olmak üzere İcra ve İflas dairelerinin yaptığı muameleler hakkında kanuna muhalif olmasından veya hadiseye uygun bulunmamasından dolayı icra mahkemesine şikayet olunabilir. Şikayet bu muamelelerin öğrenildiği tarihten yedi gün içinde yapılır. Bir hakkın yerine getirilmemesinden veya sebepsiz sürüncemede bırakılmasından dolayı her zaman şikayet olunabilir." hükmünün; "Şikayet üzerine yapılacak muameleler" başlıklı 17.maddesinde; "Şikayet tetkik merciince, kabul edilirse şikayet olunan muamele ya bozulur, yahut düzeltilir. Memurun sebepsiz yapmadığı veya geciktirdiği işlerin icrası emrolunur." hükmünün; "Tetkik mercii" başlıklı 4. maddesinde; "İcra ve iflas dairelerinin muamelelerine karşı yapılan şikayetlerle itirazların incelenmesi icra tetkik mercii hakimi yahut kanun gereğince bu görev kendisine verilmiş olan hakim tarafından yapılır. İş durumunun gerekli kıldığı yerlerde Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun olumlu görüşü ile Adalet Bakanlığınca icra tetkik merciinin birden fazla dairesi kurulabilir. Bu durumda icra tetkik mercii daireleri numaralandırılır. İcra tetkik merciinin birden fazla dairesi bulunan yerlerde iş dağılımı ve buna ilişkin esaslar, Hakimler ve Savcılar Yüksek kurulunca belirlenir. Her icra tetkik mercii hakimi, kendisine Adli Yargı Adalet Komisyonu Başkanlığınca dönüşümlü olarak bağlanan icra ve iflas dairelerinin muamelelerine yönelik şikayetleri ve itirazları inceler, bu dairelerin gözetim ve denetimlerini yapar, idari işlerine bakar. İcra yetkisini haiz sulh mahkemelerinin muamelelerine karşı vuku bulacak şikayet ve itirazların tetkik mercii o mahkemenin hakimidir." hükmünün yer aldığı; hal böyle iken, İcra Müdürlüğü tarafından yürütülen takibe ilişkin olarak yapılan ihale sonucunda alınan taşınmaza ilişkin, icra müdürlüğünce yapılan katma değer vergisi tahakkukunun kanuna aykırılığı iddiasının şikayet yolu ile İcra Mahkemesinde çözümleneceği, Mahkemenin incelemeyi, söz konusu icra dosyası üzerinde yaparak, anılan işlemin kanuna uygun olup olmadığı hususunda karar vereceği; adli yargılamanın bir parçasını oluşturan bu uyuşmazlığın, İcra Müdürlüğünün tesis ettiği bir işlemden kaynaklandığı gözetildiğinde, bu işlemin yasaya uygun olup olmadığının adli yargı yerince çözümlenmesi gerektiği; nitekim, Uyuşmazlık Mahkemesi'nin 13.05.2013 gün ve E:2013/250, K2013/651 sayılı kararının da bu yönde olduğu gerekçesiyle; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 15’inci maddesinin 1'inci fıkrasının (a) bendi uyarınca, davanın görev yönünden reddine karar vermiş, bu karar temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Nuri NECİPOĞLU’nun Başkanlığında, Üyeler: Ali ÇOLAK, Yusuf Ziyaattin CENİK, Alaittin Ali ÖĞÜŞ, Süleyman Hilmi AYDIN, Mehmet AKBULUT ve Yüksel DOĞAN’ın katılımlarıyla yapılan 9.5.2016 günlü toplantısında:

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasanın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; adli ve idari yargı yerleri arasında anılan Kanun'un 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının, davacı vekilinin istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece adli yargı dosyası da temin edilmek suretiyle mahkememize gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, adli ve idari yargı yerleri arasında doğan görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Taşkın ÇELİK’in, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Halil İbrahim ÇİFTÇİ’nin davada adli yargının, Danıştay Savcısı Yakup BAL’ın ise davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, Muğla 1. İcra Dairesi Müdürlüğü'nün E:2014/3554 sayılı dosyası kapsamında ihale sonucu alınan taşınmaza ilişkin olarak, fazladan hesaplanan katma değer vergisi tahakkuku nedeniyle icra müdürlüğüne yapılan başvurunun reddi işleminin; katma değer vergisinin %1 oranında hesaplanması gerekirken %18 oranında hesaplandığı ileri sürülerek iptali ve fazladan tahsil edilen verginin, ödeme tarihinden itibaren faiziyle birlikte iadesi istemiyle açılmıştır.

2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun “Şikayet ve Şartlar” başlıklı 16. maddesinde; “(Değişik: 3/7/1940 - 3890/1 md.) Kanunun hallini mahkemeye bıraktığı hususlar müstesna olmak üzere İcra ve İflas dairelerinin yaptığı muameleler hakkında kanuna muhalif olmasından veya hadiseye uygun bulunmamasından dolayı icra mahkemesine şikayet olunabilir. Şikayet bu muamelelerin öğrenildiği tarihten yedi gün içinde yapılır.

Bir hakkın yerine getirilmemesinden veya sebepsiz sürüncemede bırakılmasından dolayı her zaman şikayet olunabilir.” hükmüne; “Şikayet üzerine yapılacak muameleler” başlıklı 17. maddesinde; “Şikayet icra mahkemesince, kabul edilirse şikayet olunan muamele ya bozulur, yahut düzeltilir.

Memurun sebepsiz yapmadığı veya geciktirdiği işlerin icrası emrolunur.” hükmüne; “Tetkik mercii” başlıklı 4. maddesinde ise; “Değişik: 3/7/1940 - 3890/1 md.)

(Değişik birinci fıkra: 17/7/2003-4949/1 md.) İcra ve iflâs dairelerinin muamelelerine karşı yapılan şikâyetlerle itirazların incelenmesi icra mahkemesi hâkimi yahut kanun gereğince bu görev kendisine verilmiş olan hâkim tarafından yapılır. İş durumunun gerekli kıldığı yerlerde Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun olumlu görüşü ile Adalet Bakanlığınca icra mahkemesinin birden fazla dairesi kurulabilir. Bu durumda icra mahkemesi daireleri numaralandırılır. İcra mahkemesinin birden fazla dairesi bulunan yerlerde iş dağılımı ve buna ilişkin esaslar, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenir. Her icra mahkemesi hâkimi, kendisine Adlî Yargı Adalet Komisyonu Başkanlığınca dönüşümlü olarak bağlanan icra ve iflâs dairelerinin muamelelerine yönelik şikâyetleri ve itirazları inceler, bu dairelerin gözetim ve denetimlerini yapar, idarî işlerine bakar.

İcra yetkisini haiz sulh mahkemelerinin muamelelerine karşı vuku bulacak şikayet ve itirazların icra mahkemesi o mahkemenin hakimidir.” hükmüne yer verilmiştir.

Olayda, davacının, Muğla 1.İcra Dairesi Müdürlüğünün E:2014/ 3554 sayılı dosyası kapsamında satışa sunulan Muğla İli, Menteşe İlçesi, Karabağlar Mevkii, tapunun 1158 ada, 27 parsel numarasında kayıtlı 6.169,74 m2 büyüklüğündeki taşınmaz üzerine inşa edilmiş 9053/616974 arsa paylı C Blok 1.kat 5 nolu bağımsız bölümü, 15.09.2015 tarihinde yapılan ihaleye katılarak 208.000,00 TL bedelle satın aldığı, satış işleminin kesinleşmesinden sonra anılan bedel üzerinden %18 oranında tahakkuk ettirilen 37.440,00 TL tutarında Katma Değer Vergisi ödediği; daha sonra, taşınmazın net alanının 150,00 m2’den küçük olduğundan bahisle, %18 olarak tahakkuk ettirilen KDV işleminin iptal edilmesini, KDV oranının %1 olarak belirlenerek fazladan ödemiş olduğu 35.360,00 TL’nin iadesini istediği; isteminin Muğla 1.İcra Dairesi Müdürlüğünün 19.10.2015 gün ve E:2014/ 3554 sayılı kararıyla reddedildiği; bunun üzerine, başvurusunun reddine ilişkin işleminin iptali ile fazladan tahsil edilen verginin, ödeme tarihinden itibaren faiziyle birlikte iadesi istemiyle dava açtığı anlaşılmıştır.

2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanunun "Vergi Mahkemelerinin Görevleri" başlıklı 6. maddesinde, Vergi Mahkemelerinin genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezaları ile tarifelere ilişkin davalarla, bu konularla ilgili olarak 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun uygulanmasına ilişkin davaları ve diğer kanunlarla verilen işleri çözümleyeceği hükmüne yer verilmiştir.

Mevzuat hükümleri ile somut olay birlikte irdelendiğinde, İcra Müdürlüğü tarafından yürütülen takip kapsamında yapılan ihale sonucunda alınan taşınmaza ilişkin, icra müdürlüğünce verilen % 18 oranında KDV ödenmesine dair kararın, kanuna aykırılığı iddiasının şikayet yolu ile İcra Mahkemesinde çözümleneceği, mahkemenin incelemeyi, söz konusu icra dosyası üzerinde yaparak, anılan işlemin kanuna uygun olup olmadığı hususunda karar vereceği kuşkusuzdur. Adli yargılamanın bir parçasını oluşturan bu uyuşmazlığın, İcra Müdürlüğünün tesis ettiği bir işlemden kaynaklandığı gözetildiğinde, bu işlemin yasaya uygun olup olmadığının adli yargı yerince çözümlenmesinin gerektiği sonucuna varılmıştır.

Belirtilen nedenlerle, davanın görüm ve çözümünde adli yargı yeri görevli olduğundan, Muğla İcra Hukuk Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

S O N U Ç : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Muğla İcra Hukuk Mahkemesi’nin 27.1.2016 gün ve E:2015/258, K:2016/25 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 9.5.2016 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

Başkan

Nuri

NECİPOĞLU

Üye

Ali

ÇOLAK

Üye

Süleyman Hilmi

AYDIN

Üye

Yusuf Ziyaattin

CENİK

Üye

Mehmet

AKBULUT

Üye

Alaittin Ali

ÖĞÜŞ

Üye

Yüksel

DOĞAN