OLAY : Davalı Şirkete ait Amasya Özel İpekyolu İlköğretim Okulunda, 6.10.1998 - 30.6.1999 tarihleri arasında usta öğretici olarak ders ücreti karşılığı ve öğretmenlik belgesi alması üzerine 15.9.1999 - 10.7.2000 tarihleri arasında ise aylık ücret karşılığı hizmet akdiyle çalışmış bulunan davacı, 1998 yılı son üç ayı ile 1999 yılı ilk altı ayına ilişkin ders ücretlerinin ve 1999 - Eylül ile 2000 - Şubat aylarına ilişkin aylık ücretlerinin, sözleşmede öngörülen cezai şarta göre tespiti ve tahakkuk tarihlerinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline hükmedilmesi istemi ile, idari yargı yerinde dava açmıştır.

SAMSUN İDARE MAHKEMESİ; 29.11.2001 gün ve E: 2001/1504, K: 2001/1407 sayı ile, dosyanın incelenmesinden, davacının Amasya Özel İpekyolu Eğitim ve Kültür Tic. A.Ş.'ne bağlı işyerinde taraflar arasında yapılan iş sözleşmesi ile çalıştığı; bakılan davanın ise, iş sözleşmesinin ( d ) fıkrasında yer alan hükmün ihlal edildiğinden bahisle ücret alacağının ve sözleşmede öngörülen cezai şart miktarının tespiti ile yasal faizleriyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açıldığının anlaşıldığı; davacı ile davalı şirket arasında tamamen özel hukuk hükümleri çerçevesinde yapılmış olan iş sözleşmesinden doğan davanın görüm ve çözümünün adli yargı yerlerinin görev alanına girdiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş; bu karar, temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

Davacı vekilince, bu kez, aynı istekle 15.1.2002 gününde adli yargı yerinde dava açılmıştır.

AMASYA 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ ( İŞ MAHKEMESİ SIFATIYLA ); 1.3.2002 gün ve E: 2002/34, K: 2002/36 sayı ile, 1475 sayılı İş Yasası'nın, bu Yasa kapsamına girecek işyerlerini ve çalışma biçimlerini belirlemiş bulunduğu; sözleşmeli personelin ise, bu Yasa'nın kapsamı dışında olduğu; adli yargının, İş Mahkemeleri Yasası'nın 1. maddesinde belirtilen uyuşmazlıklara bakmakla görevli bulunduğu; davacının çalışma biçimi sözleşme ile belirlendiğinden ve İş Yasası kapsamı dışında kaldığından Mahkemenin görevsizliğine karar vermiş; bu karar da, temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü'nün, Ali HÜNER'in Başkanlığında, Üyeler: Dr. Mustafa KILIÇOĞLU, Ümran SAYIŞ, Ayla ALKIVILCIM, Ahmet BAŞPINAR, Ertuğrul TAKA ve Hıfzı ÇUBUKLU'nun katılımlarıyla yapılan 18.11.2002 günlü toplantısında, Raportör-Hakim İsa YEĞENOĞLU' nun davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Danıştay Savcısı Emin Celalettin ÖZKAN'ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki yazılı ve sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

USULE İLİŞKİN İNCELEME:

Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, adli ve idari yargı yerleri arasında anılan Yasa'nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu ve adli yargı dosyasının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak, davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderildiği anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık görülmediğinden esas inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verildi.

ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

Dava, özel ilköğretim okulunda hizmet akdi ile çalışmış olan davacının, kendisine ödenmeyen ücretlerinin cezai şarta göre tespit edilecek karşılıklarının yasal faizi ile birlikte davalı Şirketten tahsiline hükmedilmesi isteminden ibarettir.

8.6.1965 tarih ve 625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu'nun değişik 1. maddesinde "Bu Kanun, Türkiye Cumhuriyeti uyruklu gerçek kişiler, özel hukuk tüzelkişileri veya özel hukuk hükümlerine göre yönetilen tüzelkişiler tarafından açılan okul öncesi eğitim, ilköğretim, ortaöğretim kurumları ve bu düzeyde haberleşme ile öğretim yapan kuruluşlar, çeşitli kurslar, dershaneler, öğrenci etüd eğitim merkezleri, biçki dikiş yurtları ve benzeri kurumların kurum açma, öğretime başlama, eğitim, öğretim, yönetim, denetim ve gözetimi ile yabancılar tarafından açılmış bulunan özel öğretim kurumlarının eğitim, öğretim, yönetim, denetim ve gözetimi konularındaki hükümleri kapsar." hükmüne yer verilmiş; aynı Kanun'un değişik 5. maddesinin son fıkrasında, bu okullarda idare, eğitim-öğretim faaliyetleri, öğrenci, öğretmen ücretleri ve diğer hususlarla ilgili işlemlerin kurum idaresince hazırlanan esaslara göre yürütüleceğine işaret edilmiş; değişik 32. maddesinin birinci fıkra ikinci cümlesinde, "Özel öğretim kurumlarında çalışan müdür, diğer yönetici ve öğretmenler ile kurumların kurucuları veya kurucular temsilcisi arasında hizmet akdi en az bir yıl süreli olmak kaydıyla yazılı olarak yapılır." denilmiş; 38. ve 39. maddelerinde de, bunların sosyal güvenlik yönünden 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu hükümlerine tabi olduklarına değinilmiştir.

Anılan Yasa hükümlerinden, özel hukuk hükümlerine göre yönetilen tüzelkişi ( İpekyolu Eğitim Kültür Tic. A.Ş. ) tarafından açılan özel ilköğretim okulundaki çalışmanın hizmet akdi ile yapılacağı; dolayısı ile, davalı A.Ş. kurucusu veya temsilcisi ile öğretmen arasında hizmet akdi yoluyla kurulan ilişkinin bir özel hukuk ilişkisi olduğu anlaşılmaktadır.

Olayda, anılan 625 sayılı Yasa'nın 23. maddesinde düzenlenen, Milli Eğitim Bakanlığınca çalışma izni verilmemesi ya da çalışma izninin iptal edilmesi yolunda kamu gücüne dayalı, re'sen ve tekyanlı olarak tesis edilmiş idari bir işleme karşı ve idare aleyhine dava açılmadığı gibi, davacının istihdam şekli de 2577 sayılı İ.Y.U.K.'nun idari dava türlerinin sayıldığı 2. maddesinin ( 1/c ). bendinde yer alan idari sözleşmeye dayanmadığından uyuşmazlığa konu edilen davanın idari yargı yerinde görülmesine olanak bulunmamaktadır.

Belirtilen durum karşısında, taraflar arasında yapılan hizmet akdinden doğan alacak nedeniyle özel hukuk tüzelkişiliği aleyhine açılan davanın, özel hukuk hükümlerine göre adli yargı yerinde çözümlenmesi gerekeceği açıktır.

Bu nedenle, Amasya 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Amasya 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin ( İş Mahkemesi Sıfatıyla ) 1.3.2002 gün ve E: 2002/34, K: 2002/36 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 18.11.2002 gününde KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ İLE karar verildi.