Ceza Bölümü         1999/24 E.  ,  1999/24 K.
"İçtihat Metni"Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca hazırlanmıştır. İzinsiz olarak kopyalanması ve dağıtılması hukuki sorumluluk gerektirir.

Davacı      : K.H.

Sanık        : D.Ö.

            O L A Y   : Patnos 34 Mknz. P. Tug. 1/33081 Akaryakıt Tk. Komutanlığı emrinde görevli Ord. Er sanık D.Ö.'in İstanbul İlinde izinde bulunduğu 18.11.1995 günü, bir kıraathanede yapılan arama sırasında7.65 mm. çaplı Kırıkkale marka tabancanın sanığın üzerinde bulunması nedeniyle ruhsatsız silah taşıdığı ileri sürülerek eylemine uyan 6136 sayılı Ateşli Silahlar Ve Bıçaklar İle Diğer Aletler Hakkında Kanun'un 13/1. maddesi uyarınca cezalandırılması istemiyle Fatih Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 4.1.1996 gün ve 42-23 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır.

            FATİH 3. ASLİYE CEZA MAHKEMESİ: 29.5.1996 gün ve 22-529 sayıyla; sanığın, yüklenen 6136 sayılı Yasa'ya muhalefet suçuna konu silah için ayrıca silah çalma suçundan 12. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı Askeri Mahkemesinde tutuklu olarak yargılanmakta olduğu belirtilerek olay kısmında açıklanan eylemi nedeniyle cezalandırılmasına karar vermiş, kararın sanık vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine;

            YARGITAY 8. CEZA DAİRESİ : 25.6.1997 gün ve 9302-10357 sayılı ilamı ile; suç günü asker kişi olan sanığın suça konu tabancaları çalmasından dolayı Askeri Ceza Yasası'nın 131/2.maddesi uyarınca cezalandırılması için askeri mahkemeye ruhsatsız silah taşımasından dolayı 6136 sayılı Yasa'nın 13/1.maddesi uyarınca cezalandırılması için de adliye mahkemesine dava açıldığı anlaşıldığından,mükerrer cezalandırmayı önlemek ve 353 sayılı Yasa'nın 9, 18 ve Ceza Muhakemeleri Usulü Yasası'nın 3. maddeleri uyarınca davalar arasındaki irtibatda nazara alınarak görevsizlik kararı verilmesi gerekirken,yargılamaya devam edilerek karar verilmesinin bozmayı gerektirdiği gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar vermiştir.

            FATİH 3.ASLİYE CEZA MAHKEMESİ: 22.7.1997 gün ve 803-664 sayıyla; bozma ilamında yazılı  gerekçelerle görevsizlik kararı vermiş,temyiz edilmeyen karar kesinleşmiştir.

            12.MEKANİZE PİYADE TUGAY KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 24.12.1997 gün ve 1206-773 sayıyla; Mahkemenin 13.6.1996 gün ve 696-409 sayılı  onanmak suretiyle kesinleşen hükmü ile, sanığın,suça konu tabancaları askerlik  görevini yaptığı sırada birliğinin malzemeliğinden çaldığının sabit olup, silahları birliğinden çalarak İstanbul'daki  evine götürmesiyle askeri malzemeyi çalmak suçunun  oluşmuş ve o anda bitmiş olduğu, ondan sonra ayrı bir kasıtla silahlardan iki tanesini üzerinde taşımaya başlamasıyla  ikinci bir eylemi gerçekleştirdiği ve bu eyleminde  ruhsatsız silah taşımak suçunu oluşturduğu gerekçesiyle cezalandırılmasına karar vermiş, karar sanık tarafından temyiz edilmiştir.        

 ASKERİ YARGITAY 5. DAİRESİ : 6.5.1998 gün ve 246-242 sayılı ilamı ile; sanığın askeri malzemeyi çalmak suçundan yapılan yargılanması sonunda 1632 sayılı Askeri Ceza Yasası'nın  131/1,131/2. maddeleri uyarınca cezalandırılmasına karar verildiği ve kararın onanmak suretiyle kesinleştiği anlaşıldığından ve çalma eyleminin gerçekleştiği zaman sürecinden sonra  izinde iken üzerinde taşıdığı tabancalarla yakalandığından ikinci eylemin 353 sayılı Yasa'nın  18.maddesindeki "bağlılık" içinde değerlendirilmesinin mümkün  olmadığı  aynı Yasa'nın 9 ve 13.maddeleri uyarınca 6136 sayılı Yasa'ya  Muhalefet suçundan adli yargı yerinde yargılanması gerektiği  açıklanarak  görev yönünden yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar vermiştir.

            12.MEKANİZE PİYADE TUGAY KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ:  20.8.1998 gün ve 995-384 sayıyla; bozma ilamında belirtilen hususları tekrar ederek ayrıca sanığa yüklenen eylemin askeri bir suç olmadığı, asker kişiye karşı, askeri mahalde işlendiğinin de ileri sürülmediği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, karar temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

Böylece, adli ve askeri yargı yerleri arasında 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü  biçimde, olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuş, dosya, 12. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı Askeri Savcılığı'nın 13.5.1999 gün ve 1996/50-50 sayılı yazısı ile Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığı'na gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE : Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Mustafa Bumin'in Başkanlığında, Üyeler; Teoman Üneri, Zeki Aslan, Seydi Yetkin, Ferhat Ferhanoğlu, M. Münip Emre, A. Necmi Özler'in katılımlarıyla yapılan  18.6.1999 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma Büyükeren'in davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa Ekinci  ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı İrfan Yılmazlar  'ın davanın çözümünün adli yargının görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

353 Sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Yasası'nın "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir.

"Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Yasası'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Yasası dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

            b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Yasası'nda kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar, 

            c) Türk Ceza Yasası'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir.

            Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında, görevsizlik kararı veren adli mahkemece sanık hakkında açılan kamu davaları arasında bağlılık bulunduğu gerekçesine yer verilmiş ise de; dosyanın incelenmesinden, 12. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı Askeri Savcılığı'nın 24.1.1996 gün ve 50-40 sayılı iddianamesiyle asker kişi sanık D.Ö. hakkında askerlik görevini yaptığı birliğinin malzemeliğinden beş adet Kırıkkale marka tabancayı alarak çıkardığı ve 14.11.1995 günü izne giderken yanında İstanbul'a götürdüğü ve orada bir  kahvehanede yapılan arama sırasında yakalandığı ileri sürülerek eylemine uyan 1632 sayılı Askeri Ceza Yasası'nın 131/2. maddesi uyarınca cezalandırılması istemiyle kamu davası açıldığı, 12. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı Askeri Mahkemesi'nin 13.6.1996 gün ve 696-409 sayılı kararı ile aynı Yasa'nın 131/1, 131/2, Türk Ceza Yasası'nın 59. maddeleri uyarınca cezalandırılmasına karar verilip kararın onanarak kesinleştiği anlaşılmıştır. Sanık hakkında açılan "askeri malzemeyi çalmak" suçuna ilişkin kamu davasında cezalandırılmasına karar verilmekle, suçların birbirleriyle bağlantısı kesilmiş bulunmaktadır.

            6136 sayılı Yasa'nın 13/1. maddesine aykırılık suçu, askeri bir suç olmadığı gibi atıf suretiyle de askeri suç kapsamına alınan suçlardan değildir.

            Açıklanan   nedenlerle,  davanın   adli  yargı  yerinde  çözümlenmesi,   Fatih 3.  Asliye  Ceza Mahkemesi'nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

            SONUÇ : Anlaşmazlığın niteliğine göre, davanın adli yargı yerinde görülmesi gerektiğine, bu nedenle Fatih 3. Asliye Ceza Mahkemesi’nin 22.7.1997 günlü, E: 1997/803, K: 1997/ 664 sayılı görevsizlik kararının kaldırılmasına 18.6.1999 gününde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.