OLAY : Antalya İli, Manavgat İlçesi, Değirmenli (merkez mahalle dahil 9 mahalleden oluşan) Köy Grubunun içmesuyu ihtiyacının giderilmesi için, Köy İşleri ve Kooperatifler Bakanlığı İçmesuyu Tahsis ve Tevzi Komisyonunca 20.12.1974 gün ve 3/1975 sayı ile, Karavca membaının 6.00 lt/sn.'lik kısmı tahsis edilmiş; bu kararın, Bakan tarafından 9.1.1975 tarihinde uygun bulunması üzerine 1976 yılında hazırlanan proje ile 8 mahalleye çeşmeli sistemle içmesuyu verilmiştir.

Manavgat Barajının inşa edilmesi nedeniyle 1985 yılında toplam 1.65 lt/sn.'lik debiye göre yeniden projelendirilen şebekeden yararlanacak 8 mahallenin herbirine ne miktarda su verileceği, Köy Hizmetleri 15. Bölge Müdürlüğünün 31.12.1985 tarihli oluru ile belirlenmiş ve buna göre içmesuyu şebekesi yenilenmiştir.

Sözü edilen köy grubuna dahil bulunan 3 mahalle, 1995 yılında "Güzelyalı" adı altında bağımsız bir köy haline gelmiştir.

İçmesuyunun paylaşımından doğan sorunların Manavgat Kaymakamlığınca intikal ettirilmesi üzerine Köy Hizmetleri Antalya İl Müdürlüğü tarafından yerinde yapılan tetkik sonucunda: her iki köye dahil mahallelerin yararlanmakta oldukları Karavca membaından gelen içmesuyunun önce aşağı kotta yer alan Değirmenli Köyünün Delioğlanlı Mahallesine ulaştığı, sonra daha yüksek kotta bulunan Güzelyalı Köyüne de ulaşması gerekirken, Delioğlanlı Mahallesi sakinlerince sulama amacıyla kullanılması ve ana borunun sürekli patlaması nedeniyle Güzelyalı Köyü sakinlerinin içmesuyuna kavuşamadıkları saptanmış ve sorunun giderilmesi için Delioğlanlı Mahallesi ile Güzelyalı Köyüne ait ortak ana su iletim hattının ayrılarak, 3/1975 sayılı tahsis kararı gereğince ve projesine göre Güzelyalı Köyüne verilmesi gereken içmesuyunun ayrı bir iletim hattı ile ulaştırılması öngörülmüş ve buna göre yapılan projesinde belirlenen cins ve miktardaki boru Güzelyalı Köyü Muhtarlığına teslim edilmiştir.

Davacı Güzelyalı Köyü vekilince, yeni iletim hattı inşaat faaliyetinin Değirmenli Köyü ahalisince fiilen engellendiğinden bahisle, içmesuyu dağıtım şebekesinin mevcut kullanım durumunun tespiti ile davalı köyün müdahalesinin men'ine ve müvekkil köye tahsis edilen miktardaki suyun yeni iletim hattı ile verilmesine karar verilmesi istemiyle Değirmenli Köyü Tüzel Kişiliği aleyhine, 24.9.1997 gününde adli yargı yerinde dava açılmıştır.

MANAVGAT 2. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 30.11.1999 gün ve E: 1997/311, K: 1999/520 sayı ile, mahallinde yapılan bilirkişi incelemeli keşif sonucunda düzenlenen raporlara, toplanan delillere ve Antalya Köy Hizmetleri İl Müdürlüğünün cevabi yazısına göre, Güzelyalı Köyüne bağlı Akışlar ve Uzunören Mahallelerine içmesuyu götürülmesine ilişkin olarak plan ve projeye dayalı tahsis yapıldığı anlaşıldığından idari yargının görevli olduğu gerekçesiyle, davanın görev yönünden reddine karar vermiş; bu karar, YARGITAY 3. HUKUK DAİRESİ'nin 6.4.2000 gün ve E: 2000/2436, K: 2000/3263 sayılı kararıyla onanmak ve kararın düzeltilmesi isteği de aynı DAİRE'nin 16.10.2000 gün ve E: 2000/7200, K: 2000/9829 sayılı kararıyla reddedilmek suretiyle kesinleşmiştir.

Davacı Köy vekilince, davalı Değirmenli Köyünün müvekkil Köye tahsisli su hakkına vaki haksız müdahalesinin men'ine, muarazanın giderilmesine ve yetkili makamca tahsis edilen suyun yeni iletim hattı ile müvekkili Köye verilmesine karar verilmesi istemiyle, 8.12.2000 gününde idari yargı yerinde dava açılmış; ANTALYA 2. İDARE MAHKEMESİ'nce, 20.12.2000 gün ve E: 2000/1331, K: 2000/1161 sayı ile, herhangi bi idari işleme yönelik iptal isteminde bulunulmadığı ve dilekçenin 2577 sayılı Yasa'nın 3. maddesine uygun düzenlenmediği belirtilerek aynı Yasa'nın 15/1-d. maddesi uyarınca yeniden dava açılmak üzere dava dilekçesinin reddine karar verilmesi üzerine, aynı isteği içeren 6.2.2001 günlü dilekçe ile yeniden dava açılmıştır.

ANTALYA 2. İDARE MAHKEMESİ; 22.2.2001 gün ve E: 2001/151, K: 2001/206 sayı ile, bir kamu hizmetinin yürütülmesi sırasında idarece bir zararın doğumuna sebebiyet verilmesi halinde bu zararın tazmini istemiyle idari yargı yerinde dava açılmasının olanaklı bulunduğu; olayda, Köy Hizmetlerince davacı Köye yapılan su tahsisine davalı Köyün haksız fiil niteliğindeki müdahalesinin men'i ve muarazanın giderilmesi için açılan bir davanın sözkonusu olduğu; gerek idari gerekse adli yargı yerine verilen dava dilekçelerinde herhangi bir idari işlemin iptali istenilmediğinden, iş bu davada yetkili makamca Güzelyalı Köyüne tahsisli su hakkına davalı Değirmenli Köyü halkının müdahalesinin önlenmesine yönelik bulunan uyuşmazlığın Medeni Kanun hükümleri uyarınca görüm ve çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varıldığı; davacı Köyün, istihkakları olan içmesuyunun yetkili makamca öngörüldüğü üzere yeni iletim hattı ile verilmesi isteminin ise, idari eylem ve işlem niteliğinde olması nedeniyle ve 2577 sayılı İ.Y.U.K.'nun 2. maddesinde, idari yargı yetkisinin idari eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimi ile sınırlı olduğunun, idare mahkemelerinin idari eylem ve işlem niteliğinde veya idarenin takdir yetkisini kaldıracak biçimde yargı kararı veremeyeceklerinin kurala bağlanmış olması karşısında, inceleme olanağının bulunmadığı gerekçesiyle, davanın müdahalenin men'i ve muarazanın giderilmesi istemine yönelik kısmının görev yönünden reddine, içmesuyunun yeni iletim hattı ile verilmesi isteminin incelenmeksizin reddine karar vermiş; bu karar, temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü'nün, Ali HÜNER'in Başkanlığında, Üyeler: Dr. Mustafa KILIÇOĞLU, Ümran SAYIŞ, Bekir AKSOYLU, Ayla ALKIVILCIM, Dr. Serdar ÖZGÜLDÜR ve Hıfzı ÇUBUKLU'nun katılımlarıyla yapılan 9.7.2001 günlü toplantısında, Raportör-Hakim İsa YEĞENOĞLU' nun davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Danıştay Savcısı Emin Celalettin ÖZKAN'ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki yazılı ve sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

USULE İLİŞKİN İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, adli ve idari yargı yerleri arasında davanın müdahalenin men'i istemine ilişkin kısmı yönünden anılan Yasa'nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu ve idari yargı dosyasının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak, davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderildiği anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık görülmemiş, esas inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir.

ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

Dava, idarenin tahsis kararı ve dağıtım tablosu ile belirlenen içmesuyu hakkına vaki müdahalenin önlenmesi isteminden ibarettir. İdarenin yürütmekle yükümlü bulunduğu kamu hizmetine ilişkin olarak uygulamaya koyduğu plan ve projeye göre meydana getirdiği yol, kanal, baraj, su yolları, su şebekesi gibi tesislerin kurulması işletilmesi ve bakımı sırasında kişilere verdiği zararların tazmini istemiyle açılacak davaların görüm ve çözümünün, idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları muhtel olanlar tarafından açılacak tam yargı davaları kapsamında yargısal denetim yapan idari yargı yerine ait olduğu; idarece herhangi bir ayni hakka müdahalede bulunulduğu, özel mülkiyete konu taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığı veya plan ve projeye aykırı iş görüldüğü iddiasıyla açılacak müdahalenin men'i ve meydana gelen zararın tazmini davalarının ise, mülkiyete tecavüzün önlenmesine ve haksız fiillere ilişkin özel hukuk hükümlerine göre adli yargı yerince çözümleneceği, yerleşik yargısal içtihatlarla kabul edilmiş bulunmaktadır.

Olayda, idarenin yürütmekle yükümlü bulunduğu kamu hizmetine ilişkin olarak tesis edilmiş bir işleme karşı ya da bu nitelikteki işlem ve eyleminden doğan zararların tazminine yönelik olarak 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1. maddesinde sayılan idari davalardan birisi açılmadığı gibi, esasen davacı Köy Tüzel Kişiliği ile Köy Hizmetleri İdaresi arasında herhangi bir ihtilaf bulunmamaktadır.

Kamu hizmetinin yasa ile idareye görev olarak verilmiş olması ya da su tahsis kararının bulunması, bir ayni hakka yapılan müdahalenin önlenmesi için açılan davanın idari yargı yerinde görülmesi için yeterli sayılmaz. Bu duruma göre, davacı Köye tahsisli içmesuyu iletim hattına davalı Köy tarafından yapılan müdahalenin önlenmesine yönelik bulunan davanın, haksız fiillere ilişkin özel hukuk hükümlerine göre adli yargı yerinde çözümlenmesi gerekeceği açıktır.

Açıklan nedenlerle, Manavgat 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce davanın müdahalenin men'i istemine ilişkin kısmı yönünden verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

SONUÇ : Müdahalenin men'i istemiyle açılan davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Manavgat 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce 30.11.1999 gün ve E: 1997/311, K: 1999/520 sayı ile müdahalenin men'i istemi yönünden verilen GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 9.7.2001 gününde KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ İLE karar verildi.